ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
Στο πλαίσιο του αφιερώματος που πραγματοποιεί για το Σακχαρώδη Διαβήτη το healthweb.gr και το Opinion Health για έναν ολόκληρο μήνα, από τις 15 Οκτωβρίου, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 14 Νοεμβρίου, οπότε και θα ολοκληρωθεί, σήμερα συνομιλούμε με την κυρία Ανδριανή Βαζαίου- Παιδίατρος – Υπεύθυνη του Διαβητολογικού Κέντρου του Γενικού Νοσοκομείου Παίδων Αθηνών και με την οποία θα συνομιλήσουμε για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα παιδιά με το Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 αλλά και πως οι νέες τεχνολογίες επηρεάζουν τη ζωή και τη ρύθμιση του διαβήτη των παιδιών.
Σας ευχαριστούμε πολύ, είναι μεγάλη μας τιμή να σας έχουμε σήμερα κοντά μας στο Opinion Health. Κυρία Βαζαίου ποιες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα τα παιδιά με το Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1.
Η πρώτη πρόκληση που αντιμετωπίζουν είναι η αποδοχή της νόσου. Ότι θα πρέπει να αποδεχτούν ότι έχουν διαβήτη, να γυρίσουν τη σελίδα και να προχωρήσουν παραπέρα. Από εκεί και πέρα ανάλογα και με την ηλικία του παιδιού υπάρχουν διάφορα προβλήματα και δυσκολίες και προκλήσεις, οι οποίες εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες. Παραδείγματος χάριν σε παιδιά μικρής ηλικίας υπάρχουν διάφορα προβλήματα με το σχολείο, με το νηπιαγωγείο, τα παιδιά είναι απρόβλεπτα, τρώνε όποτε θέλουν, τρέχουν, κινούνται πολύ και δεν μπορούν να έχουν τον προγραμματισμένο τρόπο ζωής ενός ενήλικα. Από την άλλη πλευρά οι έφηβοι, από τη δική τους την πλευρά, έχουν κι αυτοί πολλά προβλήματα, με την προσπάθεια προσαρμογής σε ένα κοινωνικό περιβάλλον που πολλές φορές γι΄ αυτούς είναι πολύ σημαντικό να τους αποδεχτεί, θα πρέπει να είναι σε θέση να μπορούν να μιλήσουν για την πάθησή τους αλλά αυτό δεν γίνεται πάντα, δεν είναι εφικτό, πολλές φορές αισθάνονται την ανάγκη να το κρύψουν, καταφεύγουν σε ψέματα, δεν θέλουν να ανακοινώσουν στο περιβάλλον τους ότι έχουν διαβήτη. Και από την άλλη την πλευρά προσπαθούν να προσαρμόσουν όλες αυτές τις δυσκολίες της θεραπευτικής αντιμετώπισης στην καθημερινότητά τους.
Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γονείς μαζί με τα παιδιά ,ποιες είναι κυρία Βαζαίου;
Και οι γονείς από την δική τους την πλευρά μετά από την αρχική διάγνωση που για πολλούς αποτελεί ένα τεράστιο φορτίο, είναι σα να πέφτει ένα βουνό επάνω στο άτομο με διαβήτη, θα πρέπει να προσαρμοστούν στο νέο τρόπο ζωής. Η αλήθεια είναι ότι αλλάζει ο τρόπος ζωής τους γιατί θα πρέπει να υιοθετήσουν τη θεραπευτική αντιμετώπιση, ένα καινούριο τρόπο ζωής και θεραπείας αλλά από την άλλη την πλευρά θα πρέπει να το δούμε και αισιόδοξα, γιατί τα παιδιά αυτά, γυρνώντας στο σπίτι μετά το νοσοκομείο έχουν τη δυνατότητα να χαρούν όλα αυτά που χαίρονται και τα άλλα παιδιά της ηλικίας τους, δηλαδή να πάνε στο σχολείο τους, να έχουν τους φίλους τους, να πάνε με τις διάφορες παρέες τους όπου θέλουν, να μεγαλώσουν, να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους, να παντρευτούν, να κάνουν οικογένεια, να φοιτήσουν στο Πανεπιστήμιο, να γίνουν επιτυχημένοι επαγγελματίες άρα ο διαβήτης είναι ένα εμπόδιο, μία νέα πρόκληση στη ζωή τους αλλά δεν είναι ανυπέρβλητο εμπόδιο. Και είναι πολύ σημαντικό να μπορέσουν να το ξεπεράσουν για να μπορέσουν να είναι επιτυχημένοι και ευτυχισμένοι στη ζωή τους, κάτι το οποίο είναι πάρα πολύ σημαντικό.
