Υφυπουργός Οικονομίας Χ.Δήμας στο healthwebgr: Οι φαρμακευτικές έχουν σημαντικά φορολογικά κίνητρα να επενδύουν στην Ελλάδα αλλά το clawback αποτελεί αντικίνητρο

”Οι φαρμακευτικές έχουν σημαντικά φορολογικά κίνητρα να επενδύουν στην Ελλάδα αλλά το clawback αποτελεί αντικίνητρο’’ είπε μεταξύ άλλων ο Υφυπουργός Οικονομίας Χρήστος Δήμας στην συνέντευξη που παραχώρησε στην Νικολέτα Ντάμπου και την διαδικτυακή εκπομπή Opinion Health του healthweb.gr. Τόνισε ότι ‘’Οι δαπάνες Υγείας έχουν αύξηση κατά 74% στον προϋπολογισμό του 2025.’’

Τα νοσοκομεία και η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας θα μπορούσα να πω ότι είναι τυχεροί, γιατί θα αυξηθεί ο προϋπολογισμός τους αρκετά, σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού που έχει κατατεθεί στη Βουλή. Μπορείτε να μας πείτε πόσο θα αυξηθεί;

Αρχικά ευχαριστώ πάρα πολύ για την πρόσκληση. Είναι χαρά μου να βρίσκομαι μαζί σας. Πράγματι, ο τομέας υγείας είναι ένας πάρα πολύ κρίσιμος τομέας, στον οποίο έχουμε κάνει πολύ μεγάλη προσπάθεια ώστε να υπάρχουν περισσότεροι διαθέσιμοι πόροι. Εδώ πέρα θα επιτρέψτε να πω πως ένα πολύ σημαντικό κομμάτι των πόρων προέρχεται από την οικονομική ανάπτυξη, δηλαδή το γεγονός ότι μεγαλώνει το ΑΕΠ. Όμως ένα άλλο πολύ σημαντικό κομμάτι των διαθέσιμων πόρων έρχεται από την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής. Η φοροδιαφυγή είναι κάτι το οποίο το ακούγαμε πολλά χρόνια ότι θα γίνει. Αυτή η κυβέρνηση όμως το έχει αντιμετωπίσει στην ουσία των πράξεών της. Δηλαδή έχουμε από την αρχή του έτους εγκαταστήσει πάνω από 430.000 POS και έχουν συνδεθεί με τις ταμειακές μηχανές, αλλά και το My Data της ΑΑΔΕ. Καταλήγοντας λοιπόν, έχουμε συγκριτικά με το 2019, αν δούμε τον προϋπολογισμό τότε και τον προϋπολογισμό του 2025 που ψηφίζεται μεθαύριο, στις δαπάνες υγείας αύξηση κατά 74%. Ειδικότερα, στα νοσοκομεία η αύξηση αυτή είναι στο 120%, άρα έχουμε υπερδιπλάσιους πόρους.
Ναι, έχουμε 26 εκατομμύρια για τα νοσοκομεία και την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας κύριε Δήμα. Αυτά θα είναι λέτε αρκετά για να καλυφθούν οι ανάγκες των δημοσίων νοσοκομείων; Γιατί δυστυχώς συνεχώς αυξάνονται.

Εγώ θα σας απαντήσω ότι ειδικότερα για την Υγεία, την Παιδεία και το Δημογραφικό όσα χρήματα και αν έχουμε πάντοτε θα χρειάζονται περισσότερα. Είναι 3 τομείς όπου προφανώς θέλουμε να έχουμε ακόμα περισσότερα διαθέσιμα. Όμως πρέπει όχι να βλέπουμε μόνο τι θέλουμε τι θα ήταν το ιδεατό. Πρέπει να πάμε και στην πράξη. Γι’ αυτό συγκρίνουμε τα μεγέθη σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Το γεγονός ότι έχουμε μία τόσο σημαντική αύξηση, τη μεγαλύτερη στις δαπάνες υγείας, νομίζω μας κάνει όλους να συνειδητοποιούμε το ιδιαίτερο βάρος το οποίο δίνουμε στην Υγεία. Τα περισσότερα χρήματα αυτά προφανώς προσδοκούμε ότι θα βελτιώσουν τις υπηρεσίες υγείας προς όλους τους τους πολίτες. Ο στόχος μας όμως είναι χρόνο με το χρόνο να αυξάνονται ακόμα περισσότερο. Και όχι μόνο να αυξάνονται, αλλά να βελτιώνονται και οι υπηρεσίες υγείας οι παρεχόμενες στους πολίτες μας. Εδώ πέρα μου δίνετε τη δυνατότητα να πω ότι η Κυβέρνηση έχει λάβει πολύ συγκεκριμένα μέτρα όσον αφορά την πρόληψη που όλοι ξέρουμε πόσο σημαντική είναι. Άρα το να έχεις μία ολιστική προσέγγιση είναι πάρα πολύ σημαντικό και το ζητούμενο στην προκειμένη περίπτωση.

