Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 2022 : Εκρηκτική αύξηση στις διαγνώσεις του Διαβήτη Τύπου 1 άνω των 30 ετών

Ολοκληρώνεται σήμερα το αφιέρωμα για τον Σακχαρώδη Διαβήτη του Healthweb.gr με το τρίτο στρογγυλό τραπέζι που έχει θέμα, η θεραπεία του διαβήτη με ινσουλίνη και η συμβολή των νέων τεχνολογιών στη σωστή ρύθμιση των ασθενών .

Σήμερα 14 Νοεμβρίου 2022 είναι η παγκόσμια ημέρα του σακχαρώδη διαβήτη. Μία ημέρα αφιερωμένη στην ενημέρωση του κοινού για  την παγκόσμια «επιδημία» που ονομάζεται διαβήτης. Το healthweb.gr και η εκπομπή Opinion Health ολοκληρώνουν  το αφιέρωμα για το σακχαρώδη διαβήτη το οποίο ξεκίνησε πριν δυο εβδομάδες μέσα από δύο στρογγυλά τραπέζια με το τρίτο που έχει θέμα, η θεραπεία του διαβήτη με ινσουλίνη και η συμβολή των νέων τεχνολογιών στη σωστή ρύθμιση των ασθενών ώστε να έχουν καλή υγεία και ποιότητα ζωής.

• Συνομιλούμε με εκλεκτούς καλεσμένους, την κυρία Ασημίνα Μητράκου, η οποία είναι Παθολόγος με εξειδίκευση στο σακχαρώδη διαβήτη και Ομ. Καθηγήτρια στη θεραπευτική κλινική του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών αλλά και την κυρία Σοφία Μανέα, η οποία είναι Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Αγώνα για τον Νεανικό Διαβήτη καθώς και τον κύριο Αντώνη Σκουλικάρη, ο οποίος είναι ένας άνθρωπος που ζει με το σακχαρώδη διαβήτη τουλάχιστον 26 χρόνια και ο οποίος μας λέει την εμπειρία του .

Κυρία Μητράκου, συνήθως σε ποιες ηλικίες διαγιγνώσκεται ένα παιδί με Διαβήτη Τύπου 1;

Ασημίνα Μητράκου – Το είπατε παιδί ήδη, είμαστε συνηθισμένοι η διάγνωση του διαβήτη Τύπου 1 να γίνεται στις νεανικές ηλικίες και στις εφηβικές ηλικίες. Παρ’ όλα αυτά τα τελευταία χρόνια έχουμε ήδη έξαρση  της διάγνωσης του Διαβήτη Τύπου 1 και σε μεγαλύτερες ηλικίες και άνω των 30 ετών. Δεν έχουμε καταγεγραμμένα στοιχεία παγκοσμίως, δεν υπάρχουν registers γι’ αυτές τις ηλικίες αλλά φαίνεται ότι αυξάνει πολύ ο αριθμός και μην ξεχνάμε ότι σε αυτές τις ηλικίες συμμετέχουν και άτομα, τα οποία μπορεί να παρουσιάσουν και ένα άλλο αυτοάνοσο νόσημα και να κάνουν διαβήτη ή να πάρουν θεραπεία για κάποια ογκολογική θεραπεία και να κάνουν διαβήτη τύπου 1. Άρα η έρευνα τώρα έχει συγκεντρωθεί το να ψάξουμε να βρούμε ποια είναι τα αίτια στην ενήλικη ηλικία για τον Τύπου 1 διαβήτη, στις περισσότερες χώρες υπάρχουν registers για τη νεανική ηλικία, όχι σε εμάς.

• Νικολέτα Ντάμπου – Υπάρχει περίπτωση να γεννηθεί ένα παιδί με διαβήτη Τύπου 1;
• Ασημίνα Μητράκου – Μπορεί και σε πολύ μικρή ηλικία να το κάνει, σε μηνών.

Υπάρχουν ειδικές περιπτώσεις ασθενών όπου εκδηλώνουν το διαβήτη τύπου 1 στην ενήλικη ηλικία;

Ασημίνα Μητράκου – Εκεί είναι δύσκολο να το διαγνώσεις, συνήθως πηγαίνουμε με τα συμπτώματα. Κανονικά πρέπει να κοιτάμε τα αντισώματα για το διαβήτη, αν δεν έχει δηλαδή κανείς αντισώματα για το διαβήτη δεν ονομάζεται τύπου 1 διαβήτης. Πολλές φορές όμως πηγαίνουμε θεραπεύοντάς τον με ινσουλίνη και αν τα βρούμε, γιατί μην ξεχνάμε και στη μεγάλη ηλικία μερικές φορές, αν τα βρούμε αργά έχουν εξαφανιστεί τα αντισώματα. Είναι πιο πολύπλοκη η ενήλικη ηλικία αλλά συναντάμε τώρα αύξηση του τύπου 1 διαβήτη.

Από την εμπειρία σας, για παράδειγμα μπορεί να έχετε δει άνθρωπο να εκδηλώσει διαβήτη τύπου 1 στα σαράντα έτη; 

Ασημίνα Μητράκου – Α βεβαίως ναι. Ή πολλές φορές αρχίζουν σαν καθυστερημένη εμφάνιση του τύπου 1, δηλαδή στην αρχή μπορεί να θέλουν ινσουλίνη και χάπια αλλά να έχουν θετικά αντισώματα και μετά από λίγα χρόνια να εξελιχθούν σε πλήρη ινσουλινοθεραπεία.

Εσείς κύριε Σκουλικάρη σε ποια ηλικία εκδηλώσατε το διαβήτη;

Εγώ ήμουν 22 χρονών τότε το 1995 και είναι και η χρονιά που γνώρισα την γιατρό, πάμε δηλαδή πολλά χρόνια πριν. Τότε είχα όλα τα συμπτώματα όπως αναφέρει του διαβήτη που  τα θυμίζουμε εν τάχει, είναι η πολυδιψία, είναι η συχνοουρία και είναι και η πείνα, δηλαδή έχεις απώλεια βάρους τρώγοντας πάρα πολύ. Είχα όλα αυτά τα συμπτώματα, τώρα όπως με βλέπετε είμαι 72 κιλά και τότε ήμουν 50. Όταν διαγνώστηκα λοιπόν το 1995 ρυθμίστηκα για ένα χρόνο με χάπια, είναι κάτι το οποίο δεν είναι σύνηθες διότι τα νεοδιαγνωσμένα άτομα με διαβήτη ξεκινάνε την ινσουλίνη αμέσως. Για έναν χρόνο λοιπόν υπήρξε ρύθμιση με χάπια και θυμάμαι τότε ήταν Πάσχα του 1995, Πάσχα του 1996 άρχισα την ινσουλίνη και ήταν δικιά μου ανάγκη, φαινόταν ότι δεν μπορούσαμε να το ελέγξουμε. Έκτοτε χρησιμοποιώ ινσουλίνη.

