Οι έφηβες για το skincare να επιλέγουν φαρμακευτικά προϊόντα

Η εκπομπή υγείας Opinion Health του healthweb.gr με την Νικολέτα Ντάμπου αναδεικνύει το θέμα του skincare στην εφηβεία και προεφηβία συζητώντας με σημαντικούς επιστήμονες την Παιδίατρο Όλγα Τζέτζη και την Βάνα Τζάννε Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια οι οποίες απαντούν σε ερωτήματα όπως τι οδηγεί τα κορίτσια στην εφηβεία και προεφηβεία να ακολουθούν τα skincare trends; Ποιοι είναι οι κίνδυνοι; Τι επιπτώσεις ενδέχεται να έχουν οι τάσεις αυτές στην αυτοεκτίμηση και την ψυχική υγεία των παιδιών; Ποια είναι τα προϊόντα που έχουν πραγματικά ανάγκη οι έφηβοι και είναι αξιόπιστα και ποια είναι η σωστή ρουτίνα ομορφιάς  για τα έφηβα κορίτσια ;

Κυρία Τζέτζη, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Πείτε μας τι είναι το skincare;

Το skincare είναι πολύ γνωστός όρος πλέον όχι μόνο μεταξύ των εφήβων και προεφήβων , αλλά και ανάμεσα στους γονείς τους και στους συνομηλίκους τους. Πρόκειται για προϊόντα για τάσεις στη φροντίδα του δέρματος, όπου οι προέφηβοι και οι έφηβοι τείνουν ακολουθούν τις ρουτίνες φροντίδας δέρματος των λεγόμενων influencers, που συνήθως σε αυτή την ηλικία πρόκειται για συνομήλικα άτομά τους και τα οποία με βιντεάκια που κυκλοφορούν διαρκώς μοιράζονται αυτές τις ρουτίνες και προωθούν προϊόντα, για τα οποία πληρώνονται. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζει ο έφηβος και ο προέφηβος τι σημαίνει αυτό που βλέπει, καθώς τα περισσότερα προϊόντα διαφημίζονται σε ελκυστικές συσκευασίες, είναι πολύχρωμα και είναι πιο cool, θα το λέγαμε στη γλώσσα των εφήβων, και διαφέρουν σε αυτό από τα προϊόντα τα οποία είναι φαρμακευτικά και κυκλοφορούν στα φαρμακεία και τα οποία οφείλουν να χρησιμοποιούν οι έφηβοι όταν τα χρειάζονται.

 Κυρία Τζάννε, τι επιπτώσεις ενδέχεται να έχουν οι τάσεις αυτές με τις influence που προβάλλουν συγκεκριμένη εικόνα προσώπου και σώματος και συμβουλές για το SKIN CARE, στην αυτοεκτίμηση και την ψυχική υγεία των παιδιών;

Χωρίς να θέλουμε να στιγματίσουμε ή να πούμε ότι αυτό που προβάλλεται στα social media είναι πάντοτε κάτι μη λειτουργικό ή κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε μονοπάτια που δεν θέλουμε, όντως το βλέπουμε και ερευνητικά όσοι ασχολούμαστε με την εφηβεία, ότι προβάλλονται κάποιες διαστρεβλωμένες εικόνες γύρω από την εικόνα του σώματος, γύρω από το πώς φροντίζω τον εαυτό μου, οπότε οι επιπτώσεις είναι και σε πρακτικό αλλά και σε ψυχο-συναισθηματικό επίπεδο. Διότι τα social media είναι και στη δικιά μας ζωή των ενηλίκων πολύ έντονα και αυτό σήμερα σίγουρα έχει νόημα να συζητήσουμε και να προσεγγίσουμε.