Οι νέες τεχνολογίες πόσο πολύ βοηθούν τα παιδιά στη διαχείριση του διαβήτη, καθώς ξέρω κυρία Βαζαίου ότι και εσείς στο Διαβητολογικό σας Κέντρο του Νοσοκομείου Παίδων Αθηνών που είσαστε υπεύθυνη έχετε εντρυφήσει στις νέες τεχνολογίες, πείτε μας λίγο για την εμπειρία σας και για το πόσο επηρεάζουν οι νέες τεχνολογίες τη ζωή και τη ρύθμιση του διαβήτη των παιδιών;
Η αλήθεια είναι ότι αν σκεφτεί κανένας ότι έχουν περάσει περίπου 100 χρόνια από την ανακάλυψη της ινσουλίνης και αν αναλογιστεί κανείς ότι στις αρχές του αιώνα τα πράγματα ήταν τελείως διαφορετικά, η αλήθεια είναι ότι έχει μπει στη ζωή των ατόμων με διαβήτη η σύγχρονη επιστήμη, με τεχνολογία η οποία βοηθάει πάρα πολύ στην καθημερινότητα, σε σημείο που πάρα πολλές φορές αναρωτιόνται και οι γονείς και τα παιδιά πως τα καταφέρνανε κάποια άλλα άτομα σε κάποιες άλλες εποχές. Σήμερα έχουμε τα συστήματα της συνεχούς καταγραφής που επιτρέπουν την καταγραφή της γλυκόζης κάθε 5 λεπτά και έτσι έχουμε πολλές πληροφορίες, έχουμε συναγερμούς που μας ειδοποιούν για τα υψηλά και τα χαμηλά, κάτι το οποίο είναι πολύ σημαντικό. Από την άλλη μεριά υπάρχουν και οι αντλίες συνεχούς έγχυσης της ινσουλίνης οι οποίες διευκολύνουν τη ζωή των παιδιών και των ατόμων γενικώς με διαβήτη, γιατί δεν είναι μόνο τα παιδιά, διότι μειώνουν τον αριθμό των ενέσεων, επιτρέπουν μεγαλύτερη ευελιξία στο καθημερινό πρόγραμμα, υπάρχει δυνατότητα καλύτερης προσαρμογής των δόσεων του φαγητού. Και από την άλλη τη μεριά, οι σύγχρονες αντλίες έχουν τη δυνατότητα να συνεργάζονται με συστήματα συνεχούς καταγραφής, να έχουν αλγόριθμους πρόβλεψης του χαμηλού και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα ότι υπάρχει η δυνατότητα προστασίας από τα χαμηλά σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό, κάτι το οποίο μειώνει σε ένα ποσοστό 54%-60% τα υπογλυκαιμικά επεισόδια, κάτι το οποίο είναι πολύ σημαντικό για τα άτομα με διαβήτη και επιπλέον, υπάρχει και η δυνατότητα πλέον με την πιο σύγχρονη τεχνολογία η οποία έχει βγει, με τα καινούρια υβριδικά συστήματα, υπάρχει η δυνατότητα να διορθώνουν και τα υψηλά, κάτι το οποίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό και έχει βοηθήσει πολύ στη βελτίωση της γλυκαιμικής ρύθμισης και της επίτευξης των γλυκαιμικών στόχων.
