Αν είχατε βγει να ψωνίσετε λίγο πριν την καραντίνα ή και κατά τη διάρκειά της για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κοροναϊού, είναι πολύ πιθανό να συναντήσατε αγχωμένους πελάτες να γεμίζουν τα καρότσια και τα καλάθια τους με κονσέρβες φαγητού ή χαρτί υγείας – και είναι ακόμα πιο πιθανό να νιώσατε την επιθυμία να ακολουθήσετε κι εσείς σε αυτό τον πανικό.
Η ψυχολόγος Susan David μιλώντας στο TED, επισημαίνει ότι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι άνθρωποι είμαστε κοινωνικά πλάσματα· τα συναισθήματα και οι πράξεις μας επηρεάζονται βαθιά από άλλους ανθρώπους.
Όσον αφορά σε μια πανδημία, ο φόβος και ο πανικός εξαπλώνονται με ταχύτατους ρυθμούς. Πώς μπορούμε να βιώσουμε αυτά τα δύσκολα συναισθήματα χωρίς να πέσουμε στην παγίδα της σύγχυσης; Η ψυχολόγος μοιράζεται πώς να τονώσουμε την «ανοσία» μας στην κοινωνική μεταδοτικότητα.
«Όλοι έχουμε βιώσει στο παρελθόν την κοινωνική μεταδοτικότητα. Μπαίνουμε σε μια επαγγελματική συνάντηση και βλέπουμε ότι οι περισσότεροι κοιτούν το κινητό τους τηλέφωνο, οπότε βγάζουμε κι εμείς το δικό μας. Σε αντίθεση με τις μολυσματικές ασθένειες, που τείνουν να μεταδίδονται από άτομο σε άτομο, μπορείτε να υιοθετήσετε μια συμπεριφορά από ανθρώπους με τους οποίους δεν έχετε καν έρθει σε επαφή.
Μια έρευνα αποκάλυψε ότι αν κάποιος από το ευρύ κοινωνικό μας δίκτυο πάρει κιλά – ακόμα κι αν δεν είναι στενός φίλος ή συγγενής – οι πιθανότητες να αυξήσουμε κι εμείς το βάρος μας αυξάνονται. Είναι σημαντικό να έχουμε επίγνωση της κοινωνικής μεταδοτικότητας, ειδικά σε «ευνοϊκές περιόδους». Γιατί σε περιόδους κρίσης, το φαινόμενο μπορεί να έχει επίδραση σε βαθμό ζωής ή θανάτου.
Κοιτάξτε απλά το χρονολόγιο του Facebook ή ανοίξτε για λίγο τηλεόραση και θα δείτε πώς η κοινωνική μεταδοτικότητα μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την υγεία μας. Όταν ο κόσμος φορά μάσκα καθώς βγάζει τον σκύλο βόλτα ή απλά περπατά στο δρόμο, νιώθουμε κι εμείς την ανάγκη να αγοράσουμε μια μεγάλη ποσότητα από αυτές, σε περίπτωση που δεν βρούμε αργότερα (αφού όλοι φαίνεται να τις χρησιμοποιούν παντού). Αυτό, όπως είναι όμως γνωστό, μπορεί να δημιουργήσει έλλειψη στο προσωπικό των νοσοκομείων και να πάρει μια πολύ κρίσιμη και σοβαρή διάσταση.
Ο φόβος και ο πανικός είναι ιδιαίτερα δυνατά συναισθήματα, αλλά δεν θέλουμε και να τα εξαφανίσουμε πλήρως. Υπάρχουν, γιατί μας βοήθησαν ως είδος να επιβιώσουμε. Αν και δεν πρέπει να τα καταπιέζουμε πλήρως, δεν πρέπει να τους επιτρέπουμε να κυριεύουν τη ζωή μας. Αντί γι’ αυτό, χρειάζεται να θυμόμαστε ότι εμείς κυριαρχούμε σε αυτά.
Πώς μπορούμε να το καταφέρουμε αυτό; Όταν προσδιορίσουμε τις αξίες μας και αποκτήσουμε καθαρή σκέψη ως προς αυτές, μπορούμε να πορευτούμε μακριά από το συναίσθημα του φόβου ή του πανικού που νιώθουμε αυτή τη στιγμή σε διάφορα επίπεδα.
Επειδή είμαστε κάτι πολύ περισσότερο από φόβο. Είμαστε επίσης οι προθέσεις, η σοφία και η συμπόνοια μας, και όλα αυτά συνεργάζονται και μας καθοδηγούν ερχόμενα σε συμφωνία με τις αξίες μας.