ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
Σήμερα φιλοξενείται στο στούντιο της εκπομπής Opinion Health ο κύριος Θεόδωρος Βασιλακόπουλος, ο οποίος είναι Καθηγητής Πνευμονολογίας και Εντατικής Θεραπείας ΕΚΠΑ. Με τη Νικολέτα Ντάμπου συζητούν για την επίδραση του καύσωνα στο αναπνευστικό σύστημα και την καλοκαιρινή έξαρση του κορωνοϊού.
Ναι, από τις αρχές του 2022 εργάζομαι στο Πανεπιστήμιο στην έδρα της Φυσιολογίας, κάνοντας τη φυσιολογία του αναπνευστικού. Ταυτόχρονα εργάζομαι στο Ερρίκος Ντυνάν ως πνευμονολόγος, ως διευθυντής της δεύτερης Πνευμονολογικής Κλινικής και ως εντατικολόγος, ως συντονιστής διευθυντής των μονάδων εντατικής θεραπείας ΜΕΘ σε αυτό το νοσοκομείο.
Πρόκειται για ένα νοσοκομείο, το οποίο έχει μια ιδιαιτερότητα. Είναι το πρώτο από τα ιδιωτικά νοσοκομεία, το οποίο είχε χτιστεί από την αρχή για να είναι νοσοκομείο. Δεν μετατράπηκε σε νοσοκομείο από κτίριο άλλων χρήσεων. Αυτό έχει κάποια πολύ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Βοηθάει πάρα πολύ την εύρυθμη λειτουργία και ταυτόχρονα οφείλω να πω ότι είναι ένα νοσοκομείο, στο οποίο οι ανθρώπινες σχέσεις είναι αρκετά φιλικές. Δεν υπάρχει έντονος ανταγωνισμός, που μερικές φορές υπάρχει στον ιδιωτικό τομέα. Είναι ένα νοσοκομείο με αρκετά ανθρώπινο πρόσωπο, τόσο προς τους εργαζομένους όσο και αρκετές φορές προς τους ασθενείς. Ακόμα και στις αποζημιώσεις προσπαθεί να είναι όσο το δυνατόν πιο οικονομικό, έτσι ώστε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό συνανθρώπων μας να μπορεί να ωφεληθεί από τις υπηρεσίες του νοσοκομείου, χωρίς να χρειαστεί να εξαντληθεί οικονομικά.
Θα ήθελα να πω εδώ, έχοντας δουλέψει όλα τα προηγούμενα χρόνια στο δημόσιο σύστημα Υγείας, αυτό το οποίο διαπιστώνεις όταν αρχίζεις να κινείσαι στον ιδιωτικό χώρο είναι ότι πράγματα για τα οποία μάχεσαι στο δημόσιο σύστημα υγείας γίνονται πολύ πιο εύκολα και πολύ πιο αυτόματα σε έναν ιδιωτικό χώρο. Για παράδειγμα, ένα από τα πιο δύσκολα πράγματα στον Ευαγγελισμό που δούλευα χρόνια ήταν να μπορέσει ένας άρρωστος να κάνει αξονική τομογραφία. Σίγουρα τώρα αυτό γίνεται πολύ πιο εύκολα, χωρίς κόπο, χωρίς να χρειάζεται να παρακαλάς.
Το βλέπω και από την πλευρά της κοινωνικής ιατρικής. Όσο περισσότερο αναπτύσσεται ο ιδιωτικός τομέας και απορροφά ευκατάστατους συνανθρώπους μας, οι οποίοι απευθύνονται εκεί, τόσο περισσότερος ζωτικός χώρος αναπτύσσεται στα δημόσια νοσοκομεία για τους ανθρώπους που δεν έχουν αυτή την οικονομική δυνατότητα. Άρα δημιουργούνται συνθήκες αφενός μεν ευγενούς άμιλλας και ανταγωνισμού, αφετέρου ταυτόχρονα δημιουργείται και πολύ μεγαλύτερη δυνατότητα να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα υγείας των ασθενών στο δημόσιο σύστημα.
