”Η νέα διοίκηση της λίμνης Βουλιαγμένης δεν δίνει φέτος εισιτήρια στους ρευματοπαθείς .’’ , λέει μεταξύ άλλων η Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αντιρευματικού Αγώνα, Αθανασία Παππά στην εκπομπή Opinion Health του healthweb.gr .
Η κ. Αθανασία Παππά είναι η Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αντιρευματικού Αγώνα και επισκέπτης υγείας και η οποία μίλησε στο healthweb.gr για τους ασθενείς με ρευματικά νοσήματα και την πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν σήμερα καθώς και τα προβλήματα που χρήζουν άμεσης επίλυσης στο σύστημα υγείας.
- Κυρία Παππά, καλώς ήρθατε.
- Καλησπέρα σας, κυρία Ντάμπου, σας ευχαριστώ πάρα πολύ για την μακρόχρονη ευαισθησία που δείχνετε όταν υπάρχουν προβλήματα και στέκεστε δίπλα πάντα στους ασθενείς. Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ.
Να είσαστε καλά και εγώ ευχαριστώ για μια όμορφη συνεργασία πάνω απ’ όλα ανθρώπινη και ο ένας να βοηθάει τον άλλον.
Πείτε μας σήμερα στην Ελλάδα πόσοι έχουν φτάσει οι ασθενείς με ρευματικά νοσήματα;
Δυστυχώς και λέω δυστυχώς γιατί τα τελευταία στοιχεία που έχουμε δείχνουν ότι αυτός ο αριθμός που θα σας πω είναι μεγάλος, είμαστε 2 εκατομμύρια ασθενείς που πάσχουν από κάποιο ρευματικό νόσημα, και όταν μιλάμε για ρευματικό νόσημα, ξέρετε αρκετοί έχουμε στο μυαλό μας ότι μιλάμε μόνο για 1, 2, 3 νοσήματα, όπως είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η αρθρίτιδα, η οστεοαρθρίτιδα. Όχι, τα ρευματικά νοσήματα αγγίζουν τα 170-180, είναι πάρα πολλά. Γι’ αυτό ο αριθμός είναι αυξημένος, αλλά δυστυχώς τα τελευταία στοιχεία μας δείχνουν ότι ειδικά μετά τον κορωνοϊό όλο και περισσότεροι συνασθενείς μας υπάρχουν γύρω μας και όλο και περισσότερο διαγιγνώσκονται με κάποιο αυτοάνοσο ρευματικό νόσημα.
Και πώς διαμορφώνεται η καθημερινότητα των ασθενών με κάποιο ρευματικό νόσημα στην Ελλάδα σήμερα το 2023;
Ξέρετε κάτι; Φωνάζουμε πάρα πολλά χρόνια. Εγώ για όσους δεν γνωρίζουν, έχω ρευματικό νόσημα, ρευματοειδή αρθρίτιδα, τα τελευταία 40 χρόνια. Έχω φτάσει στην ηλικία των 46-47 ετών. Θυμάμαι ότι τότε ο ιατρός ήταν αρχηγός, ήταν αυτό που έλεγε και τίποτα άλλο, δεν δεχότανε καμία αντίρρηση ή κάτι να πούμε την άποψή μας. Ευτυχώς έχουμε περάσει σε ένα άλλο μοντέλο και από το ιατροκεντρικό έχουμε περάσει ένα ασθενοκεντρικό μετά από πάρα πολλούς αγώνες, πάρα πολλές διεκδικήσεις,. Αλλά ακόμα έχουμε δρόμο μπροστά μας. Θα πούμε όμως ότι είμαστε σε ένα καλό σημείο όσον αφορά την επαφή μας με τον γιατρό, την στιγμή που έχουμε έναν ασθενή απέναντι μας, ο οποίος έχει γνώση και γνωρίζει πώς να διεκδικήσει αυτό το δικαίωμά του, δηλαδή για καλύτερη επαφή με τον γιατρό. Από κει και πέρα όμως υπάρχουν πάρα πολλά προβλήματα που εδώ και χρόνια προσπαθούμε να τα κλείσουμε και δεν βρίσκουμε τη λύση.
Κυρία Παππά, θα αναλύσουμε σιγά σιγά τα προβλήματα προς τα κάτω. Απλά ήθελα να μας δώσετε μια εικόνα πριν ξεκινήσουμε να λύνουμε το ‘’κουβάρι’’ των προβλημάτων, μια εικόνα για την καθημερινότητά σας. Δηλαδή, πώς είναι εσείς που το βιώνετε γιατί είστε και ασθενής, πώς είναι η καθημερινότητά σας; Δηλαδή μπορείτε να κάνετε όλες σας τις δουλειές, τόσο για την οικογένειά σας όσο και για την εργασία σας και τις δραστηριότητές σας; Ας μιλήσουμε λίγο γι’ αυτό το κομμάτι και θα πάμε μετά στα άλλα.
