Ο κύριος Σωτήρης Αδαμίδης Παθολόγος και Διευθυντής της Α’ Παθολογικής Κλινικής του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών μίλησε στην εκπομπή Opinion Health του www.healthweb.gr με την Νικολέτα Ντάμπου για την πορεία της πανδημίας και των μεταλλάξεων Covid-19 ΔΕΛΤΑ και Μ. Παράλληλα, είπε την άποψη του για την πορεία των εμβολιασμών αλλά και για τα οφέλη των εμβολίων τόσο στους ενήλικες όσο και στα παιδιά. Ενώ, τόνισε ότι ‘’ Οι νοσήσαντες έχουν ισχυρή ανοσία και προστασία από τον ιό . ‘’ Παράλληλα, τόνισε ότι θα υπάρχει βελτίωση της πανδημίας στην Ελλάδα μέχρι αρχές Οκτωβρίου.
Κύριε Αδαμίδη ας τα πάρουμε με τη σειρά, πέρα από την μετάλλαξη Covid 19-ΔΕΛΤΑ η οποία κυριαρχεί , έχει εμφανιστεί και η μετάλλαξη Μu. Μπορείτε να μας πείτε τι στοιχεία υπάρχουν για τη μετάλλαξη Μ;
Βεβαίως, της μετάλλαξης Μu τα κρούσματα αυτή τη στιγμή είναι λίγα αλλά μπορεί να αυξηθούν . Εκείνο που έχει σημασία είναι κυρία Ντάμπου, η γνωστή σε εμάς συμπεριφορά των ιών των αναπνευστικών και άλλων, ήδη από την αρχή της πανδημίας συμβαίνει και με την Covid-19, το γεγονός ότι υπάρχουν μεταλλάξεις οι οποίες δεν ήταν καν σε γνώση μας και οι οποίες είναι η φυσιολογική συμπεριφορά των ιών. Κάθε μετάλλαξη δε σηματοδοτεί κατ’ ανάγκη και μία χειρότερη αν θέλετε από πλευράς καταληκτικών περιστατικών συμπεριφορά του ιού του ίδιου. Ας πούμε η μετάλλαξη ΔΕΛΤΑ είχε την μεγαλύτερη δυνατότητα να μεταδίδεται, δεν είχε όμως αυξημένους θανάτους ούτε οδηγούσε σε σοβαρή νόσηση. Και το καλό είναι όπως πιστεύω ότι το ίδιο θα συμβεί και με την μετάλλαξης Μ. Τα διαθέσιμα εμβόλια σε ένα υψηλό ποσοστό καλύπτουν και τις μεταλλάξεις.
Ο ιός όσο μεταλλάσσεται σημαίνει ότι αποδυναμώνεται, δηλαδή γίνεται λιγότερο τοξικός;
Ναι , γίνεται λιγότερο τοξικός ο ίος αλλά επειδή κινδυνεύει να πεθάνει καθώς έχει μέσα του τον στόχο της επιβίωσης ,γι’ αυτό φροντίζει να έχει μεγαλύτερη μεταδοτικότητα, αυτή είναι η ανάγκη του, η ανάγκη του είναι να ζει και ο ξενιστής, δηλαδή ο άνθρωπος ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο του ζωικού περιβάλλοντος ώστε να μπορεί να πολλαπλασιάζεται και να μπορεί να επιβιώνει.