Αυτό είναι μια αλήθεια. Αν την βιώσει κανείς από την πλευρά της λειτουργίας του ιδιωτικού νοσοκομείου, καταλαβαίνει αυτό το οποίο λέω. Μερικές φορές για λόγους φτηνής πολιτικής δαιμονοποιούμε τον ιδιωτικό τομέα της υγείας, λέγοντας ότι η υγεία πρέπει να είναι μόνο δημόσιο αγαθό. Συμφωνώ ότι πρέπει να υπάρχει το δημόσιο αγαθό της υγείας για όλους τους ανθρώπους, αλλά αν κάποιοι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα να αποσυμφορήσουν το δημόσιο σύστημα που υπάρχει για όλους, δημιουργούν πολύ καλύτερες συνθήκες για το σύστημα να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των πολιτών. Αυτό που δεν έχουμε κατανοήσει είναι ότι δεν υπάρχει τίποτε τελείως δωρεάν. Αυτό που λέμε δωρεάν είναι αυτό που όλοι μας πληρώνουμε με τους σχεδιασμούς και τις κρατήσεις που γίνονται.
Πρέπει να υπάρχει δωρεάν υγεία, αλλά το δωρεάν είναι αυτό που εμείς όλοι σαν πολίτες συνεισφέρουμε. Τώρα έχει αρχίσει λίγο και αλλάζει αυτό, γιατί ήδη έχει γίνει συνεργασία του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα και έχει αρχίσει να αλλάζει αυτό το πολιτικό αφήγημα. Ας πούμε ότι υπάρχει ένα μηχάνημα εξαιρετικά ακριβό και οι ανάγκες για μια περιοχή είναι να υπάρχει ένα τέτοιο μηχάνημα αλλά τα περιστατικά που χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε δεν είναι πάρα πολλά. Κάποιος λοιπόν πάει και το αγοράζει. Δεν χρειάζεται το δημόσιο να το αγοράσει. Για ποιο λόγο το δημόσιο να μην αγοράσει αυτή την υπηρεσία από τον ιδιωτικό τομέα και να την προσφέρει δωρεάν στους Έλληνες πολίτες, αντί να πάει να αγοράσει ένα δεύτερο μηχάνημα, κάνοντας και τα 2 μηχανήματα υποπαραγωγικά;
Αν για παράδειγμα ένα μηχάνημα θα μπορούσε να εξυπηρετήσει 100 ασθενείς το μήνα και εξυπηρετούνται 70 συνολικά, τότε θα εξυπηρετεί το καθένα από τα 2 μηχανήματα 35 περιστατικά – Άρα θα υπολειτουργεί, δεν θα βγάζει τα λεφτά του, δεν θα έχει καμία λογική κατάληξη.
Ο ζεστός αέρας που μπαίνει μέσα στο αναπνευστικό σύστημα, αποτελεί ένα ερέθισμα για το αναπνευστικό σύστημα, το οποίο μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση συμπτωμάτων σε διάφορα νοσήματα του αναπνευστικού συστήματος, που αν οι ασθενείς δεν είχαν εκτεθεί σε τόσο ζεστό περιβάλλον μπορεί να μην εμφάνιζαν.
Ασθενείς με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και ασθενείς με άσθμα είναι πάρα πολύ συχνό, όταν υπάρχουν ακραία καιρικά φαινόμενα όπως ένας καύσωνας, να κάνουν παροξύνσεις. Αυτό που πρέπει να κάνουμε όλοι μας επειδή πιθανόν να μπούμε σε μια παρατεταμένη περίοδο κλιματικής αλλαγής που θα αυξήσει τις θερμοκρασίες, είναι να μάθουμε να συμβιώνουμε με τη ζέστη. Για όλα τα πράγματα στην ιατρική θέλω να τονίσω από την αρχαιότητα ο Ιπποκράτης είχε πει:
«Κάλλιον το προλαμβάνειν του θεραπεύειν». Είναι πολύ καλύτερο να προλαμβάνουμε κάτι παρά να το θεραπεύουμε, αφού έχει συμβεί το κακό. Αυτή είναι μια βασική αρχή για την αντιμετώπιση ενός καύσωνα. Στον καύσωνα λοιπόν δεν περιμένουμε να πάθουμε θερμική εξάντληση ή θερμοπληξία και μετά να πάμε στο γιατρό ή να μας πάνε στο γιατρό γιατί θα είμαστε αναίσθητοι για να μας θεραπεύσει. Φροντίζουμε τροποποιώντας τη συμπεριφορά μας να μην υποστούμε καμία σοβαρή συνέπεια από τον καύσωνα.
