Φιλοξενούμε στην διαδικτυακή εκπομπή Opinion Health του healthweb.gr την κυρία Αθηνά Πάσσιου- Πρόεδρος του Φορέα « Θάλπος-Ψυχική Υγεία» που τα τελευταία 18 χρόνια συμμετέχει ενεργά στην ψυχιατρική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα .
Κυρία Αθηνά Πάσσιου πείτε μας τι είναι ο φορέας «Θάλπος-Ψυχική Υγεία»;
Ο φορέας «Θάλπος-Ψυχική Υγεία» λειτουργεί 18 χρόνια, δηλαδή ενηλικιωθήκαμε φέτος και δραστηριοποιείται στον χώρο της ψυχικής υγείας. Είναι φορέας που συνεργάζεται και εποπτεύεται από το Υπουργείο Υγείας. 18 χρόνια έχουμε στεγαστικές δομές, που σημαίνει ότι φιλοξενούμε μόνιμα ανθρώπους μέσα στις δομές μας με σοβαρά ψυχιατρικά προβλήματα και έχουμε και κέντρα ημέρας, όπου είναι ανοιχτά στο ευρύ κοινό, στον γενικό πληθυσμό.
- Ουσιαστικά δηλαδή υπηρετούμε την ψυχική υγεία, η οποία είναι πολύπαθη, γιατί υπάρχει ένα τεράστιο στίγμα σχετικά με το θέμα της ψυχικής υγείας, όπως γνωρίζουμε όλοι. Και ευτυχώς, σε εισαγωγικά θα το πω βέβαια τώρα, ο Covid μας ανάγκασε να βγούμε να μιλήσουμε για αυτά τα θέματα που φάνηκε ότι μας απασχολούν όλους.
Φυσικά είναι ένα θέμα το οποίο απασχολεί κάθε άνθρωπο. Γιατί κάποια στιγμή η ψυχούλα όλων μας θα κουραστεί, θα τα πούμε αναλυτικά στην πορεία. Ποιο είναι το όραμα του Φορέα’’ Θάλπος-Ψυχική Υγεία.’’
Το μεγαλύτερο όραμα, γιατί έχουμε και ένα μότο το οποίο το λέμε συνέχεια και είναι “Θάλπος για όλους”, είναι να ανοίξουμε το κομμάτι ψυχική υγεία, να μιλούν όλοι ανοιχτά, να μην υπάρχει στίγμα, γιατί όπως ξέρετε το στίγμα είναι πολύ βαρύ στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση. Να βοηθήσουμε ανθρώπους που δεν έχουν πόρους οικονομικούς να πάνε σε ανθρώπους ψυχικής υγείας, ψυχιάτρους, ψυχολόγους, γιατί δεν έχουν χρήματα, και κοστίζουν όπως τα γνωρίζουμε αυτά. Γιατί οι δικές μας υπηρεσίες είναι δωρεάν όλες και στα κέντρα ημέρας και εννοείται στεγαστικές δομές και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό.
• Όραμά μας λοιπόν, να βοηθήσουμε όσο γίνεται περισσότερο κόσμο στον γενικό πληθυσμό και επίσης θέλουμε να υπηρετήσουμε το κομμάτι της πρόληψης, δηλαδή να ενημερώσουμε κόσμο για τα θέματα αυτά, γιατί δυστυχώς δεν υπάρχει πλήρης ενημέρωση.
• Έτσι, γι’ αυτό είμαστε και εδώ σήμερα.
Πόσα κέντρα ημέρας υπάρχουν και σε ποιες περιοχές;
Υπάρχουν 4 αυτή τη στιγμή. Θα σας πω και γιατί το κάθε ένα είναι διαφορετικό.
1. Το πρώτο κέντρο ημέρας είναι στην Ανατολική Αττική με έδρα τον Μαραθώνα, όπου αφορά κέντρο ημέρας ενηλίκων μαζί με κινητή μονάδα.
