Δεν μπορούμε εύκολα να διακρίνουμε αν έχουμε γρίπη ή Covid 19 ή μεταπνευμονοϊό, παρά μόνο με συγκεκριμένο μοριακό τεστ, είπε ο Καθηγητής Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ Γκίκας Μαγιορκίνης στην εκπομπή Opinion Health του healthweb.gr και την Νικολέτα Ντάμπου, σημειώνοντας ότι ‘’Η έξαρση της γρίπης ακολουθεί ένα μήνα μετά από αυτήν που βλέπουμε στην βόρεια Ευρώπη, οπότε περιμένουμε να δούμε πόσο δυνατή θα είναι αρχές Φεβρουαρίου στην Ελλάδα . ‘’Καμία ανησυχία για τον μεταπνευμονοϊό.’’ ,τονίζει. Συμβουλές πρόληψης .
Κύριε Mγιορκίνη, ποιοι είναι οι κυριαρχούν αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα;
Βρισκόμαστε στην καρδιά του χρόνου που έχουμε αναπνευστικές λοιμώξεις, άρα είναι η περίοδος των αναπνευστικών λοιμώξεων. Αυτή τη στιγμή υπάρχει άνοδος της γρίπης Τύπου Α. Η COVID-19 επίσης έχει ένα σημαντικό μερίδιο, αλλά είναι αρκετά χαμηλότερα από τις προηγούμενες χρονιές. Ωστόσο, έχουμε και αρκετές λοιμώξεις αναπνευστικού που δεν ταυτοποιούνται μέσω των κλασσικών τεστ που γίνονται για παράδειγμα στα φαρμακεία ή στα self test. Έτσι πολύς κόσμος έχει ένα συνάχι, ένα μπούκωμα, έναν πυρετό χωρίς να μπορεί να γνωρίζει ποιος ιός είναι. Με βάση κάποια στοιχεία που υπάρχουν από μοριακά τεστ φαίνεται ότι ένα σημαντικό μερίδιο αυτών των ιών την έχει ο ρινοϊός, ένας ιός ο οποίος συνήθως προκαλεί συνάχι, μπούκωμα, λιγότερο συχνά μπορεί να προκαλέσει πυρετό και μπορεί ωστόσο να μας ταλαιπωρήσει μέχρι και 2 εβδομάδες με το συνάχι.
Ακούμε πολύ κόσμο να παραπονιέται για γαστρεντερίτιδες. Αυτός ο ιός ποιος είναι που τις προκαλεί;
Οι γαστρεντερίτιδες αυτή την περίοδο φαίνεται ότι σε έναν σημαντικό βαθμό μπορεί να οφείλονται και στον νοροϊό. Είναι ένας ιός ο οποίος μεταδίδεται πάρα πολύ και σε αυτόν τον ιό για παράδειγμα οφείλεται η έξαρση που υπήρχε στα Χανιά αλλά και σε άλλες πόλεις. Δεν έχουμε πολλά στοιχεία για τους υπόλοιπους ιούς που προκαλούν γαστρεντερίτιδα υπάρχουν και αδενοϊοι και εντεροϊοί, αλλά κάποιες φορές γαστρεντερίτιδα μπορεί να προκαλέσει ακόμα και ο κορωνοϊός, αλλά πιο σπάνια μπορεί να προκαλέσει και η γρίπη.
Στον κορωνοϊό υπάρχουν μεταλλάξεις;
Αυτή την στιγμή οι τύποι του κορωνοϊού που κυκλοφορούν είναι αυτοί οι οποίοι επικράτησαν το καλοκαίρι. Δεν έχουμε κάποια παραλλαγή, η οποία να φαίνεται ότι θα οδηγήσει στην επόμενη δόση έξαρσης. Μέχρι το καλοκαίρι, ωστόσο, είναι πιθανό να έχουμε ακόμα μία έξαρση και μία παραλλαγή, χωρίς ωστόσο αυτή την στιγμή να μπορούμε να κάνουμε πρόβλεψη ποια. θα είναι αυτή.
Αλλά ακόμα δεν έχετε κάποιο περαιτέρω στοιχείο γι’ αυτό;
Δεν υπάρχουν στοιχεία που να μας λένε ποια υποπαραλλαγή της COVID-19 θα επικρατήσει το επόμενο χρονικό διάστημα και θα δημιουργήσει μια επόμενη έξαρση.
