« Ελλείψεις σε φάρμακα αυτήν την στιγμή υπάρχουν σε κάποια αντίδοτα και αντιβιοτικά που έρχονται μέσω του ΙΦΕΤ.» τόνισε η κυρία Δέσποινα Μακριδάκη στην εκπομπή Opinion Health του healthweb.gr με τη Νικολέτα Ντάμπου. Παράλληλα και μεταξύ άλλων τόνισε ότι «Εθνικό Σύστημα Υγείας δεν είναι μόνο οι γιατροί και οι νοσηλευτές, αλλά και οι νοσοκομειακοί φαρμακοποιοί.»
Η κυρία Δέσποινα Μακριδάκη φιλοξενείται σήμερα στην εκπομπή Opinion Health του healthweb.gr με τη Νικολέτα Ντάμπου. Η κυρία Μακριδάκη είναι Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοποιών των Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων (ΠΕΦΝΙ), Νοσοκομειακός / Κλινικός Φαρμακοποιός, Διευθύντρια στο νοσοκομείο Σισμανόγλειο Αμαλία Φλέμιγκ και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης Νοσοκομειακών Φαρμακοποιών.
Αυτή τη στιγμή στο ΕΣΥ πόσοι νοσοκομειακοί φαρμακοποιοί υπηρετούν;
Υπηρετούν 200 νοσοκομειακοί φαρμακοποιοί τακτικοί υπάλληλοι του εθνικού συστήματος υγείας (ΕΣΥ) περίπου, κάποιοι από τους οποίους ετοιμάζονται να συνταξιοδοτηθούν. Δυστυχώς είναι ένας κλάδος πάρα πολύ υποστελεχωμένος. Έχουμε περίπου άλλους 100 σαν επικουρικό προσωπικό. Δεν θεωρούνται νοσοκομειακοί, γιατί ο νοσοκομειακός φαρμακοποιός έχει πολύ συγκεκριμένη ειδικότητα και οπωσδήποτε συγκεκριμένη εκπαίδευση, η οποία πρέπει να προέρχεται. Από το πανεπιστήμιο: Είναι ένα κομμάτι που δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, κάτι που υπάρχει σε άλλες χώρες της Ευρώπης, όπως η Ιταλία, η Ισπανία, ακόμα και η Βουλγαρία. Δια βίου μάθηση: Σε θέματα που αφορούν την καθημερινή άσκηση νοσοκομειακής φαρμακευτικής, ώστε να έχουμε ένα ασφαλές περιβάλλον, ένα εποικοδομητικό και ένα γόνιμο περιβάλλον εργασίας για τον πολίτη, για τον ασθενή και βεβαίως για το σύστημα υγείας.
Ο αντίστοιχος αριθμός των νοσοκομειακών φαρμακοποιών σε άλλες χώρες ποιος είναι;
Θα σας φέρω ως παράδειγμα 2 χώρες που είναι πολύ κοντά στον πληθυσμό και στο περιβάλλον της Ελλάδας, την Πορτογαλία και το Βέλγιο. Στην Πορτογαλία υπάρχουν 100 νοσοκομεία στο Εθνικό Σύστημα Υγείας της Πορτογαλίας και αυτή την στιγμή ο αριθμός των νοσοκομειακών φαρμακοποιών με ειδικότητα πλησιάζει τις 2500. Στην Ελλάδα έχουμε 134 νοσοκομεία με μικρότερη ποσόστωση. Επίσης στο Βέλγιο που είναι μια χώρα επίσης των 10 εκατομμυρίων κατοίκων περίπου, οι νοσοκομειακοί φαρμακοποιοί πλησιάζουν και εκεί τους 1800-1900 με τα τελευταία στοιχεία που είχαμε στην πρόσφατη Ευρωπαϊκή Συνέλευση που έγινε στην Ισπανία πριν από 2 μήνες περίπου.
