ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
Για τον ρόλο της διατροφής στη πρόληψη των αυτοάνοσων νοσημάτων αλλά και κατά την αντιμετώπισή τους, αναδεικνύει η Νικολέτα Ντάμπου στηνδιαδικτυακή εκπομπή υγείας Opinion Health του healthweb.gr συνομιλώντας με τον έγκριτο Κλινικό Διαιτολόγο- Διατροφολόγο Δρ. Δημήτρη Γρηγοράκη. Ποιες τροφές μας προστατεύουν από τα αυτοάνοσα νοσημάτα.
Κύριε Γρηγοράκη, καλώς ήρθατε.Καλώς σας βρήκα χαίρομαι πάρα πολύ που βρίσκομαι στην εκπομπή σας και που θα μιλήσουμε για ένα θέμα το οποίο πραγματικά θεωρώ ότι είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον. Εμείς ευχαριστούμε θερμά που είσαστε κοντά μας κύριε Γρηγοράκη. Όντως έχει ενδιαφέρον και τα τελευταία χρόνια ακούμε πάρα πολύ τον κόσμο να μιλάει για τα αυτοάνοσα, οπότε πιστεύω ότι υπάρχει ανάγκη περαιτέρω ενημέρωσης. Και εσείς είστε ο κατάλληλος επιστημών για να μας δώσετε τα φώτα σας.
Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. ‘Όταν λέμε αυτοάνοσο νόσημα, τι εννοούμε;
Καταρχήν οι αυτοάνοσες διαταραχές είναι μία διαρκώς εξελισσόμενη επιδημιολογικά παθολογική κατάσταση, που θα λέγαμε αφενός αφορά περισσότερο τον δυτικό κόσμο, μιας και είναι μία κατηγορία παθήσεων τις οποίες τα τελευταία χρόνια συναντάμε με μία διαρκώς αυξανόμενη έξαρση στις ανεπτυγμένες περιοχές. Παράλληλα, ως ομάδα παθήσεων αποτελεί την τρίτη κύρια αιτία θανάτου σε όλο τον δυτικό κόσμο, μετά τον καρκίνο και τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι μιλάμε για σοβαρές επιπλοκές της υγείας, οι οποίες δύναται να απασχολήσουν τον καθένα από μας, γιατί ο καθένας μπορεί να είναι μια εν δυνάμει προσωπικότητα που θα αναπτύξει μια αυτοάνοση διαταραχή. Η αυτοάνοση διαταραχή είναι ακριβώς μία ασθένεια η οποία είναι επίκτητη, δηλαδή την αποκτάμε στην πορεία της ζωής μας και έχει ως κοινό παρονομαστή την διαταραχή του ανοσοποιητικού, το οποίο στρέφεται ενάντια στο δικό του σύστημα, στους δικούς του ιστούς. Λειτουργεί δηλαδή αυτοκαταστροφικά, εξ ου και η λέξη αυτοάνοση διαταραχή. Αυτό σημαίνει λοιπόν ότι αυτοαντισώματα παράγονται εναντίον των ίδιων των ιστών, με αποτέλεσμα την καταστροφή τους.
Κύριε Γρηγοράκη, πώς μπορεί η διατροφή να βοηθήσει αρχικά στην πρόληψη. Να μην αναπτυχθεί το αυτοάνοσο νόσημα;
Να διευκρινίσουμε εν πρώτοις ότι όλες οι αυτοάνοσες διαταραχές μπορεί να διαφέρουν όσον αφορά την ονοματολογία τους. Μπορεί να τη λέμε ρευματοειδή αρθρίτιδα, εάν για παράδειγμα αφορά τις αρθρώσεις, Αν αφορά το νευρικό ιστό σκλήρυνση κατά πλάκας, αν αφορά το πάγκρεας σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1, αν αφορά το δέρμα ψωρίαση ή έκζεμα ή λεύκη κι άλλου τύπου διαταραχές. Όμως αυτό που θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε, νομίζω ότι η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα έχει το έχει εμπεδώσει τα τελευταία χρόνια. Είναι ότι όλες μα όλες αυτές οι διαταραχές έχουν έναν κοινό παρονομαστή, ο οποίος λέγεται διαταραχή του ανοσοποιητικού. Το ανοσοποιητικό μας λοιπόν για κάποιον λόγο «παίρνει ανάποδες στροφές», όπως θα το λέγαμε έτσι χαρακτηριστικά αλλά και κυριολεκτικά, με αποτέλεσμα τον λανθασμένο προγραμματισμό των αυτοαντισωμάτων. Αυτοαντισώματα λοιπόν, όπως είπαμε και πριν, αντί να κατευθύνονται για να εξουδετερώσουν τους εισβολείς, όπως είναι ο παραδοσιακός τους ρόλος, αυτός όταν διεκπεραιώνεται, τότε συνεχίζουν με την καταστροφή των φίλιων ιστών. Μπορεί να είναι δέρμα, μπορεί να είναι νευρικός ιστός, αρθρώσεις, πάγκρεας, ήπαρ, στομάχι ή έντερο εάν μιλάμε για κοιλιοκάκη ή ελκώδη κολίτιδα. Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι αυτή ακριβώς η διαταραχή η οποία αναφέρεται στο ανοσοποιητικό, δεν μπορεί να είναι τίποτα άλλο παρά ένα διατροφοεξαρτώμενο ή ψυχολογικά προγραμματισμένο πρόβλημα, το οποίο αφορά στην ανοσοποιητική λειτουργία. Έτσι λοιπόν, εξ ορισμού η διατροφή μπορεί να λειτουργήσει προληπτικά στην προστασία των ανοσοποιητικού. Μπορούμε δηλαδή με την κατάλληλη διατροφή να προστατεύσουμε το ανοσοποιητικό μας, έτσι ώστε να μπορεί να είναι σε θέση να εξουδετερώνει τους πραγματικούς εισβολείς και στη συνέχεια να σταματά την δράση του και όχι να εξωτερικεύεται σε αυτοκαταστροφικές διαδικασίες.