Οι απαιτήσεις της ζωής, όπως όλοι καταλαβαίνουμε όλο και αυξάνονται. Είναι πάρα πολύ δύσκολο για ένα άτομο έχοντας μια ρευματική πάθηση να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις που γεννάει η ζωή και η κοινωνία μας. Ειδικά όταν μιλάμε γιατί στο μεγαλύτερο ποσοστό οι ρευματικές παθήσεις αφορούν γυναίκες, οπότε καταλαβαίνετε ότι αυτές οι δυσκολίες είναι στο δεκαπλάσιο. Γιατί μια γυναίκα θα πρέπει να είναι και μητέρα και σύζυγος και εργαζόμενη και πάρα πολλά πράγματα. Φανταστείτε λοιπόν να έχει και ένα αυτοάνοσο νόσημα, πόσο πολύ δυσκολεύει η ζωή αυτής της γυναίκας όταν το περιβάλλον γύρω της είναι, δεν υπάρχει κατανόηση, δεν υπάρχει να την αγκαλιάσει, να τη βοηθήσει, να τη στηρίξει. Και όχι μόνο το περιβάλλον γύρω της το οικογενειακό αλλά και το φιλικό και το κοινωνικό. Γιατί έχουμε μείνει πίσω στην εκπαίδευσή μας και στην ενημέρωσή μας και όσο περισσότερο φωνάζουμε και μιλάμε και ειδικά στην επαρχία να σας πω και αυτό για τους ασθενείς που πάσχουν από κάποιο ρευματικό νόσημα στο έτος του 2023, τολμάμε να μιλήσουμε ότι υπάρχει ακόμα και ρατσισμός. Είναι ντροπή μας που το λέμε. Ντροπή για την κοινωνία μας αυτά τα άτομα να μην τα αγκαλιάζει και να ντρέπεται ένας ρευματοπαθής, ειδικά όταν έχει και κάποιες μικρές παραμορφώσεις, όπως είτε όταν κουτσαίνει όταν τα χεράκια είναι λίγο παραμορφωμένα και δεν μπορεί να πιάσει αντικείμενα όταν είμαστε ειδικά σε έξαρση να μην έχει το κατάλληλο περιβάλλον και να ντρέπεται να βγει έξω.
Κυρία Παππά, πόσο προσβάσιμες είναι οι θεραπείες των ασθενών; Ειδικά τώρα που μιλάμε για δυσπρόσιτες περιοχές, όπως είπατε λίγο πριν εσείς και ποια είναι τα σημεία διάθεσης και αν τα σημεία διάθεσης είναι αρκετά για τα φάρμακα.
Εδώ υπάρχουν διάφορα θέματα πάλι. Προσέξτε να δείτε γιατί ο κόσμος μπερδεύεται. Όταν μιλάμε για πρόσβαση στη θεραπεία, δεν μιλάμε ότι οι θεραπείες μας δεν αποζημιώνονται. Ίσως είμαστε η μοναδική χώρα σε παγκόσμιο επίπεδο που έχουμε πρόσβαση, δηλαδή να πάρουμε οποιαδήποτε θεραπεία μας συστήσει, μας συνταγογραφήσει ο γιατρός, έτσι; Για να το διαχωρίζουμε αυτό. Δεν λέμε ότι δεν μπορούμε να πάρουμε τις θεραπείες μας. Το θέμα είναι τα σημεία τα οποία υπάρχουν για να μπορούμε να πάρουμε τις θεραπείες μας. Δηλαδή στην Αθήνα, ας πούμε τα φαρμακεία που έχουμε της γειτονιάς, αυτά που λέμε τα ιδιωτικά φαρμακεία αγγίζουν την σημερινή εποχή γύρω στα 10.500. Τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ όταν μιλάμε για ακριβά φάρμακα, τα ΦΥΚ τα λεγόμενα ΦΥΚ, τα οποία οι ασθενείς μας όταν δεν πρόκειται για νοσοκομειακό φάρμακο πηγαίνουν και παίρνουν από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ, είναι ελάχιστα. Δηλαδή.
Όταν λέτε ελάχιστα, ποιος είναι ο αριθμός;
Ε αυτή τη στιγμή δεν θέλω να πέσω έξω, αλλά μόνο στην Αθήνα έχουμε 6 φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ, ας πούμε. Φανταστείτε σε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα, δηλαδή, δεν αγγίζουν τον αριθμό των 20-25 φαρμακείων του ΕΟΠΥΥ. Φανταστείτε λοιπόν, όταν έχουμε τόσους χιλιάδες ασθενείς, ειδικά όταν είναι υπό βιολογικό παράγοντα, να πρέπει να διανύσουν χιλιόμετρα για να πάνε σε κάποιο φαρμακείο του ΕΟΠΥΥ για να πάρουν τα φάρμακά τους. Γιατί; Γιατί στα φαρμακεία της γειτονιάς δεν υπάρχουν αυτά τα φάρμακα.
