Τεχνολογία Τροφές: Τα τεχνητά πρόσθετα τροφίμων βρίσκονται σε πολλά δημοφιλή τρόφιμα, όπως επιδόρπια, ψωμιά, σάλτσες σαλάτας, αναψυκτικά, αρτοσκευάσματα, τσιπς, μπάρες πρωτεΐνης και άλλα επεξεργασμένα τρόφιμα. Τα τεχνητά πρόσθετα τροφίμων είναι συνθετικά συστατικά, που σημαίνει ότι δεν προέρχονται από τη φύση, τα οποία προστίθενται στα τρόφιμα για να βελτιώσουν την εμφάνιση, την υφή, τη γεύση και τη φρεσκάδα τους.
Τύποι πρόσθετων τροφίμων
Ο Οργανισμός Ελέγχου Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) χρησιμοποιεί τις ακόλουθες δύο κατηγορίες πρόσθετων τροφίμων:
– Άμεσα: Αυτά προστίθενται για συγκεκριμένο σκοπό, όπως υφή, διόγκωση, δέσιμο ή χρώμα. Για παράδειγμα, η ασπαρτάμη είναι ένα δημοφιλές τεχνητό γλυκαντικό που χρησιμοποιείται για τη βελτίωση της γεύσης των αναψυκτικών και των τροφίμων με χαμηλές θερμίδες ή χωρίς ζάχαρη.
– Έμμεσα: Αυτά μπορεί να γίνουν μέρος των τροφίμων σε ίχνη λόγω της συσκευασίας, της αποθήκευσης ή άλλων πρακτικών χειρισμού. Στην περίπτωση αυτή, οι κατασκευαστές πρέπει να διασφαλίζουν ότι όλα τα υλικά συσκευασίας είναι ασφαλή για χρήση.
Ως επί το πλείστον, τα άμεσα πρόσθετα τροφίμων βρίσκονται στο επίκεντρο της ανησυχίας των καταναλωτών. Αυτά μπορούν να κατηγοριοποιηθούν περαιτέρω στις ακόλουθες δύο κατηγορίες:
– Φυσικά: Τα φυσικά πρόσθετα προέρχονται από μια φυσική πηγή τροφίμων. Για παράδειγμα, τα κόκκινα παντζάρια χρησιμοποιούνται για την παραγωγή φυσικών κόκκινων χρωστικών τροφίμων, ενώ η σόγια και το καλαμπόκι χρησιμοποιούνται για την παραγωγή λεκιθίνης – ενός τύπου γαλακτωματοποιητή – για τη δέσμευση των συστατικών.
– Τεχνητά: Τα τεχνητά πρόσθετα δεν προέρχονται από τη φύση. Για παράδειγμα, τα περισσότερα εκχυλίσματα βανίλιας παρασκευάζονται από βανιλλίνη, η οποία παράγεται σε εργαστήριο.
Τόσο τα φυσικά όσο και τα τεχνητά πρόσθετα τροφίμων πρέπει να πληρούν αυστηρούς κανόνες και οδηγίες ασφαλείας για να εγκριθούν προς χρήση στα τρόφιμα.
Τύποι τροφίμων στα οποία απαντώνται συνήθως
Τα τεχνητά πρόσθετα τροφίμων βρίσκονται σε πολλά δημοφιλή τρόφιμα, όπως επιδόρπια γιαουρτιού, ψωμιά, σάλτσες σαλάτας, αναψυκτικά, αρτοσκευάσματα, τσιπς, μπάρες πρωτεΐνης και άλλα επεξεργασμένα τρόφιμα.
Στην πραγματικότητα, πολλά τρόφιμα στα ράφια των καταστημάτων περιέχουν είτε φυσικά είτε τεχνητά πρόσθετα τροφίμων σε κάποια μορφή. Ορισμένα τρόφιμα μπορεί να περιέχουν γαλακτωματοποιητές, ενώ άλλα μπορεί να περιέχουν γλυκαντικές ουσίες ή χρωστικές ουσίες τροφίμων. Με εξαίρεση τρόφιμα που είναι εντελώς μη επεξεργασμένα, όπως το μήλο, φροντίστε να διαβάζετε την ετικέτα του προϊόντος πριν το αγοράσετε.