Πείτε μας ένα παράδειγμα κύριε Γρηγοράκη, δηλαδή ποια τρόφιμα θα μπορούσαν να βοηθήσουν το ανοσοποιητικό μας, έτσι ώστε κανείς να μην προσβληθεί π.χ από σκλήρυνση κατά Πλάκας ή όποιο άλλο αυτοάνοσο νόσημα; Ποιες είναι οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία ;
Θα πρέπει να πούμε πώς μπορούμε να προγραμματίσουμε το ανοσοποιητικό μας να λειτουργεί επαρκώς, να λειτουργεί με οξυδέρκεια, με σκοπό να μην εκτρέπεται ή παρεκτρέπεται. Πρώτα από όλα θα πρέπει να πούμε ότι το κυρίαρχο διατροφικό συστατικό, το οποίο βεβαίως δεν το παίρνουμε μόνο από τρόφιμα, αλλά γενικότερα από τον ήλιο είναι η βιταμίνη D, η οποία είναι o κατεξοχήν ρυθμιστής των κυττάρων έκφρασης του ανοσοποιητικού συστήματος; Αυτό σημαίνει λοιπόν ότι με επάρκεια βιταμίνης D έχουμε πολύ μικρότερες πιθανότητες να νοσήσουμε από μία αυτοάνοση διαταραχή. Από κει και πέρα, άλλα συστατικά τα οποία αναφέρονται στην εύρυθμη λειτουργία του ανοσοποιητικού είναι τα Ω-3 λιπαρά, ο ψευδάργυρος, το σελήνιο, ο χαλκός, η βιταμίνη Α και ως β-καροτένιο με αντιοξειδωτική δράση, η βιταμίνη Ε και πάλι με την αντιοξειδωτική της συμμετοχή, όπως επίσης και η βιταμίνη C. Είναι τα βασικά στοιχεία τα οποία δομούν τις λειτουργίες του ανοσοποιητικού. Βέβαια να πούμε ότι ένα υγιές ανοσοποιητικό εύρυθμα λειτουργεί και μέσα από την σωστή γαστρεντερική λειτουργία.
Και σε ποιες τροφές τα βρίσκουμε αυτά κύριε Γρηγοράκη;
Έχετε δίκιο. Ξεχνιόμαστε, αναφέροντας μόνο βιταμίνες και όχι τις πηγές που είναι το πιο σημαντικό.
• Να ξεκινήσουμε πρώτα από όλα από τη βιταμίνη D. Όπως είπαμε, είναι η βιταμίνη του ήλιου, που συνθέτουμε μέσα από την ηλιακή ακτινοβολία. Από κει και πέρα μπορούμε να την πάρουμε μέσα από διατροφικές πηγές, κυρίως από ζωικές πηγές, όπως είναι τα λιπαρά ψάρια, όπως είναι ο τόνος και ο σολωμός. Γενικότερα επιλέγουμε τα μεγάλα ψάρια και τα μικρά ψάρια τα τρώμε με το κόκκαλο, όπως είναι γαύρος, η αθερίνα και η μαρίδα και όλα αυτά τα ωραία που έχουμε στην ελληνική διατροφή. Μπορούμε να την πάρουμε και από τα αυγά.
• Από κει και πέρα πάμε στην βιταμίνη Α και κυρίως το β-καροτένιο μέσα από τα καρότα, από φυτικές πηγές αλλά και γαλακτοκομικά προϊόντα.
• Βιταμίνη Ε από το ελαιόλαδο και τους ξηρούς καρπούς. Το ίδιο ισχύει και για τον ψευδάργυρο και για το χαλκό.