Κυρία Μανέα πόσο καταλυτικός είναι ο ρόλος της μητέρας στη σωστή διαχείριση του διαβήτη του παιδιού της;

 Καταρχάς όταν μιλάμε για διάγνωση στο διαβήτη τύπου 1 κατά κύριο λόγο μας το είπε και η κυρία Μητράκου, μιλάμε για παιδιά. Τα παιδιά λοιπόν αν είναι πάρα πολύ μικρά ο ρόλος και η καταλυτική διαχείριση είναι στους γονείς, Θεού θέλοντος να υπάρχουν και οι δύο, γιατί καμιά φορά αν είναι μονογονεϊκή οικογένεια τον ρόλο τον παίρνει όλο η μητέρα. Είναι πάρα πολύ λοιπόν σημαντικό η μαμά και ο μπαμπάς να εκπαιδευτούν, να εκπαιδευτούν άριστα και να εκπαιδεύονται τακτικά στη διαχείριση του διαβήτη. Και αυτό το τονίζω γιατί δεν σημαίνει ότι πήγα ενημερώθηκα στην αρχή, στη νεοδιάγνωση του παιδιού μου και μετά δεν χρειάζομαι εκπαίδευση. Η εκπαίδευση πρέπει να είναι συστηματική και να είναι από έγκυρους και ορθά εκπαιδευμένους εκπαιδευτές για να μπορούμε να πούμε ότι στην καθημερινότητα του παιδιού με διαβήτη θα έχει μία ομαλή διαχείριση, θα έχει ή δεν θα έχει ανάγκη από τη φροντίδα κάποιου άλλου ανθρώπου και ευελπιστούμε ότι σύντομα θα αναλάβει την αυτοδιαχείριση του διαβήτη του.

Πόσο σημαντική είναι η διαχείριση του διαβήτη κυρία Μητράκου για τον ασθενή;

Πάρα πολύ σημαντική είναι η διαχείριση και όπως λέω η διαχείριση και η λύση της θεραπείας του διαβήτη είναι 4 ενέσεις την ημέρα, με 4 άτομα να παρακολουθούν τον άνθρωπο  που έχει διαβήτη και να το συμβουλεύουν. Δηλαδή τον γιατρό, τον ψυχολόγο, τον διατροφολόγο και τη νοσηλεύτρια. Γιατί η νοσηλεύτρια κάνει την πιο πολύ δουλειά στη διαχείριση του διαβήτη και ο γιατρός παίρνει τις τελικές αποφάσεις. Αλλά πρέπει και τα 4 άτομα να βοηθούν το άτομο με διαβήτη, καθ’ όλη τη διάρκεια της νόσου.

Οι βασικές συνέπειες της μη καλής διαχείρισης ποιες είναι;

Ασημίνα Μητράκου – Η κακή ρύθμιση, η κακή ρύθμιση φέρνει τις επιπλοκές και οι επιπλοκές δεν πονάνε όταν έρχονται όμως είναι επίπονες.

Κύριε Σκουλικάρη τώρα μιας και αναφερθήκαμε στις επιπλοκές, υπήρχε στη ζωή σας περίοδος που είχατε πολλές επιπλοκές; Να μας πείτε την εμπειρία σας.

Αντώνης Σκουλικάρης – Περιέργως και θεωρώ εαυτό τυχερό που δεν έχω επιπλοκές παρά τη μη ρύθμιση που είχα στην αρχή και όταν λέω αρχή δεν εννοώ τα 5 πρώτα χρόνια, μιλάω και μπορεί να ήμουν και 10 χρόνια αρύθμιστος. Με την είσοδο νέων τεχνολογιών και νέων ινσουλινών κατάφερα εν τέλει να είμαι απόλυτα ρυθμισμένος και τυχερός που δεν έχω επιπλοκές ούτε σε μάτια, ούτε σε νεφρά, ούτε στα πόδια, ούτε σε κανένα μέλος του σώματός μου, έγινε και πρόσφατα έλεγχος δηλαδή και επιβεβαιώθηκε αυτό, έχοντας κατά νου ότι χρειάζεται συμβουλή από τον γιατρό στο πώς να θωρακίσεις με φάρμακα εκτός της ινσουλίνης και τα υπόλοιπα όργανα του σώματος.

Πολύ σημαντικό το να είναι ο άνθρωπος που ζει με τον διαβήτη συνεπής απέναντι στις οδηγίες του γιατρού. Κυρία Μανέα τα παιδιά μπορούν να είναι συνεπείς απέναντι στη θεραπεία τους, στις εξετάσεις;

Σοφία Μανέα – Θα σας απαντήσω προσθέτοντας όμως και κάτι άλλο σημαντικό, εγώ έχω διαβήτη 32 χρόνια, από πολύ μικρή, δηλαδή όχι από την ηλικία των 20 και κάτι αλλά την ηλικία των 11 και πάνω. Και δεν θα πω ευτυχώς γιατί νομίζω ότι η διαχείριση του διαβήτη εφόσον υπάρχει το πλαίσιο της ομάδας έχει να κάνει και με τον ίδιο τον άνθρωπο. 32 χρόνια με διαβήτη δεν έχω καμία επιπλοκή παρά το γεγονός ότι όλα αυτά τα χρόνια δεν υπήρξα ποτέ παιδί αρρύθμιστο, ήμουν μέσα σε ένα γενικό εύρος επιθυμητό και αυτό θέλω να το πούμε στην εκπομπή σας γιατί μας ακούνε πάρα πολλοί.