Γιατί προσθέτουμε τέτοιες ουσίες στα τρόφιμα
Πολλά τρόφιμα περιέχουν γαλακτωματοποιητές, σταθεροποιητές ή πυκνωτικά για να βελτιώσουν την ποιότητα του προϊόντος. Αυτά τα πρόσθετα βοηθούν στη δέσμευση συστατικών, όπως το λάδι και το νερό, ώστε να παράγεται μια πιο ομοιόμορφη υφή και εμφάνιση. Ένα τρόφιμο μπορεί επίσης να έχει τεχνητά πρόσθετα για να βελτιώσει τη θρεπτική του σύνθεση.
Για παράδειγμα, το συνθετικό ασκορβικό οξύ (βιταμίνη C) και το φυλλικό οξύ (συνθετική μορφή φυλλικού οξέος) προστίθενται συνήθως στα τρόφιμα επειδή είναι πιο σταθερά από τα αντίστοιχα φυσικά τους. Τέλος, οι παραγωγοί τροφίμων μπορεί να επιλέξουν να χρησιμοποιούν τεχνητά πρόσθετα τροφίμων, καθώς είναι συνήθως χαμηλότερου κόστους από τα φυσικά πρόσθετα τροφίμων.
Ποιες είναι οι πιθανές επιπτώσεις της κατανάλωσης τεχνητών συστατικών
Παρά τα αυστηρά πρωτόκολλα ασφαλείας στα οποία υποβάλλονται τα τεχνητά πρόσθετα τροφίμων, οι καταναλωτές ανησυχούν για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις αυτών των συστατικών στην υγεία.
Υγεία του εντέρου
Μέχρι σήμερα, υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις ότι τα τεχνητά πρόσθετα τροφίμων που έχουν εγκριθεί για χρήση βλάπτουν την υγεία του εντέρου ή την πέψη. Εντούτοις, η αύξηση των διαταραχών του εντέρου, όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS) και η νόσος του Crohn, σε συνδυασμό με την αύξηση των εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων, έχει οδηγήσει πολλούς στο να αναρωτηθούν αν υπάρχει σχέση μεταξύ της υγείας του εντέρου και των τεχνητών πρόσθετων τροφίμων.
Ορισμένες προκαταρκτικές έρευνες σε ποντίκια δείχνουν ότι η κατανάλωση τεχνητών γλυκαντικών μπορεί να μειώσει την ποικιλομορφία των βακτηρίων του εντέρου και θεωρητικά να οδηγήσει σε πεπτικά προβλήματα – αν και καμία έρευνα δεν συνδέει άμεσα τα τεχνητά πρόσθετα τροφίμων με την κακή υγεία του εντέρου στους ανθρώπους.
Το ανθρώπινο μικροβίωμα διαφέρει σημαντικά από των ζώων, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε διαφορές στον τρόπο μεταβολισμού των τεχνητών γλυκαντικών. Επίσης, οι περισσότερες από αυτές τις μελέτες δεν είναι καλά ελεγχόμενες και χρησιμοποιούν σημαντικά υψηλότερες δόσεις από αυτές που θα κατανάλωνε ο μέσος άνθρωπος. Ως εκ τούτου, απαιτούνται περισσότερες έρευνες. Εάν πιστεύετε ότι μπορεί να είστε ευαίσθητοι σε ορισμένα πρόσθετα τροφίμων, είναι καλύτερο να συνεργαστείτε με έναν επαγγελματία υγείας που ειδικεύεται στις πεπτικές διαταραχές.
Αύξηση βάρους
Τα τεχνητά γλυκαντικά είναι δημοφιλή πρόσθετα τροφίμων, αλλά ενώ ορισμένοι τα χρησιμοποιούν ως λύση για μια διατροφή χωρίς επεξεργασμένη ζάχαρη, άλλοι πιστεύουν ότι μπορεί να κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό. Γνωστά και ως μη θρεπτικά γλυκαντικά, τα τεχνητά γλυκαντικά περιέχουν μηδενικές θερμίδες, αλλά προσθέτουν γλυκύτητα στα τρόφιμα και τα ποτά. Οι δημοφιλείς ποικιλίες περιλαμβάνουν την ασπαρτάμη, τη σακχαρίνη και τη σουκραλόζη.