ΝΝ. Ωραία, άρα εδώ θα μπορούσε κανείς να πει να αυξηθούν τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ. Είναι μια πολύ καλή ιδέα, νομίζω.
Θα μπορούσε και το έχουμε κάνει το αίτημα αυτό πάρα πολλές φορές.
Και σε πιο πολλές περιοχές.
Ακριβώς. Το έχουμε κάνει το αίτημα αυτό πάρα πολλές φορές. Γι’ αυτό λέμε ότι τα προβλήματα δεν βρίσκουν λύση, το οποίο μέχρι στιγμής είναι μια αρνητική στάση. Τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ βλέπουμε ότι δεν αυξάνονται, παραμένουν ίδια εδώ και χρόνια. Άρα η επόμενη λύση ποια είναι κυρία Ντάμπου; Τα ακριβά φάρμακα, όπως γνωρίζαμε και παλαιότερα, όταν είχαν ξεκινήσει, να πάνε στα φαρμακεία της γειτονιάς.
Ν.Ν : Εντάξει, αυτό είναι μια συζήτηση κυρία Παππά που ας μην την ανοίξουμε αυτή τη στιγμή, γιατί είναι πολύ μεγάλη συζήτηση.
Ακριβώς.
Ν.Ν : Γιατί και τα φαρμακεία της γειτονιάς είχαν πολλά προβλήματα στο να διαχειριστούν τα ακριβά φάρμακα. Εγώ νομίζω να μην πούμε εμείς, απλά να πούμε να αυξηθούν τα σημεία στα οποία θα βρίσκει ο χρόνιος ασθενής εύκολα τη θεραπεία του. Γιατί είναι μια άλλη συζήτηση την οποία μπορούμε να κάνουμε, αλλά μη χάσουμε τώρα το νόημα της δικιάς μας, το ό,τι αφορά στους ασθενείς με τα ρευματικά νοσήματα . Άρα να αυξηθούν τα σημεία στα οποία θα βρίσκει τη θεραπεία.
- Τα σημεία διάθεσης θα λέγαμε. Τώρα αν είναι φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ, αν είναι φαρμακεία της γειτονιάς, θα θέλαμε να το βρούνε αυτό να λυθεί αυτό το πρόβλημα.
Κυρία Παππά, μετά από τόσα χρόνια, γιατί έχετε δώσει πολλούς αγώνες και συγχαρητήρια, φτάσαμε πια να μιλάμε για ένα ασθενοκεντρικό μοντέλο και στην Ελλάδα. Στην πράξη όμως ποια είναι η άποψή σας, ισχύει; Λειτουργεί δηλαδή η διεπιστημονική ομάδα ή ακόμα πηγαίνει ο ασθενής από γιατρό σε γιατρό μεταφέροντας εκεί εκείνος ο ίδιος τις πληροφορίες.
- Ξέρετε, τα λέτε αυτά και παίρνω βαθιές ανάσες αυτή τη στιγμή.
- Ψυχραιμία κυρία Παππά .
Είναι ένα θέμα που προσπαθώ να κρατήσω την ψυχραιμία μου, αλλά βρίσκω κάποια πράγματα, προσπαθώ να βρω μια δικαιολογία, αλλά δεν τη βρίσκω πραγματικά και όχι μόνο εγώ. Αυτό που σας μεταφέρω δεν είναι ο καημός και το πρόβλημα το δικό μου καθαυτό. Είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν όλοι οι ασθενείς και εμείς είμαστε εκείνη η δεξαμενή που συλλέγουμε όλα αυτά τα προβλήματα για να τα μεταφέρουμε μετά στους αρμόδιους. Αλλά οι αρμόδιοι από ό,τι φαίνεται κωφεύουν ακόμα.
Άρα είναι ασθενοκεντρικό το σύστημά μας σήμερα πιστεύετε;
Εν μέρει. Υπάρχουν γιατροί οι οποίοι προσπαθούν και το παλεύουν και τους ευχαριστούμε πάρα πολύ και στέκονται δίπλα μας. Είναι όμως ελάχιστοι.
Οι παλαιότεροι γιατροί ακόμα δυσκολεύονται. Οι νεότεροι γιατροί θα θέλαμε να το κρατήσουν, να το διατηρήσουν αυτό το πάθος που έχουν από την αρχή μόλις μπαίνουν σε αυτό το επάγγελμα της ιατρικής και να μην αλλοιωθούν στο τέλος.