Αυτό γιατί συμβαίνει;
Σίγουρα οι προσλήψεις είναι ένα πρόβλημα. Όμως όπως σας είπα ένα σύστημα οφείλεις να το διαμορφώνεις. Δυστυχώς, υπάρχουν πάρα πολλά προβλήματα και τα ακούμε τις τελευταίες μέρες σε θέματα γιατρών και ειδικοτήτων μάλιστα με πολυπληθή πληθυσμό που θα υπηρετεί, όπως οι παθολόγοι γιατροί και οι νοσηλευτές, όμως σε ένα εθνικό σύστημα υγείας δεν υπηρετούν και δεν συμβάλλουν μόνο οι γιατροί και νοσηλευτές. Υπάρχουν πάρα πολλές άλλες ειδικότητες, που αν έχουμε την κατάλληλη ποσόστωση στα οργανογράμματα των νοσοκομείων, νομίζω ότι θα έχουμε πάρα πολύ καλύτερα αποτελέσματα, δεδομένου ότι πολλές φορές εκεί που λείπει ο κόσμος οι υποχρεώσεις ή οι εργασίες καλύπτονται από γιατρούς και από νοσηλευτές.
Καταρχάς, οι οργανισμοί των νοσοκομείων δεν έχουν τον αριθμό των φαρμακοποιών που θα έπρεπε. Δηλαδή στην Ευρώπη περίπου έχουμε έναν φαρμακοποιό στα 50 κρεβάτια για το dispensing, δηλαδή για την απλή διανομή μόνο των φαρμάκων και για την εκτέλεση συνταγών, ενώ οποιαδήποτε άλλη υπηρεσία, δηλαδή το εργαστηριακό κομμάτι που ανήκει στο νοσοκομειακό φαρμακείο έχει επιπλέον προσωπικό, είτε αυτό είναι ο επιστήμων φαρμακοποιός που επιβλέπει, εποπτεύει και δουλεύει επιστημονικά είτε το βοηθητικό τεχνικό προσωπικό κτλ. Άρα η αναλογία του προσωπικού γενικότερα σε ένα φαρμακείο έχει να κάνει με τις εργασίες που αναπτύσσει με ένα minimum το 1 προς 50 όταν ασκεί μόνο τη βασική εργασία, η οποία είναι το dispensing των φαρμάκων.
Μαζικές προσλήψεις είχαν γίνει το 2015-16. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε τον τωρινό Υπουργό Υγείας που ήταν και τότε ο κύριος Άδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος μετά από πάρα πολλά χρόνια είχε ξεκολλήσει το θέμα των προσλήψεων και καταφέραμε μέσα σε μια χρονιά να προσλάβουμε περίπου 70 άτομα. Όμως από κει και πέρα, παρότι οι προσλήψεις μπήκαν σε μια τακτικότητα, όχι βέβαια σε μεγάλη ποσόστωση, χρονική τακτικότητα όμως μέσα στο σύστημα του ΑΣΕΠ, αυτό δεν είναι βοηθητικό γιατί καθυστερούν πάρα πολύ τα αποτελέσματα και φτάνουν τα 4 με 5 χρόνια. Ως αποτέλεσμα οι επιτυχόντες έχουν ήδη διαμορφώσει την επαγγελματική τους ζωή και δεν ενδιαφέρονται να καλύψουν θέσεις στα νοσοκομεία. Δυστυχώς η γραφειοκρατία δεν βοηθάει την άμεση πρόσληψη.
Από το 2015 που είχαν προκηρυχθεί οι θέσεις, ο διαγωνισμός εκείνος δεν έχει ολοκληρωθεί;
Έχει ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός. Προέκυψαν όμως και άλλοι διαγωνισμοί που κατά καιρούς δίνουν 20-30 θέσεις, εκ των οποίων όμως ούτε οι 10 δεν καλύπτονται, γιατί το χρονικό αποτέλεσμα είναι πάρα πολύ αργότερα από την προκήρυξη των θέσεων και εν τω μεταξύ οι συνάδελφοι έχουν βρει άλλες εργασίες.
Πρέπει λίγο οι διαδικασίες να γίνονται πιο γρήγορα, σωστά;
Οι διαδικασίες πρέπει να γίνονται πιο γρήγορα και στο κομμάτι των επικουρικών, διότι μπορεί ναι μεν να μην είναι νοσοκομειακοί φαρμακοποιοί με την έννοια που σας είπα πριν, βοηθούν όμως γιατί σίγουρα είναι επιστήμονες φαρμακοποιοί και άρα μπορούν να ενταχθούν σε ένα σύστημα. Θα πρέπει να γίνει κάπως με την ίδια διαδικασία και αναλογία με αυτή των οδοντιάτρων και των επικουρικών ιατρών σαν διαδικασία από τις ΥΠΕ. Θα έλεγα επίσης ότι θα πρέπει να υπάρχει αξιολόγηση και από τα ίδια τα νοσοκομεία, γιατί σημαντικό πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει αξιολόγηση του προσωπικού, το οποίο προσλαμβάνεται. Ως αποτέλεσμα πολύ σύντομα και οι ίδιοι να μην τους αρέσει το περιβάλλον και να φεύγουν. Χάνουμε λοιπόν προσωπικό γιατί δεν υπάρχει μια προγενέστερη επαφή με το περιβάλλον.
