‘’Υπάρχει η ανάγκη μετασχηματισμού των Συνεταιρισμών Φαρμακοποιών αλλά σημαντικό είναι και η κατεύθυνση που αυτός ο μετασχηματισμός θα πρέπει να λάβει.’’ είπε μεταξύ άλλων ο κ. Βασίλης Μπιρλιράκης, ο οποίος είναι Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνεταιρισμών Φαρμακοποιών Ελλάδος (ΟΣΦΕ)στην συνέντευξη που παραχώρησε στην Νικολέτα Ντάμπου και την διαδικτυακή εκπομπή Opinion Health του healthweb.gr. Παράλληλα , μεταξύ άλλων , τόνισε ότι ‘’ Έχουμε τον μεγαλύτερο αριθμό φαρμακαποθηκών ανά εκατ. πληθυσμού σε όλη την Ευρώπη.’’. Τοποθετήθηκε για τις ελλείψεις φαρμάκων και αποκάλυψε τα μελλοντικά σχέδια του ΟΣΦΕ αλλά και ότι ‘’Υπάρχουν πάρα πολλές φαρμακαποθήκες, οι οποίες ιδρύονται για να εξυπηρετήσουν ιδιοτελή και κερδοσκοπικά συμφέροντα και να πάρουν τα φάρμακα της φαρμακοβιομηχανίας και να τα στείλουν στο εξωτερικό. ‘’
Βασίλης Μπιρλιράκης- Πρόεδρος της ΟΣΦΕ
Κύριε Μπιρλιράκη, ήθελα να σας πω αρχικά συγχαρητήρια για επανεκλογή σας ως Πρόεδρος της Ομοσπονδίας(ΟΣΦΕ), καθώς πριν λίγο καιρό είχατε εκλογές.
Ευχαριστώ πάρα πολύ. Ήταν πριν λίγες ημέρες, όπου κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου και της Γενικής μας Συνέλευσης πραγματοποιήθηκαν οι εκλογές που πραγματοποιούνται κάθε 3 έτη και ανανεώθηκε ουσιαστικά η εντολή από το Σώμα των συνεταιρισμένων φαρμακοποιών προς το πρόσωπό μου για την Προεδρία στην ομοσπονδία. Είναι η δεύτερη θητεία μου ως Πρόεδρος.
Και πώς αισθάνεστε για το γεγονός ότι σας έδειξαν ξανά την εμπιστοσύνη οι συνάδελφοί σας;
Νομίζω ότι 2 είναι οι άξονες των συναισθημάτων. Ο πρώτος είναι ο άξονας της ευθύνης που έχει κάποιος όταν του δίνεται εντολή προκειμένου να πορευθεί μαζί με έναν οργανισμό και να τον βοηθήσει να κάνει βήματα παραπέρα. Ο δεύτερος άξονας τουλάχιστον για μένα προσωπικά είναι η χαρά της δυνατότητας που μου δίνεται, ώστε και να υπάρξει ένας χώρος δημιουργίας και να προωθηθούν σχέδια τα οποία εδώ και πάρα πολλά χρόνια έβλεπα ότι θα έπρεπε να υπάρχουν στο χώρο μας.