Βεβαίως και νομίζω ότι υπάρχουν χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης και ευτυχώς κύριε Δήμα που η Κυβέρνησή σας τα αξιοποιεί. Θέλω να πετάξω μία σπόντα, γιατί υπήρχαν κυβερνήσεις που χάναμε τα ΕΣΠΑ και νομίζω ότι βοηθάνε.

Ναι και θέλω να σας δώσω ένα πολύ συγκεκριμένο παράδειγμα, μιας και το θέτετε για το Ταμείο Ανάκαμψης. Εγώ για ένα χρόνο από το 2023 μετά τις εκλογές μέχρι το καλοκαίρι του 2024, είχα την τιμή να υπηρετήσω στο Υπουργείο Πολιτισμού ως υφυπουργός Πολιτισμού. Μία δράση που τρέχαμε μαζί με το Υπουργείο Υγείας, η οποία χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, είναι η πολιτιστική συνταγογράφηση. Απευθύνεται πρώτα σε φορείς υγείας και πολιτισμού, όπου προσπαθεί ψυχικά ασθενείς ανθρώπους που αντιμετωπίζουν σημαντικά ψυχιατρικά ζητήματα, να τους βοηθήσει μέσω της επαφής με την Τέχνη. Είτε είναι η συμμετοχή βοηθητικά σε μία θεατρική παράσταση, είτε είναι στην οργάνωση μιας έκθεσης ζωγραφικής ή ακόμα και μία επίσκεψη σε ένα μουσείο σύγχρονης τέχνης ή ακόμα και σε έναν κινηματογράφο, μαζί με τους συντελεστές της παραγωγής. Αυτό όμως δεν είναι κάτι το οποίο γίνεται μία φορά, αλλά γίνεται συστηματικά εντός ενός τριμήνου για τους ψυχικά ασθενείς, προσπαθώντας σε πρώτο επίπεδο σε ερευνητικό επίπεδο να δούμε εάν η παραπάνω επαφή με τον πολιτισμό βοηθάει ψυχολογικά αυτούς τους ανθρώπους. Τώρα βρισκόμαστε στην δεύτερη φάση που έχει επεκταθεί σε περισσότερους φορείς του πολιτισμού και θεωρούμε ότι είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό, πρωτοποριακό έργο για τα ευρωπαϊκά επίπεδα, διότι υπάρχουν πολλοί που ισχυρίζονται με στοιχεία επιστημονικά πλέον ότι η παραπάνω επαφή με τον πολιτισμό και την τέχνη βοηθάει ευεργετικά τους ψυχικά ασθενείς.

Βεβαίως, κύριε Δήμα, γιατί υπάρχουν και επιστημονικές μελέτες που δείχνουν ότι πολλές φορές από την ψυχολογία και την ψυχοσύνθεση του ανθρώπου δημιουργούνται και παθήσεις. Οπότε είναι πολύ σημαντικό κανείς να βγαίνει έξω το κουτί και να προσπαθεί όπως είναι και μέσα από την συνταγογράφηση που είπατε για τον πολιτισμό ή την συνταγογράφηση για τη διατροφή και την άσκηση. Όντως βοηθούν πάρα πολύ τους ασθενείς.