- Η κινητή μονάδα τι κάνει;
Η κινητή μονάδα, θα το πω και σήμερα, γιατί έχουμε και ένα θέμα τις μέρες αυτές με πυρκαγιές, είναι στην υπηρεσία των ανθρώπων εκεί να τους βοηθήσουν ψυχολογικά. Η κινητή μονάδα λοιπόν πηγαίνει οπουδήποτε δεν μπορεί ο άνθρωπος που έχει θέμα να έρθει σε εμάς. Δηλαδή το κέντρο μας είναι στο Μαραθώνα. Εμείς είμαστε Ανατολική Αττική, δηλαδή κινητή μονάδα αφορά την Ανατολική Αττική και όπου αλλού χρειαστεί μέσα στο Νομό Αττικής. Κάποιος έχει θέματα κινητικά, προβλήματα, δεν μπορεί να βγει από το σπίτι του. Είναι πολύ ηλικιωμένος για παράδειγμα, έτσι; Αυτός δεν έχει ανάγκη από βοήθεια; Άρα πηγαίνει λοιπόν η κινητή μας μονάδα, προσφέρει αυτή τη βοήθεια και εάν χρειαστεί περαιτέρω τον παραπέμπουμε σε κάποιο νοσοκομείο ή κάπου αλλού. Έτσι κάνουν παραπομπές.
• Να το τονίσω λιγάκι αυτό, συγνώμη δεν θέλω να σας διακόψω. Επειδή είναι οι μέρες τέτοιες, είναι στην υπηρεσία η κινητή μονάδα, είναι έτοιμη να παράσχει οποιαδήποτε ψυχολογική υποστήριξη στους ανθρώπους που έχουν ανάγκη, γιατί ξέρουμε πόσο βαρύ είναι όλο αυτό το θέμα της φωτιάς και των περιουσιών οι οποίες χάνονται. Και φυσικά ελπίζω να μην έχουμε καμία ανθρώπινη ζωή.
Πολύ σημαντικό είναι αυτό κυρία Πάσσιου. Οπότε το ένα κέντρο ημέρας είναι στον Μαραθώνα.
Πιάνει όλη την Ανατολική Αττική, το δεύτερο το γλυκό μας στο κέντρο, όπως λέω, αφορά παιδιά και εφήβους και είναι στο δήμο της Πεντέλης και αφορά δήμους Αμαρουσίου, Πεντέλης, Κηφισιάς, τους όμορους δήμους. Αυτό είναι το γλυκό μας λοιπόν, κέντρο, των παιδιών και των εφήβων. Άλλο ένα τεράστιο κομμάτι αυτό πρόληψης, γιατί οι έφηβοι αντιμετωπίζουν πάρα πολλά θέματα για σχολικό εκφοβισμό και οι γονείς δεν ξέρουν πώς να τα αντιμετωπίσουν όλα αυτά. Οπότε οι δικοί μας εξειδικευμένοι ψυχολόγοι και ψυχοθεραπευτές είναι έτοιμοι δωρεάν, το ξαναλέω και το τονίζω, να δώσουν τη βοήθειά τους κατόπιν ραντεβού βέβαια πάντα στο κέντρο μας, στα παιδιά και στους εφήβους και στις οικογένειές τους. Πάμε λίγο προς τα κάτω τώρα, πάμε στον Δήμο Περιστερίου.
- Το κέντρο εξυπηρετεί όλη την οικογένεια;
Ναι . όλη την οικογένεια. Πολλές φορές αντιλαμβάνεστε ότι το παιδί μόνο του δεν μπορεί να δώσει μια λύση, είναι και ανήλικα πολλά παιδιά, μπορεί να είναι και ενήλικα. Οι γονείς όμως πρέπει να θεραπευτούν και αυτοί για να μπορέσουν να συνεχίσουν το έργο των θεραπευτών μέσα στην οικογένεια. Και αφήνω τελευταίο το τέταρτο, που είναι μέσα στον κεντρικό άξονα στην πόλη της Αθήνας, στο Μοναστηράκι, όπου αφορά την ψυχική υγεία των εργαζομένων.
Ν.Ν: Να κάνω μια μικρή παρένθεση. Πριν λίγες ημέρες έγιναν και τα εγκαίνια.Ήμασταν όλοι εκεί και πραγματικά κυρία Πάσσιου έχω να πω ότι είναι όντως ένα στολίδι. Είναι πραγματικά λαμπερό, νιώθει κανείς πάρα πολύ όμορφα και οικεία και γαλήνη. Εγώ αυτό έζησα. Ένιωσα αυτή την όμορφη γαλήνη και πολύ ωραία ενέργεια και συγχαρητήρια γι’ αυτό.