• Επίσης θα βρούμε στους ξηρούς καρπούς τα Ω-3, θα τα προσλάβουμε μέσα από τα ψάρια και όλα τα θαλασσινά και δευτερευόντως από τα καρύδια, τα οποία και αυτά είναι μια φυτική πηγή.
• Την βιταμίνη C βέβαια θα την προσλάβουμε μέσα από τα πορτοκάλια, μέσα από τους χυμούς, φρούτα και λαχανικά, τα οποία διαθέτει πλουσιοπάροχα το ελληνικό παραδοσιακό μοντέλο διατροφής.
Άρα από ό,τι καταλαβαίνω κύριε Γρηγοράκη, εδώ μιλάμε για μία ισορροπημένη διατροφή.
Στη διατροφή κάνουμε το εξής λάθος: αναφέρουμε το τι πρέπει να τρώμε, τι πρέπει να κάνουμε προκειμένου να αποφύγουμε ένα πρόβλημα υγείας, αλλά δεν αναφέρουμε ι το πιο σημαντικό. Τι δεν πρέπει να τρώμε και να κάνουμε, πώς καταστρέφεται η υγεία μας μέσα από επιλογές τροφίμων, οι οποίες δεν είναι οι κατάλληλα ενδεδειγμένες. Είναι οι λεγόμενες οξειδωτικές προφλεγμονώδεις τροφές που σχετίζονται με το οξειδωτικό στρες, είτε την φλεγμονή.
-Επηρεάζουν επίσης το έντερο, που είναι και η αιτία που δημιουργούνται και τα αυτοάνοσα νοσήματα.
-Σωστά, σε αυτό έχετε απόλυτο δίκιο. Να πούμε λοιπόν ότι τέτοιου είδους τροφές, οι οποίες λειτουργούν καταστροφικά στην αποδιοργάνωση του ανοσοποιητικού συστήματος είναι διάφορα τυποποιημένα επεξεργασμένα τρόφιμα στα σούπερ μάρκετ, είτε στα πρόχειρα ταχυφαγεία, στα οποία επιλέγουμε ακατάλληλες τροφές. Είναι ακατάλληλες, διότι περιέχουν προφλεγμονώδη λιπαρά, όπως για παράδειγμα είναι τα κορεσμένα και κυρίως τα τρανς λιπαρά, τα οποία συνδέονται με τις φλεγμονές.
Για ποια λιπαρά μιλάτε; Ποια δημιουργούν φλεγμονή κύριε Γρηγοράκη;
Είναι τα τρανς λιπαρά, που προέρχονται από επεξεργασία, από μεταποίηση, από οξείδωση. Είναι τα οξειδωμένα λιπαρά, σε συνδυασμό βέβαια με τα κορεσμένα ζωικά λιπαρά, τα οποία θα βρούμε στο λίπος του κρέατος, ίσως σε μεγάλη συγκέντρωση στο λίπος στο γαλακτοκομικών προϊόντων σε πιο αθώες μορφές. Αλλά και το τηγανισμένο λάδι, το οποίο επανατηγανίζεται, οξειδώνεται και καταστρέφεται, το οποίο θα βρεθεί σε πατατάκια, τσιπς και τέτοιου είδους τρόφιμα, συν τις προσθήκες λιπαρών αυτού του είδους που θα βάλουμε στα διάφορα τυποποιημένα κρουασάν. Γενικότερα τροφές που θα καταναλώσουμε που περιέχουν πολύ, πολύ, πολύ υψηλή επεξεργασία σε συνδυασμό με προσθήκη χημικών, όπως για παράδειγμα μπορεί να είναι να επεξεργασμένο burger, επεξεργασμένος κιμάς, επεξεργασμένο ψάρι. Ο γύρος για παράδειγμα μπορεί να είναι υπερπεξεργασμένος. Να μην ξεχνάμε ότι το κόκκινο κρέας αυτού του τύπου και αυτής της μορφής, όπως και τα αλλαντικά βέβαια συνδέονται ισχυρά με τον καρκίνο του παχέος εντέρου. Αν δηλαδή δεν θα προκαλέσουν καρκίνο, θα προκαλέσουν μάλλον μία αυτοάνοση διαταραχή σε συνδυασμό βέβαια και με άλλους παράγοντες.