• Ένα παιδί που έχει διαβήτη τύπου 1 με την τεχνολογία που υπάρχει σήμερα θεωρώ ότι μειώνονται έως ελαχιστοποιούνται οι επιπλοκές, ενδεχομένως μπορεί και να μην χρειαστεί συντήρηση από κάποια φάρμακα για να διατηρηθούν τα όργανα, εγώ τουλάχιστον δεν έχω αυτή την εμπειρία. Στο Σύλλογό μας, στα μέλη που έχουμε που είναι 4.000 παιδιά και νέοι με διαβήτη τύπου 1, σαφώς και υπάρχου κάποιοι άνθρωποι που έχουν επιπλοκές αλλά νομίζω ότι αυτές οι επιπλοκές επήλθαν εξαιτίας της δικής τους άφεσης στη μη ορθή διαχείριση του διαβήτη τους.

Η συνέπεια είναι πολύ σημαντική κυρία Μητράκου.

Εδώ έρχεται να βοηθήσει η τεχνολογία και σήμερα είναι απαραίτητη. Όλες οι διεθνείς διαβητολογικές εταιρείες συστήνουν την υποχρεωτική χρήση συνεχούς καταγραφής γλυκόζης στα άτομα με διαβήτη τύπου 1.

Νικολέτα Ντάμπου – Α υποχρεωτική ε;

Ασημίνα Μητράκου – Ακόμα και τα κράτη που είναι συγκρατημένα στα έξοδα για το διαβήτη συστήνουν, εννοώ το Ηνωμένο Βασίλειο και την Αυστραλία, συστήνουν συνεχή καταγραφή γλυκόζης για την παρακολούθηση των ασθενών. Με τη χρησιμοποίηση της συνεχούς καταγραφής γλυκόζης έχει μειωθεί αισθητά η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη παγκοσμίως, βγήκαν ήδη οι μελέτες το Σεπτέμβριο που δείχνουν το cost effectiveness της θεραπείας και είναι αποτελεσματική χωρίς να είναι δαπανηρή και άρα είναι το μέσον που χρησιμοποιούμε για να βελτιώσουμε τη διαχείριση του διαβήτη μας σήμερα. Όλες οι μελέτες έχουν δείξει ότι άσχετα αν φοράς αντλία ινσουλίνης ή αν κάνεις 4 ενέσεις ινσουλίνης την ημέρα, η συνεχής καταγραφή είναι εκείνη που βελτιώνει την γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη άσχετα με το τι τρόπου χορηγείς την ινσουλίνη σου.

• Νικολέτα Ντάμπου – Και βοηθάνε  και τον ασθενή τα συστήματα συνεχούς καταγραφής.
• Ασημίνα Μητράκου – Βοηθάνε  καθώς  τον εκπαιδεύει. Δηλαδή μπορεί θεωρητικά εσύ να τον διδάσκεις πόσοι  υδατάνθρακες ανεβάζουν το σάκχαρό του αλλά εκεί το βλέπει και βλέπει ποιο φαγητό του το έχει ανεβάσει, τι ακριβώς θα κάνει, πως θα προλάβει την υπογλυκαιμία του, συνήθως οι αισθητήρες αυτές σου δίνουν και άλλα πράγματα, σε προειδοποιούν για το χαμηλό ή υψηλό σάκχαρο άρα λαμβάνεις τα μέτρα σου να μην συμβεί. Αλλά γενικά σε εκπαιδεύουν εκτός το ότι σε διασώζουν.
• Σοφία Μανέα – Όντως παρακολουθεί ο ασθενής από το κινητό του τη ροή σε 24ωρη βάση του διαβήτη του πρέπει να είναι πολύ αμελής και αδιάφορος για να μην επέμβει σε αυτό. Άρα επί της ουσίας όντως τον βοηθάει να παρέμβει άμεσα σε ένα υψηλό ή χαμηλό σάκχαρο για να διατηρήσει τον γενικό μέσο όρο σωστό, άρα να έχει μία καλύτερη γλυκοζυλιωμένη και να περιοριστούν στο μηδέν εγώ θα έλεγα οι πιθανές επιπλοκές του μέλλοντος.
• Νικολέτα Ντάμπου – Βεβαίως, μα αυτή είναι και η σημασία της καινοτομίας και των πολύ εξελιγμένων τεχνολογιών που της λέω εγώ έξυπνες τεχνολογίες και ο κύριος Σκουλικάρης μπορεί να μας μεταφέρει την εμπειρία του γιατί εσείς χρησιμοποιείτε κύριε Σκουλικάρη μία εφαρμογή στο κινητό σας .
• Αντώνης Σκουλικάρης – Ναι χρησιμοποιώ, δεν είναι μόνο εφαρμογή, η εφαρμογή είναι στο κινητό αλλά υπάρχει ένας αισθητήρας στο σώμα του ασθενούς που όπως μπορείτε να δείτε εδώ πέρα δείχνει το σάκχαρο, το δικό μου είναι αυτό στην παρούσα και δείχνει πόσο τοις εκατό του χρόνου βρίσκομαι εντός του στόχου. Ο στόχος απλά να πω είναι να είμαστε πάνω από 70% τώρα είμαι 96% και συνήθως είμαι σε αυτά τα νούμερα.

Για να γίνει λίγο κατανοητό στο ευρύ κοινό που μας παρακολουθεί. Εξηγείστε μας, εσείς αυτή τη στιγμή έχετε στο κινητό σας μία εφαρμογή, αυτή η εφαρμογή με τι είναι συνδεμένη ; Πείτε μας.

Αντώνης Σκουλικάρης – Δεν μπορώ να δείξω στην κάμερα, υπάρχει εδώ στο πόδι μου υπάρχει ένας αισθητήρας που δίνει σήμα στην αντλία που φοράω εδώ και η αντλία είναι αυτή εδώ και έχει ένα νούμερο, αν μπορείτε να ζουμάρετε εδώ θα δείτε ότι το νούμερο αυτό μεταφέρεται από την αντλία στη συσκευή μου, άρα δεν χρειάζεται να κοιτάω καν την αντλία για να δω που βρίσκεται το σάκχαρό μου και τι ενέργειες πρέπει να κάνω. Αφού δω το νούμερο του σακχάρου αποφασίζω αν θα φάω, ινσουλίνη που θα χρειαστώ κλπ. Μάλλον δεν χρειάζεται να αποφασίζω για την ινσουλίνη απλά λέω τους υδατάνθρακες στη συσκευή και η συσκευή μου προτείνει την ινσουλίνη που πρέπει να γίνει.

