Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι άνθρωποι, ειδικά όσοι είναι πάνω από 40, ακολουθούν με ευλάβεια την κετογονική δίαιτα για να χάσουν βάρος.
Βασική αιτία αποτέλεσαν ευρήματα αρκετών επιστημονικών μελετών, σύμφωνα με τα οποία μια διατροφή φτωχή σε υδατάνθρακες αλλά πλούσια σε λιπαρά, μπορεί να αποδειχθεί πιο αποτελεσματική στην απώλεια βάρους απ’ ότι μια δίαιτα με λίγα λιπαρά.
Ένα κλασικό πρόγραμμα κετογονικής δίαιτας αποτελείται σε ποσοστό 80% από λιπαρά, 15% πρωτεΐνη και μόλις 5% υδατάνθρακες.
Κάποιος δηλαδή που θα καταναλώσει 1.500 θερμίδες την ημέρα, θα φάει μόλις 19 γραμμάρια υδατανθράκων.
Η δίαιτα στηρίζεται στην άποψη ότι όταν κάποιος κάψει τις θερμίδες που προέρχονται από τους υδατάνθρακες, το σώμα θα αρχίσει να καίει το λίπος για να έχει ενέργεια, μεταβαίνοντας σε μία κατάσταση που λέγεται κέτωση.
Πόσο αποτελεσματική είναι όμως η συγκεκριμένη δίαιτα στην απώλεια βάρους και τη γενική υγεία του οργανισμού;
Σύμφωνα με τα ευρήματα αρκετών μελετών σε παχύσαρκους ενήλικες, η κετογονική δίαιτα μπορεί να συμβάλλει στην απώλεια βάρους, τη μείωση της κακής χοληστερόλης και την αύξηση της καλής χοληστερόλης.
Άλλες έρευνες ωστόσο, έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες δεν έχασαν περισσότερο βάρος από όσους ακολουθούσαν μη κετογονική δίαιτα, ενώ είχαν κακή διάθεση και υψηλότερα επίπεδα φλεγμονής στον οργανισμό, τα οποία συνδέθηκαν με διάφορες καταστάσεις, όπως οι καρδιακές παθήσεις και ο καρκίνος.
Δεδομένου ότι η έρευνα σχετικά με την κετογονική δίαιτα είναι προς ώρας αρκετά περιορισμένη και ασαφής, είναι σημαντικό να γνωρίζετε τους πιθανούς κινδύνους πριν τη δοκιμάσετε:
Έχει πολλούς περιορισμούς: Λόγω του πολύ χαμηλού ποσοστού υδατανθράκων που επιτρέπει, όσοι την ακολουθούν τρώνε κυρίως κρέας, πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα και λαχανικά χωρίς άμυλο, όπως τα χόρτα. Πρέπει να αποφεύγονται λαχανικά όπως το λάχανο, το κουνουπίδι και οι πατάτες. Απαγορεύονται επίσης όλα τα δημητριακά και τα περισσότερα φρούτα. Μόλις ένα μήλο έχει πάνω από τη μέση ημερήσια δόση υδατανθράκων που πρέπει να φάει κανείς. Προκειμένου να είστε σίγουροι ότι παίρνετε τις απαραίτητες βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία που έχει ανάγκη ο οργανισμός, είναι προτιμότερο να την ακολουθήσετε αφού συμβουλευτείτε διατροφολόγο.
Ασαφή τα οφέλη και οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις: Η κετογονική δίαιτα είναι μια αμφιλεγόμενη δίαιτα. Οι υποστηρικτές της διατείνονται ότι χρησιμοποιεί πιο «καθαρή» πηγή κετονών για ενέργεια από ό,τι είναι οι υδατάνθρακες που καίγονται γρήγορα, γι’ αυτό βελτιώνει τη διάθεση και χαρίζει ενέργεια. Οι πολέμιοι της δίαιτας υποστηρίζουν ότι η μακροπρόθεσμη συσσώρευση κετονών μπορεί να είναι επιβλαβής για την υγεία, καθώς αποτελούν πηγές καυσίμων «έκτακτης ανάγκης». Σύμφωνα με την Kristen Kizer, διατροφολόγο στο νοσοκομείο Houston Methodist, οι κετόνες είναι αρνητικά φορτισμένα μόρια, πράγμα που σημαίνει ότι είναι όξινα. Ο οργανισμός για να αποβάλλει το οξύ χρησιμοποιεί το ασβέστιο από τα οστά. Αναφέρει επίσης ότι πρόκειται για μη ισορροπημένη διατροφή λόγω της πολύ υψηλής πρόσληψης ζωικών προϊόντων, που δεν προστατεύουν από ασθένειες όπως ο καρκίνος, ο διαβήτης κλπ. Εάν ακολουθείτε τη δίαιτα χωρίς ιατρική επίβλεψη, είναι σημαντικό να ελέγχετε τα ούρα σας με ταινίες κετόνης, προκειμένου να είστε σίγουροι ότι τα επίπεδα είναι φυσιολογικά.
Κίνδυνος για αφυδάτωση, δυσκοιλιότητα και πέτρες στα νεφρά: Οι υδατάνθρακες βοηθούν στη συγκράτηση των υγρών στον οργανισμό. Αρκεί να σκεφτεί κανείς πόσα υγρά απορροφά το ψωμί σε σχέση με το στήθος κοτόπουλου. Όταν αποκλείονται από τη διατροφή οι υδατάνθρακες, αποβάλλονται περισσότερα υγρά με τα ούρα. Είναι λοιπόν ζωτικής σημασίας να πίνετε πολύ νερό, προκειμένου να αποφύγετε τη δυσκοιλιότητα αλλά και συμπτώματα όπως κόπωση, πονοκέφαλοι, πόνοι, που συχνά προκαλούνται από την αφυδάτωση και την απώλεια ηλεκτρολυτών. Άλλες παρενέργειες της δίαιτας μπορεί να περιλαμβάνουν αυξημένο κίνδυνο για πέτρες στα νεφρά (λόγω αφυδάτωσης και όξινων ούρων που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ασβέστιο), κακοσμία, μυϊκές κράμπες και ζάλη. Επιπλέον, υπάρχει ο κίνδυνος τα κορεσμένα λιπαρά να αυξήσουν την κακή χοληστερόλη η οποία προκαλεί αθηροσκλήρωση. Πρέπει λοιπόν ο γιατρός σας να παρακολουθεί κάθε μήνα τα επίπεδα της χοληστερόλης σας.
Δεν είναι μία απλή δίαιτα για απώλεια βάρους: Πολλοί άνθρωποι ακολουθούν την κετογονική διατροφή σε μόνιμη βάση και όχι παροδικά, μόνο για να φτάσουν στο επιθυμητό βάρος. Αντίθετα, άλλοι θεωρούν ότι η δίαιτα είναι μια βραχυπρόθεσμη λύση για την απώλεια βάρους. Η διαδικασία της κέτωσης ωστόσο, μπορεί να έχει περισσότερα αρνητικά παρά θετικά αποτελέσματα, καθώς πολλοί άνθρωποι έχουν ζαλάδες και αίσθημα παλμών στην καρδιά.
Μην τη δοκιμάσετε πριν συμβουλευτείτε γιατρό: Η κετογονική δίαιτα είναι ακραίο πρόγραμμα διατροφής, γι’ αυτό είναι απαραίτητο να συμβουλευτείτε γιατρό πριν την ακολουθήσετε. Ειδικά αν κάποιος πάσχει από καρδιακή νόσο, διαβήτη τύπου 1 ή διαβήτη τύπου 2, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να την εφαρμόσει χωρίς ιατρική επίβλεψη.