Πόσο εύκολα μπορούν να υιοθετηθούν οι νέες τεχνολογίες από τα παιδιά και τους γονείς τους, από τις οικογένειές τους;
Η αλήθεια είναι ότι είναι σε πολύ υψηλό ποσοστό αποδεκτές, βεβαίως υπάρχει και η κατηγορία των ανθρώπων που θα δηλώσουν ότι δεν θέλουν κάτι πάνω τους, ότι δεν θέλουν να έχουν τέτοια συστήματα, ότι δεν θέλουν να έχουν ούτε συστήματα συνεχούς καταγραφής, ούτε αντλίες της ινσουλίνης αλλά σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό η αλήθεια είναι ότι υπάρχει μεγάλη αποδοχή και αυτό έχει αλλάξει πολύ και τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν στην καθημερινότητά τους τα άτομα με διαβήτη την πάθησή τους. Ιδιαιτέρως για ηλικίες μικρών παιδιών που οι γονείς έχουν την ευθύνη η χρήση αυτών των συστημάτων είναι ιδιαίτερα υποβοηθητική γιατί τους επιτρέπει να έχουν πολύ καλύτερη παρακολούθηση. Σήμερα έχουμε και τη δυνατότητα οι γονείς να παρακολουθούν και τα δεδομένα της αντλίας ή του αισθητήρα που έχει το παιδί τους από τα κινητά τηλέφωνα, γιατί με τη βοήθεια αυτής της τεχνολογίας έχει επεκταθεί η δυνατότητα παρακολούθησης από τους φροντιστές, ακόμα και εξ αποστάσεως των δεδομένων του γλυκαιμικού ελέγχου του παιδιού. Οπότε όλα αυτά, βοηθούν την καθημερινότητα του παιδιού με διαβήτη και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής του, κάτι το οποίο είναι πάρα πολύ σημαντικό. Μιλάω για παιδιά γιατί είμαι κυρίως παιδίατρος.
Κυρία Βαζαίου πάντως και σε προηγούμενες συνεντεύξεις στο πλαίσιο του αφιερώματος που κάνουμε για το Σακχαρώδη Διαβήτη και άλλοι ασθενείς, όπως ο κύριος Δαραμήλας, ο κύριος Σκουλικάρης, μας μίλησαν για ένα κλειστό κύκλωμα που λέγεται το Τεχνητό Πάγκρεας. Αυτό το κλειστό κύκλωμα είναι αποτελεσματικό και στα παιδιά; Πείτε μας τι είναι καταρχάς και μετά να μας πείτε πόσο αποτελεσματικό είναι και στα παιδιά.
Να εξηγήσουμε πρώτα τι είναι. Το κλειστό κύκλωμα είναι ένα σύστημα το οποίο αποτελείται πρώτα απ’ όλα από ένα σύστημα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης, έχουμε επομένως έναν αισθητήρα γλυκόζης. Η πληροφορία από τον αισθητήρα πηγαίνει σε ένα computer ή σε ένα σύστημα το οποίο είναι συνήθως, μπορεί να είναι και πάνω στο κινητό, μπορεί να είναι στην αντλία, όπου μέσω ενός σύνθετου μαθηματικού μοντέλου υπολογίζεται η δόση της ινσουλίνης η οποία είναι απαραίτητη και πρέπει να χορηγηθεί στο άτομο με διαβήτη, η πληροφορία αυτή επιστρέφει πίσω στην αντλία και χορηγείται η δόση της ινσουλίνης χωρίς τη μεσολάβηση του ασθενούς. Τώρα αυτό, είναι το ιδανικό το κλειστό κύκλωμα. Σήμερα που έχουμε φτάσει, έχουμε φτάσει σε τέτοια συστήματα που μας επιτρέπουν να λειτουργεί αυτό όλο που προηγουμένως περιγράψαμε, μερικώς.
Και οι ασθενείς λένε χαρακτηριστικά κυρία Βαζαίου ότι με τη χρήση του τεχνητού παγκρέατος έχουν πια πάψει να ξυπνάνε στον ύπνο τους και αυτό τους διευκολύνει πολύ τη ζωή τους, να έχουν πιο ποιοτική ζωή.