• Επίσης, κατά τη διάρκεια της μέρας και αυτό είναι πολύ σημαντικό αν το σάκχαρο μου για εξωγενείς παράγοντες ξεφύγει δηλαδή αν αγχωθώ για κάποιον λόγο ή εάν κινηθώ παραπάνω αυξομειώνει την ποσότητα ινσουλίνης που εκχύνεται κατά τη διάρκεια του 24ωρου στο αίμα με αποτέλεσμα να είμαι σε μία ευθεία γραμμή όπως ανέφερε και η Σοφία στο περισσότερο της ημέρας.

Νικολέτα Ντάμπου – Αυτό είναι εξαιρετικό, για πείτε μας, πόσο χρήσιμο είναι αυτό για τα παιδιά, εννοώ για να παρακολουθούν οι μαμάδες γιατί τελευταία μία μητέρα μου το είχε δείξει και μου λέει «κοιτάξτε να δείτε πως παρακολουθώ τον Διαβήτη του γιου  μου ο οποίος είναι στην Κρήτη και σπουδάζει και τον πήρα κάποια στιγμή τηλέφωνο και τον ξύπνησα μέσα στη νύχτα γιατί είχε υπογλυκαιμία».

Σοφία Μανέα – Ναι αυτά τα συστήματα και αυτός νομίζω ήταν ο στόχος μας εδώ και πολλά χρόνια και με τους γιατρούς και με τους ερευνητές να δημιουργηθεί ένα κλειστό κύκλωμα στην ουσία, αυτό φοράει ο Αντώνης που του ελέγχει το σάκχαρο, λαμβάνει την πληροφορία και παράλληλα παρεμβαίνει η ίδια η αντλία, απλά ο ίδιος έχει ένα εποπτικό ρόλο να επιβεβαιώνει αν συμφωνεί στις επιθυμίες της αντλίας του. Αυτό το κλειστό κύκλωμα το φορούν πλέον αρκετά παιδιά, όχι μόνο γιατί τους διευκολύνει στην καθημερινότητα, δεν χρειάζεται να παρεμβαίνουν, να βγάζουν κλπ, είναι ένα σύστημα που το φορούν πάνω τους, λειτουργεί και η μητέρα και ο πατέρας εξ’ αποστάσεως πάλι με το κινητό παρακολουθεί τι γίνεται στο παιδί. Οπότε αν κρίνει ότι δεν ήταν σωστή η επιλογή του παιδιού εκείνη τη στιγμή θα παρέμβει με ένα τηλέφωνο στον ίδιο ή σε κάποιον άνθρωπο που το φροντίζει εκείνη τη στιγμή για να λειτουργήσει και να έχει τα σωστά και επιθυμητά αποτελέσματα.

Άρα και τα παιδιά μπορούν να κάνουν τις δραστηριότητές τους πιο ελεύθερα;

Σοφία Μανέα – Ανέκαθεν όποιο σύστημα και να έκαναν, έκαναν τις δραστηριότητές ελεύθερα απλά δεν είχαν το επιθυμητό αποτέλεσμα, είναι διαφορετικά να έχεις πάνω σου ένα κλειστό σύστημα και να δουλεύει για σένα και είναι άλλο να αποφασίζεις εσύ κάνοντας, παρεμβαίνοντας εξωγενώς με τις πένες ινσουλίνης. Πολλές φορές και για το ίδιο το παιδί δεν ήταν ευχάριστο να σταματάει το παιχνίδι του ή την αθλητική του δραστηριότητα για να μετρήσει στο δάχτυλό του και να κάνει την ινσουλίνη με τις πένες. Εδώ το σύστημα δουλεύει μόνο του, το θέμα είναι κατά πόσο το παιδί αντέχει και θέλει να φέρει πάνω του αυτές τις συσκευές γιατί εντάξει η αλήθεια είναι καλά τα λέμε εμείς εδώ, εγώ δεν είμαι από τους ανθρώπους που μπορώ να το αντέξω.

Εάν παιδί με διαβήτη μπορεί να κάνει ακριβώς τις ίδιες δραστηριότητες με ένα παιδί που δεν έχει διαβήτη; Έχει αυτή τη δυνατότητα;

Σοφία Μανέα – Δεν έχει απλά τη δυνατότητα, ο διαβήτης δεν του αλλάζει τη ζωή στην καθημερινότητα, τρώει, πίνει και δραστηριοποιείται όπως και όλα τα παιδιά και αυτό που λέω καμιά φορά εγώ στα σχολεία που κάνουμε τις εκπαιδεύσεις και τις ενημερώσεις των συμμαθητών και όλης της κοινότητας είναι ότι δεν αλλάζει κάτι, ότι έκανε θα κάνει, αντιθέτως κάνει και περισσότερα πράγματα, γιατί όντας ρυθμισμένος έχει πολύ καλύτερο σωματοκεντρικό βάρος, δεν έχει περισσότερο λιπώδη ιστό, τρώει πιο υγιεινά άρα αποδίδει και περισσότερο, δεν απαγορεύει ο διαβήτης σε ένα παιδί ούτε να φάει ότι θέλει ούτε και να δραστηριοποιηθεί σε ότι θέλει.

• Αντώνης Σκουλικάρης – Θα δανειστώ την έκφραση της γιατρού, της κυρίας Μητράκου, που το είπατε αν θυμάστε στη Βουλή, ότι τα άτομα με διαβήτη είναι φυσιολογικά άτομα τα οποία απλά χρειάζονται ινσουλίνη.
• Ασημίνα Μητράκου – Τους λείπει μία ορμόνη, άρα αν αυτή την ορμόνη τη βάζουν σωστά είναι φυσιολογικά άτομα, δεν έχει παθολογία ο διαβήτης, δεν είναι παθολογικά τα άτομα με διαβήτη και αυτό τους βλέπετε τους καλά ρυθμισμένους είναι αστέρια στην κοινωνία, σε ότι επάγγελμα και να ακολουθήσουν.