- Ειδικά όταν μιλάμε για γιατρούς Ρευματολόγους που είναι σε δημόσια νοσοκομεία και ο χρόνος πιέζει. Ξέρετε πιέζει πάρα πολύ. Δηλαδή εμείς δεν έχουμε πολύ χρόνο να διαθέσουμε με το γιατρό μας, να του μιλήσουμε, να του ανοιχτούμε, να γίνει και η εξέταση και να έχουμε το χρόνο το μισάωρο που θέλουμε. Μέσα σε 10 λεπτά αυτό πρέπει να έχει γίνει για να περάσει ο επόμενος ασθενής. Εκεί είναι το πρόβλημα. Αρκετοί ασθενείς μας δεν έχουν την άνεση την οικονομική να πάνε σε έναν ιδιώτη ιατρό και ξέρετε στην επαρχία και στην περιφέρεια μιλάμε για περισσότερο με τους ιδιώτες παρά με τα δημόσια νοσοκομεία και τους γιατρούς εκεί πέρα, γιατί δύσκολα υπάρχουν. Υπάρχουν και κλινικές, ακόμα και νοσοκομεία τα οποία δεν έχουνε ρευματολόγο, ειδικά στις νησιωτικές περιοχές, οπότε και ο ασθενής θα πρέπει να διανύσει μίλια και χιλιόμετρα για να φτάσει σε κάποιο δημόσιο νοσοκομείο σε μεγάλα κέντρα. Και έχουμε έρθει αντιμέτωποι με πολύ άσχημες συμπεριφορές ιατρών, οι οποίοι αρνούνται να ακούσουν τον ασθενή, λένε αυτή είναι η θεραπεία σου και τέλος, εάν θέλεις τη δέχεσαι, αν δεν θέλεις δεν τη δέχεσαι πας αλλού. Ο χρόνος σας είπα ότι πιέζει. Ο ασθενής έχει το φορτίο εκείνη την ώρα της πάθησης, έχει μια ψυχοσύνθεση πάρα πολύ άσχημη, η οποία επιβαρύνει το νόσημά του και χειροτερεύει την κατάσταση.
- Ο ασθενής όταν πάει στο γιατρό του, πάει πάρα πολύ φορτισμένος, με αποτέλεσμα μισές κουβέντες να ακούει, τις άλλες μισές μπορεί κάποιες φορές να μην τις κατανοεί γιατί ο γιατρός μιλάει πάρα πολλές φορές ιατρικά. Πόσοι από εμάς μπορούμε να αντιληφθούμε αυτή την ιατρική ορολογία; Θα θέλαμε με απλές κατανοητές κουβέντες προς εμάς και ανάλογα με το επίπεδο που έχουμε ο γιατρός να κάτσει να μας εξηγήσει με ηρεμία και να αγκαλιάσει τα προβλήματά μας και το νόσημά μας και εμάς τους ίδιους. Ξέρετε, στους χρόνιους ασθενείς δεν μιλάμε για μια γρίπη, δεν μιλάμε για μια αντιβίωση που θα πάρουμε ή ένα χάπι και αύριο μεθαύριο θα είμαστε καλά. Μιλάμε για μια σχέση γιατρού και ασθενή που κρατάει χρόνια. Για μας ο γιατρός είναι η οικογένειά μας. Και θέλουμε να νιώθουμε έτσι.
Εσείς ως σύλλογος ΕΛΕΑΝΑ στο κομμάτι αυτό της σχέσης του ιατρού με τον ασθενή, τι δράσεις έχετε κάνει ώστε να μπορέσετε να βελτιώσετε αυτή την κατάσταση;
Έχουμε κάνει πάρα πολλές δράσεις, εκπαιδεύουμε μάλιστα και τους ασθενείς να διεκδικούν τα δικαιώματά τους, την ενδυνάμωσή τους θα λέγαμε των ασθενών, να μη φοβούνται να μιλήσουν στον γιατρό τους και να το διεκδικήσουν και ανάρμοστες συμπεριφορές να τις καταγγέλλουν δημόσια. Το να τις λέμε μεταξύ μας κυρία Ντάμπου δεν έχει κανένα νόημα. Όταν λοιπόν να απευθύνονται σε μένα και μου λένε για ανάρμοστη συμπεριφορά γιατρού και επιθετική, θα έλεγα, τους λέω να την καταγγείλετε. Από την άλλη να αλλάξετε γιατρό αμέσως. Δηλαδή δεν το συζητάμε να μένουμε σε ένα γιατρό, ο οποίος δυσκολεύει τη ζωή μας και μας κάνει να αισθανόμαστε χειρότερα. Αλλάζουμε και πάμε σε έναν επόμενο γιατρό μέχρι να βρούμε τον κατάλληλο για μας. Από την άλλη, εμείς είχαμε κάνει τα δικαιώματα των ασθενών τα οποία είχαν πάρει και το πρώτο βραβείο στα παγκόσμια συνέδρια που ήταν της EULAR. Είχαμε πει εκεί ως ασθενείς τι θέλουμε, μέσα στα πλαίσια τα λογικά, έτσι; Γιατί και ο γιατρός είναι άνθρωπος και τα λάθη πάρα πολλές φορές μπορεί να γίνουν στους γιατρούς. Αναγνωρίζουμε λοιπόν και την πίεση που έχουν και εκείνοι να υπάρχει μία κατανόηση και αλληλεγγύη μεταξύ γιατρού και ασθενή.
