Η άπνοια ύπνου, μια συχνή πάθηση στην οποία αναπνοή σταματά για λίγο κατά τη διάρκεια της νύχτας, μπορεί να μειώσει την ποσότητα της φαιάς ουσίας στον εγκέφαλο ενός παιδιού, βρίσκει μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Scientific Reports. Αν και απαιτείται περαιτέρω έρευνα, τα αποτελέσματα είναι ανησυχητικά.
Η επίδραση της άπνοιας του ύπνου στην ανάπτυξη του εγκεφάλου είναι σήμερα ελάχιστα κατανοητή. Η άπνοια ύπνου εκτιμάται ότι επηρεάζει περίπου 5% όλων των παιδιών. Η κατάσταση αυτή συνήθως προκαλείται από χαλάρωση των μυών στο λαιμό και παρεμπόδιση των αεραγωγών, παράγοντας έτσι παύσεις στην αναπνοή κατά τη διάρκεια της νύχτας. Αυτός ο υπότυπος ονομάζεται αποφρακτική άπνοια ύπνου. Αυτές οι διακοπές μπορεί να συμβούν 5-30 φορές κάθε ώρα για όλη τη νύχτα.
Μια πρόσφατη μελέτη που διερεύνησε την επίδραση της άπνοιας του ύπνου στους εγκεφάλους παιδιών 7 έως 11 ετών. Συνολικά, 16 παιδιά με αποφρακτική άπνοια ύπνου αξιολογήθηκαν σε παιδιατρικό εργαστήριο ύπνου του Πανεπιστημίου του Σικάγου. Όλα τα παιδιά υποβλήθηκαν σε νευρογνωστικές δοκιμασίες και μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου. Η ομάδα μελέτης είχε επικεφαλής την Δρ L. Kheirandish-Gozal, διευθύντρια της παιδιατρικής κλινικής ύπνου στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο. Η ομάδα εργάστηκε σε συνδυασμό με ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες.
Τα αποτελέσματα των δοκιμασιών και της απεικόνισης του εγκεφάλου συγκρίθηκαν με άλλες εννέα παιδιά χωρίς άπνοια ύπνου, αντίστοιχου φύλου, ηλικίας, βάρους, και εθνικότητας. Συνέκριναν επίσης τα παιδιά με άπνοια ύπνου με μια βάση δεδομένων 191 μαγνητικών τομογραφιών από βάση δεδομένων στα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ (NIH).
Μόλις η ανάλυση ήταν πλήρης, τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Τα παιδιά με αποφρακτική άπνοια ύπνου είχαν σημαντική μείωση του όγκου της φαιάς ουσίας. Αυτές οι απώλειες εντοπίστηκαν στο μετωπιαίο φλοιό, τον προμετωπιαίος φλοιός, το βρεγματικό φλοιό, τον κροταφικό λοβό , και το στέλεχος. «Οι εικόνες των μεταβολών της φαιάς ουσίας είναι εντυπωσιακές. Δεν έχουμε ακόμη έναν ακριβή οδηγό για να συσχετίσουμε την απώλεια της φαιάς ουσίας με συγκεκριμένα γνωστικά ελλείμματα, αλλά υπάρχουν σαφείς αποδείξεις για εκτεταμένες νευρωνικές βλάβες σε σύγκριση με το γενικό πληθυσμό».
Αν και η μείωση της φαιάς ουσίας μετρήθηκε, ο αντίκτυπος αυτών των ελλειμμάτων δεν μπορεί ακόμη να εκτιμηθεί. Επίσης, επειδή οι εγκέφαλοί των παιδιών δεν είχαν εξετασθεί πριν από την έναρξη της αποφρακτικής άπνοιας ύπνου, είναι αδύνατο να γνωρίζουμε πότε και πώς συνέβη η αλλοίωση. Όπως λέει ο συν-συγγραφέας Δρ D Gozal, «οι μαγνητικές τομογραφίες μας δίνουν μια πανοραμική όψη των μεταβολών του εγκεφάλου που σχετίζονται με την άπνοια ύπνου, αλλά δεν μας λένε, σε κυτταρικό επίπεδο, τι συνέβη στους πληγέντες νευρώνες ή πότε».