Νικολέτα Ντάμπου – Ευχάριστο αυτό. Κυρία Μητράκου από την εμπειρία σας, σε τι ποσοστό οι άνθρωποι που ζουν με το διαβήτη είναι συνεπείς και συμμορφώνονται, δεν είναι ωραίο που χρησιμοποιώ αυτή τη λέξη, απλά θέλω να πω αυτό, είναι συνεπείς στο να προσαρμοστούν σε κάποια πράγματα;

Aσημίνα Μητράκου – Η βιβλιογραφία γράφει ότι σε όλα τα χρόνια νοσήματα το 50% των ασθενών συμμορφώνονται. Πιστεύω ότι η τεχνολογία έχει βοηθήσει πάρα πολύ τα περισσότερα άτομα να συμμορφώνονται γιατί βλέπουν το αποτέλεσμα και μπορούν να παρέμβουν πιο εύκολα. Μετά η τεχνολογία μας έχει βοηθήσει να παρακολουθούμε τα άτομα πιο εύκολα, στην εποχή του Covid μας βοήθησε πάρα πολύ η τεχνολογία, διότι έτσι μπορούσαμε να παρακολουθούμε στα διάφορα applications τα παιδιά που φορούσαν τον αισθητήρα, μπορούσαμε να βλέπουμε στο τηλέφωνό μας ή στο computer μας την πορεία του κάθε παιδιού, να μπορούμε να επικοινωνούμε μαζί του με e-mail ή με zoom και να διορθώνουμε τις τιμές, κέρδιζε χρόνο από τη ζωή του, κέρδιζε χρόνο από τη δουλειά του, αφιερωνόταν στη δουλειά του, δεν είχε να κλείσει ραντεβού στο ιατρείο που θα κλεινόταν μετά από 1 μήνα που θα είχαμε χάσει το παράθυρο του λάθους, πολύ πιο ήρεμος και πολύ πιο συνετή η συζήτηση μεταξύ γιατρού και ασθενούς να λύσει το πρόβλημά του. Άρα η τεχνολογία μας βοήθησε πάρα πολύ και αυτό θα ήταν το καλό να υπάρξουν τέτοιες κλινικές και αυτό προσπαθούμε να δημιουργήσουμε τον ελλαδικό χώρο, στην Αττική τουλάχιστον, ένα σύστημα που να παρακολουθείται ο ασθενής μας κάθε χρόνο, δηλαδή να είναι μία μηνιαία συνδρομή που να μπορεί να έχει τα οφέλη αυτά της συνεχούς παρακολούθησης μέσω της τεχνολογίας.

Νικολέτα Ντάμπου – Είναι σημαντικό γιατί κάνει τη ζωή εύκολη τόσο των ασθενών όσο και των γιατρών κυρία Μητράκου, λόγω του προβλήματος στην Ελλάδα που δεν υπάρχει  πρωτοβάθμια και πηγαίνουμε όλοι στα νοσοκομεία. Συμβάλουν οι νέες τεχνολογίες  και η τηλεϊατρική στην αποσυμφόρηση των νοσοκομείων.

• Ασημίνα Μητράκου – Αποσυμφόρηση των νοσοκομείων, αποσυμφόρηση του γιατρού να έρχεται σε επαφή ειδικά σε εποχή Covid, γιατί όλοι μας προσπαθούμε να μην ερχόμαστε σε επαφή με το κοινό, περισσότερο χρόνο να σκεφτείς την περίπτωση του κάθε ασθενούς, μπορεί να το δεις οποιαδήποτε ώρα είσαι ξεκούραστος ή είσαι μπροστά στον υπολογιστή σου και κοιτάς την πορεία του κάθε ασθενούς σου και να έχεις βγάλει τα συμπεράσματά σου, ούτως ώστε όταν έρθει η στιγμή να επικοινωνήσεις μαζί του να έχεις έτοιμη την πρόταση που έχεις να του κάνεις.
• Αντώνης Σκουλικάρης – Να πούμε εδώ μιλώντας για συνέπεια ότι η τεχνολογία μας βοηθάει στο να είμαστε συνεπείς και συγχωρεί πολλές φορές και τι εννοώ; Ξέρετε το πρόβλημα είναι ότι αν έχουμε χαμηλό σάκχαρο ή υψηλό σάκχαρο μετά είναι δύσκολο να το επαναφέρουμε  γιατί αν έχεις υψηλό κάνεις ινσουλίνη άρα πέφτει και κάνει αυτό το λεγόμενο τρενάκι που λέμε. Με την τεχνολογία και τα κλειστά συστήματα αυτό που συμβαίνει είναι ότι κάνεις restart κάθε πρωί, δηλαδή ξυπνάς κάθε πρωί 100 και αυτό είναι φοβερό το πλεονέκτημα να ξέρεις ότι κάθε πρωί η μέρα σου θα ξεκινήσει με 100.
• Πρέπει να σας πω γιατί είναι πολύ δύσκολο να περιγραφεί, όταν ένας άνθρωπος ξυπνήσει με διπλάσιο ή τριπλάσιο νούμερο, δηλαδή 200 ή 300, το φυσιολογικό είναι το 100, δεν είναι λειτουργικός, έχει ένα βάρος που δεν μπορεί, μόνο η Σοφία κι εγώ και ίσως η γιατρός επειδή έχει πάρει πολλές περιγραφές μπορούν να καταλάβουν, δηλαδή είναι σα να σηκώνεις βαρίδια στην πλάτη σου, στα πόδια σου, είναι αδύνατον να λειτουργήσεις. Άρα είναι εξαιρετικά σημαντικό να είμαστε το πρωί μία ευθεία γραμμή και είναι πολύ εύκολο, τα εργαλεία τα έχουμε, πρέπει απλά να έχουν όλοι πρόσβαση αυτό είναι το σημαντικό.