Κύριε Γρηγοράκη, πρέπει να προσέχουμε το κρέας να είναι βιολογικό, διότι φαντάζομαι εάν τα ζώα μεγαλώνουν με φάρμακα και διάφορες ενέσεις που τους κάνουν όλο αυτό μετά το απορροφάμε στον οργανισμό μας, σωστά;
Ακριβώς, κυρία Ντάμπου. Ίσως εδώ βρίσκεται και η πεμπτουσία του προβλήματος, όμως δεν είναι μόνο το κρέας αυτής της μορφής. Θα μιλήσουμε και για το κρέας το οποίο ψήνεται στα κάρβουνα και αναπτύσσει καρκινογόνα εξ ορισμού εξαιτίας αυτής της διαδικασίας. Θα μιλήσουμε και για το ψωμί το οποίο θα θερμαίνεται σε θερμοκρασία άνω των 170°C στο φούρνο, με αποτέλεσμα να αναπτύσσει ακρυλαμίδιο. Είναι δηλαδή διάφορες πηγές τοξικών και για να κυριολεκτήσω δεν αναφερόμαστε μόνο σε μία πηγή. Το πρόβλημα στη διατροφή είναι αθροιστικό, είναι συσσωρευτικό. Λίγο ακρυλαμίδιο, λίγοι πολυαρωματικοί υδρογονάνθρακες από το κρέας, λίγα συντηρητικά και χημικά πρόσθετα από τα τρόφιμα, τα οποία έχουν υπερεπεξεργαστεί, χημικές και χρωστικές ουσίες σε γιαούρτια, σε φρουτοχυμούς, σε καφέδες με γεύση φράουλας κτλ. Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι η προσθήκη εδώ πέρα χημικών είναι τεράστια και το ανθρώπινο σώμα αφενός το γαστρεντερικό και δευτερευόντως οι ουσίες οι οποίες θα κινηθούν προς την αιματική κυκλοφορία καθορίζοντας τις ανοσοποιητικές λειτουργίες, είναι πάρα πολύ δύσκολο να αντισταθούν σε αυτόν τον καταρράκτη τοξικών ουσιών που κατακλύζει κυριολεκτικά το ανθρώπινο σώμα. Καταλαβαίνετε ότι πρέπει να έχουμε μεγάλες αντοχές για να μη νοσήσουμε από μία διαταραχή δυτικού τύπου, όπως είναι ο καρκίνος, οι αυτοάνοσες οι διαταραχές, αλλά και τα καρδιαγγειακά νοσήματα όπου κάπου η αιτιοπαθολογία και η παθοφυσιολογία όλων αυτών μπορεί να έχει και την ίδια υποδομή.
Και σ’ όλα τα τρόφιμα κύριε Γρηγοράκη κρύβεται ζάχαρη. Με ανθρώπους που μιλάω και με ασθενείς που έχουν διαβήτη, μου λένε αυτό το πράγμα. Μου λένε «δεν μπορούμε να βρούμε τροφή έξω γιατί είναι κρυμμένη η ζάχαρη παντού». Η ζάχαρη προκαλεί φλεγμονή και ανάπτυξη αυτοάνοσων νοσημάτων;
Ναι κυρία Ντάμπου, νομίζω ότι ως καλά πληροφορημένη δημοσιογράφος υγείας προφανώς το έχετε ακούσει πολλές φορές ότι πράγματι η ζάχαρη μπορεί να λειτουργήσει ως παράγοντας επαγωγής της οξείδωσης και της φλεγμονής. Είναι αλήθεια ότι το ανθρώπινο σώμα, όπως φαίνεται, μπορεί να διαχειριστεί συγκεκριμένες ποσότητες ζάχαρης. Το λέω αυτό διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ινσουλίνη, η οποία είναι η κατεξοχήν ορμόνη που διαχειρίζεται τη ζάχαρη και αυτή μπορεί να βοηθήσει στο μεταβολισμό της αλλά μέχρι ένα σημείο. Και ξέρετε ότι ο ανθρώπινος οργανισμός με την πάροδο του χρόνου αδυνατεί να διαχειριστεί την μεγάλη ποσότητα ζάχαρης. Άρα λοιπόν, τι θέλω να πω με αυτό; Ότι η φλεγμονή, η οποία προέρχεται μέσα από την κατανάλωση ζάχαρης στα παιδιά ή στους έφηβους ή στις μικρές ηλικίες, είναι πολύ περιορισμένη, αλλά αθροιστικά σε όλη την πορεία της ζωής μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα διαχείρισης από την ηλικία των 30, 40, 50 και μετά, με αποτέλεσμα όλο αυτό το αδιαχείριστο της τοξικότητας που συνεπάγονται τα υψηλά επίπεδα της ζάχαρης να δημιουργεί ακριβώς αυτό το φαινόμενο.
