Το mindfulness, όπως συνηθίζουμε να το λέμε, μπορεί γενικά να οριστεί ως: «Η ποιότητα ή η κατάσταση της συνείδησης ή της γνώσης για κάτι. [Είναι] μια ψυχική κατάσταση που επιτυγχάνεται εστιάζοντας την ευαισθητοποίηση και την προσοχή κάποιου στην παρούσα στιγμή, ενώ ταυτόχρονα αναγνωρίζει και αποδέχεται τα συναισθήματα, τις σκέψεις και τις σωματικές του αισθήσεις, και χρησιμοποιείται ως θεραπευτική τεχνική”.
Ο καθηγητής, ψυχολόγος και ειδικός του Χάρβαρντ, Δρ Ρόναλντ Ν. Σίγκελ, προεκτείνει τον ορισμό λίγο περισσότερο, εξηγώντας ότι: «Το mindfulness είναι μία στάση απέναντι στην εμπειρία [δική μου] – προσεγγίζοντας οποιαδήποτε στιγμή της ζωής μας με συνειδητοποίηση και αποδοχή». Στα ανώτερα επίπεδα του προγράμματος mindful eating, χρησιμοποιούμε το φαγητό ως επίκεντρο για να διερευνήσουμε τη χρήση της προσοχής ως μέρος της συνολικής εμπειρίας του φαγητού. Το ωραίο σε σχέση με την προσοχή είναι ότι είναι κάτι προσωπικό και βιωματικό. Είναι μοναδικό για εσάς. Σαν γεύμα, κανείς δεν μπορεί να το δοκιμάσει. Δύο άτομα που έχουν το ίδιο γεύμα έχουν δύο εντελώς διαφορετικές εμπειρίες. Όπως και η προσοχή, έτσι και η εμπειρία του φαγητού είναι μοναδικά, προσωπικά βιωματική.
Αυτές οι τεκμηριωμένες προσεγγίσεις είναι γνωστές ως τεχνικές mindfulness διατροφικής ευαισθησίας. Παλαιότερα δεν υπήρχε κανένας μοντέρνος όρος όπως η προσοχή ή η εξάσκηση του mindfulness για να περιγράψει αυτή την εμπειρία και έτσι οι πρακτικές ήταν απλά μέρος ενός προγράμματος για την ανάπτυξη της εστίασης, της ευαισθητοποίησης και της πνευματικής ανάπτυξης. Βιώνοντας και αποδεχόμενοι τις στιγμές και την πραγματικότητα της κάθε ημέρας, μάθαμε να εκτιμούμε τη ζωή μέσα από την κάθε στιγμή. Η έρευνα δείχνει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι ξοδεύουν περίπου το 47 τοις εκατό του χρόνου αφύπνισης επαναπροσδιορίζοντας παρελθόντα γεγονότα ή ανησυχώντας για μελλοντικά. Με άλλα λόγια, οι περισσότεροι άνθρωποι περνούν σχεδόν το ήμισυ της ζωής τους, απομπλεκόμενοι εντελώς από την παρούσα στιγμή που ζουν.
Το παράδειγμα της Freya ενός υιοθετημένου κουταβιού, το οποίο μετά από πολλά χρόνια και πολλές τρομερές περιπέτειες, διαγνώστηκε με όγκο σε προχωρημένο στάδιο, δείχνει να φωτίζει την εμπειρία του mindfulness. Της δόθηκαν μόλις μερικές εβδομάδες ζωής. Ως συνήθως, το πείσμα και η ζωντάνια της κυριαρχούσαν μέσα στην ημέρα, και ανέτρεψε τις γνώμες όλων των ειδικών ζώντας άλλους τέσσερις μήνες.
Και αυτό είναι ακριβώς το θέμα. Έζησε αυτούς τους τέσσερις μήνες. Ευτυχώς, δεν είχε πόνο και δε γνώριζε ότι είχε όγκο ή ότι θα πέθαινε σε μερικές εβδομάδες. Απλώς έζησε και απολάμβανε κάθε στιγμή κάθε ημέρα, την ουσία του carpe diem.
Αυτό που μας διδάσκει η Freya είναι: «Απόλαυσε απλά την στιγμή!». Όταν επικεντρωνόμαστε στον πόνο και τη θλίψη, προκαλώντας βάσανα που δεν έχουν έρθει ακόμη, μπορούμε να επιστρέφουμε στον παρόν. Όπως αναφέρει ο ιδιοκτήτης της Freya: «Με βοήθησε να επαναφέρω την εστίασή μου στην στιγμή και να απολαύσω το δώρο μαζί της όσο ήταν εδώ. Και τώρα που δεν είναι, την ευχαριστώ γιατί διαφορετικά, θα έχανα αυτές τις μέρες. Και αυτές ήταν μέρες απόλυτης ευχαρίστησης. Το τελευταίο της μάθημα ήταν το The Mindfulness of Carpe Diem».