Ψυχικά προβλήματα εργαζομένων: ’Όταν δεν μιλάει το στόμα μας μιλάει το σώμα μας ‘’

Η διαδικτυακή εκπομπή Opinion Health με την Νικολέτα Ντάμπου φιλοξενεί  την κυρία Μαρία Μακριδάκη, Διδάκτωρ Ψυχοθεραπευτικής και Συμβουλευτικής Ψυχολογίας και συνεργάτης του Θάλπος Ψυχική Υγεία. Η συζήτηση αφορά στις  πυρκαγιές και για το πώς οι εργαζόμενοι της πρώτης γραμμής αντιμετωπίζουν ψυχολογικά αυτές τις καταστροφές, αλλά και για τα ψυχικά προβλήματα των ελεύθερων επαγγελματιών.

Αυτό που αναρωτιόμαστε όλοι μας και εξέφρασε η κυρία Ντάμπου είναι πώς οι εργαζόμενοι της πρώτης γραμμής, όπως οι πυροσβέστες, αντιμετωπίζουν ψυχολογικά όλη αυτή τη κατάσταση με τις καταστροφές. Η κυρία Μακριδάκη απάντησε πως «Δεν είναι καλή κατάσταση, είναι πάρα πολύ άσχημη κατάσταση για όλους μας, πόσο μάλλον για τους ανθρώπους αυτούς, οι οποίοι καλούνται να την αντιμετωπίσουν σε καθημερινή βάση.

Ως επί το πλείστον μιλάμε για ανθρώπους οι οποίοι μπαίνουν και κινδυνεύουν τη ζωή τους. Μιλάμε για ανθρώπους λοιπόν, οι οποίοι έρχονται αντιμέτωποι με αυτή τη ζοφερή πραγματικότητα σε καθημερινή βάση. Εάν αναλογιστούμε και τις δυσκολίες του επαγγέλματος σε σχέση με τη θερμοκρασία, με το πώς κουράζονται οι ίδιοι, τα περίεργα ωράρια που μπορεί να έχουν, όλοι αυτοί οι παράγοντες συνδυαστικά δημιουργούν μια μεγάλη ευαλωτότητα από το γενικό πληθυσμό σε θέματα ψυχικής υγείας.»

Η ανάγκη να εκφράσουν τα συναισθήματά τους είναι επιτακτική κατά την κυρία Μακριδάκη, η οποία επισημαίνει ότι «Είναι πολύ σημαντικό οι άνθρωποι που είναι στην πρώτη γραμμή να μιλούν, να μην το κρατούν μέσα τους. Είναι λογικό γιατί είναι άνθρωποι με αυταπάρνηση και θάρρος και αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο και το φόβο στα μάτια. Χρειάζονται να έχουν κάποιες κάποιους εσωτερικούς μηχανισμούς άμυνας ασυνείδητους, οι οποίοι τους βοηθούν στο να μπορούν να αντιμετωπίζουν και τη μία μέρα και την άλλη. Όμως αυτό το χρόνιο τραύμα που υπάρχει σίγουρα δημιουργεί προβλήματα.»

Μιλώντας για την ψυχική ανθεκτικότητα που διαθέτουν αυτοί οι άνθρωποι, οι ήρωες όπως τους αποκαλεί, η κυρία Μακριδάκη ανέφερε: «Όλοι μας έχουμε μια κάποια ψυχική ανθεκτικότητα, κάποιοι έχουμε μεγαλύτερη από άλλους. Δεν μπορούμε να κάνουμε αυτή τη δουλειά. Είναι άνθρωποι με ειδική κλίση επάνω σε αυτό. Είναι άνθρωποι όπως είπα πριν βιώνουν την αυταπάρνηση καθημερινά. Είναι ήρωες, είναι οι άνθρωποι αυτοί που θα αναγκαστούν να οικειοποιηθούν έναν μηχανισμό άμυνας, την αποστασιοποίηση, για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν αυτή την κατάσταση».