Άρα πιστεύετε ότι τα παιδιά όταν υπερβάλλουν στο skincare, δηλαδή στη ρουτίνα περιποίησης, μπορεί να καλύπτουν ένα συναίσθημα, να έχουν λιγότερη αυτοεκτίμηση ή να κρύβεται κάτι όσον αφορά στην ψυχική Υγεία;

Να πούμε ότι η εφηβεία είναι μία περίοδος ανακάλυψης και διερεύνησης. Αλλάζει το σώμα και μαζί με το σώμα αλλάζει και το συναίσθημα. Ο έφηβος δεν έχει την πλήρη επίγνωση του να καταλάβει ότι αυτό που του συμβαίνει στο δέρμα του είναι κάτι παροδικό και κάτι που υπογραμμίζει την υγεία. «Έχω ακμή. Είναι κάπως το δέρμα μου, τα μαλλιά μου περίεργα, το σώμα μου. Αυτό όμως είναι παροδικό και θα με οδηγήσει αργότερα στο να βρω τον εαυτό μου και την ταυτότητά μου.» Έχει σίγουρα να κάνει και με κομμάτια αυτοεκτίμησης και αυτοεπίγνωσης και αυτά θα πούμε και πιο μετά βέβαια πώς να το προσεγγίσουμε.

Κυρία Τζέτζη ποια είναι τα συνήθη δερματολογικά προβλήματα στα παιδιά που βρίσκονται στην εφηβεία και στην προεφηβεία;

Καταρχήν, όπως είπε και η κυρία Τζάννε, είναι μία περίοδος αλλαγών και στο κομμάτι των ορμονών. Οι ορμόνες που παράγονται στην εφηβεία έχουν ως συνέπεια αλλαγές του δέρματος και αυτό πρέπει να συνειδητοποιήσουν οι έφηβοι ότι το δέρμα τους δεν είναι το ίδιο με αυτό των ενηλίκων και αυτό θα τους βοηθήσει στην σωστή επιλογή των προϊόντων skincare. Υπάρχει λόγω των ορμονών αυξημένη λιπαρότητα του δέρματος, με συνέπεια το φράξιμο των πόρων ας το πούμε λίγο πιο απλοϊκά και η ακμή είναι το κυριότερο πρόβλημα της εφηβείας, το οποίο απασχολεί τους εφήβους.

Πάντα την ακμή συναντάμε πρώτα και εμείς όταν ήμασταν έφηβοι την ακμή προσπαθούσαμε να αντιμετωπίσουμε και όντως μας δημιουργούσε θέμα. Βάζαμε τα μαλλιά να την κρύψουμε κτλ, οπότε είναι αισθητικό αλλά αγγίζει και την ψυχολογία μας. Όσον αφορά στην ποιότητα των καλλυντικών, όπως είπαμε και πριν, τα παιδιά βλέπουν τους influencers και όχι μόνο γιατί τώρα πια υπάρχει μία τάση και πολλές γυναίκες να δείχνουν την καθημερινή τους ρουτίνα. Τι συμβαίνει με την ποιότητα καλλυντικών που χρησιμοποιούν οι έφηβοι για να αντιμετωπίσουν όλα αυτά τα δερματικά προβλήματα αλλά και να φροντίσουν και το δέρμα τους;

Ευχαριστώ για την ερώτηση, όντως η ποιότητα είναι το σημείο κλειδί για τον καταναλωτή, γιατί στην προκειμένη ο καταναλωτής είναι ο έφηβος, ο οποίος πρέπει να έχει υπόψη του ως υπεύθυνος καταναλωτής ότι τα προϊόντα τα οποία του προσφέρονται και θα μπει στη διαδικασία να τα χρησιμοποιήσει θα πρέπει να τηρούν ορισμένες προϋποθέσεις. Οι προϋποθέσεις αυτές θα είναι οι πρώτες ύλες των προϊόντων αυτών θα πρέπει να είναι φαρμακευτικά ορθές. Επίσης θα ελέγχουν πάντοτε μα πάντοτε πρέπει να εκπαιδευτούν οι έφηβοι, να το κάνουν αυτό, να ελέγχουν τις ετικέτες των προϊόντων όπου υπάρχουν και κάποια σημεία κλειδιά, δηλαδή αν δουν τη λέξη πάνω «αντιγήρανση», την λέξη «φωτεινότητα του δέρματος», αυτό μπορεί να υποκρύπτει την ενσωμάτωση κάποιων συστατικών που μπορεί μεν να είναι δραστικά για μεγαλύτερες ώριμες επιδερμίδες, αλλά όχι για τη δικιά τους επιδερμίδα και μπορεί να προκαλέσουν κακό. Επίσης, τα προϊόντα αυτά να είναι δερματολογικά ελεγμένα και να συνοδεύονται από τις κατάλληλες μελέτες. Γι’ αυτό και λέμε ο έφηβος θα οφείλει να συμβουλεύεται τον γιατρό του, Παιδίατρο και ενδεχομένως και Δερματολόγο σε συνεργασία με τον Παιδίατρο. Ένα πολύ σημαντικό στοιχείο που πρέπει να αναφέρουμε εδώ για τους ακροατές είναι ότι τα προϊόντα που χρησιμοποιούν θα πρέπει να σέβονται το μικροβίωμα του δέρματος. Είναι ένα λεπτό φιλμ της επιδερμίδας που αποτελείται από βακτήρια, από μικρόβια δηλαδή τα οποία έχουν ευεργετικό ρόλο στην προστασία του δέρματος και στην διατήρηση του επιδερμικού φραγμού.

