Γιάννης Υφαντόπουλος στο healthweb.gr: Η επιστροφή στην ανάπτυξη θα καθυστερήσει περισσότερο από τον προβλεπόμενο χρόνο

Γιάννης Υφαντόπουλος στο healthweb.gr : O Διακεκριμένος καθηγητής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του ΕΚΠΑ μίλησε στο healthweb.gr και στην εκπομπή Opinion Health με την Νικολέτα Ντάμπου. Αναφέρθηκε  στις επιπτώσεις των πανδημιών στην οικονομία των χωρών στην υφήλιο , τονίζοντας ότι ‘’ Τα αναπτυξιακά σενάρια και οι προβλέψεις των διεθνών οργανισμών για την προσδοκώμενη αύξηση του ΑΕΠ ανατράπηκαν πλήρως με συνεχείς αναθεωρήσεις με αδυναμίες για προβλέψεις,  λόγω της μεγάλης αβεβαιότητας για την οικονομία.’’ . Μας απάντησε  εάν και πως η πανδημία τραυμάτισε την Ελληνική Οικονομία  αλλά και  τι είχε προβλεφθεί για την αύξηση του ΑΕΠ στην χώρα μας .  Για την  Έκθεση της Επιτροπής Πισσαρίδη σχολίασε ο κ. Υφαντόπουλος ότι η Έκθεση της Επιτροπής Πισσαρίδη αποτελεί μια εμπεριστατωμένη προσπάθεια για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και την αναδόμηση του Κοινωνικού Κράτους, ωστόσο τόνισε ότι ‘’Σαράντα χρόνια αργότερα, ακριβώς οι ίδιες προτεραιότητες παραμένουν ανησυχητικά επίκαιρες με την ίδια απορία γιατί δεν εφαρμόστηκαν όλες αυτές οι καινοτόμες ιδέες, και ποιες ελπίδες έχουμε να υλοποιηθούν σήμερα.’’

Πως βλέπεται την επιστροφή στην κανονικότητα μετα από ένα χρόνο Πανδημίας;

Η οικονομική ιστορία μας διδάσκει το παρελθόν αλλά ταυτόχρονα ιχνηλατεί το μέλλον. Ανατρέχοντας σε πρόσφατες μελέτες «συλλέγουμε» γόνιμες στατιστικές πληροφορίες και «πολιτικά μηνύματα» για τις επιπτώσεις των πανδημιών στην υφήλιο. Οι πανδημίες συνέβαλλαν στον μετασχηματισμό των πολιτικών και οικονομικών συστημάτων με πολλές πολιτικές συγκρούσεις, κοινωνικές ανακατατάξεις, αυξανόμενες κοινωνικές ανισότητες, την εξαθλίωση πόλεων αλλά ταυτόχρονα και την δημιουργία νέων εμπορικών κέντρων. Τα αναπτυξιακά σενάρια και οι προβλέψεις των διεθνών οργανισμών για την προσδοκώμενη αύξηση του ΑΕΠ ανατράπηκαν πλήρως με συνεχείς αναθεωρήσεις με αδυναμίες για προβλέψεις λόγω της μεγάλης αβεβαιότητας για την οικονομία.

Για την Ελλάδα τι είχε προβλεφθεί για την αύξηση του ΑΕΠ;

Στην Ελλάδα είχε προβλεφθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση μια αύξηση του ΑΕΠ για το 2020 κατά +2%. Στη συνέχεια η Τράπεζα της Ελλάδας προέβλεψε μηδενική αύξηση  του ΑΕΠ για το 2020. Πολύ σύντομα με την εξέλιξη της πανδημίας η Morgan Stanley προέβλεψε ύφεση κατά -5,3% , για να έλθει στη συνέχεια το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο με μια νέα πρόβλεψη για μείωση του ΑΕΠ στο -10%.Η τελευταία εκτίμηση της ΕΛΣΤΑΤ ανέφερε ύφεση της Ελληνικής Οικονομίας στο -17%.

 Κύριε Καθηγητά , η πανδημία τραυμάτισε την Ελληνική Οικονομία ;  

Πράγματι, Η πανδημία έφερε ένα μακροχρόνιο πλήγμα στην Ελληνική Οικονομία. Το τραύμα αυτό αποτυπώνεται σε μια σειρά από πρόσφατες έρευνες που καταγράφουν τις ανησυχίες των Ελλήνων για τους επερχόμενους κινδύνους αύξησης της φτώχειας και της ανεργίας (56,4% του πληθυσμού), για απώλεια της πολιτιστικής ζωής (60%) και πιθανή μείωση των εισοδημάτων κατά 41%. Ο αντίκτυπος της πανδημίας του Covid-19 στις επιχειρήσεις και στους εργαζόμενους καταγράφεται σε μια σειρά από μελέτες του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας όπου το κλείσιμο των επιχειρήσεων ο περιορισμός της κυκλοφορίας και το γενικότερο lock-down επηρέασε αρνητικά το 80% του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού.