Καταρχήν υπάρχουν μερικά μέτρα κοινής λογικής. Όταν πρέπει να κάνω εξωτερικές εργασίες, θα διαλέξω να τις κάνω νωρίς το πρωί, τότε που δεν υπάρχει πάρα πολλή ζέστη ή αργά το απόγευμα. Δεν είναι ανάγκη να πάω στην τράπεζα στις 12:30, όταν έχει 39°C. Θα πάω στις 8 το πρωί όταν έχει 31-32 βαθμούς. Αν αναγκάζομαι να κυκλοφορώ έξω, θα χρησιμοποιώ καπέλο, θα χρησιμοποιώ αντηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας, ελαφρά και ανοιχτόχρωμα ρούχα γιατί απορροφούν λιγότερη ενέργεια από τον ήλιο, άρα μας ζεσταίνουν λιγότερο.
Θα έχω ένα μπουκαλάκι νερό μαζί μου επειδή ιδρώνω, για να υποκαθιστώ τις απώλειες που έχω σε υγρά. Η ενυδάτωση είναι πάρα πολύ σημαντική. Είναι καλό να φοράω γυαλιά ηλίου. Τέλος θα ακουστεί αστείο, αλλά αυτό που κάνουν οι Ιάπωνες, που παίρνουν μια ομπρέλα. Η ομπρέλα στα ελληνικά ονομάζεται αλεξήλιον, όπως είναι το αλεξίσφαιρο. Είναι αυτό που διώχνει μακριά τον ήλιο. Άρα λοιπόν, ιδίως αν είμαι ηλικιωμένος και πρέπει να κυκλοφορήσω και έχει ιδιαίτερη ζέστη, το να βάλω μια ομπρέλα από πάνω να με προστατεύει τον ήλιο είναι μια πάρα πολύ έξυπνη λύση.
Έχουμε μια παράξενη αίσθηση του τι σημαίνει «πάω στη θάλασσα και δροσίζομαι». Αυτό σημαίνει πάω στη θάλασσα και είμαι μέσα στο νερό. Το να κάνω ηλιοθεραπεία ή να παίζω ρακέτες δεν είναι τρόπος για να δροσιστώ ούτε τρόπος να αποφύγω τις αρνητικές συνέπειες του καύσωνα. Αν πάω λοιπόν για μπάνιο θα πάω νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα μετά τις 5 που θα έχει πέσει ο ήλιος και θα είμαι μέσα στο νερό την περισσότερη ώρα που θα είμαι στη θάλασσα και όχι έξω να απορροφώ τη θερμότητα από την αντανάκλαση του ήλιου στην άμμο.
Προφανώς, αλλά τα άκρα της ηλικίας, δηλαδή τα πολύ μικρά παιδιά και οι πολύ μεγάλοι, είναι ακόμα πιο ευάλωτοι στις συνέπειες της υψηλής θερμοκρασίας και άρα θα πρέπει να είναι ακόμα περισσότερο προσεκτικοί. Επίσης οι μεγάλοι σε ηλικία άνθρωποι επειδή λαμβάνουν συνήθως αρκετά φάρμακα γιατί έχουνε κάποια προβλήματα υγείας, είναι πάρα πολύ χρήσιμο σε συνθήκες καύσωνα να επικοινωνούν με τον θεράποντα ιατρό τους και να ρωτούν αν πρέπει κάποιο από αυτά τα φάρμακα να το τροποποιήσουν, να μειώσουν τη δόση. Παραδείγματος χάρη αν παίρνουμε φάρμακα για την πίεση, συνήθως χρειάζεται να μειώσουμε τη δόση. Ποτέ όμως από μόνοι μας.
Πάντα με τη συμβουλή του γιατρού μας και όταν αγαπάμε τους συνανθρώπους τους δικούς μας μπορούμε να τους φροντίσουμε ακόμα και από μακριά. Για παράδειγμα ο πατέρας μας ή ο παππούς μας αν είναι υπερήλικας και εμείς είμαστε διακοπές, μπορούμε κάλλιστα να πάρουμε εμείς το γιατρό να τον ρωτήσουμε τι τροποποιήσεις πρέπει να κάνει, έτσι ώστε να βρούμε τον χρόνο για να εξηγήσουμε στον παππού μας και στη γιαγιά μας τις τροποποιήσεις που μας πρότεινε ο γιατρός, που πιθανόν ο ίδιος αν πάρει το γιατρό να μην τις καταλάβει. Αυτή είναι μια πράξη αγάπης.