Η αλήθεια είναι ότι η εμπειρία από τα άτομα στον ελληνικό χώρο και από το κέντρο μας έχουν φορέσει αυτό το σύστημα είναι ότι είναι ικανοποιημένοι σε πολύ μεγάλο ποσοστό, γιατί ακριβώς έχουν καλύτερη ποιότητα ζωής αφού και τα υψηλά διορθώνονται και τα χαμηλά. Δεν θα ήθελα να υπάρχει η εντύπωση ότι όλα είναι τέλεια αλλά σίγουρα έχουμε πετύχει ένα επίπεδο το οποίο είναι απείρως καλύτερο από ότι ήταν παλιά και πιστεύουμε ότι στο μέλλον θα βελτιωθεί ακόμα περισσότερο για να φτάσουμε την τέλεια γλυκαιμική ρύθμιση.
Είναι το ίδιο αποτελεσματικό και στα παιδιά το τεχνητό πάγκρεας, το κλειστό κύκλωμα αυτό;
Η αλήθεια είναι ότι το υβριδικό κύκλωμα έχει αυτή τη στιγμή έγκριση, υπάρχουν συστήματα τα οποία έχουν εγκριθεί για κυκλοφορία στην Ευρώπη και στην Αμερική και στην Αγγλία, υπάρχουν τέτοια συστήματα. Στην Ελλάδα έχουμε ένα σύστημα το οποίο έχει κυκλοφορήσει και το οποίο είναι, μόνο ένα είναι και της εταιρείας Medtronic, γιατί λέει 780G, η οποία έχει έγκριση για παιδιά ηλικίας άνω των 7 ετών. Ωστόσο, αυτή τη στιγμή έχουν γίνει μελέτες και στην Αμερική και ανακοινώθηκε και πρόσφατα και στο συνέδριο ISPAD, ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα και από τις μελέτες σε μικρότερης ηλικίας παιδιά που ήταν πολύ ενθαρρυντικά. Επίσης, θα πρέπει να πούμε ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο, στην ομάδα του καθηγητή Hovorka, ο οποίος είναι από το Cambridge και ο οποίος λειτουργεί με άλλα συστήματα με την αντλία της DANA και το σύστημα του αισθητήρα το Dexcom G6, υπάρχει έγκριση από την ηλικία του 1 έτους και υπάρχει έγκριση ακόμα και για εγκύους αλλά το σύστημα αυτό δεν έχει έγκριση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και στην Αμερική επίσης υπάρχουν και άλλα συστήματα και με αντλίες επαφής που προσπαθούν αυτή τη στιγμή να πάρουν την έγκριση ακόμα και για μικρές ηλικίες και η αλήθεια είναι ότι οι μελέτες που έχουν ανακοινωθεί είναι πολύ ενθαρρυντικές και για τις μικρές ηλικίες. Επομένως, θα είναι ιδιαίτερα υποβοηθητική σε αυτές τις τρυφερές ηλικίες η χρήση αυτών των συστημάτων και πιστεύω ότι θα βελτιώσει ακόμα περισσότερο την ποιότητα ζωής των ατόμων με διαβήτη.
Το οποίο είναι πολύ σημαντικό, καθώς είναι πολύ δύσκολη από μόνη της η καθημερινότητά των ασθενών με διαβήτη . Κυρία Βαζαίου την προηγούμενη εβδομάδα αν δεν κάνω λάθος πραγματοποιήθηκε το Διεθνές Παιδιατρικό Συνέδριο Διαβήτη ISPAD, τι νέα έχετε να μας πείτε από εκεί;