Καθημερινά κύριε Γρηγοράκη, πόση ζάχαρη πρέπει να προσλαμβάνουμε για να είμαστε σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο και να μπορεί ο οργανισμός μας να βρίσκεται σε μία υγιή κατάσταση υγείας;
Όπως σας είπα και πριν, η ικανότητα κατανάλωσης ζάχαρης μειώνεται με την πάροδο της ηλικίας. Αυτό είναι ξεκάθαρο. Γι’ αυτό και αναπτύσσουμε ινσουλινοαντίσταση μετά τα 40 ή μεταβολικό σύνδρομο. Όμως πρέπει να πούμε ότι υπάρχουν προνομιούχοι οι οποίοι μπορούν να καταναλώνουν μεγαλύτερες ποσότητες ζάχαρης, μέχρι και 4-5 κουταλάκια ζάχαρη την ημέρα δεν εννοώ μόνο βέβαια αυτή που βάζουμε στον καφέ, αλλά και αυτοί που υπάρχει στα διάφορα γλυκά, ενώ άλλοι στην πραγματικότητα με μισό κουταλάκι της ζάχαρης μπορούν να αναπτύξουν παχυσαρκία ή τέλος πάντων υπερβαρότητα, γιατί ακριβώς δεν μπορεί να τη θέσουν υπό διαχείριση. Όμως σε κάθε περίπτωση είναι καλό όλοι μας, γνωρίζοντας ότι η ζάχαρη δεν μας κάνει καλό και μάλιστα όπως λέγεται πολύ ορθά το τελευταίο χρονικό διάστημα ότι 4-5 κουταλάκια ζάχαρη ισοδυναμούν με 2 πακέτα τσιγάρα την ημέρα όσον αφορά την τοξικότητά τους, γνωρίζοντας ότι η ζάχαρη δεν μας κάνει καλό, αλλά από την άλλη αυτοκαταστροφικά την επιζητούμε όλο και περισσότερο και ιδιαίτερα ξέρετε πολύ καλά εσείς οι γυναίκες ειδικά πριν την περίοδο. Νομίζω λοιπόν ότι πρώτον θα πρέπει να δώσουμε ορισμένα tips σχετικά με την κατανάλωση γλυκών. Πράγματι να γίνεται μεταγευματικά και όχι προγευματικά, εκεί που η αύξηση των επιπέδων θα είναι πολύ πιο έντονη. Να πραγματοποιείται με παρουσία άλλων συστατικών, όπως για παράδειγμα οι ξηροί καρποί που μετατρέπουν την κατανάλωση γλυκών σε ένα σε ένα γεύμα πληρέστερο σε σχέση με την προηγούμενη μορφή.
Πόση ώρα μετά το γεύμα να φάμε το γλυκό;
Μπορούμε αμέσως μετά το γεύμα. Άλλωστε τα η παραδοσιακή διατροφή μπορεί να μας καθοδηγήσει όσον αφορά τις συνήθειες που πρέπει να αναπτύσσουμε. Πρώτα από όλα το γλυκό θα πρέπει να είναι σε μικρή ποσότητα.
Μπορούμε καθημερινά να τρώμε γλυκό;
Κοίταξε, μπορούμε δυνητικά. Καθημερινά ο οργανισμός έχει ανάγκη μία ποσότητα γλυκόζης. Όμως η ποσότητα γλυκόζης, την οποία έχουμε ανάγκη, δεν καλύπτεται μόνο από τη ζάχαρη. Καλύπτεται και από τα φρούτα και από τα αμυλώδη τρόφιμα, και από γενικότερα τις τροφές που έχουμε στην καθημερινή μας διατροφή, ακόμα και τις σαλάτες. Άρα πρέπει να πούμε ότι μέχρι μία ποσότητα την οποία ο οργανισμός μας μπορεί να διαχειριστεί, είναι καλό να καταναλώνουμε γλυκόζη. Όταν βλέπεις ότι έφαγες ένα γλυκό και την επόμενη μέρα πήρες 1 kg, αυτό σημαίνει ότι έχεις υψηλό βαθμό ινσουλινοαντίστασης, με αποτέλεσμα να μην μπορείς να το κάνεις. Αν όμως δεις ότι έφαγες και την επόμενη μέρα δεν είχες κάποια επίπτωση, τότε το σώμα σου το υποστηρίζει.
Κύριε Γρηγοράκη, όσον αφορά στα αυτοάνοσα νοσήματα, υπάρχουν κάποιες τροφές οι οποίες διεγείρουν περισσότερο τον οργανισμό και ειδικότερα το έντερο, με αποτέλεσμα να προκαλούνται αυτοάνοσα νοσήματα;
Δεν μιλήσαμε κυρία Ντάμπου καθόλου για το φαινόμενο της εντερικής δυσβίωσης. Το φαινόμενο αυτό προέρχεται μέσα από την αθροιστικά κατά την πάροδο της ζωής μας λανθασμένη διαχείριση του γαστρεντερικού μας, με αποτέλεσμα να δημιουργείται προβληματική απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών και αυτή να συγχέεται με τα τοξικά συστατικά τα οποία θα έπρεπε κανονικά να κατευθυνθούν προς την έξοδο, προς την αφόδευση. Αυτό όμως δεν συμβαίνει ή τουλάχιστον συμβαίνει κατά ένα μικρότερο βαθμό για τον λόγο ότι οι λάχνες του εντέρου, όταν πλέον αλλοιωθεί η λειτουργία της εισρόφησης των θρεπτικών συστατικών εισροφούν και τοξικές ουσίες, με αποτέλεσμα να δημιουργείται φλεγμονή.