Νικολέτα Ντάμπου – Εσείς κυρία Μανέα που έχετε την εμπειρία μέσα από τον Σύλλογο να συναναστρέφεστε με τα παιδιά και τις μητέρες τι ισχύει σε αυτή την περίπτωση που ένα παιδί θα ξυπνήσει όπως λέει ο κύριος Σκουλικάρης σε αυτή την κατάσταση;

• Σοφία Μανέα – Εγώ πάνω σε αυτό θα ήθελα να πω το εξής, όντως για εμάς που είμαστε πλέον ενήλικες και βγαίνουμε στην αγορά εργασίας δεν θέλουμε να ξυπνήσουμε με υψηλό σάκχαρο, γιατί δεν είναι μόνο η δουλειά σου, είναι η οικογένειά σου, είναι τα παιδιά σου, είναι να τα ετοιμάσεις, να τα στείλεις σχολείο, η μέρα σου δεν τελειώνει στις 9 το βράδυ που τελειώνει για το παιδί. Άρα εμείς θέλουμε να είμαστε συνεπείς γιατί βλέπουμε τα αποτελέσματα της συνέπειας, έχουμε διαύγεια, νιώθουμε το σώμα μας πολύ ελαφρύ κλπ. Τα παιδιά όμως είναι κάτι εντελώς διαφορετικό, ένα παιδί που θα μάθει να βρίσκεται σε πιο υψηλές τιμές δεν μπορεί να καταλάβει τι είναι αυτό που του λέω εγώ, ο Αντώνης ή η γιατρός, σου λέει εγώ είτε σηκωθώ με 200 είτε με 300 τέλεια είμαι, στο σχολείο θα πάω θα κάτσω σε μία καρέκλα απλά θα κάτσω θα ακούω το δάσκαλο να μου μιλάει, δεν με νοιάζει αν θα καταλαβαίνω πολύ ή λίγο, δεν έχει καταλάβει τη διαφορά, εκεί λοιπόν πρέπει να λειτουργήσει πολύ…

 Ναι αλλά ένα λίγο μεγαλύτερο παιδί έχει και αυτό υποχρεώσεις προς το σχολείο του, να  διαβάσει κ.λπ

Σοφία Μανέα – Ξέρετε τι γίνεται, δεν μπορεί να αισθανθεί αυτή τη διαφορά που νιώθω εγώ με τον Αντώνη, τουλάχιστον σε ένα μικρό χρονικό διάστημα, γιατί αν είναι και νεοδιαγνωσμένο δεν αντιλαμβάνεται πολλά πράγματα. Εκεί λοιπόν παίζει καθοριστικό ρόλο η μητέρα, ο μπαμπάς, να εκπαιδεύσει και κατ’ επέκταση η συνέπεια στα ραντεβού που κλείνονται από τον γιατρό, το πώς θα του περάσει το μήνυμα το «γιατί θέλουμε να έχεις φυσιολογικές τιμές» και σε αυτές τις περιπτώσεις το να πάμε και να κουνήσουμε το δάχτυλο και να πούμε πρόσεχε γιατί θα έχουμε επιπλοκές το παιδί ούτε αυτό το αφουγκράζεται, δεν καταλαβαίνει τι σημαίνει μετά από χρόνια ότι θα έχεις αυτό το πρόβλημα θα έχεις το άλλο πρόβλημα. Πρέπει να βρούμε λοιπόν άλλους έξυπνους τρόπους να εκπαιδεύσουμε το παιδί, να το φέρουμε σε μία ομάδα, στον Σύλλογο, να συμμετάσχει σε δραστηριότητες, να δει ποια είναι τα οφέλη, πως είναι να έχω χαμηλό σάκχαρο, υψηλό, ότι νιώθω καλύτερα, είμαι πιο καλός στο μπάσκετ, τρέχω πιο γρήγορα, δεν κουράζεται η καρδιά μου, δεν χρειάζομαι νερό ή δεν χρειάζεται να σταματήσω για να πάω στην τουαλέτα. Άρα έχει μεγάλη σημασία και για το παιδί να βρίσκεται εντός ορίου γιατί θέλουμε να μην έχει επιπλοκές στο μέλλον του όμως πρέπει να υπάρχει άλλου τύπου εκπαίδευση για να μπορέσει να αφουγκραστεί και να συμμετέχει σε όλο αυτό που συζητάμε σήμερα.

Κυρία Μητράκου υπάρχουν νεότερα δεδομένα για την αντιμετώπιση και διαχείριση του διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2 όσον αφορά στη θεραπεία με της νέας γενιάς ινσουλίνες; Τι νέα  υπάρχουν;

• Ασημίνα Μητράκου – Η τεχνολογία πιάνει και τις ινσουλίνες.
• Νικολέτα Ντάμπου – Ναι αλλά για το κομμάτι των ινσουλινών υπάρχουν νέα δεδομένα;

Ασημίνα Μητράκου – Πιάνει και τις ινσουλίνες και συνέχεια οι ινσουλίνες εξελίσσονται, εξελίσσονται καταρχάς για την ταχεία δράση τους, γίνονται ακόμα πιο ταχείας για να μπορούν να γίνονται γρήγορα πριν από το φαγητό ή με την έναρξη του φαγητού γιατί δεν μπορεί ένα άτομο σαν τους κυρίους και τις κυρίες να υπολογίσει θα φάω άρα 10 λεπτά πριν να κάνω την ινσουλίνη πρέπει να γίνεται άμεσα.

• Άρα υπάρχουν καινούριες ταχείας δράσεως ινσουλίνες που βελτιώνουν πολύ τη ρύθμιση του διαβήτη και έρχεται και η ινσουλίνη μακράς δράσης, έχουμε καλές ινσουλίνες μακράς δράσεως αυτή τη στιγμή που δεν κάνουν υπογλυκαιμίες, που είναι ασφαλείς για τα άτομα αλλά έρχεται και μία που θα είναι μία φορά την εβδομάδα. Αυτή είναι ακόμα στις μελέτες, έχουν τελειώσει οι μελέτες φάσης 2 και έχουν δημοσιευθεί και τώρα μπαίνουμε στη φάση 3. Αυτές περισσότερο μου φαίνεται θα αφορούν το τύπου 2 διαβήτη που θέλει ινσουλίνη, η τάση στον τύπου 2 είναι να έχουμε μία καλή, βασική ινσουλίνη και να μην δίνουμε ταχείας δράσεως ινσουλίνη πριν από το φαγητό, υπάρχουν σήμερα καινούριες αγωγές που βοηθούν τα μεταγευματικά σάκχαρα και η τάση είναι να μπαίνει μία καλή, βασική ινσουλίνη σε εκείνα τα άτομα που πια αρχίζουν και χάνουν την έκκριση της ινσουλίνης με το χρόνο αλλά παρ’όλα αυτά κρατάνε κάτι περισσότερο από ότι ο τύπου 1 και αυτό πρέπει να το εκμεταλλευτούμε με διάφορες άλλες φαρμακευτικές αγωγές, το οποίο γίνεται και σήμερα. Άρα οι μακράς δράσης ινσουλίνης θα είναι περισσότερο για τους τύπου 2.