Από ό,τι καταλαβαίνω υπάρχει ανάγκη για μια μεγαλύτερη διάθεση από αυτά που μας είπατε, κυρία Παππά από τους γιατρούς προς τον ασθενή να τον ακούει και να τον κατανοεί.
- Ενσυναίσθηση.
Ενσυναίσθηση ακριβώς. Μήπως θα έπρεπε κυρία Παππά τώρα που τα λέτε σκεφτόμουν ως σύλλογος να έρθετε σε μια συζήτηση με τους ιατρικούς συλλόγους, τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο, τον Ιατρικό Σύλλογο Αττικής, ώστε να θέσετε κεντρικά και θεσμικά αυτό το πολύ σοβαρό πρόβλημα;
Τα έχουμε συζητήσει αρκετές φορές και με τον κύριο Πατούλη γιατί είμαι και στην ομάδα εργασίας που τον ευχαριστούμε πάρα πολύ, που μας έχει συμπεριλάβει και μας ενημερώνει και τα συζητάμε συνέχεια. Από την άλλη, έχουμε έρθει σε επαφή με μεγάλες πανεπιστημιακές κλινικές και αυτό που θέλουμε να γίνει είναι πλέον οι μελλοντικοί ιατροί, οι σημερινοί φοιτητές ιατρικής, να έρχονται σε επαφή με τον ασθενή από πριν, πριν πάρουν το πτυχίο τους. Να μάθουν να τον ακούνε, να υπάρχει ένα μάθημα ενσυναίσθησης και πώς βγαίνει ένας γιατρός ευήκοος και ενσυναίσθητος προς τα έξω, προς την κοινωνία. Να είναι έτοιμος, έτοιμος σε άμεση επαφή σε αυτό το κομμάτι με τον ίδιο τον ασθενή και εμείς να είμαστε τα μοντέλα. Δεν είναι κακό να το λέμε, ούτε είναι ντροπή. Να μπούμε λοιπόν μέσα στις πανεπιστημιακές αίθουσες για να γίνεται αυτό το μάθημα με πραγματικά μοντέλα, όμως, ασθενείς.
Ναι, είναι πολύ σημαντικό. Χωρίς να θέλω να υπερβάλω, νομίζω ότι είναι το 50% της θεραπείας για έναν ασθενή, κυρία Παππά, δεν ξέρω αν συμφωνείτε.
Πολύ περισσότερο, κυρία Ντάμπου.
Ναι, ναι, είναι σημαντικό, είναι σημαντικό για τη ψυχολογία. Βοηθάει στη συνολική αντιμετώπιση, τη διαχείριση έτσι της κάθε νόσου. Κυρία Παππά στην Πάτρα πρόσφατα στις ημέρες Ρευματολογίας, συζητήσατε για τις ιαματικές πηγές και για τα οφέλη τους. Οι ρευματικές παθήσεις έχουν ένδειξη, είναι καλά οργανωμένες για τους ασθενείς;
Ξέρετε, αυτά είναι από τα χρόνια του Ιπποκράτη που λέγαμε ότι η Ελλάδα έχουμε τη γνώση όλοι ότι η Ελλάδα έχει πάρα πολλές λουτροπόλεις. Πόσες από αυτές τώρα είναι κατάλληλες για να τις χρησιμοποιήσουμε, είναι ένα άλλο θέμα, που θα πρέπει να το δούμε και με τον ιατρικό τουρισμό που έχει να κάνει. Ο κύριος Πατούλης και εδώ θα πω ότι κάνει πάρα πολύ μεγάλες προσπάθειες και το έχει καημό αυτές οι λουτροπόλεις κάποια στιγμή να τις βλέπουμε να ανθίζουν και να γίνονται παράδειγμα προς τα έξω και προς τις άλλες χώρες. Η αλήθεια είναι όμως ότι ακόμα έχουμε δρόμο. Ναι, θα έλεγα ότι τα ιαματικά νερά έχουν ένδειξη για τις ρευματικές παθήσεις. Βλέπουμε ότι οι ασθενείς μας πάνε καλύτερα όταν πάνε και κάνουν λουτροθεραπείες, λασποθεραπείες, είναι πάρα πολλά τα οφέλη που έχουν. Και ξέρετε αυτό που είπαμε πριν για την ψυχοσύνθεση του ασθενή όταν πάμε σε ένα τέτοιο περιβάλλον είμαστε μακριά από τα διάφορα προβλήματα της καθημερινότητας. Άρα εκεί θα λέγαμε ότι παίζει πάρα πολύ μεγάλο ρόλο και λειτουργεί και ως ψυχοθεραπεία όλο αυτό, με το να ερχόμαστε σε επαφή με άλλους ανθρώπους, να μιλάμε, το νερό που είναι ευεργετικό είναι το στρες που αποβάλλουμε.