Ένα ακόμα πράγμα είναι ότι εμείς σε αντιστοιχία με άλλες χώρες δεν έχουμε μεγάλο χρόνο θητείας σαν ειδίκευση στα νοσοκομεία, κάτι που γίνεται με τους ειδικευόμενους γιατρούς και που γίνεται στις περισσότερες των ευρωπαϊκών χωρών. Αυτή τη στιγμή είναι 3 μήνες, ενώ δεν είναι υποχρεωτικός. Μπορεί κάποιος να επιλέξει ανάμεσα σε φαρμακοβιομηχανία, ιδιωτικό φαρμακείο και φαρμακείο του νοσοκομείου, ενώ στις χώρες που σας προανέφερα είναι η υποχρεωτική για να πάρεις τη νοσοκομειακή ειδικότητα μετά το πέρας της πτυχιακής σου θητείας στο πανεπιστήμιο, να κάνεις τουλάχιστον 3 χρόνια θητεία στο νοσοκομειακό περιβάλλον για να πάρεις την ειδικότητα, αφού δουλεύεις και πληρώνεσαι γι’ αυτό.
Άρα εδώ σημειώνεται μία ανάγκη κυρία Μακριδάκη στο να αλλάξει το πλαίσιο όσον αφορά στους νοσοκομειακούς φαρμακοποιούς. Εσείς ως ο Πρόεδρος της ΠΕΦΝΙ έχετε κάνει ήδη κάποια συνάντηση με τον Υπουργό Υγείας, για να συζητήσετε νέες προσλήψεις φαρμακοποιών στα νοσοκομεία;
Δυστυχώς, παρότι έχουμε ζητήσει από την αρχή από τον κύριο υπουργό να μας δει και παρότι βλέπει πάρα πολύ κόσμο και ήμασταν πάρα πολύ θετικοί ότι σύντομα θα μας δει, έχουμε καθυστερήσει λίγο σε αυτό. Τα αιτήματά μας είναι πολλαπλά και με κάθε ευκαιρία που δημιουργείται ένα πρόβλημα καινούργιο και κάνουμε ένα έγγραφο στον Υπουργό, πάντα ζητάμε και επικαιροποιούμε το αίτημά μας για άμεση συνάντηση. Θέλω να πιστεύω ότι είμαστε στην ατζέντα του ψηλά για τα επόμενα ραντεβού.
Πλέον η προμήθεια των νοσοκομειακών φαρμάκων στα νοσοκομεία των νοσοκομειακών φαρμάκων γίνονται μέσω της ΕΚΑΠΥ. Τι είναι η ΕΚΑΠΥ, η Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας;
Καταρχάς αυτό που θέλω να πω και το έχουμε δηλώσει πάρα πολλές φορές όπου μας έχει δοθεί η ευκαιρία ότι εμείς είμαστε υπέρ ενός κεντρικού συστήματος προμηθειών υγείας βασικά για το φάρμακο, αλλά οπωσδήποτε και για τα υλικά και για άλλες υπηρεσίες. Θεωρώ ότι και αυτά σύντομα θα πάρουν σειρά. Οφείλω να πω ότι το φάρμακο είναι πιο εύκολο στη διαχείρισή του και πιθανότατα γι’ αυτό ξεκίνησαν από αυτό. Δυστυχώς, όμως, ακόμα και τώρα τα προβλήματα είναι πάρα πολλά. Καταρχάς υπήρξε ένα πολύ μεγάλο διάστημα που οι παραγγελίες αφορούσαν φάρμακα που είτε προέκυπταν από συμβάσεις που έκανε η ίδια η ΕΚΑΠΥ, είτε από τους κλειστούς και ανοιχτούς διαγωνισμούς που προέκυπταν από την επιτροπή διαπραγμάτευσης.