Ευχαριστούμε πάρα πολύ και ξέρετε πόσο σημαντικό είναι το θέμα στον εργασιακό μας χώρο. Γιατί όλοι έχουμε περάσει και το στρες μας και τις ανασφάλειές μας, υπάρχουν άνθρωποι που έχουν φύγει, τους έχουν απολύσει, δεν ξέρουν πώς να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα αυτά, επαγγελματίες που έχουν χάσει τις επιχειρήσεις τους. Όλο αυτό το φάσμα θέλει μια υποστήριξη ψυχολογική.
Σίγουρα. Άρα τα κέντρα ημέρας απευθύνονται στους εργαζόμενους, σωστά;
- Όταν λέμε εργαζόμενους, εννοούμε όλους ανεξαιρέτως;
Επειδή η συνεργασία έχει γίνει με το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών, κατά προτεραιότητα είναι τα μέλη του. 20.000 μέλη αριθμεί το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών. Δεν σημαίνει ότι και κάποιος που δεν είναι μέλος δεν μπορεί να έρθει σε εμάς.
Απλά ιεραρχείται ως προτεραιότητα.
Ακριβώς, με σειρά προτεραιότητας.
Ν.Ν :Οι επιχειρήσεις είναι υποχρεωτικό να είναι στο επιμελητήριο Αθηνών.
Ακριβώς, οπότε ουσιαστικά είναι όλοι.
Και αφορά τους εργαζόμενους και τους ανθρώπους που ανοίγουν εταιρείες.
Βεβαίως, δηλαδή και τους εργοδότες και τους εργαζόμενους. Γιατί είπαμε πρέπει να τα βλέπουμε και από τις 2 πλευρές. Δηλαδή ένας εργοδότης πρέπει να μάθει πώς να αντιμετωπίζει θέματα και να είναι καλύτερος εργοδότης, αλλά και ένας εργαζόμενος πώς μπορεί να αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα που μπορεί να παρουσιαστεί στο χώρο εργασίας του.
Πώς θα λειτουργείτε; Θα λειτουργείτε κατόπιν ραντεβού ;
- Κατόπιν ραντεβού, ακριβώς.
- 24 ώρες το εικοσιτετράωρο;
- Όχι αυτό είναι 9-5, αλλά θα το διευρύνουμε μέχρι τις 7, επειδή ξέρουμε ότι πολλοί εργάζονται μέχρι τις 5 Αργότερα έχουμε σκοπό να βάλουμε και μια γραμμή τηλεφωνικής υποστήριξης.
- Θα γίνονται και πάρα πολλές παραπομπές. Δηλαδή αν κάποιο περιστατικό χρήζει περαιτέρω ψυχιατρικής υποστήριξης, τότε θα παραπέμπουμε σε κάποια νοσοκομεία αρμόδια δημόσια.
Άρα προς το παρόν κάποιος που μας ακούει να ξέρει ότι λειτουργούν 9 με 5 και 7. Και πρέπει πριν να κλείσει ένα ραντεβού.
- Σαββατοκύριακο λειτουργεί;
Όχι, τα κέντρα ημέρας δεν λειτουργούν Σαββατοκύριακα. Γιατί, εντάξει, πρέπει και οι θεραπευτές να ξεκουράζονται.
Εκεί έρχεται ένας άνθρωπος, ο οποίος έχει ψυχιατρικό πρόβλημα ή και ψυχολογικά, πιο απλά προβλήματα;
Όλοι μας. Δηλαδή επειδή πραγματικά ο κόσμος μπερδεύεται και λέει, μα δεν έχω κάποιο ψυχιατρικό πρόβλημα.
Δηλαδή θα έχει και ψυχιάτρους και ψυχαναλυτές.
Βεβαίως, βεβαίως και ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς, όλο το φάσμα. Γιατί κάποιος μπορεί να έχει ένα απλό στρες , να μάθει να διαχειρίζεται το θυμό του. Πόσο σημαντικό είναι αυτό που το ξεχνάμε;
Ειδικά στο εργασιακό περιβάλλον όλα αυτά είναι σημαντικά για την αρμονία και για την καλή συνεργασία.