- Αλλά η αλήθεια είναι ότι οι λουτροπόλεις μας δεν είναι κατάλληλες οι περισσότερες. Και εκεί που υπάρχουν πολύ καλές δομές έχουν και κάποιο κόστος. Κάποιο κόστος που ένας ασθενής δεν μπορεί να σηκώσει όταν έχει και να πληρώσει και τα φάρμακα, τη συμμετοχή του ή τις φυσικοθεραπείες του ή άλλα πράγματα.
Κυρία Παππά, αυτό το σημείο είναι πολύ σοβαρό. Δηλαδή πρέπει εσείς ως Σύλλογος να ξεκινήσετε μια διαδικασία, διότι δεν είναι δυνατόν όλες οι ιαματικές πηγές, γιατί είναι όλες οι οποίες όπως είπατε είναι κατάλληλες για να τις επισκεφτούν οι ασθενείς να είναι πανάκριβες. Δηλαδή για παράδειγμα στη λίμνη της Βουλιαγμένης που την ξέρει όλος ο κόσμος, με συγχωρείτε 16 € για να μπει κάποιος μέσα. Δεν ξέρω αν έχετε έκπτωση οι ασθενείς, αλλά για μένα είναι απαράδεκτο αυτό.
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ που το θέτετε αυτό, γιατί υπάρχει συγκεκριμένος λόγος και σας ευχαριστώ πάρα πολύ. Κάθε χρόνο η λίμνη της Βουλιαγμένης, που είναι η πιο κοντινή για τους Αθηναίους, έτσι, όχι ότι είναι και η πιο ωραία γιατί η Ελλάδα μας διαθέτει μεγάλο πλούτο, πάρα πολύ μεγάλο πλούτο και σε όμορφες περιοχές, πλούσιες στο πράσινο και στη φύση, απλά στην Αθήνα έχουμε αυτό για μας τους Αθηναίους. Να είναι τόσο πανάκριβη, αλλά τα προηγούμενα χρόνια εμείς περνάμε μια έκπτωση. Παίρναμε κουπόνια για τους ασθενείς μας, ελάχιστα σε σύγκριση με τους ασθενείς που έχουμε. Δηλαδή μέχρι πέρσι οι λίμνη της Βουλιαγμένης μας έδινε 500 κουπόνια. Αυτά λοιπόν στα μέλη μας που υπήρχε μια λίστα δίναμε ανά 10 σε κάθε ασθενή που τα είχε ανάγκη. Όσοι προλάβαιναν πάλι έτσι γιατί τόσα μας έδινε η λίμνη. Φέτος λοιπόν άλλαξε η διοίκηση. Τον τελευταίο καιρό έχει αλλάξει η διοίκηση. Έχουμε κάνει επανειλημμένα επιστολές για να δούμε αν θα πάρουμε τα εισιτήρια φέτος και η καινούργια διοίκηση δεν μας έχει απαντήσει. Γι’ αυτό σας είπα ευχαριστώ γιατί με πιέζουν πάρα πολύ οι ασθενείς. Τα ζητάνε απεγνωσμένα, έχει φτάσει, κοντεύουμε αρχές Ιουνίου, ξέρετε πάρα πολύ καλά ότι οι ασθενείς ήδη έχουν ξεκινήσει τα μπάνια τους. Και ακόμα εμείς δεν έχουμε πάρει αυτό το εκπτωτικό κουπόνι για τους ασθενείς.
Ν.Ν : Είναι ντροπή τόσο για τους ασθενείς, που είναι ζωτικής σημασίας η ανάγκη αυτή, αλλά κυρία Παππά θα πω και για κάθε πολίτη, διότι είναι ένας φυσικός πλούτος να πρέπει να δίνει τόσα πολλά χρήματα για να επισκεφτεί μια ιαματική πηγή, η οποία θα του κάνει καλό, όπως είπατε και εσείς και στο στρες. Και μπορεί να μην έχει πρόβλημα κινητικότητας, αλλά και όλα τα υπόλοιπα είναι πολύ σημαντικά. Κάποια στιγμή θα το ανοίξουμε αυτό το θέμα πολύ συγκεκριμένα, κυρία Παππά και φυσικά σε κάθε εξέλιξη για το πρόβλημα αυτό είμαστε εδώ να το αναδείξουμε. Οπότε το σημειώνετε και αυτό γενικά. Οι ιαματικές πηγές είναι ένα θέμα το οποίο το θέτετε προς την Πολιτεία.
Το θέτω και θα ήθελα εδώ να συνεργαστώ με τους αρμόδιους φορείς γιατί ο κύριος Πατούλης σας είπα κάνει εξαιρετική δουλειά. Το ξέρω ότι πηγαίνει προς τα εκεί, ότι το θέλει πάρα πολύ να αναδείξει αυτό τον πλούτο της χώρας και να τον αναδείξουμε και στο εξωτερικό. Εγώ ντρέπομαι κυρία Ντάμπου όταν ασθενείς και ειδικά ο ξένος οι άνθρωποι που έρχονται απ’ έξω μου λένε για τις ιαματικές πηγές της Βουλγαρίας. Ντρέπομαι δηλαδή θέλω να δείξω τον τόπο μου, τη χώρα μου, να αναδείξω τον πλούτο που έχει. Αλλά τι να αναδείξω; Γιατί δεν τα εκμεταλλευόμαστε σωστά; Τον ιατρικό τουρισμό, αυτόν τον ιατρικό τουρισμό που θα μπορούσαμε να κερδίσει και η χώρα πάρα πολλά λεφτά.