Κυρία Τζάννε, εσείς έρχεστε καθημερινά σε επαφή και με εφήβους και παιδιά στην προεφηβεία. Μπορείτε να μας πείτε τι σκέφτονται για το θέμα αυτό του skincare, δηλαδή την καθημερινή περιποίηση και την αντιμετώπιση των δερματολογικών προβλημάτων ;

Να πούμε ότι οι έφηβοι έρχονται αρκετά αγχωμένοι εξαιτίας αυτών των ζητημάτων και πολλές φορές βλέπουμε ότι θέλουν να κρυφτούν, να βάζουν τα μαλλιά τους μπροστά ή μας μοιράζονται περιστατικά bullying ότι έχουν κάνει ένα κακό σχόλιο οι φίλοι μου, δηλαδή η γνώμη των συνομηλικών είναι πάρα πάρα πολύ σημαντική στην εφηβεία. Όλο αυτό το άγχος πρέπει με κάποιο τρόπο να ελεγχθεί από τους εφήβους και εδώ είναι αυτό το κομμάτι λοιπόν και της πρόληψης για τα πολύ σωστά που είπε η κυρία Τζέτζη που έχει σημασία να ακολουθούνται, αλλά και από τους γονείς στο σχολείο και βεβαίως και μέσα από τις συζητήσεις αυτές που κάνουμε μαζί. Διότι μέσα από αυτό το άγχος φαίνεται ότι πυροδοτούνται ακόμα μέχρι και ιδεοψυχαναγκαστικά στοιχεία, δηλαδή τι να κάνω; Πώς θα είμαι τέλεια στο βάψιμο; Πώς θα πάρω την τελευταία κρέμα; Πώς θα είναι το μαλλί μου όπως πρέπει; Όλα αυτά τα βιντεάκια που βλέπουμε ότι κάνουν. Δημιουργούνται προσδοκίες που έχουν έναν ανεκτικό χαρακτήρα και αυτό δημιουργεί πάρα πολύ μεγάλη πίεση, οπότε θέλει προσοχή.

Κυρία Τζέτζη, ο Γενικός Παιδίατρος πώς μπορεί να συμβάλει έτσι ώστε να ενημερώσει το παιδί για τις σωστές επιλογές των προϊόντων για την περιποίησή του στο Skincare;

Ευχαριστώ πάλι για την ερώτηση και εδώ θα πρέπει να τονίσουμε το ρόλο μας ως Παιδίατροι. Ρόλος που έχει να κάνει με την επικοινωνία με τον έφηβο και σε αυτό το κομμάτι που είναι κομμάτι που απασχολεί ιδιαίτερα τον έφηβο. Να μοιραστούμε μαζί τους τις αγωνίες τους και να δράξουμε αυτή την ευκαιρία τα βιντεάκια αυτά που βλέπουν από τους influencers να γίνουν το έναυσμα για μία σωστή εκπαίδευση. Μία εκπαίδευση σωστής ρουτίνας περιποίησης του δέρματος που είναι μία βάση για τη σωστή υγεία.

Κυρία Τζέτζη, εγώ σκέφτομαι καλύτερα κανείς να μην παρακολουθεί απαραίτητα τους influencers, αλλά να ρωτάει το Παιδίατρο, το Δερματολόγο που είναι και ειδικοί για να μας καθοδηγήσουν.
Ας γίνουμε εμείς λοιπόν influencers.