Νικολέτα Ντάμπου – Από ότι ξέρω από ανθρώπους που ζουν με διαβήτη και έχω και κάποιους φίλους, είναι διαφορετικό όταν ο ασθενής έχει διαβήτη τύπου 1 από διαβήτη τύπου 2 στην καθημερινότητά του και στις συνέπειες που μπορεί να υπάρχουν.

• Ασημίνα Μητράκου – Και αυτή είναι η τάση στο τύπου 2 είναι να δίνεται μία καλή βασική ινσουλίνη, να ξεκουράζει το πάγκρεας και τα μεταγευματικά σάκχαρα να τα φροντίζουν άλλες αγωγές που διευκολύνουν το κάψιμο των υδαταναθράκων.
• Νικολέτα Ντάμπου – Και όπως είπαμε και πριν ο συνδυασμός των νέων ινσουλινών με την τεχνολογία.
• Ασημίνα Μητράκου – Και εκεί η συνεχής καταγραφή γλυκόζης, έχουν ακόμα και σε άτομα μεγάλης ηλικίας η χρήση συνεχούς καταγραφής γλυκόζης έχει δείξει ότι έχει εκπαιδεύσει τα άτομα και ότι έχει εκπαιδευτεί η ρύθμισή τους και έχουν αποφύγει τις υπογλυκαιμίες.
• Νικολέτα Ντάμπου – Οπότε όταν κανείς αποφεύγει τις υπογλυκαιμίες είναι περισσότερο λειτουργικός.

Ασημίνα Μητράκου – Ασφαλής.

Νικολέτα Ντάμπου – Ασφαλής, ναι. Δηλαδή πόσο απειλητικός μπορεί να γίνει ο διαβήτης για τη ζωή ενός ανθρώπου;

Ασημίνα Μητράκου – Η υπεργλυκαιμία μπορεί οξέως και μπορεί χρονίως να σου κάνει επιπλοκές. Η υπογλυκαιμία μπορεί και οξέως να σου κάνει επιπλοκή και εξαρτάται από την ηλικία σου και από υπόβαθρο του διαβήτη που έχεις.

• Στα άτομα με τύπου 1 οι συχνές υπογλυκαιμίες τους κάνουν να μην καταλαβαίνουν τα προειδοποιητικά συμπτώματα της υπογλυκαιμίας και μπορεί κάποιος να έχει χαμηλό σάκχαρο και να μην το ξέρει, ενώ φορώντας τον αισθητήρα μπορεί να δει ότι θα πέσει το σάκχαρό του την επόμενη μισή ώρα. Αν δεν φοράει τον αισθητήρα μπορεί να κάνει υπογλυκαιμία και εκείνη την ώρα να οδηγεί.
• Στα μεγάλα άτομα είναι άλλοι οι μηχανισμοί, στον τύπου 2 διαβήτη είναι οι μηχανισμοί της μεγάλης ηλικίας που με την ηλικία που περνάει αρχίζεις και χάνεις τα προειδοποιητικά συμπτώματα άρα είναι επικίνδυνη για έναν μεγαλύτερης ηλικίας η υπογλυκαιμία και εκείνος δεν την καταλαβαίνει και εκείνος έχει και το πρόβλημα το καρδιολογικό που μπορεί να επιτείνει την λειτουργία της καρδιάς του.

Κυρία Μανέα υπάρχει κάποια οικονομική επιβάρυνση που θα πρέπει κάποιος ασθενής  να πληρώνει για τη διαχείριση του διαβήτη;

• Σοφία Μανέα – Εδώ τώρα είναι το θέμα μας, γιατί φυσικά όταν υπάρχει η τεχνολογία και δεν μπορεί να την αγγίξεις είναι ένα θέμα σοβαρό.
• Νικολέτα Ντάμπου – Γιατί λέτε δεν μπορείς να την αγγίξεις;

Σοφία Μανέα – Όχι λέω ότι αν υπήρχε αυτό το ζήτημα τότε ότι και να λέμε εμείς εδώ πέρα, αν ο άλλος δεν μπορεί να την αγγίξει και να την πάρει είναι όλα στράφι. Ευτυχώς είμαστε σε ένα πολύ καλό σημείο που όλα αυτά που συζητάμε σήμερα έχουν μηδενική συμμετοχή για τα άτομα με διαβήτη, με εξαίρεση ένα αναλώσιμο, ένα εξάρτημα που αν δεν επιλέξεις αυτός υπάρχει και άλλο στην αγορά που στο καλύπτει εξ’ ολοκλήρου ο ΕΟΠΥΥ, αν λοιπόν επιλέξεις το πάντρεμα με το συγκεκριμένο εξάρτημα οφείλεις να το πληρώσεις εξαρχής και μετά στην πορεία θα σου καλύπτει ο ΕΟΠΥΥ μόνο τα αναλώσιμά του. Υπάρχουν όμως εναλλακτικά συστήματα για τα οποία δεν πληρώνεις καθόλου, οι ινσουλίνες είναι δωρεάν.