Μέχρι σήμερα πώς είναι η γενική εμπειρία; Από τη στιγμή που ξεκίνησε μέχρι σήμερα, ποιες αλλαγές έχουν γίνει;
Όπως σας είπα, αυτή είναι η δεύτερη θητεία, η οποία μόλις ξεκίνησε. Επομένως ουσιαστικά στην Προεδρία είμαι 3 χρόνια. Η αλλαγή της Προεδρίας πριν 3 χρόνια συνέπεσε με μία αλλαγή ριζική στο σύνολο του Διοικητικού Συμβουλίου. Το λέω αυτό γιατί η όποια προσπάθεια δεν είναι προσωποκεντρική. Είναι προσπάθεια συλλογική. Στην προσπάθεια αυτή που ξεκίνησε πριν 3 χρόνια και συνεχίζεται και σήμερα και θα συνεχιστεί και στα επόμενα 3 χρόνια στόχο μας έχουμε να αναδείξουμε την Ομοσπονδία ως ένα σημαντικό σημείο, στο οποίο συναντιούνται οι Συνεταιρισμοί Φαρμακοποιών, αλλά και ως ένα σημαντικό εργαλείο των Συνεταιρισμών Φαρμακοποιών, προκειμένου να τους βοηθήσουμε στο να επιτελέσουν την αποστολή τους για να επιτύχουν το όραμά τους. Επομένως δραστηριοποιηθήκαμε σε πάρα πολλά πεδία, όσον αφορά στην εκπροσώπηση απέναντι στην Πολιτεία. Άρα θέσαμε πάρα πολλά αιτήματα, τα καταγράψαμε, τα τεκμηριώσαμε και τα παρουσιάσαμε στην Πολιτεία. Έχουμε αρχίσει και ξεδιπλώνουμε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τους συνεταιρισμούς, είτε αυτό αφορά τα μέλη των Συνεταιρισμών της Διοίκησης, τα στελέχη ή ακόμη και τους φαρμακοποιούς, οι οποίοι δεν είναι μέλη των συνεταιρισμών, αλλά ωστόσο έχουν σχέσεις συνεργασίας με τους συνεταιρισμούς. Έχουμε διάφορα projects σε κίνηση, όπως είναι οι ενεργειακές κοινότητες των φαρμακοποιών. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό project, το οποίο ονομάζεται «Η ιστορική μνήμη, ταυτότητα και προοπτική των φαρμακοποιών» και ταυτόχρονα προφανώς όπως και κάθε Ένωση επιχειρηματική, έτσι και εμείς ασχολούμαστε με το νομικό σκέλος των συνεταιρισμών, με υποθέσεις στις οποίες η ομοσπονδία εμπλέκεται άμεσα ή έμμεσα.
Ποιος είναι σκοπός της Ομοσπονδίας;
Σκοπός της Ομοσπονδίας είναι προφανώς να στηρίξει στο μέγιστο δυνατό βαθμό τους Συνεταιρισμούς Φαρμακοποιών, ώστε αυτοί με τη σειρά τους να στηρίξουν τους φαρμακοποιούς που είναι μέλη των συνεταιρισμών που συναντούμε σε κάθε γειτονιά, να τους στηρίξουν, να επιτελέσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη δική τους αποστολή, άρα και να είναι οι φαρμακοποιοί ικανοί να προοδεύσουν σε κλινικό επίπεδο, σε επιστημονικό επίπεδο, αλλά ταυτόχρονα να προοδεύσουν και στο επιχειρηματικό επίπεδο.
Και πόσα χρόνια υπάρχει η Ομοσπονδία – ΟΣΦΕ ;
Είχε ιδρυθεί από το 1987, άρα διανύει ήδη την τέταρτη δεκαετία της ζωής της. Σε 3 χρόνια από τώρα θα σημειώσουμε 40 χρόνια ζωής.
Είχα έρθει στο Συνέδριο που είχατε κάνει στο Λουτράκι και πραγματικά είχε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και απ’ ό,τι αντιλήφθηκα το βασικό θέμα της συζήτησης στα περισσότερα panels ήταν η συνεργασία με τον Συνεταιρισμό των Φαρμακοποιών Ελλάδας. Πείτε μου αυτό πιστεύετε βασικά έχει γίνει ήδη σε κάποιο βαθμό; Πιστεύετε ότι όντως είναι κάτι το οποίο θα μπορεί να επιτευχθεί;
Η έννοια της συνεργασίας είναι στον κορμό των συνεταιρισμών. Είναι σύμφυτη με την έννοια του συνεταιρισμού. Οι συνεταιρισμοί είναι προϊόν συνεργασίας των φαρμακοποιών, οι σύνδεσμοι φαρμακοποιών είναι προϊόν συνεργασίας των φαρμακοποιών που δουλεύουν μέσα στην Κοινότητα. Επίσης, οι συνεταιρισμοί σε όλη τη διάρκεια της πορείας της ζωής τους συνεργάζονται μεταξύ τους λιγότερο ή περισσότερο. Παρόλα αυτά, τα τελευταία χρόνια λόγω πολύ μεγάλων αλλαγών που έχουν συμβεί στο πεδίο στο οποίο δραστηριοποιούμαστε, που είναι κατά βάση το χονδρεμπόριο φαρμάκων, έχει αναδυθεί μια πολύ μεγάλη ανάγκη: Οι συνεργασίες αυτές να ενταθούν και πιθανόν αυτό να οδηγήσει και σε μετασχηματισμό του προφίλ που έχουν οι συνεταιρισμοί φαρμακοποιών. Υπάρχει η ανάγκη μετασχηματισμού των Συνεταιρισμών Φαρμακοποιών αλλά σημαντικό είναι και η κατεύθυνση που αυτός ο μετασχηματισμός θα πρέπει να λάβει.