Τα διαθέσιμα εμβόλια μπορούν να καλύψουν και τη μετάλλαξη ΔΕΛΤΑ και Μ;
Ναι, σε μεγάλο ποσοστό μπορούν αλλά πάντα θα επιμένω ότι υπάρχει και η φυσική ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού μας, όταν ερχόμαστε αφανώς σε μεγάλο ποσοστό σε επαφή με τον SARS και το ανοσοποιητικό μας έχει ήδη παράξει αρκετό ποσοστό αντισωμάτων, με τα οποία μπορούμε να ανταπεξέλθουμε σε κάθε παραλλαγή. Αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάει κανείς, η μοναδική μας δηλαδή προστασία δεν είναι τα εμβόλια είναι και η φυσική νόσηση που δεν είναι γνωστή, είναι σε πολύ υψηλό ποσοστό η επαφή μας με τον ιό, το ίδιο έλεγα και υποστήριζα από την αρχή της πανδημίας και σε ανθρώπους της Κυβέρνησης, ότι δεν πρέπει να μας ανησυχεί η μεγάλη διασπορά όπως είχε συμβεί τότε, γιατί εγώ θεωρούσα ότι είναι ακόμα μεγαλύτερη και αυτό μείωνε, αν θέλετε, τη στατιστική ποσόστωση των θανάτων και των επικίνδυνων εξελίξεων σε ΜΕΘ. Άρα ήταν κάτι καλό η διασπορά, πρέπει να κάνει την κορύφωσή του. Θυμάστε ότι το τελευταίο τρίμηνο είχαμε μία κορύφωση στην Αγγλία και στην Ινδία από το ινδικό στέλεχος ΔΕΛΤΑ και η οποία μετά την κορύφωση είχε μία ραγδαία πτώση τις τελευταίες εβδομάδες, αυτή είναι η φυσική πορεία των λοιμώξεων και των ιώσεων κάθε μορφής.
Πάνω στο θέμα που αναφέρατε, όσον αφορά στην ανοσία, έχει ξεκινήσει μία συζήτηση και ειδικά μετά την τελευταία ανακοίνωση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, εάν προσφέρουν μεγαλύτερη ανοσία τα εμβόλια από όταν κάποιος νοσήσει και αναρρώσει. Ποια είναι η άποψή σας γι’ αυτό κύριε Αδαμίδη;
Τα δεδομένα που έχουμε μέχρι αυτή τη στιγμή δεν είναι ικανά να στηρίξουν τη μία ή την άλλη άποψη. Εκείνο όμως που είναι γνωστό είναι ότι αν ένας άνθρωπος έχει νοσήσει με φυσική οδό και κάνει εμβόλιο, σίγουρα ενισχύει την παραγωγή την αντισωματική άρα είναι περισσότερο αν θέλετε εξασφαλισμένη η αντίδραση του ανοσοποιητικού του σε μια ενδεχόμενη μόλυνση από τον ιό. Άρα, δεν αγνοούμε και την πλευρά της φυσικής νοσήσεως όσον αφορά στην προστασία μας, είναι πάρα πολύ σημαντική και η τελευταία μελέτη την οποία έχω υπόψη μου και έρχεται από το Κλίβελαντ είναι ότι τα αντισώματα όσων έχουν νοσήσει δεν φτάνουν ποτέ στο μηδέν . Άρα συνεχίζουν να υπάρχουν ακόμα και όταν δεν είναι ανιχνεύσιμα με λίγα λόγια. Γιατί εμείς δεν μπορούμε να ανιχνεύσουμε μηδενικά ποσοστά ή πολύ χαμηλά, όπως δεν μπορούμε να ανιχνεύσουμε και την κυτταρική ανοσία που δημιουργείται από μια άλλη ομάδα λεμφοκυττάρων, τα Τ-λεμφοκύτταρα, και τα οποία για να τα μετρήσεις είναι πάρα πολύ δύσκολο όσον αφορά στην ανοσοπροστασία που προσφέρει, ενώ υπάρχει και νόμος.
Όταν κάποιος νοσήσει και αναρρώσει θα πρέπει να κάνει το εμβόλιο μετά από 6 μήνες, οπότε μέχρι τότε θα πρέπει να νιώθει ασφαλής κύριε Αδαμίδη, γι’ αυτό θέλω να το διευκρινίσουμε ότι ο άνθρωπος που έχει νοσήσει και έχει αναρρώσει είναι ασφαλής, παράγει τα αντισώματά του οπότε δεν μεταδίδει και δεν νοσεί, σωστά;
Πολύ σωστά. Για να δίνουμε αυτό το περιθώριο σημαίνει ότι ήταν σε γνώση των Αρχών και του EMA και του FDA το γεγονός ότι οι άνθρωποι που με φυσικό τρόπο είχαν έρθει σε επαφή με τη λοίμωξη και νόσησαν παράγουν αντισωματική έκφραση ικανή να τους προστατέψει. Εγώ θα σας πω ότι δεν είναι 6 μήνες, είναι για πολύ περισσότερο, απλά φθίνει μετά από κάποιο διάστημα η παραγωγή.Επίσης τελευταίες μελέτες μας δείχνουν ότι τα λεμφοκύτταρα τα οποία είναι αυτά που παράγουν τα αντισώματα, μεταναστεύουν στο μυελό των οστών, δεν φτάνουν ποτέ στο να μη δίνουν πάντα μία χαμηλή προστασία όσον αφορά στη συγκεκριμένη λοίμωξη Covid-19. Άρα και από εκεί έχουμε μία ισχυρότατη προστατευτική δράση έστω και αν δεν είναι εμφανής με τους τρόπους τους εργαστηριακούς.