Μέχρι δηλαδή πριν από 15 περίπου ημέρες, το πλήθος των φαρμάκων που καλούμεθα να διακινήσουμε μέσα από την πλατφόρμα της ΕΚΑΠΥ ήταν αυτό. Από 1/7 μπήκε το σύνολο των φαρμάκων, πλην ορών και εμβολίων. Δηλαδή ακόμα και των φαρμάκων που διακινούνται μέσα από την ΙΦΕΤ. Αυτό γενικά μπορεί να φαίνεται καλό. Δυστυχώς, όμως θεωρούμε ότι έγινε σε μια δύσκολη περίοδο. Η θερινή περίοδος είναι δύσκολη επειδή κλείνουν οι εταιρείες, επειδή υπάρχουν πολλά προβλήματα. Δεν ήταν τεχνικά άρτιο, υπάρχουν δηλαδή ακόμα πάρα πολλές εταιρείες οι οποίες δεν έχουν οι ίδιες συνδεθεί με την ΕΚΑΠΥ όπως πρέπει για να εκτελέσουν τις παραγγελίες μας. Άρα υπάρχουν πολλά τέτοια προβλήματα. Επίσης υπάρχει τέτοιος φόρτος τεχνικός και λογιστικός που δεν έχει καμία σχέση με τις αρμοδιότητες του νοσοκομειακού φαρμακοποιού, αλλά ούτε και του νοσοκομειακού φαρμακείου.
Με βάση το προεδρικό διάταγμα 108 η λογιστική εργασία δεν αποτελεί αρμοδιότητα και εργασία του νοσοκομειακού φαρμακείου. Δυστυχώς, η ΕΚΑΠΥ αποφασίζει μόνη της και ζητάει αυτή τη στιγμή από τους φαρμακοποιούς να βάζουμε τις εθελοντικές εκπτώσεις που προσφέρουν οι εταιρείες σε έναν προϋπολογισμό που πλέον έχει πάει στην ΕΚΑΠΥ, διότι εμείς δεν έχουμε προϋπολογισμό. Άρα δεν ισχύει η υπόσχεση που είχε δώσει η ΕΚΑΠΥ ότι φτιάχνουμε ένα σύστημα που θα βελτιώσει το περιβάλλον εργασίας των νοσοκομειακών φαρμακοποιών και θα απελευθερώσει εμάς που είμαστε υποστελεχωμένοι. Θα σας πω ένα παράδειγμα, στο δικό μου νοσοκομείο που είναι 700 κρεβάτια είναι Σισμανόγλειο Φλέμιγκ όπως είπατε, έχω μόνο έναν φαρμακοποιό εκτός από μένα.
Ποιο είναι το δύσκολο κομμάτι για εσάς στην πλατφόρμα να καταγράφετε τα φάρμακα που χρειάζεστε;
Πρέπει να πω καταρχάς ένα πράγμα που είναι βασικό για όλα τα νοσοκομεία. Δυστυχώς δεν υπάρχει πλήρης διασύνδεση της πλατφόρμας της ΕΚΑΠΥ με τα πληροφοριακά συστήματα των νοσοκομείων. Αυτό σημαίνει λοιπόν ότι εμείς παράλληλα πρέπει να λειτουργούμε σε 2 κομπιούτερ: στο ένα να βλέπουμε τι χρειαζόμαστε και στο άλλο να μπαίνουμε στην πλατφόρμα της ΕΚΑΠΥ και να το παραγγέλνουμε. Αντιλαμβάνεστε λοιπόν ότι μόνο αυτό να έχεις διπλασιάζεται ο χρόνος. Δεύτερον μέχρι πρότινος μπαίναμε μόνο ανά προϊόν και παραγγέλναμε.
Εκεί λοιπόν που είχες να κάνεις μια παραγγελία σε μια εταιρεία έπρεπε να κάνεις 10 παραγγελίες, γιατί τα 10 προϊόντα θέλουν 10 παραγγελίες, άρα υπάρχει ένας μεγάλος πολλαπλασιασμός των παραγγελιών αυτή τη στιγμή. Ο χρόνος δηλαδή είναι πάρα πολύς πάρα πολύς. Γιατί δεν είναι μόνο η παραγγελία, αλλά πρέπει να κατεβάσεις υπογραφές, να ανεβάσεις δελτία, να ξανακατεβάσεις παραγγελίες. Φανταστείτε ότι για να κάνεις μία παραγγελία θέλεις περίπου 10 λεπτά. Είναι πολύ χρονοβόρα διαδικασία.