- Καταρχάς μίλησα για αλλαγή. Στο πεδίο στο οποίο δραστηριοποιούμαστε εμείς, οι συνεταιρισμοί φαρμακοποιών, δηλαδή το χονδρεμπόριο φαρμάκων, οι μεγάλες αλλαγές που έχουν συμβεί είναι ο τεράστιος βαθμός αυτοματοποίησης που έχουμε στη δραστηριότητά μας.
- Δεύτερον είναι η δημιουργία των πολύ μεγάλων οδικών αξόνων στη χώρα μας, που έχουν φέρει πάρα πολύ κοντά τα διάφορα αστικά κέντρα.
- Και τρίτον είναι η σημαντική μείωση που υπήρξε στο περιθώριο κέρδους των φαρμακαποθηκών την τελευταία δεκαετία, που έχει σχεδόν υποδιπλασιαστεί.
Αυτές οι 3 μεγάλες αλλαγές στο πεδίο του χονδρεμπορίου συνδυάστηκαν όμως με αλλαγές στο πεδίο του πώς είναι το επάγγελμα του φαρμακοποιού, γιατί βλέπουμε καθημερινά ότι το επάγγελμα του φαρμακοποιού μετεξελίσσεται. Περνά από μια δραστηριότητα η οποία ήταν επικεντρωμένη στη διάθεση του φαρμάκου σε μια πολυσχιδή δραστηριότητα, η οποία περιλαμβάνει μια σειρά κλινικών υπηρεσιών προς τον ασθενή και προς την Κοινότητα.
Επομένως εμείς καλούμαστε και να αντιμετωπίσουμε τις αλλαγές στο ανταγωνιστικό μας περιβάλλον, αλλά να προσαρμοστούμε με τέτοιον τρόπο ώστε να στηρίξουμε το νέο ρόλο του φαρμακοποιού. Επομένως αυτό απαιτεί από τη μια και να επιτύχουμε οικονομίες κλίμακας άρα μεγαλύτερες και περισσότερες συνεργασίες, αλλά από την άλλη χρειαζόμαστε περισσότερους πόρους και περισσότερες ικανότητες ώστε να πετύχουμε να αλλάξουμε λίγο το προφίλ των συνεταιρισμών, ώστε να στηρίξουν τον φαρμακοποιό στο νέο του ρόλο.
Μιλάμε για διαφόρου τύπου συνεργασίες, οι οποίες έχουν και διαφορετικό βαθμό δέσμευσης. Μπορεί να συνεχίσουν οι συνεταιρισμοί να συνεργάζονται στο βαθμό που συνεργάζονταν μέχρι τώρα, το οποίο όμως είδαμε ότι πιθανόν να μην επαρκεί. Επομένως εμείς δίνουμε εργαλεία, τα οποία δίνουν περαιτέρω δυνατότητες συνεργασίας, όπως είναι η διαμόρφωση ενός συνεταιριστικού ομίλου ή η δημιουργία ενός δευτεροβάθμιου συνεταιρισμού. Πρόκειται για συνεταιρισμούς δηλαδή των οποίων τα μέλη είναι οι μικροί συνεταιρισμοί, οι πρωτοβάθμιοι ή ακόμη και η συνένωση συνεταιρισμών, όπου έχουμε πλέον την Ένωση των βάσεων των συνεταιρισμών.