Η γρίπη φέτος γιατί έχει μεγαλύτερη έξαρση από άλλες χρονιές, κύριε Μαγιορκίνη;
Είναι δύσκολο να πούμε για ποιον λόγο φέτος η γρίπη έχει μεγαλύτερη έξαρση. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε πολλά γεγονότα. Το ένα είναι πόσο αποτελεσματική ήταν η διαδικασία του εμβολιασμού στον γενικό πληθυσμό, αλλά και πόσο καλά καλύπτει το εμβόλιο τα στελέχη της γρίπης. Φέτος, φαίνεται ότι πιθανόν να μην είχαμε τόσο υψηλά επίπεδα εμβολιασμού, χωρίς να μπορώ να το πω με σιγουριά. Δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα ο εμβολιασμός και βλέπουμε ωστόσο ακόμα και στο εξωτερικό που έχει καλά επίπεδα εμβολιασμού να είναι μία αρκετά μεγάλη και δυνατή έξαρση γρίπης.
• Στην Ελλάδα συνήθως η έξαρση της γρίπης ακολουθεί ένα μήνα μετά από αυτήν που βλέπουμε στην βόρεια Ευρώπη, οπότε περιμένουμε να δούμε πόσο δυνατή θα είναι αρχές Φεβρουαρίου, τέλη Ιανουαρίου. Μέχρι μέσα Φεβρουαρίου πρέπει να έχουμε δει το αποκορύφωμα έξαρσης της γρίπης.
Η γρίπη κάθε φορά μεταλλάσσεται;
Η γρίπη κάθε φορά είναι τελείως διαφορετική. Κάθε φορά έχει σημαντικές διαφορές σε σχέση με τα στελέχη που κυκλοφορούσαν πέρυσι. Οι διαφορές προκύπτουν είτε με μεταλλάξεις είτε με ανακατανομές του γενετικού υλικού. Είναι από τα πιο εξελισσόμενα παθογόνα, οπότε μπορούμε να πούμε με απλά λόγια ότι κάθε χρόνο έχουμε ένα σημαντικά διαφορετικό στέλεχος σε σχέση με πέρυσι και γι’ αυτό το λόγο κάθε χρόνο χρειάζεται εκ νέου εμβολιασμός για να καλυφθούν τα στελέχη που κυκλοφορούν.
Ο μεταπνευμονοϊός έχει προβληματίσει το ευρύ κοινό. Αρχικά πείτε μας τι είναι ο μεταπνευμονοϊός;
Ο μεταπνευμονοϊός είναι ένας ιός ο οποίος ανακαλύφθηκε το 2001, ωστόσο από τις μελέτες φαίνεται ότι είναι ένας ιός που κυκλοφορεί τουλάχιστον από το 1950. Ενώ άλλες μελέτες λένε ότι ο ιός στους ανθρώπους έχει περάσει τουλάχιστον 200 χρόνια πίσω, άρα είναι ένας ιός τον οποίο γνωρίζουμε εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Άλλες μελέτες έδειξαν την Ολλανδία ότι όλα τα παιδιά μολύνονται μέχρι την ηλικία των 5. Άρα πιθανώς όλοι μας τον έχουμε κολλήσει μέχρι να γίνουμε 5 ετών. Ωστόσο, δεν καλύπτει η ανοσία φόρου ζωής και γι’ αυτό το λόγο μπορεί να τον κολλήσουμε και δεύτερη και τρίτη φορά. Γι’ αυτό το λόγο φαίνεται ότι είναι μία σημαντική πηγή λοίμωξης αναπνευστικού και για τον πληθυσμό άνω των 65 ετών, όπου εκεί μπορούμε να δούμε τις πιο βαριές εικόνες.
• Συνήθως στον γενικό πληθυσμό o μεταπνευμονοϊός προκαλεί ένα μπούκωμα, συμπτώματα απλού κρυολογήματος, βήχα πυρετό, αλλά στους μεγαλύτερους σε ηλικία ανθρώπους και στους ανοσοκατασταλμένους μπορούμε να δούμε και την πνευμονία και τη βρογχίτιδα, ενώ σε παιδάκια μπορούμε να δούμε και την βρογχιολίτιδα.