Αυτό που λέμε τώρα στο γενικό πλαίσιο Influencers, δεν θα δώσουν και τη σωστή συμβουλή. Συμφωνείτε κυρία Τζάννε; Γιατί είπαμε και πριν αν υπάρχει χαμηλή αυτοεκτίμηση στα παιδιά, μπορεί να κάνουν υπερχρήση των προϊόντων για το skincare. Πώς επηρεάζονται από τα skincare tends βλέποντας συνεχώς πολλά προϊόντα να διαφημίζονται;

Πολύ σημαντική αυτή η ερώτηση και σας ευχαριστώ που μου την κάνετε γιατί αυτό είναι και το μήνυμα που εγώ από την πλευρά μου σαν Κλινικός θα ήθελα να περάσω μέσα από αυτή την συζήτηση σήμερα. Ότι γενικότερα όλοι μας είμαστε πολύ πολλά περισσότερα από τα σώματά μας. Τυχαίνει να έχω ειδικευτεί και στις διαταραχές πρόσληψης τροφής, οπότε ασχολούμαι αρκετά με την εικόνα σώματος. Να πούμε ότι όλα αυτά επηρεάζουν και έχει νόημα να γίνονται με μέτρο, να μπορώ να αξιολογήσω την πληροφορία που παίρνω από τα social media, να έρχομαι σε επαφή με ειδικό Γιατρό – είτε Δερματολόγο είτε Παιδίατρο για την παρακολούθηση όλων αυτών και να μην χάνουμε λίγο το νόημα ότι το σώμα αλλάζει και αλλάζει για καλό. Γιατί μας φέρνει κοντά στο να χτίσουμε την ταυτότητά μας και την εικόνα μας.

Αυτό ακριβώς. Θα ήθελα και μέσα από αυτή την εκπομπή να κρατήσουν οι τηλεθεατές μας ότι πρέπει να συμβουλευόμαστε τον ειδικό και εγώ όταν ήμουν στην εφηβεία πήγαινα στο Δερματολόγο μου ή στον Παιδίατρο κτλ. Όταν όμως επέλεγα να πάω μόνη μου να αγοράσω ένα προϊόν, προτιμούσα να πάρω ένα προϊόν που το γνώριζα. Εγώ συνήθως αγόραζα της frezyderm . Καλό είναι τουλάχιστον να πάρω ένα προϊόν αξιόπιστο, εφόσον είναι και γνωστό, έτσι δεν είναι; Τώρα που μιλάμε για τα φαρμακευτικά προϊόντα που ανέφερα και εγώ όπως η frezyderm, κυκλοφορούν διάφορα. Σε αυτό το σημείο μπορείτε να μας πείτε οι έφηβοι από τα φαρμακευτικά προϊόντα που κυκλοφορούν τι πρέπει να χρησιμοποιούν; Ποια τους είναι χρήσιμα ;

Σαν γενική αρχή θα πω ότι πρέπει να χρησιμοποιούνται προϊόντα τα οποία χρειάζεται η επιδερμίδα τους, να μην υπερβάλλουν σε αυτό το κομμάτι με προϊόντα τα οποία δεν ταιριάζουν στο δέρμα τους. Θα υπενθυμίσω εδώ ένα τρίπτυχο καθημερινής φροντίδας του εφηβικού – προεφηβικού δέρματος που περιλαμβάνει ως πρώτο βήμα και πολύ βασικό που το τονίζουμε στους εφήβους συνέχεια τον
-Καθαρισμό του δέρματος πρωί και βράδυ με ένα απαλό καθαριστικό που μπορεί να είναι σε υγρή μορφή ή σε μορφή αφρού που είναι πολύ βολικό για την απομάκρυνση των ρύπων, του υπερβολικού σμήγματος, την αποσυμφόρηση των φαγεσώρων και τη ρύθμιση της λιπαρότητας του δέρματος.
– Επίσης μετά από αυτό μία σμηγματορύθμιση βοηθάει πάρα πολύ, η οποία θα έχει ενδεχόμενη εξισορροπιστική δράση και προσφέρει μια εξυγίανση των πόρων και ταυτόχρονα βελτιώνει την υφή του δέρματος.
-Και να πω στο τρίπτυχο να μην ξεχνάμε ποτέ την χρήση του αντηλιακού. Είναι πολύ σημαντικό.

Και στην Ελλάδα επειδή έχουμε συνέχεια ήλιο, πρέπει να το φοράμε  χειμώνα καλοκαίρι αντηλιάκο .