Έρχεται ένα χαρτί προχθές από την ΕΚΑΠΥ που μας απαιτεί να καταχωρούμε και εθελοντικές εκπτώσεις των εταιρειών. Όπως αντιλαμβάνεστε και αυτοί που γνωρίζουν από εθελοντικές εκπτώσεις, πρόκειται για κάτι το εθελοντικό και όχι μόνιμο. Δεν είναι κάτι που είναι μέσα σε μια συμφωνία. Άρα αφορά το τιμολόγιο και όχι την παραγγελία. Αντιλαμβάνεστε ότι δεν θα το κάνουν οι φαρμακοποιοί. Το σύστημα θα πρέπει να βρει κάποιον άλλον τρόπο. Θεωρώ πολύ πιο εύκολο και οι ίδιες οι εταιρείες έχουν δηλώσει θετικές στο να καταχωρούν οι ίδιες τις εκπτώσεις μέσα στην πλατφόρμα της ΕΚΑΠΥ.
Μήπως οι διοικήσεις των νοσοκομείων να εξετάσουν το ενδεχόμενο αυτό που λέγατε πριν να στελεχώσουν παραπάνω ή το λογιστικό κομμάτι να πάει στο λογιστήριο;
Το λογιστικό κομμάτι δεν αφορά το φαρμακείο. Αυτό που θα ήθελα να γίνει κατανοητό είναι ότι η ΕΚΑΠΥ. Ένας βασικός της ρόλος είναι ότι συγκέντρωσε τα logistics όλων των νοσοκομείων στη δίκη της πλατφόρμα. Θεωρώ ότι υπάρχει θετική διάθεση γιατί και εμείς δεν είμαστε αρνητικοί στο να βοηθήσουμε. Γενικότερα όμως δεν γίνεται να χαλάσουμε από το χρόνο που δεν υπάρχει για τον Έλληνα ασθενή, για να τον καταναλώσουμε σε κάτι που δεν είναι δουλειά μας. Εμείς πρέπει να ενδιαφερθούμε για ποιο φάρμακο πρέπει να φέρουμε στο νοσοκομείο, πώς θα το φέρουμε, ποτέ θα το φέρουμε ώστε ο ασθενής μας να το έχει – όχι να παρακολουθούμε μια έκπτωση, μια τιμή και πώς θα το καταχωρήσουμε κτλ.
Γιατί πιστεύετε ότι οι δαπάνη δεν μειώνεται παρόλο που λαμβάνονται τόσα πολλά μέτρα;
Αυτό είναι ένα διαχρονικό πρόβλημα και θα συνεχίσει να είναι διαχρονικό πρόβλημα εάν κοιτάμε αποκλειστικά τα νούμερα. Η ταπεινή μου άποψη όλα αυτά τα χρόνια που υπηρετώ το σύστημα υγείας είναι ότι η οικονομία γίνεται από την ορθή χρήση και την καλή συνεργασία. Δεν γίνεται από το να επιλέξω το απολύτως φθηνότερο. Δεν είναι αυτό που θα φέρει την οικονομία. Η οικονομία είναι από την ορθή συνταγογράφηση, είναι από το να έχω να παρακολουθώ τον ασθενή για να πάρει το φάρμακο αποκλειστικά την στιγμή που χρειάζεται και για το χρόνο που χρειάζεται ώστε να υπάρχει αποτελεσματικότητα και να μη χρειαστεί άμεσα ένα ακριβότερο φάρμακο ή μια καινοτόμα θεραπεία.
Αυτά τα πράγματα λοιπόν, εάν γίνονταν με ένα καλύτερο τρόπο μέσα στα νοσοκομεία. Σας ευχαριστούμε πολύ κι εσάς που συχνά αναφέρεστε στα θεραπευτικά πρωτόκολλα, στον ρόλο των θεσμικών φορέων, όπως είναι ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκου και ο ΕΟΠΥΥ, που έχουν πολύ σημαντικό ρόλο στην δημιουργία μιας φαρμακευτικής στρατηγικής. Αυτό πρέπει να κάνουμε, πρέπει να δώσουμε τη δυνατότητα στους επαγγελματίες υγείας να λειτουργούν με μια συγκεκριμένη ροή και όχι με αυθαιρεσία.