Νικολέτα Ντάμπου – Γενικά πέρα από αυτά τα οποία καλύπτει ο ΕΟΠΥΥ χρειάζεται κανείς να πληρώνει κάτι επιπλέον;

Σοφία Μανέα – Το 100% το καλύπτει ο ΕΟΠΥΥ, αν από εκεί και έπειτα ο γονέας ή σε συνεργασία με τον γιατρό επιλέξουν κάτι διαφορετικό επωμίζεσαι το κόστος μία φορά, είναι ένα κόστος νομίζω της τάξεως των 500 με 600 ευρώ και αφορά ένα συγκεκριμένο αναλώσιμο, το οποίο από εκεί και έπειτα στην πορεία στο καλύπτει ο ΕΟΠΥΥ. Μιλάω για το κοχυλάκι, το οποίο δεν είναι αναντικατάστατο, υπάρχει αντίστοιχο άλλης φαρμακευτικής εταιρείας που στο καλύπτει και δεν πληρώνεις τίποτα. Άρα αυτή τη στιγμή για τον τύπο 1 ξέρω ότι…

• Ασημίνα Μητράκου – Εκεί να είμαστε λίγο προσεκτικοί στο ποια κυκλοφορούν, να είναι εγκεκριμένα και να είναι σύγχρονα.
• Σοφία Μανέα – Αυτό που είπε η κυρία Μητράκου είναι πολύ σημαντικό.
• Ασημίνα Μητράκου – Δεν θέλω να παρέμβω αλλά εκεί να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί στο τι κυκλοφορεί.
• Σοφία Μανέα – Θέλω να πω το εξής έτσι για να μην διχάσουμε τον κόσμο, εάν κάποιος επιλέξει μιας φαρμακευτικής εταιρείας τα αναλώσιμα και τα αντιδραστήρια θα πρέπει εκεί να επωμιστεί το κόστος των 600 ευρώ, εάν πάει σε μία άλλη φαρμακευτική που νομίζω κυρία Μητράκου…

Νικολέτα Ντάμπου – Αυτό θα το κρίνει και ο γιατρός πιστεύω. Πιστεύω ότι καλό είναι να συστήνει και ο γιατρός γιατί έχει όλη τη γνώση για να είναι ασφαλής ο ασθενής κυρία Μητράκου.

Ασημίνα Μητράκου – Συνήθως τα συστήματα αυτά συνεργάζονται μεταξύ τους και αυτά που έχουν πάρει FDA approval είναι καθορισμένα με καθορισμένο σύστημα που συνομιλούν, δεν μπορείς να χρησιμοποιείς το ένα του ενός και το ένα του άλλου. Άρα θα πρέπει οτιδήποτε χρησιμοποιεί κανείς να μιλάει το ένα με το άλλο.

Νικολέτα Ντάμπου – Για πείτε μας τη δική σας πραγματικότητά κύριε Σκουλικάρη, εσείς έχετε κάποιο οικονομικό κόστος, κάποια ιδιωτική δαπάνη για τη διαχείριση του διαβήτη σας;

Αντώνης Σκουλικάρης – Όπως είπε και η Σοφία καλύπτονται τα αναλώσιμα, καλύπτονται οι ινσουλίνες, βέβαια στην περίπτωσή μου χρειάστηκε να πληρώσω κάποια συνδρομή για κάποιο διάστημα γιατί ήμουν από τους πρώτους που φόρεσαν τη νέα τεχνολογία που τότε δεν δικαιολογούνταν από τον ΕΟΠΥΥ. Τώρα φυσικά είναι διαθέσιμη η τεχνολογία για όλους, θεωρώ ότι ήταν μία σωστή επένδυση αν θέλετε τότε όχι μόνο προσωπικά για μένα γιατί μου έκανε πάρα πολύ καλό, έχω βρει την υγεία μου και θεωρώ τον εαυτό μου ότι δεν είμαι άτομο με διαβήτη πλέον, αλλά γιατί πρέπει να ανοίγουμε το δρόμο για τα νέα παιδιά. Δηλαδή όταν γίνει κάτι πρέπει κάποιοι να παίρνουμε το ρόλο του δοκιμαστή με ότι επιπτώσεις έχει αυτό και να επιβεβαιώνουμε την ορθή λειτουργία των συστημάτων, είτε είναι ινσουλίνη είτε είναι κάποιο μηχάνημα.

• Νικολέτα Ντάμπου – Άρα δεν έχετε κάποια ιδιωτική δαπάνη.
• Αντώνης Σκουλικάρης – Τώρα καμία.

Σοφία Μανέα – Θα μου επιτρέψετε να προσθέσω ο ΕΟΠΥΥ θα πρέπει να εξασφαλίζει για τους ασθενείς που έχουν μία χρόνια πάθηση όπως είναι ο διαβήτης να μην υπάρχει μονοπώλιο. Και αυτό γιατί το λέω, γιατί το καλοκαίρι έγινε μία σοβαρή αρνητική κατάσταση.

Νικολέτα Ντάμπου – Ναι αυτό είναι ένα θέμα το οποίου το έχουμε συζητήσει, ας μην το θέσουμε αυτή τη στιγμή. Δεν είναι της παρούσης κυρία Μανέα, το γνωρίζουμε αλλά δεν είναι της παρούσης.

• Σοφία Μανέα – Δεν θα το αναφέρω, να πω όμως κάτι, δεν μπορούμε να κρεμόμαστε για παράδειγμα σε μία ινσουλίνη, σε μία γλυκαγόνη, σε έναν αισθητήρα, γιατί πολλές φορές και στο παρελθόν είχαν γίνει και με την γλυκαγόνη, η κυρία Μητράκου τα ξέρει, προβλήματα που για τον ασθενή είναι μία συνθήκη δύσκολη.

Νικολέτα Ντάμπου – Καλό είναι ο ασθενής να έχει πρόσβαση σε κάθε νέα τεχνολογία κυρία Μητράκου, η οποία μπορεί να του εξασφαλίσει την καλύτερη υγεία του και την καλύτερη λειτουργικότητά του, σωστά; Και να κλείσουμε με αυτό.

• Ασημίνα Μητράκου – Την κάθε νέα εγκεκριμένη διεθνώς τεχνολογία.

Νικολέτα Ντάμπου – Σωστό. Οπότε να σας ευχαριστήσω πάρα πολύ όλους κυρία Μανέα, κυρία Μητράκου, κύριε Σκουλικάρη για την πολύ γόνιμη πιστεύω συζήτηση που κάναμε και συμβάλλαμε στην ενημέρωση του κοινού, ολοκληρώνοντας εδώ το αφιέρωμα που ξεκίνησε το healthweb για το σακχαρώδη διαβήτη με αφορμή την παγκόσμια ημέρα που είναι σήμερα, 14 Νοεμβρίου. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ. Φίλες και φίλοι σας ευχαριστούμε πολύ που μας παρακολουθήσατε.