Σε ερώτηση για το ποιο συναίσθημα κυριαρχεί σε τέτοιες ακραίες συνθήκες, η κυρία Μακριδάκη ήταν σαφής: «Το συναίσθημα που αντιμετωπίζουμε όλοι και είναι απολύτως φυσιολογικό σε ένα κίνδυνο είναι ο φόβος. Ο φόβος αντιμετωπίζεται με το θάρρος και την αυταπάρνησή τους, αλλά όταν είναι κάτι το οποίο είναι συνεχές, τότε όντως είναι ένα ζήτημα πολύ μεγάλο. Όσοι μεγάλη η ψυχική ανθεκτικότητα και αν έχει ένας άνθρωπος, σίγουρα χρειάζεται μια υποστήριξη και έναν άνθρωπο που μπορεί να μιλήσει, είτε αυτός είναι ειδικός, είτε είναι το οικείο του περιβάλλον, έτσι ώστε να μπορέσει να εκτονώσει όλη αυτή την ενέργεια που εισπράττει και όλο αυτό το βαρύ ψυχικό φορτίο.»

Οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν τέτοιες μη φυσιολογικές, ακραίες συνθήκες υποφέρουν συχνά από μετατραυματικό στρες, κατά την κυρία Μακριδάκη: «Αυτό που γίνεται είναι ότι ζουν και ξαναζούν πολλές φορές μια τραυματική εμπειρία και αυτό μπορεί να πάρει τη μορφή διεισδυτικών σκέψεων, επαναλήψεων. Ζουν με ένταση τη ζωή και μπορεί να υπάρχει πρόβλημα λειτουργικότητας γενικότερα με την οικογένειά τους. Μπορεί να υπάρχουν προβλήματα ύπνου ή διατροφής, οπότε αρχίζει και φαίνεται μια δυσλειτουργικότητα στην καθημερινή τους ζωή, που αυτή όντως θα πρέπει να αντιμετωπιστεί.»

Για τις προκλήσεις αυτές είναι απαραίτητη η συμβολή της ψυχολογικής υποστήριξης. Η κυρία Μακριδάκη τονίζει χαρακτηριστικά πως «Νομίζω ότι υπάρχει ανάγκη σε όλα τα επαγγέλματα και είτε λίγο είτε πολύ νομίζω ότι φροντίζεται αυτό το κομμάτι. Φυσικά και εμείς είμαστε διαθέσιμοι ως Κέντρο Ημέρας Υποστήριξης Εργαζομένων να βοηθήσουμε οποιονδήποτε χρειάζεται τις υπηρεσίες μας, είτε είναι ένστολος, είτε είναι απλός πολίτης.»

Μιλώντας για το Κέντρο Ημέρας Θάλπος Ψυχική Υγεία, η κυρία Μακριδάκη αναφέρει πως οι μεγαλύτερες ψυχικές δυσκολίες που έχουν αντιμετωπίσει είναι το εργασιακό άγχος. «Πραγματικά η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας είναι οι αυτοαπασχολούμενοι και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Κι εμείς έχουμε την τιμή και τη χαρά και συμπράττουμε με το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών, οπότε ερχόμαστε σε επαφή με ανθρώπους οι οποίοι έχουν μια μικρή επιχείρηση και αφουγκραζόμαστε λίγο την κατάσταση και τα προβλήματά τους.

Πολλές φορές ο εργασιακός χρόνος διαχέεται στην προσωπική μας ζωή. Μπλέκουν τα όρια, δεν είναι διακριτά και τότε υπάρχουν προβλήματα. Γι’ αυτό και είναι πάρα πολύ σημαντικό να μιλήσουμε, να ακούσουμε το σώμα μας, γιατί το σώμα μας χτυπάει καμπανάκια».

Δείτε όλη την συνέντευξη της κυρίας Μακριδάκη εδώ