Από τη βρεφική ηλικία.

Κυρία Τζέτζη, υπάρχουν ανεπιθύμητες ενέργειες όταν ο έφηβος χρησιμοποιήσει τα προϊόντα του ενήλικα;

Ναι, φυσικά και υπάρχουν γιατί όπως προείπα υπάρχει διαφορά στο δέρμα του ενήλικα από το δέρμα του εφήβου. Γι’ αυτό και είπαμε, προσέχουμε πολύ τι συστατικά έχουνε τα προϊόντα που καταναλώνουν οι έφηβοι. Δηλαδή αν δουν ότι το προϊόν περιέχει ρετινοϊκό οξύ, περιέχει μέσα αβ-υδροξεοξέα, αυτά μπορεί να είναι καλά για ένα ώριμο δέρμα, όχι όμως για τα προϊόντα που χρησιμοποιούν οι έφηβοι. Γιατί θα σας πω ένα παράδειγμα, αυτά τα οξέα μπορεί να προκαλέσουν υπερβολική ξηρότητα του δέρματος του εφήβου ή κάποια προϊόντα ενηλίκων που περιέχουν αυτά τα οξέα μπορεί να έχουν μέσα συστατικά που να φέρουν έξτρα λιπαρότητα που και αυτό δεν το θέλουμε για το εφηβικό δέρμα που έχει ακμή.
Ναι και χρησιμοποιούμε και καμιά φορά ας πούμε ρετινόλη, που σε πολλούς ενήλικες έχει δημιουργήσει πρόβλημα. Φανταστείτε να βάλει ρετινόλη ένα παιδί.

Βάνα Τζάννε : Επειδή λόγω ευαίσθητου δέρματος μπορεί να κάνει αλλεργική αντίδραση, πέρα από την υπερβολική ξηρότητα μπορεί να κάνει αντίδραση με εξάνθημα και με κνησμό. Μπορεί να διαταράξει επιπλέον τον επιδερμικό φραγμό, να προκαλέσει μόλυνση, οπότε μπαίνουμε σε ένα φαύλο κύκλο.

Και μια μικρή προσθήκη εδώ γιατί είναι πολύ σημαντικά αυτά που λέτε ότι και εδώ πάλι πόσο σημαντική είναι η θέση του ειδικού Γιατρού ή του Δερματολόγου. Διότι είναι σημαντικό να υπάρχει μία συνέπεια στις κρέμες που χρησιμοποιούν οι έφηβοι που κάνουν κοντρόλ της ακμής, αλλά σε θεραπείες στόματος βλέπουμε εμείς οι κλινικοί Ψυχολόγοι ότι ας πούμε, οι ισοτετρινοΐνη, μπορεί να δημιουργήσει και ψυχοσυναισθηματικές διαταραχές σε αυτά τα χάπια για την ακμή . Οπότε και εδώ έχει νόημα να είναι δίπλα στο παιδί ο γονέας στην αξιολόγηση, με το γιατρό, διότι εμείς οι Ψυχολόγοι βλέπουμε πολλές φορές κατάθλιψη μετά από χάπια ακμής. Τολμώ να το πω γιατί είναι στο δικό μας κομμάτι.
Και πάλι να σημειώσουμε ότι δεν μπορεί να παίρνει κανείς φάρμακα ή και προϊόντα χωρίς να το έχει προτείνει ο Γιατρός του, να επιμείνουμε σ’ αυτό γιατί όπως λέτε, ελλοχεύουν κίνδυνοι τόσο όσον αφορά στο να δημιουργήσουν κάποια θέματα ψυχολογικής Υγείας όσο και τα δερματικά προβλήματα. Άμα θέλει κάποιος να μιλήσει έτσι για ένα έξτρα STEP στην καθημερινή φροντίδα . Δηλαδή ο ενήλικας κάνει ένα peeling, κάνει μία μάσκα προσώπου. Αυτά επιτρέπεται να τα κάνουν και τα παιδιά, οι έφηβοι κυρία Τζέτζη ;
Επιτρέπεται, θα έλεγα και να το πάρουμε και από την πλευρά του Ψυχολόγου εδώ πέρα που έχουμε την κυρία Τζάννε η οποία γνωρίζει καλά την εφηβική ηλικία. Οι έφηβες τείνουν μία φορά την εβδομάδα, το ξέρω ως μαμά εφήβων κοριτσιών, να συγκεντρώνονται στα σπίτια και να λένε «ελάτε να κάνουμε ένα skincare». Τι θα πρέπει να περιλαμβάνει αυτό το beauty care; Θα μπορούσαν μία φορά την εβδομάδα να κάνουνε κάποιο peeling και κάποια μάσκα προσώπου με προϊόντα, όμως το υπογραμμίζω εδώ που σέβονται τις ανάγκες του λιπαρού δέρματος έτσι ώστε να πετύχουν έναν βαθύ καθαρισμό, να απομακρυνθεί το σμήγμα, τα μαύρα στίγματα, να προέλθει η βακτηριακή προστασία και η αναζωογόνηση της επιδερμίδας, χωρίς όμως να επέλθει τραυματισμός ή επιμολύνσεις με όλες τις οδυνηρές συνέπειες.