Μπορεί να έχουμε το ΣΗΠ για να εγκρίνουμε μια θεραπεία, αλλά όταν έχεις δώσει το φάρμακο και το ΣΗΠ βγαίνει μετά και μπορεί να είναι αρνητικό, το έχεις δώσει το φάρμακο. Το έχεις δηλαδή πληρώσει και επομένως χάνεις τα λεφτά, ενώ ο ασθενής μπορεί και να μην ευνοηθεί από αυτό. Αυτή τη στιγμή έχουν μπει όργανα όπως είναι το HTA και η επιτροπή διαπραγμάτευσης στην Ελλάδα, δηλαδή επιστημονική αξιολόγηση, σε συνδυασμό όμως και με ένα εύρωστο σύστημα.
Άρα λοιπόν μπαίνουν πράγματα τα οποία εάν κινηθούν σωστά και παράλληλα μπορούν να δημιουργήσουν ένα θετικό περιβάλλον. Υπάρχουν καινοτόμα σημεία που αφορούν ακόμα και στους φαρμακοποιούς. Θα σας πω εγώ διότι και εσείς έχετε αναφέρει τα ρομποτικά συστήματα που υπάρχουν σε κάποια νοσοκομεία, είτε αυτά αφορούν τις διαλύσεις κυτταροστατικών φαρμάκων, είτε αφορούν το dispensing. Υπάρχουν προγράμματα τα οποία πριμοδοτούνται από την Ευρώπη από το RRF για την καινοτομία. Φανταστείτε ένα σύστημα που διαλύει τα αντιβιοτικά και μπορεί να κάνει 400 διαλύσεις την ώρα, πόσα οφέλη θα έχει για τα νοσηλευτικά χέρια. Θα απελευθερωθούν για να κάνουν νοσηλεία αντί να κάνουν διαλύσεις που δεν είναι και η δουλειά τους. Αυτή η στιγμή είναι μια κρίσιμη στιγμή αλλαγής πλεύσης, σωστής επιλογής προτάσεων και στοχοθεσίας.
Κυρία Μακριδάκη, ποια είναι η γνώμη σας για το γεγονός ότι οι ασθενείς σε λίγο θα πληρώνουν από την τσέπη τους για τις νέες θεραπείες, των οποίων θα εγκρίνεται η διάθεση αλλά όχι η αποζημίωση;
Πιστεύετε ότι θα φτάσουμε σε αυτό το σημείο στην Ελλάδα; Τυχαίνει τα τελευταία 10 χρόνια να κινούμαι πολύ στην Ευρώπη λόγω του ότι είμαι στο Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Νοσοκομειακών Φαρμακοποιών, με ένα portfolio που έχει να κάνει με το access των ασθενών στο φάρμακο, με την τεχνολογία, την καινοτομία. Συμμετέχω εκ μέρους των νοσοκομειακών φαρμακοποιών της Ευρώπης στο HERA και στο πώς τα κράτη μέλη και οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να συνεργάζονται για το κομμάτι αυτό. Πάντα αισθανόμουν πάρα πολύ ευτυχισμένη που για όλα τα άλλα πράγματα μπορεί να ήμασταν πίσω σαν Έλληνες επαγγελματίες, αλλά πάντα η Ελλάδα ήταν στις πρώτες θέσεις των χωρών που είχαν access για τους ασθενείς στο καινοτόμο φάρμακο, στην καινοτόμα θεραπεία και μάλιστα χωρίς συμμετοχή.
Τα δεδομένα είναι κάπως διαφορετικά πλέον και κάποιες τελευταίες έρευνες, οι οποίες έχουν δημοσιοποιηθεί, δείχνουν πως διατίθενται, αλλά δεν μπορούν τα συστήματα να αποζημιώσουν.
Γι’ αυτό τώρα πια όπως βλέπετε και στην Ευρώπη πηγαίνουμε σε joint action & procurement διαδικασίες. Επίσης θα πω ότι η καινούργια νομοθεσία του HTA δείχνει ότι και στο κομμάτι αυτό μπορούν από κοινού να κερδηθούν πράγματα, άρα μπορεί να γίνει reimbursement μιας θεραπείας σύμφωνα με την αποτελεσματικότητά της.
Στην Ελλάδα δεν έχουμε τον οργανισμό HTA και δεν αποζημιώνονται τα φάρμακα βάσει της αποτελεσματικότητας. Οπότε έχουμε πολύ συγκεκριμένα δεδομένα.