• Όμως για να δημιουργηθεί όλο αυτό το πρόβλημα, το φαινόμενο αυτό ξεκινάει από το στόμα. Το στόμα είναι το πρώτο όργανο διαχείρισης και λειτουργίας του γαστρεντερικού μας. Δεν είναι το στομάχι, είναι το στόμα. Αν δεν μασήσουμε σωστά την τροφή θα την καταπιούμε κατά κυριολεξία, γιατί τρώμε γρήγορα είτε για βαριόμαστε να φάμε είτε γιατί υπάρχει κάποιο πρόβλημα οδοντικών παθήσεων. Αυτό λοιπόν θα κουράσει περαιτέρω το στομάχι και η κόπωση του στομάχου αυτού δεν θα είναι μόνο πρακτική αλλά και λειτουργική. Δηλαδή το τρόφιμο αυτό που θα καταναλώσουμε πιθανόν θα κατευθυνθεί προς το δωδεκαδάκτυλο και στην συνέχεια στο λεπτό έντερο ακατέργαστο και αδιάσπαστο. Αυτό σημαίνει ολόκληρο το εργοστάσιο που λέγεται γαστρεντερικό η διαταραχή της λειτουργίας του εργοστασίου αυτού, ξεκινώντας από το πρώτο τμήμα που θα παραδώσει λανθασμένο υλικό στα επόμενα.
• Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι το υλικό αυτό-το αμάσητο φαγητό – είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει πολύ σοβαρές γαστρεντερικές διαταραχές, όπως βεβαίως και εντερική δυσβίωση και κατ’ επέκταση φλεγμονή στο ανοσοποιητικό. Ακόμα και τα λανθασμένα γεύματα ή η μεγάλη απουσία γευμάτων – εδώ θα είμαι πάντα αρνητικός απέναντι στην διαλειμματική νηστεία, αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα που θα το συζητήσουμε σε μια άλλη εκπομπή. Η λανθασμένη διαχείριση της διατροφής από χέρι λοιπόν θα κουράσει το γαστρεντερικό σύστημα, θα το βάλει σε περιπέτειες, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν όλα αυτά τα δυσάρεστα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζουμε από τα 30 και μετά. Γιατί ακριβώς το γαστρεντερικό μας, το οποίο έχουμε υποβάλει σε όλες αυτές τις περιπέτειες κατά τα προηγούμενα χρόνια, κάποια στιγμή κάνει την έκρηξή του.
• Δεν βλέπουμε κανένα παιδί με ευερέθιστο έντερο ή με σοβαρό πρόβλημα δυσκοιλιότητας, εκτός και αν έχουμε παθολογικές καταστάσεις. Το 90% των παιδιών δεν έχουν ευερεθιστότητα εντέρου. Αυτό σημαίνει λοιπόν το γαστρεντερικό εξορισμού είναι ένα τέλειο σύστημα το οποίο απαιτεί συγκεκριμένο τρόπο διαχείρισης και λειτουργίας.
Κύριε Γρηγοράκη, σ’ αυτό συμβάλλουν και όξινες τροφές όπως είναι το αλκοόλ, τα αναψυκτικά με ανθρακικό ή και άλλες τροφές;
Βέβαια, οτιδήποτε καταναλώνεται σε μεγαλύτερη ποσότητα από το πρέπον δέον θα δημιουργήσει προβλήματα. Όχι μόνο οι τροφές οι οποίες αναφέρετε, ακόμα και υγιεινές τροφές, όπως είναι για παράδειγμα τα πολλά λαχανικά. Ποιος είπε ότι οι πολλές σαλάτες και τα πολλά λαχανικά δεν προκαλούν γαστρεντερικές διαταραχές; Ποιος είπε ότι το πολύ νερό είναι καλό για την ανθρώπινη υγεία; Σε καμία περίπτωση γι’ αυτό και η φύση έχει επινοήσει την περίφημη αρχή του μέτρον άριστο. Επαναλαμβάνω ότι όλες οι τροφές δυνητικά μπορούν σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό να δημιουργήσουν την έννοια και την αίσθηση των προβλημάτων στο ανθρώπινο γαστρεντερικό και κατ ‘επέκταση στο ανοσοποιητικό σύστημα. Όλα λοιπόν με μέτρο, όλα σε ισορροπία και κυρίως να έχουμε πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού μας ότι οι πρόγονοί μας ήξεραν καλύτερα ο τρόπος διαχείρισης των γευμάτων και οι διδαχές της ελληνικής παραδοσιακής διατροφής είναι εκείνες που πέρα και πάνω από κάθε επιστημονική ανακάλυψη θα μας οδηγούν πάντα στον ορθό δρόμο και στην ορθή επιστημονική άποψη.