Οι άνθρωποι που έχουν νοσήσει έχουν και αντισώματα και από τη μύτη και από το φάρυγγα; Που δεν έχουν οι εμβολιασμένοι;
Τα αντισώματα που μετράμε εμείς είναι φυσικά στον ορό του αίματος και από εκεί περνούμε όλες τις πληροφορίες. Αν εννοείται αν κάθονται προστατευτικά κύτταρα πάνω στη βλεννογόνο, βεβαίως κάθονται και εκεί είναι ο πρώτος ισθμός τον οποίο συναντάμε τον εχθρό και μπορούμε να τον εγκλωβίσουμε. Κάτι τέτοιο εξάλλου μπορεί να συμβεί και με τη χρήση του σπρέι του Ισραήλ το οποίο μελετάται και στην πατρίδα μας και το οποίο πιστεύω ότι θα είναι σύντομα διαθέσιμο.
Οι εμβολιασμένοι μεταδίδουν τον ιό; Γιατί έχουμε δει ότι νοσούν, μεταδίδουν κιόλας;
Πολύ σωστή είναι η ερώτηση. Οι εμβολιασμένοι νοσούν και αυτοί, οι περισσότεροι όταν δεν έχουν συμπτώματα το μεταδίδουν σε άλλους που επίσης δεν θα κάνουν συμπτώματα, άρα θα είναι ασυμπτωματικοί νοσούντες. Μπορούν να μεταδώσουν το φορτίου μόνο που αυτά τα ποσοστά είναι πολύ χαμηλότερα σε άτομα τα οποία έχουν εμβολιαστεί και τα οποία είναι προστατευμένα. Γιατί; Θα σας επαναφέρω συνεχώς την νόσο Covid-19 στα πραγματικά της μόρια. Τι είναι; Είναι μία αναπνευστική λοίμωξη. Πως μεταδίδεται; Με σταγονίδια. Πως θα παραχθούν τα σταγονίδια; Μπορεί να τα έχουμε εμείς τα στοιχεία του ιού στη μύτη, στη βλεννογόνο, αν όμως δεν βήξουμε, αν δεν φτερνιστούμε δυνατά, αν δεν είμαστε σε εγγύτητα δεν πρόκειται να κάνουμε καμία μετάδοση στο διπλανό μας. Άρα, κρατώντας τα μέτρα και προσέχοντας την όποια δυνατή μετάδοση, αν μπούμε σε ένα λεωφορείο με 500 άτομα εντάξει θα μεταδοθεί, αν είμαστε σε ένα άτομο το οποίο δεν βήχει, δεν είναι εύκολο να μεταδοθεί, χρειάζεται ο μηχανισμός της αποβολής των σταγονιδίων και η εγγύτητα με τον διπλανό για να φτάσει να νοσήσει και εκείνος ή να έρθει σε επαφή μαζί του.