Ο οποίος εντάξει δεν έχει αναπτυχθεί τόσο, γιατί ο ιατρικός τουρισμός και η συζήτηση και προσπάθειες έχουν ανοίξει τουλάχιστον πάνω από 10 – 12 χρόνια, αλλά δεν έχουν φτάσει στο επιθυμητό σημείο κυρία Παππά.
Ακριβώς.
Κυρία Παππά κλείνοντας, θα ήθελα να συνοψίσουμε τα προβλήματα. Δηλαδή στο νέο Υπουργό Υγείας στην επίσκεψη που θα κάνετε κάποια στιγμή, πώς συνοψίσετε τα θέματά σας;
Θα προσπαθήσω να είμαι όσο πιο ήρεμη γίνεται, κυρία Ντάμπου γιατί με ξέρετε χρόνια και ξέρετε ότι δύσκολα συγκρατιέμαι. Αλλά κάθε φορά που βγαίνει κάποιος νέος υπουργός, δεν μιλάω ούτε με χρώματα, ούτε με κόμματα, ούτε τίποτα. Τίποτα από αυτά είναι μακριά από εμάς, γιατί οι ασθενείς δεν γνωρίζουν από τέτοια.
- Οι ασθενείς είναι μακριά από οποιοδήποτε κόμμα και χρώμα. Η ασθένεια δεν αναγνωρίζεται από αυτά. Κάθε φορά λοιπόν που βγαίνει μια καινούργια κυβέρνηση, ένας καινούργιος υπουργός Υγείας μας καλεί, μας προσκαλεί για να τον γνωρίσουμε. Και του εκθέτουμε
- εμείς τα αιτήματά μας και τα προβλήματά μας, ώστε στην διάρκεια της θητείας του να τα υλοποιήσει. Κυρία Ντάμπου μέχρι τώρα δεν έχουν υλοποιηθεί από όλες τις κυβερνήσεις., έτσι; Μένουμε πάντα στην πρώτη φωτογραφία. Είναι πάρα πολύ ωραία, γνωριζόμαστε, πολύ ωραία, χαμογελάμε στήνεται μια πάρα πολύ ωραία φωτογραφία και λέμε τι ωραίο ξεκίνημα που γίνεται και αυτό βλέπει ο κόσμος προς τα έξω. Αυτό το ωραίο ξεκίνημα και λένε Α τι ωραία, κάποια προβλήματά μας απ’ τα πολλά θα λυθούν, αλλά μένουν πάντα στο χαρτί. Θα ήθελα λοιπόν να πω στον οποιοδήποτε νέο υπουργό Υγείας που θα αναλάβει να μάθει να ακούει και να αφουγκράζεται τους ασθενείς.
- Οι ασθενείς είναι αυτή η κοινωνία που θα του μεταφέρει την αληθινή πληροφορία. Δεν θα του την μεταφέρει κανένας άλλος. Θα του μεταφέρει το πρόβλημα, το πραγματικό πρόβλημα που υπάρχει στην κοινωνία και στην κάθε κοινότητα. Και θα πρέπει να το ακούσει αν έχει ενσυναίσθηση και θέλει να το λύσει και όρεξη για δουλειά. Δεν μπορούμε να ακούμε τον καθένα που είναι μακριά από την οποιαδήποτε ασθένεια. Δεν θα ήθελα έναν υπουργό ο οποίος όταν πρόκειται να λύσει τα προβλήματα για τις ρευματικές παθήσεις, να απευθύνεται στους μεγάλους συλλόγους για τις ρευματικές παθήσεις. Αν πρόκειται για τα προβλήματα του διαβήτη να απευθύνεται στον αρμόδιο που είναι για το διαβήτη. Κάθε πάθηση έχει τον δικό της σε αυτή τη χώρα αντιπρόσωπο που μπορεί να έρθει σε επαφή για να λύσει τα προβλήματα της κάθε ομάδας των ασθενών. Είναι μεγάλες οι ομάδες ασθενών. Δεν μπορεί να πάρει αλλού αυτή την πληροφορία, σίγουρα θα κάνει λάθος.
Βεβαίως κυρία Παππά και εγώ σκέφτομαι ότι ίσως στο Υπουργείο Υγείας πια θα πρέπει να φτιαχτεί μια ειδική ομάδα με ανθρώπους όπου μπορούν, γνωρίζουν ιατρικά και επιστημονικά θέματα και να μπορούν να κατανοούν και να επιλύουν τα προβλήματα των ασθενών. Γιατί και ένας υπουργός δεν μπορεί να κάνει τα πάντα, αλλά όμως μπορεί να έχει καλύτερα οργανωμένο ένα υπουργείο Υγείας, ώστε να είναι πιο αποτελεσματικό. Και αν δεν είναι κυρία Παππά για τους ασθενείς, για ποιον θα είναι, έτσι; Γιατί αν το δούμε και λίγο πιο ψυχρά, χωρίς ασθενείς δεν θα υπήρχε το Υπουργείο Υγείας.