Βέβαια γιατί είπαμε να κάνουμε μία ωραία περιποίηση. Μη φύγει κανείς από αυτή την ωραία συγκέντρωση με δερματικό πρόβλημα ή με έγκαυμα. Οπότε κυρία Τζάννε, εσείς τι θα συμβουλεύατε τους έφηβους και τους γονείς που μας βλέπουν ;

Εγώ το μήνυμα που θα ήθελα να περάσω είναι ότι είναι σημαντικό να αποδεχόμαστε το σώμα μας με τις αλλαγές μας, γιατί δεν είμαστε μόνο αυτό. Και είναι σημαντικό να πούμε όμως ότι και οι γονείς και το σχολείο να είναι κοντά στα παιδιά, να παρακολουθούν όλες αυτές τις ψυχοσυναισθηματικές αλλαγές και τα στάδια και στο κομμάτι αυτό που είπαμε για τους influencers στα social media μία προσοχή, διότι μπορεί να είναι τροχοπέδη, ‘’νάρκες ‘’ που πολλές φορές σαν παγίδες πατάνε πάνω τους οι έφηβοι και έτσι υποκύπτουν σε λάθη. Ότι είναι σημαντικό να υπάρχει επίγνωση του τι κάνω, ακόμα και αν υπάρχει ένα δυσφορικό συναίσθημα θα φύγει, δεν κρατάνε για πάντα τα άσχημα. Γιατί η εφηβεία έχει και άσχημα μέσα. Λέμε τα όμορφα και την αυτοφροντίδα που είναι πολύ σημαντική. Έρχεται και μια δυσφορία στον έφηβο. Αυτό δεν θα κρατήσει όμως για πάντα και είναι σημαντικό να βιώνουμε τα συναισθήματα είτε αρνητικά, είτε θετικά.

• Επειδή συνεχώς λέμε τη λέξη influencer, εγώ να υπενθυμίσω ότι καλό είναι να παρακολουθούν εκπομπές όπως η δική μας, όπου έχουμε εδώ όλους τους ειδικούς και είναι έγκυρη η ενημέρωση.

Κλείνοντας, κυρία Τζέτζη πείτε μας ποια είναι η κατάλληλη προσέγγιση του skincare από τους γονείς;

Πρώτον, οι γονείς θα πρέπει να εκπαιδευτούν σε αυτό το κομμάτι. Γιατί και οι γονείς θα πρέπει να έχουν κάποιες βασικές γνώσεις σε αυτά που είπαμε σήμερα. Να εκπαιδευτούν ποια είναι τα σωστά προϊόντα για τα παιδιά τους; Βέβαια, δεν θα πω να συμβουλεύσει τα παιδιά του, γιατί ο έφηβος δεν θα ακούσει τον γονέα. Αλλά και ο ίδιος ο γονιός να προτρέψει τον έφηβο να ακούσει τα επιστημονικά δεδομένα και την σωστή φροντίδα του δέρματος και να ενισχύσει και η ίδια η οικογένεια την λεγόμενη ρουτίνα φροντίδας του δέρματος. Σε αυτό μπορεί να συμβάλλει στην εκπαίδευση ο Παιδίατρος και σε συνεργασία με τον Δερματολόγο, όταν προκύπτουν αυτά τα συνηθισμένα θέματα της ακμής, κυρίως στην εφηβική ηλικία.