Υπάρχουν στην Ελλάδα μεγάλα funds, τα οποία επενδύουν ,όπως η Amazon. Είναι ένα σημείο που σας κινητοποίησε για να προχωρήσετε στις αλλαγές του ΟΣΦΕ σε επιχειρηματικό πεδίο;
Προφανώς και είναι σημαντικός παράγοντας κινητοποίησης. Πάλι νομίζω η κινητοποίηση η δική μας αντλεί δύναμη από 2 διαφορετικές πηγές. Η μία είναι ο φόβος από το αντίπαλο δέος που μπορεί να σχηματιστεί και η άλλη πηγή είναι η πηγή της δημιουργίας του να κάνουμε κάτι καλύτερο. Στην πρώτη πηγή που αναφέρατε, πράγματι η Amazon βρίσκεται σε διάφορες χώρες. Η ενασχόλησή της είναι με τα logistics, είναι και με το φάρμακο σε διάφορες χώρες. Στην Ελλάδα ακόμη όχι.
Ν. Ντάμπου: Δεν ισχύει αυτό . Η Amazon δραστηριοποιείται στην Ελλάδα και μεταφέρει φάρμακα με Drone σε κάποια ελληνικά νησιά .
Εσείς βλέπετε πως οι φαρμακοποιοί, οι συνεταιρισμοί κτλ. είναι έτοιμοι να μπορέσουν να κάνουν το επόμενο βήμα;
Νομίζω ότι δεν μιλάμε για ένα βήμα, το οποίο είναι αποτέλεσμα μιας στιγμής. Είναι μια αποτέλεσμα μιας μακρόχρονης διαδικασίας, η οποία έχει ξεκινήσει στην οποία έχουν μπει συνεταιρισμοί και οι φαρμακοποιοί και σε βάθος κάποιων χρόνων θα οδηγήσουν στο μετασχηματισμό τους. Μην ξεχνάτε ότι μιλάμε για οργανισμούς οι οποίοι είναι πάρα πολύ μεγάλοι, άρα τα βήματα τους πρέπει να είναι πάρα πολύ σίγουρα και απαιτούν ένα συγκεκριμένο χρόνο. Άρα όταν κάνουμε εμείς σε ένα σχεδιασμό δεν μπορούν να το κάνουμε για τον επόμενο μήνα ή το επόμενο δίμηνο. Προσπαθούμε να κάνουμε έναν σχεδιασμό για την επόμενη δεκαετία. Εξάλλου και αυτό είναι και το περιεχόμενο του κειμένου, το οποίο ψηφίστηκε από τη Γενική μας Συνέλευση, του οποίου ο τίτλος είναι «Η ΣΥΦΑ της επόμενης δεκαετίας» και περιγράφεται πώς θα θέλαμε εμείς τους συνεταιρισμούς φαρμακοποιών μετά από 10 χρόνια.
Από την άλλη για τους φαρμακοποιούς της Κοινότητας, μην ξεχνάτε ότι μιλάμε για ένα επάγγελμα που μετρά χιλιάδες ετών. Επομένως χρειάζεται και αυτό το χρόνο του για τον μετασχηματισμό του. Ο μετασχηματισμός αυτός έχει ξεκινήσει τουλάχιστον εδώ και 40 χρόνια στις Ηνωμένες Πολιτείες. Πέρασε στη συνέχεια στη Δυτική Ευρώπη και τα τελευταία χρόνια βλέπουμε ότι στον μετασχηματισμό αυτό έχουμε ενταχθεί και οι Έλληνες φαρμακοποιοί με τα πολύ σημαντικά βήματα που γίνονται ιδιαίτερα τα τελευταία 2 – 3 χρόνια, με την εισαγωγή των υπηρεσιών μέσα στα φαρμακεία.