Μέχρι σήμερα δεν έχει δημιουργηθεί το τείχος ανοσίας όπως είχε προβλεφθεί. Τι συνέβαλε σε αυτό; Μήπως επειδή δεν είναι αρκετά μεγάλος ο αριθμός των εμβολιασμών;
Oχι, η δική μου η άποψη δεν είναι αυτή. Εγώ πιστεύω ότι δεν μπορούμε καταρχάς να φτάσουμε να εμβολιάσουμε τους πάντες, αυτό δεν είναι μία επιδίωξη λογική από την πλευρά την ιατρική. Κάποιοι δεν μπορούν, κάποιοι έχουν νοσήσει, δεν χρειάζονται όλοι να εμβολιαστούν. Εκείνοι που χρειάζονται είναι μονίμως οι ομάδες τις οποίες από την αρχή είχαμε στοχεύσει για τους εμβολιασμούς, και ήταν οι ευπαθείς ομάδες. Πάρα ταύτα όμως, όσοι αγωνιούν να φτάσουν στο τείχος ανοσίας πάντα θα υπάρχει μία ΔΕΛΤΑ ή μία MU και μία Χ παραλλαγή, η οποία θα ανεβάζει τον πήχη. Θα φτάσουμε όμως στο επίπεδο που δεν θα μπορούμε περαιτέρω να προχωρήσουμε όπου γι’ αυτό το λόγο πιστεύω ότι και ο CDC, και ο EMA και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Πρόληψης Νοσημάτων έχει μιλήσει ότι δεν χρειάζεται η τρίτη δόση στο γενικό πληθυσμό που έχει πλήρως εμβολιαστεί. Γιατί; Έχουμε φτάσει στο τείχος ανοσίας; Δεν έχουμε φτάσει, τότε γιατί το λέει; Γιατί υπάρχει μία προτεραιότητα στις ευπαθείς ομάδες, όσοι έχουν πεσμένο ανοσοποιητικό, οι οποίοι χρειάζονται την ενίσχυσή τους, δεν χρειάζεται ο οποιοσδήποτε δεν έχει ευπάθεια, δεν ανήκει στις ομάδες αυτές και είναι υγιής.
Το πολυπόθητο αυτό τείχος ανοσίας θα επέλθει και στην Ελλάδα όταν φτάσουμε σε ποιο ποσοστό εμβολιασμών;
Εγώ πιστεύω ότι το τείχος ανοσίας το έχουμε προσεγγίσει σε πολύ πολύ υψηλό βαθμό στην Ελλάδα και αυτό διότι σε αυτά τα περιστατικά τα οποία αναφέρεται το 60% ότι πρέπει να είναι με 65% πρέπει να προστίθεται και ένα ποσοστό τουλάχιστον κατά τη δική μου εκτίμηση 15% από αυτούς οι οποίοι φυσικώς έχουν νοσήσει και προσθέτουν στο τείχος της ανοσίας τη δική τους συμβολή. Άρα δεν έχω καμία αγωνία να φτάσουμε τον πήχη στο 100%. Απόδειξη γι΄ αυτά που σας λέω είναι το τι έχει γίνει στο Ισραήλ, είναι ένα πολύ υψηλό ποσοστό της ανοσοποίησης αλλά αυτή τη στιγμή εισπράττουν και εκεί τη μεταδοτικότητα της ΔΕΛΤΑ, η οποία δεν μπορεί 100% να ανακοπεί και επειδή έχουμε φτάσει εμείς να εμβολιάσουμε πολύ υψηλά ποσοστά, αυτό σημαίνει ναι στους εμβολιασμούς αλλά χωρίς να αγνοούμε τα κλινικά δεδομένα. Είμαστε κλινικοί γιατροί, δεν είμαστε ούτε στατιστικολόγοι ούτε άνθρωποι οι οποίοι δεν έχουν εμπειρία στο πως συμπεριφέρονται οι αναπνευστικές λοιμώξεις.
Η μετάλλαξη ΔΕΛΤΑ, άλλαξε τα δεδομένα όσον αφορά στα διαθέσιμα εμβόλια; Καθώς βλέπουμε ότι νοσούν οι εμβολιασμένοι. Αυτό τι σημαίνει κύριε Αδαμίδη, ότι ξεκινάμε από την αρχή;
Όχι, δεν ξεκινάμε από την αρχή, τα πράγματα είναι καλά. Θα δείτε όπως έγινε σε Ινδία και Ηνωμένο Βασίλειο, πολύ σύντομα και την επιπέδωση της καμπύλης της επιδημιολογικής στην Ελλάδα, θα δείτε εκεί προς το τέλος του μήνα ότι θα έχουμε και εδώ σε εμάς μία πιο βελτιωμένη εικόνα, όπως είναι η δική μου εκτίμηση, και η οποία αναφέρεται στην αναγκαία αποσυμπίεση του εθνικού συστήματος υγείας.