Καταρχάς θα πρέπει να πούμε ότι στο Συνέδριο αυτό, και στα τελευταία συνέδρια, και το Αμερικάνικο και το Ευρωπαϊκό, αυτό το οποίο έχει τονιστεί ιδιαίτερα, η πρόοδος που έχει γίνει στα συστήματα, οι τεχνολογίες που μόλις πριν αναφέραμε, δηλαδή στα υβριδικά κλειστά κυκλώματα, όπου ανακοινώθηκαν κιόλας οι προηγούμενες μελέτες που σας είπα και για την παιδική ηλικία, για παιδιά ηλικίας κάτω των 7 ετών. Επίσης, υπάρχει μία καινούρια ινσουλίνη, η ultra rapid lispro, η οποία είναι μία πιο γρήγορη ινσουλίνη από τις ήδη υπάρχουσες και κυκλοφορούσες και πρόκειται και αυτή να έρθει στη χώρα μας, έχει πάρει έγκριση. Είναι ενθαρρυντικό επίσης το ότι τα συστήματα αυτά που είπαμε προηγουμένως τη συνεχούς καταγραφής και το υβριδικό κλειστό κύκλωμα για να μπορέσει να υπάρξει ακόμα βελτίωση ποιότητας της προσφοράς των υπηρεσιών υγείας γενικώς και της εξυπηρέτησης. Το καινούριο είναι ότι πρόκειται να έρθει από την εταιρεία Medtronic ένας αισθητήρας ο οποίος δεν θα θέλει βαθμονόμηση, ή θα θέλει μόνο μία μέτρηση ξεκινώντας, γιατί αυτά τα συστήματα τώρα που υπάρχουν στην Ελλάδα θέλουν τουλάχιστον δύο βαθμονομήσεις στο 24ωρο, που σημαίνει δύο τρυπήματα στο χέρι για να πάρουμε αίμα από το δάχτυλο. Ενώ τώρα αυτό εδώ με τους καινούριους αισθητήρες φαίνεται ότι μπορούμε να επιτύχουμε ακόμα καλύτερη ποιότητα στην καθημερινότητα, με την ελάφρυνση από το βάρος των βαθμονομήσεων. Υπάρχει ένας καινούριος καθετήρας ο οποίος θα αντικαθίσταται κάθε 7 ημέρες, που κι αυτό είναι ένα μεγάλο πλεονέκτημα για τα άτομα που φορούν αντλία ινσουλίνης που μέχρι σήμερα έχουν την οδηγία ότι θα πρέπει να αλλάζουν τον καθετήρα τους κάθε 3 ημέρες. Επιπλέον, υπάρχουν και άλλα ενθαρρυντικά στοιχεία από το θέμα της πρόληψης του διαβήτη, έχουν χρησιμοποιηθεί κάποια αντισώματα, ένα αντίσωμα που λέγεται Teplizumab και σε άτομα τα οποία είναι υψηλού κινδύνου για να κάνουν διαβήτη και τα αποτελέσματα των πρώτων μελετών είναι πολύ ενθαρρυντικά και φαίνεται ότι με τη χρήση αυτού του αντισώματος διατηρούν τα επίπεδα του c πεπτιδίου που δείχνει την ενδογενή παραγωγή της ινσουλίνης, δηλαδή της ινσουλίνης που παράγει το ίδιο το άτομο και φαίνεται ότι μπορούν να καθυστερήσουν έτσι την εμφάνιση του διαβήτη, κάτι το οποίο επίσης είναι πολύ σημαντικό.
Πολύ καλά αποτελέσματα είχε και η χρήση αυτού του αντισώματος όπως επίσης και της αντι-κυτταρική σφαιρίνη σε άτομα με νεοδιαγνωσμένο διαβήτη, δηλαδή μπορούν να διατηρήσουν έτσι καλά επίπεδα c πεπτιδίου, δηλαδή τη δική τους παραγωγή ινσουλίνης και αυτό σημαίνει μείωση του κινδύνου των επιπλοκών του διαβήτη, διατήρηση της δικής τους παραγωγής ινσουλίνης σημαίνει ότι καλύτερη αντιμετώπιση, γενικώς καλύτερη αντιμετώπιση ζαχάρου στην καθημερινότητά τους, κάτι το οποίο είναι πάρα πολύ σημαντικό. Αυτά όσον αφορά στο κομμάτι της πρόληψης, είπαμε για τις νέες ινσουλίνες, επίσης υπήρξε και ολόκληρη συζήτηση για το θέμα ότι θα πρέπει να γίνεται προληπτικός έλεγχος για το θέμα του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1. Υπάρχουν πολλοί ερευνητές οι οποίοι πιστεύουν ότι αξίζει τον κόπο να επεκταθεί σε μία γενικότερη κλίμακα και στο γενικό πληθυσμό ο έλεγχος των αντισωμάτων και ο έλεγχος με εξετάσεις αυτών των ατόμων που είναι υψηλού κινδύνου για να μπορέσουμε να βρούμε αυτά