Η αυτοφαγία πρόσφατα αναγνωρίστηκε ως χαρακτηριστικό γνώρισμα της αντιγήρανσης. Πράγματι, η ενίσχυση της ικανότητας των κυττάρων να απαλλαγούν από περιττά και κατεστραμμένα οργανίδια και μόρια θεωρείται μια πολλά υποσχόμενη στρατηγική αντιγήρανσης. Όπως φαίνεται σε μελέτες σε ζώα και σε ανθρώπους, η ενεργοποίηση της αυτοφαγίας μπορεί να επιτευχθεί με νηστεία και άσκηση, θεραπευτικές παρεμβάσεις όπως η ραπαμυκίνη και το λίθιο, ακόμη και η θεραπεία με υπερήχους.
Ταυτόχρονα, όπως και με κάθε άλλη μοριακή διεργασία, ο χειρισμός της αυτοφαγίας θα πρέπει να ρυθμίζεται με ακρίβεια με τρόπο συγκεκριμένο για το πλαίσιο για να επιτευχθούν ευεργετικά αποτελέσματα. Η υπερενεργοποίηση της αυτοφαγίας μπορεί να είναι τοξική σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως για την αποκατάσταση βλάβης στο DNA. Η άσκηση πιστεύεται ότι ενεργοποιεί την αυτοφαγία, ιδιαίτερα τη μιτοφαγία, την αφαίρεση κατεστραμμένων μιτοχονδρίων. Αυτό το συμπέρασμα προέρχεται κυρίως από μελέτες σε ζώα, ενώ τα δεδομένα σε ανθρώπους για την αυτοφαγία που προκαλείται από την άσκηση είναι λιγότερο συνεπή.
Απόκριση αυτοφαγίας στην άσκηση
Σε αυτή τη συστηματική ανασκόπηση, οι ερευνητές ανέλυσαν τα αποτελέσματα 26 μελετών που αξιολογούσαν την αυτοφαγική απόκριση στην άσκηση στους ανθρώπους. Οι μελέτες μέτρησαν διάφορους δείκτες αυτοφαγίας στους σκελετικούς μύες, στα μονοπύρηνα κύτταρα του περιφερικού αίματος (PBMCs) ή και στα δύο σε συμμετέχοντες που συμμετείχαν σε διάφορες μορφές και εντάσεις άσκησης.
Πρώτον, οι ερευνητές έδειξαν ότι τα επίπεδα δύο δεικτών αυτοφαγίας, των πρωτεϊνών που σχετίζονται με μικροσωληνίσκους 1A/1B ελαφριάς αλυσίδας 3B (LC3-II) και του sequestosome 1 (SQSTM1), ήταν σύμφωνα με μειωμένη αυτοφαγία μετά από οξεία περίοδο άσκησης με αντίσταση και αυξημένη αυτοφαγία μετά από μακροχρόνια άσκηση αντίστασης. Οι ερευνητές δεν εντόπισαν καμία αλλαγή στο LC3-II μετά από οξεία ή μακροχρόνια (σε διάστημα αρκετών εβδομάδων) άσκηση αντοχής μέτριας και έντονης έντασης. Μόνο η μακροχρόνια, έντονης έντασης άσκηση αντοχής συνοδεύτηκε από αλλοιωμένα επίπεδα SQSTM1.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές βρήκαν μια ειδική για τον ιστό απόκριση αυτοφαγίας στην άσκηση. Η άσκηση συσχετίστηκε με μειωμένα επίπεδα LC3-II και αυξημένα επίπεδα SQSTM1 στους σκελετικούς μυς, που αντιστοιχεί σε εξασθενημένη αυτοφαγία. Αυτό το αποτέλεσμα οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό στην άσκηση με αντίσταση. Το αντίθετο αποτέλεσμα, η επαγόμενη αυτοφαγία, παρατηρήθηκε στα PBMC ως απόκριση στην άσκηση. Αυτό υποδηλώνει διακριτούς μηχανισμούς ρύθμισης της αυτοφαγίας σε διαφορετικούς ιστούς.
Τέλος, οι ερευνητές έδειξαν ότι αρκετοί άλλοι αυτοφαγικοί και μιτοφαγικοί δείκτες, όπως οι BNIP3, Beclin-1 και ATG12, αυξήθηκαν στις μελέτες που αναλύθηκαν, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που περιλαμβάνουν άσκηση αντοχής. Ωστόσο, επειδή δεν συνοδεύτηκε από αλλαγές στα επίπεδα LC3-II και SQSTM1, η επίδραση της προπόνησης αντοχής στην αυτοφαγία παραμένει ασαφής.
Συμπέρασμα
Αυτή η μελέτη έδειξε ότι η μακροχρόνια προπόνηση με αντίσταση μπορεί να είναι η καλύτερη άσκηση για την αύξηση της αυτοφαγίας στους ανθρώπους. Οι ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία άλλων τύπων άσκησης, όπως η προπόνηση αντοχής, μπορεί να είναι μέσω μηχανισμών διαφορετικών από την ενεργοποιημένη αυτοφαγία. Οι περιορισμοί αυτής της συστηματικής ανασκόπησης περιλαμβάνουν μετρήσεις αυτοφαγίας που περιορίζονται σε ανάλυση Western blot ορισμένων πρωτεϊνικών δεικτών, ανάλυση μόνο δύο ιστών και μελέτες που πραγματοποιήθηκαν κυρίως σε νεαρούς και μεσήλικες υγιείς συμμετέχοντες.