Άρα κύριε Αδαμίδη είσαστε αισιόδοξος, και αυτή η αισιοδοξία πηγάζει από τον αριθμό των εμβολίων; Δηλαδή ότι έχει πάει κόσμος περισσότερος τώρα μετά τις διακοπές να εμβολιαστεί; Γιατί μας είπατε λίγο πριν ότι πιστεύετε ότι μέχρι τέλος του Σεπτέμβρη θα είναι καλύτερα τα πράγματα. Αυτή η αισιοδοξία σας από πού πηγάζει.
Πηγάζει από την λογική συμπεριφορά και της μετάλλαξης ΔΕΛΤΑ με την έννοια της ραγδαίας αύξησης και επίσης γρήγορης πτώσης μετά τη διασπορά. Πηγάζει από το γεγονός ότι και αυτή η μετάλλαξη αντιμετωπίζεται από αυτούς οι οποίοι έχουν κάνει τους εμβολιασμούς. Πηγάζει από την πεποίθηση και βεβαιότητα ότι οι άνθρωποι που νόσησαν και δεν το γνωρίζουμε, γιατί δεν πήγαν όλοι να κάνουν έλεγχο για το αν έχουν νοσήσει, ούτε οι περισσότεροι από αυτούς το δήλωσαν, τότε που βγήκε ένα τεστ θετικό για πολλούς λόγους. Αυτό το τείχος λοιπόν είναι χτισμένο, αυτή είναι η προσδοκία, αν θέλετε, πάνω στην οποία αυτή τη στιγμή με βεβαιότητα στηρίζω μια αισιόδοξη προοπτική ότι τέλος του μήνα ή αρχές Οκτώβρη.
Άρα στο ‘’χτίσιμο’’ αυτού του τείχους ανοσίας που όλοι επιθυμούμε συμβάλλουνε και οι νοσούντες και οι εμβολιασμένοι, σωστά;
Βεβαίως, είναι μεικτό το αποτέλεσμα από δύο διαφορετικούς δρόμους, με την ίδια στόχευση, θωράκιση του πληθυσμού ώστε να μην φτάνει στη σοβαρή νόσηση.
Ποια είναι η άποψή σας για τον εμβολιασμό στα παιδιά; Είναι απαραίτητο να εμβολιάζονται τα παιδιά από 12 ετών και πάνω;
Θα σας δώσω μία πληροφορία. Η προσωπική μου γνώμη είναι ότι στο συγκεκριμένο κομμάτι, όπως λέει και η Επιτροπή στην οποία αναφέρθηκα και προηγουμένως στην Αγγλία, η οποία είναι επίσημος φορέας που συμβουλεύει το Υπουργείο Υγείας, είπαν ότι δεν θεωρούν ότι είναι απαραίτητο να κατέβουμε στις μικρές ηλικίες, όσον αφορά στη διενέργεια των εμβολιασμών. Εγώ θα σας αναφέρω ότι η Επιτροπή ίσως αποφάσισε χωρίς να γνωρίζει κάτι που ενισχύει την άποψή της. Το γεγονός ότι ορισμένα εμβόλια, όπως φάνηκε σε μία πολύ πρόσφατη μελέτη, δεν έχει ούτε μία εβδομάδα, η πληροφορία αυτή που σας λέω, έρχεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, πέρα από το ότι τα εμβόλια MMR, το οποίο είναι ιλαρά, ερυθρά παρωτίτιδα, μαζί με τα εμβόλια τα οποία είναι υποχρεωτικά γίνονται στα παιδιά, διφθερίτιδα, τέτανος, κοκκύτης, φτάνουν να προστατεύουν από Covid σε υψηλό ποσοστό ίσως και 50% τα παιδιά τα οποία έχουν εμβολιαστεί για ένα εντελώς άσχετο νόσημα, τα οποία είναι όπως σας ανέφερα και πριν διφθερίτιδα, τέτανος κοκξύτης.