Εγώ πιστεύω ότι θα βρεθεί η χρυσή τομή. Μπορεί να μην υπάρχει οργανισμός, που είναι απαραίτητος. Η διαφάνεια όμως θεωρώ ότι υπάρχει και στην Ελλάδα δεν έχουμε ακόμα δείγματα αρνητικά. Θεωρώ ότι η κυρία Μπακοπούλου κάνει μια εξαιρετική δουλειά. Είναι ευαισθητοποιημένη στο κομμάτι αυτό, όπως και η κυρία Γκογκοζώτου. Πρέπει όμως να γίνει ο οργανισμός, διότι χρειάζεται πολύς κόσμος να δουλέψει για το κομμάτι αυτό. Όσο και να θέλει η Επιτροπή αριθμητικά χρονικά δεν φτάνει να το κάνει. Πιστεύω όμως ότι με την ολοκλήρωση του ευρωπαϊκού πλαισίου για το HTA όλες οι χώρες θα προσαρμοστούν προς τα εκεί.
Είμαστε πολίτες αυτού του κράτους και θέλουμε αφενός ισονομία για όλους, άρα θέλουμε ίση πρόσβαση για όλους στη θεραπεία. Όμως πρέπει να καταλάβουμε ότι πάντα όλες οι θεραπείες δεν είναι για όλους. Σε μια εποχή που πάμε στην προσωποποιημένη ιατρική και φαρμακευτική φροντίδα, αυτό λέει πολλά. Στοχοθεσία για μένα πρέπει να έχει η πρόληψη, πρέπει να έχει η ένταξη όλων αυτών των δεικτών που βοηθούν είτε σε ογκολογικές είτε και σε άλλες νόσους για να δούμε την στοχευμένη θεραπεία. Γιατί και από κει κερδίζεις πολλά χρήματα, όταν σε βοηθάει να επιλέξεις έγκαιρα τη σωστή θεραπεία. Άρα για μένα καλύτερο είναι να διαλέξω τη διαδρομή που θα με φέρει εκεί που πρέπει στο κοντινότερο χρόνο και με τα λιγότερα έξοδα. Δεν θα πρέπει να είναι όλα αριθμοί.
Αυτή την στιγμή που μιλάμε, πώς πάνε τα πράγματα όσον αφορά στις ελλείψεις των φαρμάκων; Έχουν εντοπιστεί νέες; Γιατί ελλείψεις υπήρχαν πάντα και δυστυχώς δεν ξέρουμε αν θα σταματήσει αυτό να συμβαίνει, αλλά λόγω των καλοκαιρινών συνθηκών υπάρχει κάτι διαφορετικό;
Επειδή είδα και την ανακοίνωση από τον Πανελλήνιο Φαρμακευτικό Σύλλογο, όπως καταλαβαίνετε βέβαια τα κομμάτια που αφορούν τον φαρμακευτικό σύλλογο αφορούν και εμάς γιατί οι ασθενείς που μπαίνουν στα νοσοκομεία είναι ήδη σε χρόνιες φαρμακευτικές αγωγές. Άρα, τα αντίστοιχα φάρμακα της Κοινότητας είναι προβληματικά συχνά και στο νοσοκομείο. Για εμάς ένα πολύ σημαντικό κομμάτι ελλείψεων είναι τα φάρμακα που διακινούνται μέσω του ΙΦΕΤ, διότι πολλές φορές συναντάται μια δυστοκία στην εύρεσή τους. Αυτό δεν έχει να κάνει με την προσπάθεια των συναδέλφων που εργάζονται στον ΙΦΕΤ, η οποία είναι εξαιρετική.
Όμως πραγματικά νομίζω ότι πρέπει πλέον λίγο να αλλάξει η διαδικασία. Όλες οι εταιρείες οφείλουν να έχουν τουλάχιστον ένα τρίμηνο απόθεμα κάλυψης καθημερινά. Ο ΕΟΦ πρέπει να κάνει λίγο πιο ευέλικτες τις διαδικασίες, γιατί περνάει πολύς χρόνος. Εμείς είχαμε πρόβλημα με το histakut που είναι ένα ενέσιμο αντισταμινικό, ευρείας κατανάλωσης. Δεν αφορά μόνο τα νοσοκομεία γιατί ειδικά τη θερινή περίοδο ο αγροτικός γιατρός στο τελευταίο χωριό της Ελλάδος πρέπει να το έχει στην τσάντα του. Πρέπει να βρίσκεται επίσης στα ΤΕΠ των νοσοκομείων, στις ΜΕΘ και τις καρδιολογικές μονάδες. Αυτή την στιγμή έχουν φέρει, αλλά υπήρξε ένα διάστημα σχεδόν 3 μηνών με πλήρη ένδεια του φαρμάκου.