Και πώς μπορούμε να καταλάβουμε τη διαφορά, αν δηλαδή έχω κολλήσει γρίπη ή HMPV;
Δεν υπάρχει τρόπος να ξεχωρίσουμε εύκολα και με ακρίβεια τα παθογόνα του αναπνευστικού μεταξύ τους. Γι’ αυτό το λόγο δεν μπορούμε εύκολα να διακρίνουμε αν έχουμε γρίπη ή covid ή μεταπνευμονοϊό. Εκτός και αν κάποιος κάνει ένα μοριακό τεστ, γιατί ο μεταπνευμονοϊός αυτή τη στιγμή ταυτοποιείται μόνο με συγκεκριμένο μοριακό τεστ.
Πόσο επικίνδυνος μπορεί να είναι ο HMPV;
Γενικά θεωρούμε ότι δεν είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος ιός, όπως είπα σε μικρό ποσοστό και σε ανθρώπους που είναι μεγάλοι σε ηλικία άνω των 65 και έχουν υποκείμενα νοσήματα, είναι ανοσοκατασταλμένοι, μπορεί να δούμε τις πιο βαριές εικόνες του ανθρώπινου μεταπνευμονοϊού, δηλαδή η πνευμονία ή και να χρειαστεί κάποιος να μπει στη μονάδα εντατικής θεραπείας λόγω υποξυγονααιμίας.
Ο μεταπνευμονοϊός προσβάλλει περισσότερο τα παιδιά;
Ο μεταπνονοϊός προσβάλλει σίγουρα σε μεγάλο ποσοστό τα παιδιά, όπως είπαμε μέχρι την ηλικία των 5 ετών τον έχουν κολλήσει όλα τα παιδιά. Οπότε μετά υπάρχει μέχρι ένα βαθμό η ανοσία, η οποία μας καλύπτει και μας προστατεύει όχι πλήρως, αλλά σε ένα σημαντικό βαθμό.
Μπορεί να μολύνει και κάποια ζώα;
Ο ανθρώπινος μεταπνομονοϊός είναι πιθανό να μολύνει και ζώα, ωστόσο δεν υπάρχουν επαρκείς μελέτες για να μπορούμε να πούμε με σιγουριά ποια ζώα μολύνει. Γενικά οι ανθρώπινοι ιοί σε ένα σημαντικό ποσοστό εξ όσων γνωρίζουμε μολύνουν και ζώα.
Αυτό που προβληματίζει είναι το γεγονός γιατί υπάρχουν τόσα πολλά κρούσματα στην Κίνα. Όπως είπατε και εσείς πριν είναι ένας παλιός ιός. Παρόλα αυτά γιατί αυτή η έξαρση τώρα;
Αυτή την περίοδο έχουμε την έξαρση των αναπνευστικών λοιμώξεων και πιθανώς αυτό που φαίνεται ότι υπάρχει στην Κίνα να μην υπάρχει μόνο στην Κίνα, αλλά να υπάρχει και σε άλλα μέρη, δηλαδή να έχουμε ένα σημαντικό ποσοστό ανθρώπινου μεταπνεμονοϊού να συμμετέχει σε όλες τις λοιμώξεις που δημιουργούν πίεση αυτή την περίοδο. Δεν φαίνεται ότι η πίεση αυτή που παρατηρείται στην Κίνα στα νοσοκομεία να προκαλείται αποκλειστικά από τον μεταπνευμονοϊό. Και η γρίπη έχει ένα σημαντικό μερίδιο, όπως λένε και οι ίδιες οι κινεζικές αρχές και δεν φαίνεται επίσης να είναι κάτι διαφορετικό από ό,τι παρατηρούν κάθε χρόνο τα νοσοκομεία, βέβαια με την εξαίρεση που είχαμε με την Covid, όπου η κατάσταση ήταν αρκετά διαφορετική. Εκεί τα νοσοκομεία είχαν γονατίσει και χρειάστηκε να χτιστούν εκ νέου νοσοκομεία στη μέση του πουθενά. Οι γιατροί φορούσαν στολές από πάνω μέχρι κάτω για ώρες. Δεν έχει καμία σχέση η εικόνα που βλέπουμε αυτή τη στιγμή η Κίνα με αυτή που είδαμε πριν από περίπου 5 χρόνια στην έναρξη της COVID-19.