Παρά το γεγονός ότι περιέχουν μηδενικές θερμίδες, πιστεύεται ότι τα τεχνητά γλυκαντικά μπορεί να συμβάλλουν στην αύξηση του σωματικού βάρους μεταβάλλοντας το μικροβίωμα του εντέρου, οδηγώντας σε αλλαγές στον μεταβολισμό και τη ρύθμιση των ορμονών. Ωστόσο, τα περισσότερα τεχνητά γλυκαντικά δεν φτάνουν στο κατώτερο έντερο, όπου υπάρχει το μικροβίωμα του εντέρου. Επομένως, είναι απίθανο τα τεχνητά γλυκαντικά να αλλάξουν το μικροβίωμα του εντέρου και καμία μελέτη δεν έχει δείξει ότι τα τεχνητά γλυκαντικά προκαλούν αύξηση του σωματικού βάρους.
Επιπλέον, ορισμένοι θεωρούν ότι τα τεχνητά γλυκαντικά μπορεί να μην σηματοδοτούν την απελευθέρωση των ορμονών που ρυθμίζουν την πείνα με τον ίδιο τρόπο όπως η ζάχαρη, οδηγώντας σε αυξημένη πείνα και πρόσληψη τροφής. Ωστόσο, οι έρευνες ακόμα πάνω σε αυτή την υπόθεση είναι περιορισμένες και χαμηλής ποιότητας.
Καρκίνος
Ορισμένα τεχνητά πρόσθετα τροφίμων ενδέχεται να συνδέονται με υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων τύπων καρκίνου. Ειδικότερα, η διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε νιτρώδη και νιτρικά άλατα, τα οποία συνήθως περιέχονται σε επεξεργασμένα κρέατα, έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου.
Το 2015, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας χαρακτήρισε το επεξεργασμένο κρέας ως καρκινογόνο για τον άνθρωπο, λόγω της αυξημένης έρευνας που έδειξε μια δοσοεξαρτώμενη σχέση μεταξύ της κατανάλωσης επεξεργασμένου κρέατος και του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου.
Η δισφαινόλη Α (BPA), ένα πρόσθετο που βρίσκεται συνήθως στις συσκευασίες τροφίμων, έχει επίσης συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου και ενδοκρινικών διαταραχών. Αν και έχει πλέον απαγορευτεί στα βρεφικά προϊόντα, μπορεί ακόμη να βρεθεί σε ορισμένα μπουκάλια νερού, κονσέρβες και άλλες συσκευασίες.
Υγεία των παιδιών
Ορισμένοι καταναλωτές αναρωτιούνται αν ορισμένα τεχνητά πρόσθετα τροφίμων, όπως οι χρωστικές ουσίες τροφίμων, οδηγούν σε υπερκινητικότητα, διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ADHD) ή διαταραχή του φάσματος του αυτισμού (ASD) στα παιδιά.
Οι τεχνητές χρωστικές και αρωματικές ουσίες τροφίμων χρησιμοποιούνται για τη βελτίωση της εμφάνισης και της γεύσης πολλών τροφίμων, ιδίως εκείνων που απευθύνονται σε παιδιά. Αν και υπάρχουν φυσικές επιλογές, τα τεχνητά χρώματα και αρώματα χρησιμοποιούνται συνήθως λόγω του χαμηλού κόστους τους.
Λίγες, όμως, έρευνες υποστηρίζουν τη συσχέτιση ανάμεσα σε αυτά και σε προβλήματα στα παιδιά. Ωστόσο, η BPA είναι ένας ενδοκρινικός διαταράκτης που μπορεί να οδηγήσει σε αναπτυξιακά προβλήματα στα αναπτυσσόμενα βρέφη. Ως εκ τούτου, έχει απαγορευτεί στα μπιμπερό, στα ποτηράκια και στις συσκευασίες που περιέχουν βρεφικές φόρμουλες. Αναζητήστε προϊόντα που αναγράφουν στην ετικέτα «χωρίς BPA».