Κύριε Δήμα τώρα σε ό, τι αφορά στον ΕΟΠΥΥ, στο προσχέδιο προβλέπεται αύξηση 198 εκατομμυρίων ευρώ για την φαρμακευτική δαπάνη και για τις δαπάνες του ΕΟΠΥΥ. Αρχικά για τον ΕΟΠΥΥ, υπάρχουνε σε κάποιες κατηγορίες κάποιες ακάλυπτες ανάγκες, όπως για παράδειγμα για το Διαβήτη που είναι και μία νόσος που δυστυχώς αυξάνεται συνεχώς. Υπάρχουν νέες τεχνολογίες που δεν έχει καταφέρει ο ΕΟΠΥΥ να τις καλύψει γιατί προφανώς δεν υπάρχουν τα χρήματα. Αυτά τα χρήματα πιστεύετε θα καλύψουν τις ανάγκες των νέων τεχνολογιών και στην ειδική διατροφή;

Γνωρίζω ότι γίνεται μία πάρα πολύ συστηματική προσπάθεια τα τελευταία χρόνια στο Υπουργείο Υγείας, ώστε να συμπεριληφθούν ακόμα περισσότερα φάρμακα, ακόμα και πολύ ακριβά φάρμακα σε κάποιες περιπτώσεις, αλλά και καινοτόμα φάρμακα, τα οποία μπορούν να αντιμετωπίσουν πολλές ασθένειες και το ίδιο ισχύει και για τον διαβήτη. Δεν είμαι σε θέση να σας απαντήσω πιο συγκεκριμένα, αλλά θα ήθελα να πω ότι ακόμα και η ερευνητική κοινότητα χρηματοδοτείται σε κάποιες περιπτώσεις και από ευρωπαϊκούς πόρους και από εθνικούς πόρους και σε σημαντικά έργα, τα οποία γίνονται από κοινού σε ευρωπαϊκό ακόμα και σε παγκόσμιο δίκτυο. Το να μπορέσουμε να χρηματοδοτήσουμε τις ερευνητικές προσπάθειες ώστε να ανακαλυφθούν και νέα φάρμακα, καινοτόμες μέθοδοι αντιμετώπισης χρόνιων ασθενειών, είναι κάτι το οποίο το επιθυμούμε όλοι μας. Η λειτουργία του ΕΟΠΥΥ τα τελευταία χρόνια δείχνει πως η κυβέρνηση προσπαθεί μέσα στο πλαίσιο των δυνατοτήτων της. Δεν θέλω να ωραιοποιήσω την κατάσταση. Όπως σας είπα πιο πριν παντού υπάρχει ανάγκη περισσότερων χρημάτων και στον ΕΟΠΥΥ έχουμε αυξήσει πάρα πολύ την χρηματοδότηση τα τελευταία χρόνια. Για να μπορέσουμε όμως να έχουμε περισσότερα χρήματα, όπως έχουμε 74% παραπάνω δαπάνες στον τομέα της Υγείας, πρέπει την ίδια στιγμή κάπου να εξοικονομούμε ή να αναπτύσσεται ακόμα περισσότερο.

Βέβαια το ποσό των 198 εκατομμυρίων είναι πιο πολύ η αύξηση από το ΑΕΠ, σωστά;

Ναι, άμα δεν έχεις οικονομική ανάπτυξη, αυτό επηρεάζει τα πάντα. Το να έχεις υψηλούς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης και το γεγονός ότι οι προβλέψεις που έχουμε για τα επόμενα χρόνια είναι να έχουμε σχεδόν τριπλάσιους ρυθμούς ανάπτυξης από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, διότι βρισκόμαστε πλέον σε μία εποχή όπου πολλές χώρες έχουν μπει σε ύφεση. Είχαν ακόμα και πάνω από δεκαετία κάποιες χώρες να μπουν σε οικονομική ύφεση, ενώ εμείς λόγω της οικονομικής κρίσης ήμασταν σε ύφεση. Το γεγονός ότι έχουμε σημαντική οικονομική ανάπτυξη μας επιτρέπει αυτό που είπα πιο πριν. Η οικονομική ανάπτυξη μαζί και με την πάταξη φοροδιαφυγής φέρνει επιπλέον έσοδα στο κράτος. Αυτά τα επιπλέον έσοδα πηγαίνουν ως επί το πλείστον στην Υγεία.
Ίσως χρειαστεί να βγάζετε και λίγα θύματα παραπάνω από το Υπουργείο Οικονομικών, αυτό ήθελα να πω κύριε Δήμα, γιατί μάλλον δεν θα μας φτάσουν τα χρήματα στον ΕΟΠΥΥ ούτε φέτος.
Σαφέστατα, και γι’ αυτό βλέπετε ότι όχι μόνο στο Υπουργείο Οικονομικών, αλλά είναι μία συνολική πολιτική ότι οι δαπάνες για την Υγεία είναι οι πιο αυξημένες σε σχέση με οποιονδήποτε άλλο τομέα. Αλλά όπως είπα στην αρχή, στον τομέα της Υγείας, της Παιδείας και στην αντιμετώπιση του Δημογραφικού, ποτέ δεν θα φτάνουν όσα χρήματα και αν έχουμε διαθέσιμα.