Ο κορωνοϊός έπαψε να είναι πανδημία και έγινε ενδημικός. Αυτό σημαίνει ότι πλέον ζει μαζί μας και εμείς μαζί του. Και ζώντας μαζί θα κάνει εξάρσεις και υφέσεις, θα κάνει περιόδους που θα μειώνονται πάρα πολύ τα κρούσματα και περιόδους που θα αυξάνονται. Τώρα είμαστε σε μια τέτοια περίοδο και θα είμαστε και τις επόμενες 2-3 εβδομάδες τουλάχιστον. Άρα θα πρέπει να μάθουμε να τροποποιούμε τη συμπεριφορά μας ανάλογα. Για παράδειγμα, τώρα όσοι είναι στενές επαφές ενός γνωστού, ενός διαγνωσμένου κρούσματος ή όσοι έχουν συμπτώματα από το αναπνευστικό, πρέπει να κάνουν 1 και 2 και 3 τεστ μέχρι να διαπιστώσουν αν έχουν κορωνοϊό. Αν έχουν πρέπει να τροποποιήσουν τη συμπεριφορά τους. Για παράδειγμα δεν θα πάω στην ταβέρνα με τους φίλους μου αν έχω κορονοϊό, για να μην τους κολλήσω.
Δεν χρειάζεται αυστηρή καραντίνα όπως παλιά. Αν βγω έξω για να κάνω τη βόλτα μου και όταν πλησιάζω στον κόσμο φορώ τη μάσκα υψηλής προστασίας, τότε προστατεύω τους συνανθρώπους μου. Αν είμαι υποχρεωμένος να πάω στην εργασία μου, θα πάω με μάσκα υψηλής προστασίας και θα ενημερώσω όλους τους συναδέλφους μου ότι έχω κορωνοϊό, ώστε να φορέσουν και αυτοί μια μάσκα. Όταν φοράμε και οι 2 μάσκα, η πιθανότητα να κολλήσουμε είναι πραγματικά ελάχιστη. Άρα λοιπόν χρειάζονται τροποποιήσεις στη συμπεριφορά.
Αν βγω θετικός στον κορωνοϊό και είμαι πάνω από 60 ετών ή έχω υποκείμενα νοσήματα, τότε επικοινωνώ με τον θεράποντα ιατρό μου και αυτός κάνει αίτηση για να μου χορηγηθούν εντελώς δωρεάν από το κράτος τα αντιιικά χάπια, τα οποία έχουν πενθήμερη διάρκεια χορήγησης και την δυνατότητα να μειώσουν πάρα πολύ την πιθανότητα να νοσήσω βαριά και να πάω στο νοσοκομείο και να κινδυνεύσει η ζωή μου. Ένα μεγάλο πρόβλημα στον κορωνοϊό αυτή τη στιγμή είναι η κόπωση του κόσμου και ταυτόχρονα η λανθασμένη πληροφόρηση.
Θα σας εξηγήσω. Φέτος για παράδειγμα οι Έλληνες κάναμε και μπράβο μας 3 εκατομμύρια δόσεις εμβολίων γρίπης. Θρηνήσαμε 71 νεκρούς από τη γρίπη. Πόσους νεκρούς πιστεύετε ότι είχαμε το ίδιο χρονικό διάστημα από κορωνοϊό;
1350 άτομα, τεράστιο νούμερο. Ξέρετε πόσα εμβόλια κορωνοϊού κάναμε φέτος το ίδιο χρονικό διάστημα; 270.000, ούτε 10% των εμβολίων. Ο κορωνοϊός είναι πολύ πιο επικίνδυνος σαν νέος ιός, κινδυνεύει πολύ περισσότερο η ζωή μας σε σχέση με τη γρίπη. Τα εμβόλια είναι πρόληψη. Είναι πολύ προτιμότερο αν καπνίζω να κόψω το κάπνισμα, παρά να μην καπνίσω ποτέ παρά να περιμένω να πάθω καρκίνο του πνεύμονα και μετά να το κόψω και να ζητάω θεραπεία.
Ο ιός συνέχεια αλλάζει. Τώρα λοιπόν έχει επικρατήσει μια μετάλλαξη που έχει και ένα αρκετά παράδοξο όνομα, λέγεται FLiRT. Μας φλερτάρει λοιπόν ο κορωνοϊός. Αλλάζει συνεχώς την σύσταση της πρωτεΐνης ακίδας, την οποία χρησιμοποιεί ο ιός για να μπει μέσα στα κύτταρα μας. Τώρα λοιπόν, έχει κάνει μια μετάλλαξη που κάνει την ακίδα αυτή να συνδέεται λίγο καλύτερα στα κύτταρά μας και να κολλάμε ευκολότερα.