Κοίταξε, όπως λέτε υπάρχει ήδη στον άνθρωπο ο μεταπνευμονοϊός, ενώ η COVID-19 πήγε από τα ζώα στους ανθρώπους, οπότε αυτό κάνει την διαφορά.
Πώς ξέρουμε ότι δεν βλέπουμε την έναρξη μιας νέας πανδημίας”;
Το ξέρουμε πολύ καλά γιατί πρόκειται για έναν ιό ο οποίος είναι ξεκάθαρα ο παλιός ιός, ο οποίος κυκλοφορεί ανάμεσα στους ανθρώπους εδώ και δεκαετίες, ενώ η COVID-19 ήταν ένας τελείως καινούργιος ιός. Για την ακρίβεια η ίδια η Κίνα πριν αλλάξει το έτος το 2019 είχε ανακοινώσει στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ότι υπάρχει μία συρροή κρουσμάτων με πνευμονία αγνώστου αιτιολογίας, ενώ τώρα δεν υπάρχει τέτοια αναφορά. Επίσης η ίδια εκείνα μπόρεσε και ταυτοποίησε το παθογόνο, δηλαδή το νέο αυτό κορωνοϊό μέσα στις πρώτες 10 μέρες του 2020. Έχει την ικανότητα να απομονώσει θεωρώ και την διαφάνεια να δώσει αν πρόκειται ένας καινούργιος ιός. Και εξάλλου αυτό το πράγμα δεν κρύβεται όπως το έχω ξαναπεί. Εάν πρόκειται για έναν τελείως διαφορετικό ιό αργά ή γρήγορα, θα φαινόταν. Άρα λοιπόν δεν έχει παρατηρηθεί κάποιος καινούργιος ιός και δεν περιμένουμε να είναι ένας διαφορετικός ιός. Είναι ένας ιός για τον οποίο έχουμε κρούσματα κάθε χρόνο και για παράδειγμα ο ΕΟΔΥ ήδη έχει αναφέρει ότι τον παρακολουθεί στα πλαίσια της επιτήρησης που κάνει για πολλά παθογόνα και γνωρίζει και τα ποσοστά θετικότητας που είχε όλο το 2024, αλλά και τώρα το 2025.
Οπότε δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας, κύριε Μαγιορκίνη. Κλείνοντας υπάρχει κάποια θεραπεία ή εμβόλιο;
Δεν υπάρχει αυτή την στιγμή καμία θεραπεία ή εμβόλιο για τον ανθρώπινο μεταπνευμονοϊό. Εάν κάποιος τον περνάει βαριά, ακολουθείται η συμπτωματική θεραπεία δηλαδή η υποστήριξη του αναπνευστικού με αναπνευστήρα ή με οξυγόνο, παροχή άφθονων υγρών και αντιφλεγμονώδη όπου χρειάζεται, ώστε να στηριχθεί ο οργανισμός μέχρι να περάσει η λοίμωξη.
Και καλό είναι λίγο να προσέχουμε και να φοράμε τις μάσκες μας;
• Η χρήση της μάσκας συστήνεται, ανάλογα με την προσωπική κατάσταση του καθενός.
• Θα τονίσω ότι αν έχουμε συμπτώματα ή προσπαθούμε να αποφύγουμε τον συγχρωτισμό ή όταν πάμε κάπου που υπάρχει πολύς κόσμος φοράμε μασκούλα κατά προτίμηση υψηλής προστασίας για να προστατεύσουμε τους άλλους από τον εαυτό μας.
• Και το πιο σημαντικό είναι να υπενθυμίσουμε στον κόσμο που πρέπει να κάνει τα εμβόλιά του, δηλαδή οι άνω των 60- 65 και κάποια παιδιά να κάνουν το εμβόλιο της γρίπης, ενώ οι άνω των 60-65 και όσοι έχουν κάποια υποκείμενα νοσήματα να κάνουν το εμβόλιο της COVID-19.
• Γιατί δεν ξέρουμε πότε θα έρθει η επόμενη έξαρση της COVID-19, οπότε είναι σημαντικό να είμαστε προετοιμασμένοι εγκαίρως πριν χτυπήσει το η επόμενη έξαρση.
Έτσι, η πρόληψη είναι πολύ σημαντική. Οπότε κύριε Μαγιορκίνη να σας ευχαριστήσω θερμά που ήσασταν κοντά μας.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Ακολουθήστε το healthweb.gr στο κανάλι μας στο YouTube