Πρόσφατα δημοσιεύθηκε η Έκθεση της Επιτροπής Πισσαρίδη. Ποια είναι άποψή σας για την μελέτη ;

Η Έκθεση της Επιτροπής Πισσαρίδη αποτελεί μια εμπεριστατωμένη προσπάθεια για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και την αναδόμηση του Κοινωνικού Κράτους. Έχει επισημανθεί και από προηγούμενες μελέτες του ΚΕΠΕ του ΙΟΒΕ και των άλλων ερευνητικών φορέων και Πανεπιστημίων  της Χώρας μας η αδήριτη ανάγκη μιας διοικητικής αφύπνισης και απεξάρτησης της δημόσια διοίκησης από το γραφειοκρατικό και πελατειακό μοντέλο. Επίσης ρηξικέλευθες, καινοτόμες προσπάθειες για το ασφαλιστικό έχουν γίνει στο παρελθόν και από τον καθηγητή Τάσο  Γιαννίτση αλλά δεν έφθασαν ποτέ στο Κοινοβούλιο για συζήτηση.

Σαράντα χρόνια αργότερα, ακριβώς οι ίδιες προτεραιότητες παραμένουν ανησυχητικά επίκαιρες με την ίδια απορία γιατί δεν εφαρμόστηκαν όλες αυτές οι καινοτόμες ιδέες, και ποιες ελπίδες έχουμε να υλοποιηθούν σήμερα. Είναι ενδιαφέρουσα η αναφορά στην Έκθεση Πισσαρίδη για τις δαπάνες υγείας που υποστηρίζει: « Στην πλευρά της δαπάνης, δημόσιας και ιδιωτικής είναι κρίσιμο να υπάρχει αποτελεσματική στόχευση». Δεν είναι βέβαια μόνο η αποτελεσματικότητα αλλά κυρίως η αποδοτικότητα των δαπανών υγείας. Αναλύοντας περαιτέρω την διάσταση αυτή θα πρέπει να αναφέρουμε ότι έρευνες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών που εξέτασαν την εξέλιξη των δημοσίων δαπανών υγείας στη Χώρα μας σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ευρώπης διαπίστωσαν δυο ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις: 1) Η Ελλάδα αντί να συγκλίνει  προς τον μέσο όρο των άλλων ευρωπαϊκών χωρών παρουσιάζει ανησυχητικές τάσεις αποκλίσεων (αρνητικός συντελεστής συσχέτισης). Πολλοί άλλοι κοινωνικοί και υγειονομικοί δείκτες πιστοποιούν την απογοητευτικά αποκλίνουσα τάση της χώρας μας σε σχέση με τον μέσο όρο της Ευρώπης. 2)Ενώ η δημόσια δαπάνη θα πρέπει να διασφαλίζει την αρχή της αποδοτικότητας, που σημαίνει ότι τα χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου πρέπει να αξιοποιούνται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. (value for money), δυστυχώς παρουσιάζεται ένα μεγάλο έλλειμα αποδοτικότητας στα δημόσια νοσοκομεία μας που φθάνει και το 30%. Αυτό σημαίνει ότι σε κάθε 1000 Ευρώ που διατίθενται από τον δημόσιο προϋπολογισμό για τα νοσοκομεία μας ένα σημαντικό ποσό που ανέρχεται στα 300 Ευρώ δεν επιτυγχάνει τον στόχο του. Επιπλέον στη χώρα μας οι ανισότητες στην πρόσβαση των υπηρεσιών υγείας παραμένουν αγεφύρωτες με ένα δεκαπενταπλάσιο ποσοστό των φτωχότερων ομάδων σε σχέση με τους πλούσιους να δηλώνουν ανικανοποίητες υγειονομικές ανάγκες.