τα άτομα που είναι υψηλού κινδύνου για εμφάνιση διαβήτη στο μέλλον. Ο λόγος που το λένε αυτό είναι γιατί πιστεύουν ότι με τον έγκαιρο εντοπισμό των ατόμων αυτών μπορούμε να μειώσουμε τον κίνδυνο της διαβητικής κετοξέωσης και επομένως να μην εξαντληθούν έτσι τα Β κύτταρα και να σωθούν όσο το δυνατόν περισσότερα αποθέματα ινσουλίνης του κάθε ατόμου. Άρα δηλαδή και στο θέμα της πρόληψης υπάρχει πρόοδος και βεβαίως και το άλλο το οποίο ήταν ενδιαφέρουν είναι ότι υπάρχει πρόοδος και στο κομμάτι των βλαστοκυττάρων ωστόσο τα βλαστοκύτταρα είναι ακόμα σε νηπιακή θα έλεγε κάποιος ηλικία και πριν από μερικά χρόνια υπήρχαν διάφορες συζητήσεις για την αποτελεσματικότητά τους και κατά πόσο μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία του διαβήτη, δεν είναι κάτι που είναι εφαρμόσιμο στο άμεσο μέλλον άρα θα έλεγα ότι τουλάχιστον η πρόοδος από τις μελέτες που ανακοινώθηκαν στο συνέδριο είναι εντυπωσιακή και θα έλεγε κανείς ότι στο απώτερο μέλλον το θέμα αυτό έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Σημαντικά τα νέα που μας είπατε κυρία Βαζαίου και μια που το 2021 γιορτάζουμε τα 100 χρόνια ινσουλίνης να σας ρωτήσω, να μου πείτε σύντομα πως είναι η πρόσβαση των ασθενών στην ινσουλίνη στη χώρα μας;
Θα έλεγα ότι η χώρα μας είναι μάλλον, ανήκει στις τυχερές χώρες. Γιατί οι Έλληνες μπορούν και να προμηθευτούν και τις νέες ινσουλίνες και τα νέα ανάλογα των ινσουλινών με πολύ μεγάλη άνεση και το Κράτος τους το επιτρέπει αυτό και τους καλύπτει οικονομικά, κάτι το οποίο είναι πάρα πολύ σημαντικό γιατί δεν έχουν όλες οι χώρες το πλεονέκτημα αυτό και ιδιαιτέρως σε άλλες πλευρές του πλανήτη που υπάρχει φοβερή έλλειψη ινσουλίνης και αυτό που συζητούσαμε πριν τα συστήματα της συνεχούς καταγραφής, της αντλίας είναι ένα όνειρο άπιαστο. Χώρες όπως είναι χώρες της Αφρικής που ουσιαστικά υπάρχει έλλειψη ινσουλίνης, θα έλεγα λοιπόν ότι εμείς θα πρέπει να είμαστε πάρα πολύ ευχαριστημένοι με τις παροχές που έχουμε αυτή τη στιγμή. Κρίνοντας από την εμπειρία μου και από ένα ταξίδι που είχα πρόσφατα στην Τανζανία, όπου είδα από κοντά πλέον αυτά που σας είπα και πόσο δύσκολη είναι η ζωή των ατόμων με διαβήτη εκεί.
Και με αυτά τα αισιόδοξα νέα για τους ασθενείς με διαβήτη στη χώρα μας και ευχόμεθα και για όλο τον κόσμο, κυρία Βαζαίου να σας ευχαριστήσω πάρα πολύ για τη σημαντική αυτή συζήτηση που κάναμε και για την παρουσία σας στο Opinion Health.
Ευχαριστούμε πάρα πολύ και ας παρακολουθήσουμε ένα βίντεο το οποίο είναι αφιερωματικό στα 100 χρόνια ινσουλίνης.
Το αφιέρωμα του www.healthweb.gr στον Σακχαρώδη Διαβήτη συνεχίζεται με την επόμενη εκπομπή που θα προβληθεί 10 Νοέμβριου 2021 και στην οποία θα συνομιλήσουμε με την κυρία Μαίρη Καραγεώργου – Διευθύντρια Εταιρικών Υποθέσεων της Novo Nordisk για την Ελλάδα και Κύπρο.
Ακολουθήστε το healthweb.gr στο κανάλι μας στο YouTube