Βέβαια και 300 εκατομμύρια που προστίθενται για τα φάρμακα και την αντιμετώπιση του clawback, που είναι ένα μεγάλο αγκάθι για τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις. Βέβαια τώρα πια έχουν γίνει οι συλλογικές επιστροφές γιατί είναι και το rebate, είναι και πολλά άλλα. Όμως τώρα εδώ 400 εκατομμύρια σίγουρα δεν φτάνουν για την αντιμετώπιση του clawback. Τι πρόβλημα προκύπτει με αυτό; Οι εταιρείες δυσενασχετούν και ειδικά οι πολυεθνικές πλέον είναι οριακά γιατί η μητρική εταιρεία θα πει «OK θα φύγω από την Ελλάδα». Άμα γίνει αυτό θα μειωθούν τα φάρμακα και δεν θα βρίσκει ο ασθενής το φάρμακό του. Εάν ο ασθενής πάσχει από σκλήρυνση κατά πλάκας και άλλες δύσκολες ασθένειες, το φάρμακο δεν μπορεί να αντικατασταθεί.

Σε αυτό το σημείο πιστεύετε ότι κατά τη διάρκεια της χρονιάς θα μπορούσατε να βάλετε περισσότερα χρήματα πέρα από τα 300 εκατομμύρια στο clawback;

Για να μπορέσεις να πεις ότι θα βάλω περισσότερα χρήματα, πρέπει πρώτα να έχεις όλο τον προγραμματισμό. Χρόνο με τον χρόνο βλέπετε ότι αυξάνονται κατά πολύ οι χρηματοδοτήσεις και ο στόχος μας είναι, όπως είπα πιο πριν, να μπορέσουμε και νομίζω ότι σύμφωνα με τις προβλέψεις που έχουμε και για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας, αλλά και με την πρόθεσή μας να αντιμετωπίσουμε ακόμα περισσότερο τη φοροδιαφυγή, θα έχουμε περισσότερα διαθέσιμα κονδύλια. Άρα η τάση είναι προς εκεί πέρα.

• Όμως, μιας και λέτε για τις πολυεθνικές εταιρείες, εγώ θα σας πω κάτι διαφορετικό σε σχέση με το clawback. Το clawback πράγματι είναι ένα ζήτημα το οποίο μας απασχολεί πάρα πολύ και προσπαθούμε διαρκώς να δούμε πώς μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε πολύ πιο αποτελεσματικά. Όμως, μιας και λέτε για τις φαρμακευτικές εταιρείες, να σας πω ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες στην Ελλάδα είναι αυτές που αξιοποιούν στον μεγαλύτερο βαθμό από οποιεσδήποτε άλλες εταιρείες τα πολύ σημαντικά φορολογικά κίνητρα τα οποία έχουμε δώσει για την έρευνα και την ανάπτυξη. Πλέον έχουμε τα πιο ανταγωνιστικά φορολογικά κίνητρα σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
• Και ακριβώς επειδή ήμουν 4 χρόνια στο Υπουργείο Ανάπτυξης και υπέγραφα τα στοιχεία, οι φαρμακευτικές εταιρείες είναι αυτές που έχουν ωφεληθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό. Αυτό δεν το κάναμε όμως για να ωφελήσουμε τις φαρμακευτικές εταιρείες. Το κάναμε διότι η επένδυση στην έρευνα δημιουργεί καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας για επιστήμονες, για να κρατήσουμε το επιστημονικό δυναμικό εδώ πέρα και να επαναπατρίσουμε πολλούς ανθρώπους και στον κλάδο της Υγείας και των Βιοεπιστημών, που είχαν φύγει για το εξωτερικό στα χρόνια της οικονομικής κρίσης και προφανώς μας ενδιέφεραν να βρίσκονται εδώ πέρα, ώστε να παράγουν προστιθέμενη αξία στον τόπο τους.
• Άρα υπάρχουν σημαντικά κίνητρα και για τις επιχειρήσεις στην χώρα σε ευρωπαϊκό και σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά αντιλαμβάνομαι ότι το clawback αυτή τη στιγμή είναι πολύ σημαντικό αντικίνητρο.