Είναι δυνατή μια ταυτόχρονη πορεία μεταρρυθμίσεων στην οικονομία, υγεία,  παιδεία, ασφαλιστικό, δημόσια  διοίκηση ,ταυτόχρονα;

Οι Κυβερνήσεις μέσα στην κρίση και κατά την διάρκεια της πανδημίας κλήθηκαν να αναλάβουν άμεσα μέτρα για την προστασία των εργαζομένων, την διατήρηση των θέσεων εργασίας, την κοινωνική προάσπιση των ευάλωτων ομάδων, την στήριξη του εισοδήματος με φορολογικές ελαφρύνσεις και την γενικότερη τόνωση της οικονομίας και της απασχόλησης και πάνω από όλα την προάσπιση της υγείας της παιδείας και της Κοινωνικής Ευημερίας των Ελλήνων Πολιτών.Η πανδημία του κορονοιού πέρα από τις αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία, την κοινωνία και τα υγειονομικά συστήματα, ανέδειξε την ανάγκη για τεκμηριωμένές πολιτικές βασισμένες στην επιστήμη και στην γνώση. Παρα τις «ανταγωνιστικές τάσεις» μεταξύ των υπουργείων και των κλάδων διοίκησης για την υγεία την παιδεία το ασφαλιστικό και την δημόσια διοίκηση που επιδιώκουν μεγαλύτερο προϋπολογισμό και περισσότερα κονδύλια, το μεταρρυθμιστικό πνεύμα θα πρέπει να διέπεται από μια διατομεακή συνεργασία. Από την πλευρά της επιστήμης εμείς μπορούμε να προσφέρουμε τους «γόνιμους  καρπούς της διεπιστημονικής έρευνας από τους κλάδους της επιδημιολογίας, της ψυχολογίας, της κοινωνιολογίας, της κλινικής έρευνας, και των οικονομικών της υγείας για την αναζήτηση ορθολογικών λύσεων. Οι προτάσεις αυτές θα πρέπει να συνδυάζουν την κοινωνική ισότητα, την δικαιοσύνη και την μακροχρόνια βιωσιμότητά του κοινωνικού και οικονομικού συστήματος  .

Μπορεί ο ΕΟΠΥΥ να δημιουργήσει τα δίκτυα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας;

• Αποκέντρωση σε σχέση με την συγκέντρωση;
• Διοικητικές και Υγειονομικές περιφέρειες ΝΑΙ
• Άλλα σε ποιο μοντέλο 1) Το Συγκεντρωτικό του Υπουργείου Υγείας/ Εοπυυ
• Το περιφερειακό με την άριστη συνεργασία με  τις υγειονομικές και διοικητικές περιφέρειες
•  Το Νομαρχιακό με την ευθύνη της ΠΦΥ στις Νομαρχίες ;

Πως βλέπεται το μέλλον ;

Το αντικείμενο της ευρωπαϊκής οικονομική και κοινωνικής πολιτικής για τα επόμενα χρόνια, δεν θα πρέπει να αναφέρεται απλά στο κράτος πρόνοιας, αλλά θα πρέπει να αποσκοπεί κυρίως στην εξασφάλιση ενός ενεργητικού ρόλου του ευρωπαίου πολίτη στο κοινωνικό και οικονομικό σύστημα. Το μελλοντικό κράτος πρόνοιας δεν μπορεί μόνο να προστατεύει το άτομο από τους κοινωνικούς κινδύνους, με απλή επιδοματική πολιτική, αλλά θα πρέπει να διασφαλίζει ενεργούς κοινωνικούς ρόλους για όλους τους πολίτες κάθε ηλικίας. Η μελλοντική διαμόρφωση των κοινωνικών πολιτικών στην Ευρώπη των 27 δεν θα έχει μόνο ένα απλό βοηθητικό χαρακτήρα αλλά κυρίως θα διαμορφώνει ένα νέο πλαίσιο οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής για την παροχή κινήτρων ένταξης των πολιτών στην παραγωγική διαδικασία.

Η κρίση του κορονοιού θα διαρκέσει περισσότερο από τις αρχικές προβλέψεις και η επιστροφή στην ανάπτυξη και την  κανονικότητα θα διαρκέσει περισσότερο από τον προβλεπόμενο χρόνο. Η διεπιστημονική συνεργασία για την χάραξη μιας ορθολογικής πολιτικής υγείας βασισμένη στην τεκμηριωμένη επιστημονική γνώση είναι εξαιρετικά επείγουσα. Η λήψη αποφάσεων θα πρέπει να βασίζεται στην αξιολόγηση των αναγκών, στις ηθικές αξίες  που προάγουν την αλληλεγγύη, την δικαιοσύνη, την ατομική και συλλογική αίσθηση ευθύνης, την διαφάνεια,  την λογοδοσία και την υπευθυνότητα.