Και φαντάζομαι και το μαγείρεμα στο σπίτι. Γιατί χρησιμοποιούμε διαφορετικά υλικά και πιο υγιεινή διαδικασία, έτσι;
Ο τρόπος με τον οποίο αντιμετώπιζε η γιαγιά μας και ο παππούς μας τη διατροφή του νομίζω ότι είναι η πιο σωστή λύση, πέρα και πάνω από κάθε επιστημονική ανακάλυψη.
Ξεκάθαρα το πιστεύω αυτό, γιατί στην ουσία η επιστημονική έρευνα ανακαλύπτει αυτά που μας λέγανε οι παλιοί. Έβαζαν βότανα, κουρκουμά, χρησιμοποιούσαν κρόκο Κοζάνης, όλα τα θαυμάσια είδη της ελληνικής φύσης. Αυτή είναι η απόλυτη παραδοχή μιας διατροφής, η οποία πραγματικά τα αντιοξειδωτικά της τα αντιφλεγμονώδη της και γενικότερα η προστασία που προσφέρει στην υγεία είναι τεράστια παρά τις όποιες ατασθαλίες πραγματοποιούσαν ενίοτε. Δηλαδή δεν θα πούμε ποτέ ότι και η κρητική παραδοσιακή διατροφή δεν περιείχε λιπαρά ή δεν περιείχε αλκοόλ. Η Κρήτη έχει μελετηθεί και η Ήπειρος έχει ωραία πράγματα στη διατροφή της και η Θεσσαλία και τα νησιά όλα. Αυτός ο τύπος και το μοντέλο της παράδοσης φαίνεται ότι μας διατηρούσε υγιείς, κάτι το οποίο σήμερα φαίνεται να μην ισχύει τόσο. Σήμερα έχουμε επιλογές δυτικού τύπου επιλογές στη διατροφή μας, οι οποίες τα burger και γενικότερα το fast food και όλα αυτά τα πρόχειρα. Αντί να φτιάξεις πουρέ πάρε την σκόνη, πάρε τη σούπα που τη βάζεις στο νερό.
- Όλη αυτή η βιομηχανία και η κατεργασία των προϊόντων προφανώς θα αφήσει τα αποτυπώματά της στην ποιότητα των τροφίμων που καταναλώνουμε σε συνδυασμό βέβαια και με ψυχολογικούς παράγοντες. Δεν μιλήσαμε για την ψυχολογία, αλλά και αυτή είναι ένα κομμάτι της ανθρωπογεωγραφίας και πάρα πολύ σημαντικό όσον αφορά την αιτιοπαθογένεια των αυτοάνοσων διαταραχών. Όταν λοιπόν η λανθασμένη διατροφή συναντά την λανθασμένη και την αρνητική ψυχολογία, καταλαβαίνετε ότι το μείγμα αυτό δημιουργεί ένα εκρηκτικό αποτέλεσμα όσον αφορά την καταστροφή της ανθρώπινης υγείας.
Ακριβώς, και αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα όλο αυτό που περιγράφετε. Κύριε Γρηγοράκη, γίνεται πολύς λόγος πάντα για την αποτοξίνωση του οργανισμού. Μπορείτε να μας πείτε 2 λόγια γι’ αυτό, δηλαδή με ποιον τρόπο; Αν αποφασίσω εγώ ότι θέλω να κάνω μία αποτοξίνωση, μπορώ αύριο να πίνω μόνο πορτοκαλάδα;
• Όχι, κυρία Ντάμπου. Θεωρώ ότι η αποτοξίνωση είναι μία πολύ πιο ουσιαστική πράξη, η οποία δεν έχει να κάνει μόνο με χυμούς. Προφανώς η λέξη αποτοξίνωση αναφέρεται στην απομάκρυνση οποιαδήποτε τοξίνης από το ήπαρ ή από το ανθρώπινο σώμα. Αυτό σημαίνει ότι με μια διαδικασία η οποία μπορεί να προκαλέσει διούρηση ή εφίδρωση μπορούμε να επάγουμε αυτό το αποτοξινωτικό φαινόμενο. Για παράδειγμα, ακόμα και η σάουνα είναι μιας μορφής αποτοξίνωση. Άρα λοιπόν, η κατανάλωση μη τοξικών προϊόντων ή προϊόντων που δεν περιέχουν τοξίνες, όπως για παράδειγμα τα ζωικά προϊόντα. Άρα λοιπόν όταν αναφερόμαστε σε μία αποτοξινωτικού τύπου διατροφή, εννοούμε μια διατροφή η οποία δεν περιέχει ζωικά προϊόντα, έχει κατά κύριο λόγο φυτικής προέλευσης, τα οποία καταναλώνονται για ένα συγκεκριμένο και περιορισμένο χρονικό διάστημα. Μην ξεχνάμε ότι και η νηστεία είναι μια μορφή αποτοξίνωσης, η οποία συνιστά την μη κατανάλωση ζωικών προϊόντων με σκοπό την αποτοξίνωση για 47 ημέρες που διαρκεί η περίφημη νηστεία της Σαρακοστής. Άρα χρειάζονται αυτά τα μικρά χρονικά διαστήματα, αλλά χρειάζεται όμως και η κατανάλωση κρέατος μετά την αποτοξίνωση με σκοπό να επαναφέρει το σώμα σε μία φυσιολογικού τύπου λειτουργία, γιατί όλα τα θρεπτικά συστατικά είναι απαραίτητα για να πάρουμε και σίδηρο μέσα από το κρέας. Χρειάζεται να πάρουμε προφανώς και άλλου είδους θρεπτικές ουσίες, τις οποίες δεν λαμβάνουμε κατά την αποτοξινωτική περίοδο. Άρα όλα με μέτρο κυρία Ντάμπου.