Πολύ σημαντικό αυτό που μας αναφέρετε.
Ναι , είναι πολύ σημαντικό. Πιστεύω ότι αυτό δεν το είχαν υπόψη τους αυτοί που το εισηγήθηκαν στον Boris Johnson, να μην φτάσουν στην αναγκαιότητα άμεσου εμβολιασμού των μικρών ηλικιών, δίνοντας προτεραιότητα στις ευπαθείς ομάδες και στις μεγάλες ηλικίες.
Άρα μας λέτε ότι δεν είναι απαραίτητος ο εμβολιασμός στα παιδιά, τότε γιατί έχει προκληθεί τόσο μεγάλος πανικός ακούω κύριε Αδαμίδη, γιατρούς, οι οποίοι βγαίνουν στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, και μιλούν για ντόμινο παιδιών που θα έχουν νοσήσει μετά το άνοιγμα των σχολείων και θα γεμίσουν τα παιδιατρικά νοσοκομεία. Είναι μία υπερβολή αυτό;
Νομίζω ότι υπάρχει υπερβολή σε αυτό. Δεν είναι ότι δεν συμβουλεύω να γίνει, αν θέλετε ο εμβολιασμός, εκείνο που λέω είναι ότι δεν είναι αναγκαίος όταν προηγούνται άλλες ομάδες του πληθυσμού. Επίσης, τόσο καιρό λέγαμε, δύο χρόνια σχεδόν, να μην το μεταφέρουν οι νεότερες ηλικίες στους μεγαλύτερους, ούτε αυτό έχει αποδειχθεί ότι είναι αληθές. Υπάρχουν και αντίθετες απόψεις διεθνώς για τον τρόπο μετάδοσης και στην αρχή της πανδημίας νομίζω ότι κι εδώ οι δικοί μας το ίδιο λέγανε ότι δε μεταδίδουν τα παιδιά στους μεγάλους. Μετά είδαμε ότι θα μπορούσε να συμβεί αυτό. Τώρα όμως που έχει βρει, τμήμα του πληθυσμού έχει εμβολιαστεί και οι μεγάλες ηλικίες σε πολύ υψηλό ποσοστό έχουν φτάσει στο όριο που επιθυμούσαμε να εμβολιαστούν και οι οποίες κινδυνεύουν από την επαφή με τις νεότερες ηλικίες, καλά κάνουμε και κρατάμε τις αποστάσεις των παιδιών που γυρνάνε από τις διακοπές, καλά κάνουμε και φροντίζουμε αλλά ο κίνδυνος για μένα είναι πάρα πολύ περιορισμένος. Πρώτον, οι πρώτες ηλικίες στις οποίες απευθυνθήκαμε, ευπαθείς και μεγάλες ηλικίες θυμάστε πως ξεκίνησε ο εμβολιασμός είναι εμβολιασμένοι πλήρως, πως λοιπόν θα νοσήσουν ξανά; Σε τι ποσοστό οι εμβολιασμένοι; Σε πολύ χαμηλό ποσοστό. Και αυτό το πολύ χαμηλό ποσοστό δεν δικαιολογεί να πάμε και να απαιτούμε το 100% σε όλες τις ηλικιακές ομάδες από πλευράς συμπεριφοράς και πολιτικής εμβολιαστικής.