Τώρα αν είναι κάποιο πιο σοβαρό θέμα, θα το αναλάβει ο ψυχίατρος, και ακόμη πιο σοβαρό θα έχουμε μια παραπομπή σε δημόσια νοσοκομεία.
- Να ξανασημειώσουμε λιγάκι ότι είναι εντελώς δωρεάν. Δεν υπάρχει καμία συμμετοχή.
- Καμία συμμετοχή, όχι. Είναι του Υπουργείου Υγείας αυτό με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης. Ξεκινάμε τώρα θα λειτουργήσει όλους τους μήνες αυτούς. Μετά θα προχωρήσουμε πάλι με κονδύλια του Υπουργείου γι’ αυτό και δεν χρεώνουμε κανέναν ούτε 1 €.
- Άρα όλη η χρηματοδότηση γίνεται από το Ταμείο Ανάκαμψης μόνο.
Όλες αυτές οι ενέργειες είναι τόσο σημαντικές κυρία Πάσσιου, γιατί δυστυχώς είναι μια μάστιγα τα ψυχολογικά θέματα πλέον και μετά που έχουμε ζήσει και πάρα πολλές δύσκολες καταστάσεις και συνεχίζουμε.
Με βλέπετε και επιμένω για την οικογένεια, για ποιον λόγο; Ότι παλιότερα, όταν εγώ πήγαινα ας πούμε για σχολείο δεν είχαμε τόσο μεγάλα θέματα με εκφοβισμούς με bullying στα σχολεία, στα παιδιά. Παίζαμε, ήταν διαφορετικά τα πράγματα. Τώρα βλέπετε πόσο εύκολα άλλα παιδιά μπορούν να δημιουργήσουν πρόβλημα σε ένα άλλο παιδί. Αυτό είναι σημαντικό και πρέπει λίγο να βοηθήσουμε τα παιδιά με την πρόληψη.
Ν.Ν : Υπάρχει θυμός. Εγώ βλέπω ότι τα μικρά παιδιά είναι επιθετικά.
- Ακριβώς, υπάρχει θυμός.
Ν.Ν: Οπότε είναι σημαντικό για όλα αυτά να έχει κανείς μια εύκολη πρόσβαση. Γιατί η αλήθεια είναι ότι μέχρι τώρα ήταν σχεδόν πολυτέλεια να πάει κανείς σε ένα ψυχολόγο, γιατί είναι αρκετά τα χρήματα που ζητάνε οι άνθρωποι.
- Και ξέρετε κάτι; Δεν είναι μια φορά, δεν θα πας μια φορά και θα λυθεί το πρόβλημα για να μη μιλάμε με ανακρίβειες. Θέλει μια πορεία όλο αυτό, που σημαίνει ότι μπορεί να πάρει και αρκετό καιρό. Δεν μπορεί κάποιος οικονομικά να το στηρίξει πάντα μια οικογένεια.
- Μπορεί να πάρει και 2 και 3 χρόνια, ανάλογα την περίπτωση.
Ακριβώς. Οπότε εκεί είμαστε εμείς, ανάλογα την υπόθεση και το κέντρο. Αν είναι παιδιά, αν είναι έφηβοι, ενήλικες, αν είναι εργαζόμενοι. Και φυσικά έχουμε και στεγαστικές μονάδες. Έχουμε ήδη 2 στεγαστικές που μένουν μέσα άνθρωποι που είναι το σπίτι τους και έχουν βαριά ψυχιατρικά προβλήματα.
Μιληστε μας γι’ αυτό. Είναι ξεχωριστές μονάδες και πού βρίσκονται;
Βεβαίως, είναι ξεχωριστές μονάδες αυτές. Η μία είναι στην Κηφισιά 18 χρόνια, η άλλη είναι στη Μεσσηνία, στην Καλαμάτα. Και τώρα ανοίξαμε και άλλες 3 στο νομό Μεσσηνίας στην πόλη της Κυπαρισσίας και στα Φιλιατρά.