Δεν υπάρχει εις την Ελλάδα η μέριμνα, όπως υπάρχει σε άλλα κράτη, να υπάρχει η πληροφόρηση της εναλλακτικής θεραπείας και προσέγγισης έγκυρα και έγκαιρα από ένα θεσμικό όργανο. Στην Ελλάδα μπορεί να υπάρχουν 300 νοσοκομειακοί φαρμακοποιοί, 15.000 φαρμακοποιοί της Κοινότητας και 30.000 γιατροί. Όμως ανάμεσα στους 45.000 επαγγελματίες υγείας ο καθένας μπορεί να έχει μια διαφορετική άποψη στην προσέγγιση του προβλήματος. Για τον ασθενή όμως πρέπει να υπάρχει μια ενιαία και πιστοποιημένη προσέγγιση.
Αυτή την στιγμή κυρίως έχουμε έλλειψη σε κάποια αντίδοτα και αντιβιοτικά που έρχονται μέσω του ΙΦΕΤ. Βέβαια έλλειψη για μας είναι και το τεχνικό πρόβλημα που δημιουργείται από την πλατφόρμα της ΕΚΑΠΥ και δεν επιτρέπει την άμεση παραλαβή των φαρμάκων που έχουμε παραγγείλει για την ολοκλήρωση μιας παραγγελίας. Μπορεί να υπάρχουν φάρμακα στην ελληνική αγορά, αλλά δεν έρχονται σε εμάς όταν χρειαζόμαστε. Πρέπει όμως να πω ότι μέσα από την Επιτροπή Ελλείψεων τον τελευταίο χρόνο με τον συντονισμό του Γενικού Γραμματέα κ. Αγγελή, γίνεται μια πάρα πολύ σοβαρή προσπάθεια και ήδη βλέπουμε τα πρώτα αποτελέσματα από την Κοινότητα.
Κυρία Μακριδάκη, θα θέλατε να προσθέσετε κάτι άλλο;
Καταρχάς θέλω να σας ευχαριστήσω και ευελπιστώ να υπάρξει συνέχεια στις συνεντεύξεις μας , γιατί είναι πάρα πολλά τα θέματα που μπορούμε να συζητήσουμε. Αυτό που θέλω πραγματικά είναι όλοι οι πολίτες να καταλάβουν ότι το σύστημα υγείας δεν είναι μόνο οι γιατροί και οι νοσηλευτές. Θέλω να ευχαριστήσω όλους τους συναδέλφους , γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε την πλάτη που έβαλαν όλοι οι νοσοκομειακοί φαρμακοποιοί την περίοδο του Covid και για τον ίδιο τον εμβολιασμό, κάτι που δεν αναφέρεται συχνά.
Για την περίοδο των θεραπειών, κάτι που επίσης δεν αναφέρεται συχνά – ακόμα και τώρα εξυπηρετούμε τους εξωτερικούς ασθενείς στην καθημερινότητά μας και ξέρετε ότι είμαστε σε μία περίοδο αυξημένης ζήτησης και κίνησης. Θέλω λοιπόν να ευχαριστήσω όλους τους συναδέλφους γιατί αρνούνται να πάρουν άδεια, δεν φεύγουν από τα φαρμακεία, δουλεύουν παραπάνω ώρες, κάνουν πολύ περισσότερα πράγματα και θέλω να ζητήσω από την Πολιτεία αλλά και από εσάς να βάλετε και εσείς το λιθαράκι σας αυτό να αξιοποιήσει τις δυνατότητες, τις γνώσεις και τη διάθεση των νοσοκομειακών φαρμακοποιών για ένα καλύτερο σύστημα υγείας και όχι για απλά επιφανειακά πράγματα.
Είμαστε πολύ σίγουροι ότι πολύ γρήγορα θα έχουμε μια πολύ εποικοδομητική συνεργασία από κοντά με τον Υπουργό και τον Υφυπουργό γι’ αυτά τα θέματα και ελπίζω σύντομα να μπορώ να σας πω καλές ειδήσεις.