Πιστεύετε ότι τα εμβόλια του κορωνοϊού μπορούν μελλοντικά να δημιουργήσουν κάποια προβλήματα στην υγεία των ανθρώπων;
Μέχρι τώρα τα δεδομένα είναι πολλά και δείχνουν ότι έχουμε μία ασφαλή συμπεριφορά σε σχέση με αυτά. Ιστορικά κάθε νέο εμβόλιο το οποίο έχει χρησιμοποιηθεί σε πανδημίες ή προληπτικά παρουσίαζε την όποια τοξικότητά του μέσα στο πρώτο τρίμηνο εφαρμογής του εμβολίου. Εμείς είμαστε 1,5 χρόνο σχεδόν με δύο μετά την εφαρμογή των εμβολιασμών, τα ποσοστά τα οποία υπάρχουν σε κάθε μορφής ιατρικής παρέμβασης στο ανθρώπινο σώμα και τα οποία υφίστανται είναι χαμηλά σε σχέση με τις παρενέργειες. Παρενέργειες υπάρχουν και για ένα σωρό άλλα εμβόλια, και ξέρετε ότι έχει δημιουργηθεί θόρυβος αρκετός πολλές άλλες φορές. Όμως το όφελος από προστασία, από επιπλοκές, από αναπηρίες με βάση τους κανονικούς εμβολιασμούς και τους αναγκαίους που μέχρι τώρα έχουν γίνει υπερβαίνουν σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό τον όποιο κίνδυνο. Θα σας πω επίσης ότι ναι στην αρχή δεν γνωρίζαμε ότι ορισμένα εμβόλια, όχι τα message RNA, είχαν τη σύνδεση με τις θρομβώσεις. Η γνώση η οποία ήρθα έκανε να συστήνουμε εκεί που παρουσιάζονταν αυξημένα ποσοστά να μην γίνονται αυτή η ομάδα να γίνονται τα messages. Η παρενέργεια αυτή είναι ανιχνεύσιμη, είναι αντιμετωπίσιμη και σίγουρα είναι ένας κίνδυνος υπαρκτός. Παρά ταύτα όμως θα σας πω την τελευταία μελέτη που έχω υπόψη μου η οποία δείχνει ότι οι θρομβώσεις από εμβόλια σε σύγκριση με τον κίνδυνο θρομβώσεων από το να νοσήσει κάποιος είναι συντριπτικά υπέρ της χρήσης των εμβολίων. Δηλαδή, αν κάποιος κινδυνεύει από θρόμβωση ενώ νοσεί σε ποσοστό 200 φορές παραπάνω συμβαίνει αυτό σε σχέση με τον κίνδυνο να πάθει θρόμβωση αν κάνει τα εμβόλια.
Άρα οι απόψεις οι οποίες εισακούγονται ακόμα και δυστυχώς από στόματα ιατρών, ότι δεν επαρκούν τα δεδομένα για το καινούριο εμβόλιο του κορωνοϊού δεν μπορούν να σταθούν;
Υπάρχουν αρκετά δεδομένα πλέον, έχουν γίνει δισεκατομμύρια εμβόλια σε όλον τον κόσμο, η εμπειρία μας είναι αρκετή ώστε να στηρίξει τη σύσταση. Όμως να μην φτάνουμε σε ακρότητες του να κάνουμε και πέμπτη, έκτη δωδέκατη, δεν ξέρω τι θα φανταστούν πλέον ενισχυτικών δόσεων. Γιατί αυτό ούτε από την Αμερική έρχεται ως σύσταση, ούτε από τους Ευρωπαϊκούς φορείς όπως σας είπα, πρέπει να γίνεται στοχευμένα και εκείνος ο κύριος που μπορεί να δώσει μια ακριβή σύσταση στον κάθε άνθρωπο που πρέπει να προχωρήσει σε εμβολιασμό είναι ο θεράπον ιατρός, δεν είναι guidelines αορίστως και γενικά, που δεν γνωρίζουν αν η κυρία Ντάμπου ή ο κύριος Αδαμίδης έχει ένα ανοσολογικό έλλειμμα, έχει ένα συνυπάρχον νόσημα το οποίο μπορεί και να του απαγορεύει να κάνει την οποιαδήποτε κίνηση προς τον εμβολιασμό. Πρέπει λοιπόν να εξατομικεύονται οι οδηγίες και να μην ακολουθούμε τυφλά τους γενικούς κανόνες, αγνοώντας το προσωπικό ιστορικό και ανοσολογικό πιθανό έλλειμμα του καθενός εξ’ υμών.