- Για ποιες ηλικίες είναι;
Δεν είναι θέμα ηλικιών εκεί, είναι παραπομπές από τα δημόσια νοσοκομεία προς εμάς, για να ελαφρυνθούν λίγο οι πτέρυγες των δημοσίων νοσοκομείων με βαριά περιστατικά και να είναι σε πιο μικρό ελεγχόμενο περιβάλλον. Είναι δηλαδή ήδη περιστατικά που είναι στο νοσοκομείο.
Τα δημόσια Ψυχιατρικά νοσοκομεία ξέρουμε ότι έχουν πολλά προβλήματα οπότε αυτό είναι μια πολύ σημαντική βοήθεια. Κυρία Πάσσιου, εσείς πόσα χρόνια είστε Πρόεδρος στο Θάλπος;
18 χρόνια.
- Είστε από την αρχή.
Από την αρχή, ήταν το όραμά μου. Έτσι ξεκίνησε ο φορέας. Ήταν ένα δικό μου όραμα, είχα ένα θέμα οικογενειακό που με ώθησε με τα προβλήματα που υπήρχαν τότε, πριν από 18 χρόνια, ήταν πολύ πιο δύσκολα τα πράγματα από ό,τι είναι τώρα και στους δημόσιους χώρους και στις υπηρεσίες και στα νοσοκομεία. Ήθελα να προσφέρω. Μου αρέσει να προσφέρω, να βλέπω ανθρώπους να κάνουν λίγο καλύτερη τη ζωή τους όσο μπορώ και όσο γίνεται. Έτσι ξεκίνησα από 18 χρόνια.
- Ήταν μια δική σας ιδέα;
Υπήρχε ήδη το πρόγραμμα Ψυχαργώς, γιατί το πρόγραμμα αυτό είναι πάνω από 30-40 χρόνια. Υπήρχαν φορείς δηλαδή που είχαν ξεφύγει, το είχαν ξεκινήσει. Το έμαθα, το αγάπησα και είπα “θέλω και εγώ να βοηθήσω πάρα πολύ ανθρώπους που έχουν σοβαρά προβλήματα”. Και έτσι ξεκίνησα πριν 18 χρόνια. Η πορεία συνεχίζεται και έχουμε πολύ μεγάλο μέλλον.
Κάνατε και αρκετή δουλειά με την κυρία Ζωή Ράπτη.
Ναι, τα τελευταία χρόνια όταν ήταν υπουργός αρμόδια για τα θέματα ψυχικής υγείας και εξαρτήσεων, η αλήθεια είναι ότι έγινε πάρα πολλή δουλειά σε πολύ μικρό, σύντομο χρονικό διάστημα. Προκηρύχθηκαν με διαγωνισμό 106 δομές σε όλη την επικράτεια, σε όλη τη χώρα. Και κατόπιν διαγωνισμού οι φορείς του υπουργείου, γιατί είναι μόνο για φορείς του υπουργείου κατεβήκαμε στο διαγωνισμό, αξιολογηθήκαμε, βαθμολογηθήκαμε και κάποιοι πήραμε τα projects αυτά να τα υλοποιήσουμε.
Υπέροχα. Εσείς μετά από 18 χρόνια που έχετε τόση μεγάλη εμπειρία στο χώρο της ψυχικής υγείας, τι αλλαγές διαπιστώνετε;
Οι αλλαγές δεν είναι πολύ μεγάλες, λυπάμαι που το λέω. Δεν είναι πολύ μεγάλες, θέλουμε ακόμα πολλή δουλειά στα κομμάτια αυτά. Όμως επειδή θέλω να είμαι πάντα αισιόδοξη και να βλέπω την καλή πλευρά των πραγμάτων, θεωρώ ότι έστω κάποια βήματα έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια και νομίζω θα προχωρήσουν. Και η νέα ηγεσία, δηλαδή του υπουργείου, έχει τη διάθεση να συνεχίσει το έργο και θεωρώ θα πάμε ακόμη καλύτερα, αλλά έχουμε δουλειά ακόμα μπροστά μας.
Δείτε την συνέχεια εδώ: Αθηνά Πάσσιου : Στο χώρο της ψυχικής υγείας δεν υπάρχουν μεγάλες αλλαγές