Παν μέτρον άριστον, κύριε Γρηγοράκη και από ό,τι καταλαβαίνω μας βοηθάει πολύ και η μεσογειακή διατροφή γιατί όλα αυτά που αναφέρετε ουσιαστικά χαρακτηρίζει μια μεσογειακή διατροφή.
Νομίζω ότι η ελληνική παραδοσιακή διατροφή είναι το gold standard των διατροφών παγκοσμίως. Αυτού του τύπου τη διατροφή πρέπει να την προστατεύουμε. Πρέπει να την μεταδίδουμε στα παιδιά μας και σε όλο τον κόσμο γενικότερα και να μιλάμε πάντα για την παραδοσιακή διατροφή. Θα μου επιτρέψετε να σας πω ότι οι αναφορές βεβαίως οι επιστημονικές μπορούν να κάνουν λόγο για την μεσογειακή διατροφή, αλλά ενιαία διατροφή σε 23 περίπου χώρες που απαρτίζουν τις χώρες Μεσογείου με διαφορετικά βιώματα, κουλτούρες, διαφορετική βιογραφία και διαφορετικά μοντέλα και αντίληψη του τρόπου ζωής νομίζω ότι δεν μπορεί να υφίσταται. Άρα λοιπόν, αν θέλουμε να είμαστε πιο σωστοί, θα πρέπει να αναφερόμαστε στην ελληνική παραδοσιακή διατροφή, η οποία εκτός των άλλων μπορεί να μας βοηθήσει και στην πρόληψη, αλλά και στην αντιμετώπιση των αυτοάνοσων διαταραχών και μάλιστα όλα αυτά δεν τα λέω τυχαία, αλλά απεικονίζονται σε αυτό το βιβλίο, του οποίου σας δείχνω την δεύτερη έκδοση. Ο τίτλος του είναι «Αυτοάνοσα, ανοσοποιητικό και διατροφή», 450 σελίδες μελέτης επάνω στις αυτοάνοσες διαταραχές και στην καθεμία ξεχωριστά για περίπου 23 ευρέως διαδεδομένα νοσήματα το πώς τα αντιμετωπίζουμε διατροφικά; Καταλαβαίνετε ότι η άποψη που σας ανέπτυξα προηγουμένως έχει βάση. Προέρχεται μέσα από την έρευνα, από την καθημερινή διατροφική πράξη και βέβαια την κλινική αντιμετώπιση των περιστατικών με αυτοάνοσες διαταραχές όσον αφορά τη διατροφική τους διαχείριση.
Ευχαριστώ κυρία Ντάμπου για τα καλά σας λόγια. Χαίρομαι πάρα πολύ που συζητήσαμε το συγκεκριμένο θέμα στην εκπομπή σας και πραγματικά θα χαρώ πάρα πολύ να πούμε και άλλα και άλλα ωραία πράγματα στο μέλλον, γιατί νομίζω ότι το θέμα της διατροφής είναι ανεξάντλητο.
Και είναι ζωτικής σημασίας. Κύριε Γρηγοράκη, σας ευχαριστώ θερμά που ήσασταν κοντά μας. Συζητήσαμε αυτό το πολύ σοβαρό θέμα που απασχολεί πολλούς ανθρώπους, γιατί δυστυχώς αυξάνονται τα αυτοάνοσα νοσήματα τα τελευταία χρόνια και σίγουρα ανανεώνουμε το ραντεβού μας πάρα πολύ σύντομα, γιατί έχουμε να συζητήσουμε πολλά και ενδιαφέροντα θέματα.