Μέχρι να λήξει η θητεία σας σε 3 χρόνια, πώς βλέπετε να διαμορφώνεται το περιβάλλον;
Νομίζω ότι δεν θα έχουν ολοκληρωθεί αυτές τις διαδικασίες στα επόμενα 3 χρόνια. Είναι διαδικασίες οι οποίες χρειάζονται το λιγότερο 5 έως 10 χρόνια για να ολοκληρωθούν, οπότε δεν ευελπιστώ ότι τελειώνοντας την επόμενη θητεία θα έχω καταφέρει εγώ και όλη η ομάδα του ΔΣ να έχουμε ολοκληρώσει αυτό τον αυτοσχεδιασμό. Θα έχει αυξηθεί στην δική μας περίπτωση η συγκεντροποίηση της αγοράς, είτε αυτή προέρχεται από τους ιδιώτες είτε από τον δικό μας χώρο, τον συνεταιριστικό. Στην πλευρά των φαρμακοποιών θα έχει γίνει νομίζω πιο ξεκάθαρο το στίγμα του φαρμακείου ως σημείου πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας σε κάθε γειτονιά. Είναι σημαντικό αυτό γιατί έχει εύκολη πρόσβαση ο πολίτης στο φαρμακείο. Είναι ο μοναδικός χώρος υγείας, ο οποίος βρίσκεται σε κάθε γειτονιά, σε κάθε πόλη, σε κάθε χωριό, σε κάθε νησί και είναι ο επιστήμονας υγείας και άνθρωπος με τον οποίο έχουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη οι ασθενείς και αυτό καταδεικνύεται από τις έρευνες.
Κύριε Μπιρλιράκη, όσον αφορά στις ελλείψεις των φαρμάκων, υπάρχουν πάντα ελλείψεις. Απλά υπάρχουν κάποιες περίοδοι όπου είναι εντονότατο το πρόβλημα. Γιατί προκύπτουν οι ελλείψεις των φαρμάκων και ποιοι ευθύνονται;
Το πρόβλημα των ελλείψεων υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει. Είναι ένα φαινόμενο το οποίο όχι μόνο είναι διαχρονικό, αλλά ως πρόβλημα παρουσιάζεται στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και σε όλη την υφήλιο σε σταθερή βάση. Δείχνει από μόνο του ότι είναι ένα πολυπαραγοντικό πρόβλημα. Ως τέτοιο δεν θα ήταν σωστό να εστιάσουμε μόνο σε μια πηγή από την οποία προκύπτει το πρόβλημα αυτό, αλλά υπάρχουν περισσότερες πηγές τις οποίες θα έπρεπε να προσπαθήσουμε να επιλύσουμε για να αμβλύνουμε το πρόβλημα, το οποίο ποτέ δεν θα καταφέρουμε όμως να το μηδενίσουμε. Οι κυριότερες πηγές του προβλήματος με τις ελλείψεις φαρμάκων είναι, πρώτον, η ανεπάρκεια σε πολλές περιπτώσεις της παραγωγικής ικανότητας των βιομηχανιών να ανταποκριθούν στη ζήτηση του φαρμάκου. Μην ξεχνάτε ότι μέσω της παγκοσμιοποίησης είχαμε μεταφορά της παραγωγικής δύναμης σε συγκεκριμένο σημείο του πλανήτη και μιλάω για την Νοτιοανατολική Ασία ή έστω τις χώρες της Λατινικής Αμερικής και μάλιστα μονοπώληση της παραγωγής σε πολλά φάρμακα από πολύ λίγα εργοστάσια που αυτό είχε σαν αποτέλεσμα εάν υπήρξε κάποια βλάβη σε ένα εργοστάσιο άμεσα να έχουμε κατάρρευση της παραγωγικής ικανότητας και τα εργοστάσια αυτά να αξιοποιούνται στα πλαίσια μιας ενός γεωπολιτικού πολέμου.
Γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά ότι υπάρχει μεγάλη δυσκολία στο να ανευρεθούν κάποια ενέσιμα φάρμακα για τον σακχαρώδη διαβήτη, τα οποία δεν βρίσκονται για 2 λόγους:
- Πρώτον, γιατί υπάρχει πάρα πολύ μεγάλη ζήτηση και η εταιρεία δεν μπορεί να ανταποκριθεί στη ζήτηση
- Δεύτερον υπάρχει κατάχρηση στον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούνται τα φάρμακα αυτά, γιατί δεν χρησιμοποιούνται για τον σακχαρώδη διαβήτη αλλά για άλλες παθολογικές καταστάσεις.
Υπάρχουν και άλλες πηγές προβλημάτων. Μία από αυτές προφανώς είναι και η το εξαγωγικό εμπόριο, το οποίο γίνεται από τις φαρμακαποθήκες, όπου μέρος των φαρμάκων, το οποίο δίνεται από τις εταιρείες προκειμένου να διακινηθούν στην χώρα μας χρησιμοποιείται εν τέλει για να φτάσεις αγορές κυρίως της Βόρειας Ευρώπης και να εξυπηρετηθούν οι ασθενείς εκεί πέρα.
NN: Αυτό γιατί συμβαίνει, κύριε Πρόεδρε;
Γιατί το ποσοστό κέρδους των φαρμακαποθηκών στη χώρα μας είναι ελάχιστο, είναι το μικρότερο στην Ευρωζώνη και το μικρότερο στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λαμβάνοντας υπόψη μάλιστα και το τα αυξημένα κόστη λόγω της ιδιομορφίας της χώρας μας, με πολλά βουνά, θάλασσες, νησιά κτλ. Πολύ μικρό λοιπόν ποσοστό κέρδους και αντίστοιχα πολύ μεγάλο ποσοστό κέρδους όταν γίνεται η εξαγωγή των φαρμάκων αυτών.
- Με αποτέλεσμα να υπάρχουν πάρα πολλές φαρμακαποθήκες, οι οποίες ιδρύονται με αποκλειστικό σκοπό αυτό. Δηλαδή δεν ιδρύονται για να επιτελέσουν την δημόσια υπηρεσία που ορίζει ο νόμος, ότι λειτουργείς για να εξυπηρετείς τις ανάγκες του ελληνικού Φαρμακείου και του Έλληνα ασθενή δηλαδή, αλλά ιδρύονται ουσιαστικά για να εξυπηρετήσουν ιδιοτελή και κερδοσκοπικά συμφέροντα και να πάρουν τα φάρμακα της φαρμακοβιομηχανίας και να τα στείλουν στο εξωτερικό.
Δεν υπάρχει κάποιο πλαίσιο θεσμικό το οποίο να μπορεί να ελέγχει αυτή τη διαδικασία. Επομένως εμείς ως Ομοσπονδία έχουμε καταθέσει ένα πλαίσιο στο Υπουργείο Υγείας, με το οποίο μπορεί να γίνεται αυτός ο έλεγχος. Ένα πλαίσιο το οποίο αυστηροποιεί τόσο την ίδρυση όσο και τη λειτουργία των φαρμακαποθηκών.
Άρα αυτή τη στιγμή δεν έχουμε καθόλου πλαίσιο που να ορίζει τους κανόνες που λειτουργούν οι φαρμακαποθήκες;
Ένα πλαίσιο που να λέει ότι εφόσον παίρνεις 10 τεμάχια απ’ αυτό το φάρμακο, θα πρέπει να τα διαθέσεις στην ελληνική αγορά, να μου αποδείξεις ότι εξυπηρετείς την ελληνική αγορά και αν στο τέλος περισσεύει κάτι να φύγει προς τα έξω.