Κύριε Αδαμίδη πριν κλείσουμε, θέλω να σας ρωτήσω γιατί μας ρωτάνε πάρα πολλοί επισκέπτες στο healthweb.gr, οι άνθρωποι που έχουν νοσήσει και έχουν αναρρώσει περνάνε μετά την post covid διαδικασία. Μπορείτε να μας μιλήσετε γι’ αυτό το τι είναι σύμπτωμα;
Αυτό στην Αμερική λέγεται long covid, είναι ένα σύνολο συμπτωμάτων και ενοχλήσεων που έχουν περιγραφεί σε άτομα τα οποία έχουν νοσήσει, το οποίο περιλαμβάνει από την απώλεια γεύσης, όσφρησης, ένα πολύ υψηλό ποσοστό αισθήματος κόπωσης, μυαλγιών κλπ. Και το οποίο φτάνει να κρατάει με βάση ορισμένες περιγραφές και αρκετό διάστημα μετά τη νόσηση, μπορεί και έξι μήνες.
Εξαρτάται από τη φυσική κατάσταση του ανθρώπου φαντάζομαι ε;
Πολύ σωστά. Αλλά δεν αφορά την πλειοψηφία των ατόμων, αφορά μία μειοψηφία, δεν είναι πάρα πάρα πολύ εκτεταμένες οι συγκεκριμένες αναφορές για το long covid.
Πολύ ωραία, θα θέλατε να στείλετε ένα μήνυμα προς τους πολίτες και σε εκείνους που είναι διστακτικοί προς το εμβόλιο γιατί φοβούνται αλλά και σε εκείνους που είναι αρνητές ;
Βεβαίως, έχω συμμετάσχει και σε debate και σε πολλές αν θέλετε συζητήσεις με ανθρώπους οι οποίοι είναι διστακτικοί στο θέμα του εμβολίου και γενικά γύρω από την Covid-19. Δεν έχουν άδικο, με την έννοια ότι ήταν κάτι άγνωστο ήταν ένα ξάφνιασμα, σε σχέση με άλλες συνήθεις αναπνευστικές λοιμώξεις. Έγινε και ταχύτατα η διασπορά τόσο των σωστών όσο και των fake news στον πληθυσμό, είναι απίστευτος ο όγκος των πληροφοριών που διαχέονται σταδιακά στον κάθε ένα, είτε είναι γιατρός είτε είναι απλός πολίτης. Και έτσι έχει υπάρξει αυτή η σύγχυση. Αλλά αυτή τη στιγμή δεδομένα τα οποία έχουμε είναι νομίζω αρκετά σαφή στο να στηρίξουν την προστατευτική συμπεριφορά χρησιμοποιώντας τα αυτονόητα, τα αντισηπτικά μας, τις μάσκες, τις αποστάσεις, τα εμβόλια, τα φάρμακα, τα οποία θα έρθουν σύντομα στη διάθεσή μας, δεν είναι μόνο τα μονοκλωνικά αντισώματα, δεν είναι μόνο το εισπνεόμενο φάρμακο, θα βγει και ένα χάπι σύντομα, πιστεύω μέχρι τέλος του έτους. Εκείνο το οποίο πάντα θέλω να λέω στον κόσμο είναι όταν έχετε βρεθεί θετικοί, μην πανικοβάλλεστε. Διότι το 90% από εσάς, από εμάς θα το περάσει σαν μία πολύ απλή ίωση. Ποιο λοιπόν είναι το ποσοστό το οποίο μας αφορά, ένα 10% που θα οδηγηθούν σε πιο σοβαρή νόσηση, τότε γιατί γίνεται η φασαρία, μα για τις αντοχές του ΕΣΥ για τίποτα άλλο. Το ΕΣΥ δεν έχει απεριόριστες δυνατότητες και κάθε εθνικό σύστημα δεν έχει γι’ αυτό φροντίζουμε προληπτικά να μειώνουμε τις ροές προς τα εκεί.
Κύριε Αδαμίδη θα ήθελα να εξομολογηθώ ότι χαιρόμαστε να μιλάμε μαζί σας, γιατί είστε ένας γιατρός, πέρα από τις εμπειρίες και τις γνώσεις, που είστε ψύχραιμος, λέτε την αλήθεια και με μία ισορροπημένη ψυχολογία και άποψη. Σας ευχαριστούμε πολύ.
Εγώ σας ευχαριστώ πολύ.