Αυτό θα το κάνει συνέχεια ο κορωνοϊός, γιατί όσο περνάει ο καιρός προκειμένου να μπορεί να επιβιώσει, πρέπει να γίνεται πιο μεταδοτικός. Άρα λοιπόν συνεχώς θα εξελίσσεται. Επιπλέον, εμείς θα πρέπει να προσαρμοζόμαστε, να φτιάχνουμε εμβόλια τα οποία είναι προσαρμοσμένα στις καινούριες μεταλλάξεις κάθε χρόνο και καινούργια. Βεβαίως έχοντας και τα αντιικά φάρμακα, έχοντας μάθει κιόλας να συμβιώνουμε με τον κορωνοϊό, μπορούμε σιγά σιγά να τον αντιμετωπίσουμε.
Όχι, δεν έχει κάτι το ιδιαίτερο. Ο κορωνοϊός είναι μια λοίμωξη του αναπνευστικού που μπορεί να κάνει αρκετά συμπτώματα συστηματικά, δηλαδή πέρα από βήχα πέρα από πονόλαιμο πέρα από συνάχι. Μπορεί να μας κάνει πονοκέφαλο, μπορεί να μας κάνει πόνους στα οστά, μπορεί να μας κάνει αίσθημα κακουχίας να νιώθουμε πάρα πολύ αδύναμοι, να μην μπορούμε να σηκωθούμε από το κρεβάτι, να χάσουμε την όσφρησή μας, να χάσουμε τη γεύση μας. Δεν υπάρχει κάποιο ειδικό σύμπτωμα που μπορεί να μας ξεχωρίσει τον κορωνοϊό από τη γρίπη και τον συγκυτιακό ιό. Άρα όταν έχουμε συμπτώματα, πρέπει να κάνουμε τεστ προκειμένου να μάθουμε τι ακριβώς έχουμε και να πάρουμε την αντίστοιχη θεραπεία.
Εάν εννοείτε περιοριστικά μέτρα είναι σίγουρο ότι αποκλείεται να ξανά εφαρμοστούν. Αυτό το οποίο είναι πολύ σημαντικό να κάνουμε όλοι μαζί και πρέπει εσείς οι άνθρωποι των μέσων μαζικής ενημέρωσης να μας βοηθήσετε εμάς τους γιατρούς, είναι να καταστήσουμε σαφές στους συμπολίτες μας ότι είμαστε πλέον σε μια φάση που η επιστήμη γνωρίζει πάρα πολλά πράγματα για τον κορωνοϊό. Τα εμβόλια και τα φάρμακα που χορηγούνται όχι απλά δεν είναι πειραματικά, αλλά έχουν δοκιμαστεί σε δισεκατομμύρια ανθρώπους. Ξέρουμε τα πάντα γι’ αυτά. Είναι από τα πιο ασφαλή φάρμακα και εμβόλια που έχουν υπάρξει ποτέ και πρέπει να περάσουμε μια κουλτούρα στους συμπολίτες μας να εμπιστευόμαστε την επιστήμη.
Δεν πρέπει να ακούμε τον γείτονα που μας είπε μια ιστορία. Δεν πρέπει να μπαίνουμε στο Διαδίκτυο και να διαβάζουμε την οποιαδήποτε ανάρτηση οποιουδήποτε ανθρώπου δεν έχει καμία ιδιαίτερη σχέση με αυτά τα θέματα. Πρέπει να ενημερωνόμαστε μόνο από τις επίσημες πηγές. Υπάρχουν οι επίσημες επιστημονικές εταιρείες, υπάρχει η Ελληνική Εταιρεία Λοιμώξεων, η Ελληνική Εταιρεία Πνευμονολογίας και η Ελληνική Εταιρεία Εντατικής Θεραπείας. Μόνο από κει παίρνουμε έγκαιρα έγκυρη ενημέρωση και από το γιατρό μας. Για να χτίσουμε ένα σπίτι, πάμε στο πολιτικό μηχανικό, δεν χτίζουμε μόνοι μας, ούτε ρωτάμε τον γείτονα.
Ακολουθήστε το healthweb.gr στο κανάλι μας στο YouTube