Πιστεύετε ότι ο αριθμός των φαρμακαποθηκών στην Ελλάδα είναι αυτός ο οποίος χρειαζόμαστε;
Έχουμε τον μεγαλύτερο αριθμό φαρμακαποθηκών ανά εκατομμύριο πληθυσμού σε όλη την Ευρώπη. Ο αριθμός είναι πολύ μεγάλος και αυτό προκύπτει για 3 λόγους. Πρώτον, γιατί δεν έχει επιταχυνθεί η συγκεντροποίηση της αγοράς και τα βήματα που γίνονται είναι πολύ αργά. Δεύτερον, γιατί υπάρχει μια ιδιομορφία στην χώρα μας, με πολλά νησιά, πολλά βουνά κτλ, τα οποία καθιστούν μεγαλύτερη ανάγκη για περισσότερες φαρμακαποθήκες. Και τρίτον δεν υπάρχει ένα αυστηρό θεσμικό πλαίσιο με αποτέλεσμα πάρα πολύ εύκολα κάποιος να ξεκινά μια τέτοια δραστηριότητα για να πετύχει ιδιοτελείς σκοπούς.
Η δραστηριότητά του ΟΣΦΕ στο διεθνές περιβάλλον ποια είναι; Ποιες είναι οι δράσεις της Ομοσπονδίας;
Όσον αφορά το διεθνές περιβάλλον, εμείς τα τελευταία 3 χρόνια συνδεθήκαμε με διάφορους διεθνείς οργανισμούς. Συνδεθήκαμε με τη Διεθνή Συντηρητική Συμμαχία που είναι ο εκπρόσωπος όλων των συνεταιρισμών σε παγκόσμιο επίπεδο. Με τους συνεταιρισμούς Ευρώπης, αλλά έχουμε και έναν διεθνή οργανισμό που εκπροσωπεί τους συνεταιρισμούς υγείας. Εμείς ως συνεταιρισμοί φαρμακοποιών, εντασσόμαστε στους συνεταιρισμούς υγείας ταυτόχρονα για να μπορέσουμε να εξυπηρετήσουμε το κλινικό κομμάτι του φαρμακοποιού. Συνδεθήκαμε με την Διεθνή Φαρμακευτική Ομοσπονδία, όπου είναι ο επιστημονικός εκπρόσωπος των φαρμακοποιών σε διεθνές επίπεδο.
- Συμμετείχαμε σε διάφορα σεμινάρια και ταυτόχρονα όμως νομίζω ότι αξίζει να σημειώσουμε ότι συμμετείχαμε και στην διαμόρφωση της καμπάνιας των συνεταιρισμών Ευρώπης για τις ευρωεκλογές. Και ήμασταν μάλιστα οι συγγραφείς του τμήματος της Διακήρυξης που έκαναν οι συνεταιρισμοί Ευρώπης.
- Ως συνεταιρισμοί φαρμακοποιών μαχόμαστε για το καλύτερο του ελληνικού φαρμακείου και κατ’ επέκταση για να έχει τα καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα ο Έλληνας ασθενής σε επίπεδο εξυπηρέτησης. Είμαστε στήριγμα όχι μόνο για το φαρμακείο, όχι μόνο για τον ασθενή, αλλά και για την ίδια την Πολιτεία. Θα προσπαθήσουμε ταυτόχρονα πέρα από τον σκοπό αυτό, όμως, να δείξουμε ότι οι συνεταιρισμοί είναι ένα είδος οργάνωσης, ένα είδος επιχειρηματικότητας, μια μορφή συνεργασίας την οποία αξίζει να επιχειρήσει κάποιος και μπορεί να είναι επιτυχημένο, γιατί γνωρίζουμε στην Ελλάδα η έννοια του συνεταιρισμού έχει αμαυρωθεί κατά το παρελθόν.
- Όμως υπάρχουν περιπτώσεις όπως είναι οι συνεταιρισμοί φαρμακοποιών, οι οποίες είναι εξαιρετικά επιτυχημένες, και τις οποίες θέλουμε να αναδείξουμε προκειμένου να ανατρέψουμε αυτή την εικόνα. Εξάλλου, είμαστε μια χώρα η οποία χαρακτηρίζεται από την μικρομεσαία ιδιοκτησία, μια χώρα μικρή σε πληθυσμό και πραγματικά θεωρώ ότι το μοντέλο των συνεταιρισμών είναι αυτό το οποίο ταιριάζει περισσότερο στον Έλληνα και στο κράτος μας.