Ξέρετε τι γίνεται; Δεν είναι μόνο για τους ασθενείς; Εμείς προσπαθούμε και ως επισκέπτρια υγείας αν μιλήσω, προσπαθούμε να διατηρήσουμε την υγεία των πολιτών. Δεν θέλουμε ασθενείς, δεν θέλουμε να έχουμε στην κοινότητα ανθρώπους άρρωστους. Τι κάνουμε σε αυτές τις περιπτώσεις; Κάνουμε πρόληψη, κάνουμε αγωγή υγείας και η πρόληψη δεν είναι μια φούσκα. Δεν είναι ένα μια φωτοβολίδα που άντε βγαίνουμε στο δρόμο, κάνουμε μια εξέταση μαστού, να δούμε, να κάνουμε, δεν είναι μόνο αυτό. Εμείς θα πρέπει να υπάρχει ένα δίκτυο αν είναι δυνατόν να πηγαίνει από σπίτι σε σπίτι. Να βλέπουμε τι γίνεται μέσα στο σπίτι, μέσα στην οικογένεια, πόσους ασθενείς έχουμε και από πού αν είναι δυνατόν υπάρχει, έχει ξεκινήσει αυτή η ασθένεια. Καταλάβετε; Όταν έχουμε ένα βρογχικό άσθμα, μπορεί ένας ασθενής στο σπίτι του να είναι μουχλιασμένο. Αυτό αν δεν πάω μέσα να το δω θα το μάθω ποτέ κυρία Ντάμπου. Και αυτό είναι πρόληψη, είναι αγωγή υγείας που ο πολίτης δεν την έχει μάθει. Αυτό πρέπει να το δούμε πάρα πολύ σοβαρά.
Έχετε κάνει δουλειά εσείς στον σύλλογο ΕΛΕΑΝΑ στην Ελληνική Εταιρεία Αντιρευματικού Αγώνα κυρία Παππά και για την Αγωγή Υγείας.
Έχουμε κάνει και σχολείο αγωγής υγείας, το οποίο θα ήθελα να σας πω ότι στις 30 του μήνα τώρα φεύγουμε για το Παγκόσμιο Συνέδριο της EULAR. Φεύγουμε 4 άτομα. Εγώ, η κυρία Νάντια Μάλλιου που είναι αντιπρόεδρος, η Θεώνη που είναι από την Καβάλα που έχουμε το πρότυπο Κέντρο Καβάλας κυρία Ντάμπου, αυτό πρέπει να το πούμε γιατί έχουμε άλλα 10 παραρτήματα, αλλά το εντέκατο είναι το στολίδι μας είναι στην Καβάλα, λειτουργεί μια διεπιστημονική ομάδα και όποιος μας ακούει πανελλαδικά και περνάει από την Καβάλα είναι ανοιχτό να πάει να το επισκεφτεί. Είναι μια διεπιστημονική ομάδα που λειτουργεί εθελοντικά, αφιλοκερδώς. Και αυτό γιατί κυρία Ντάμπου ο Δήμαρχός της το αγκάλιασε και έδωσε κτίριο.
Πολύ ωραία, πολύ σημαντικό.
Είναι ένα στολίδι, ένα μεγάλο κτίριο, το οποίο κάνουμε πάρα πολλή δουλειά και εκεί γίνεται η πρόληψη, η αγωγή υγείας με ψυχολόγο, με κοινωνικό λειτουργό, με νοσηλευτή, με φυσικοθεραπευτή. Όλη η ομάδα λειτουργεί και όταν πρέπει θα παραπέμψουν στον ανάλογο ιατρό.
Ποιες είναι οι δράσεις σας μέχρι το τέλος του 2023 στην Ελληνική Εταιρεία Αντιρευματικού Αγώνα κυρία Παππά;
Τον άλλο μήνα ολοκληρώνουμε τον πρώτο κύκλο, γιατί κάνουμε και ομαδική ψυχοθεραπεία, έχουμε ομάδες αυτοδιαχείρισης, έχουμε ομάδες ενδυνάμωσης, έχουμε ομάδες το πώς να αγαπάει ο ασθενής στον εαυτό του, το πώς να τον φροντίζει και πως να μάθει να διεκδικεί και όλα αυτά γίνονται αφιλοκερδώς. Όλα τα χρόνια εμείς προσφέρουμε υπηρεσίες χωρίς να πληρώνει ο ασθενής απολύτως τίποτα, αλλά και αρκετοί επαγγελματίες που θέλουν να προσφέρουν σε αυτούς τους ασθενείς έρχονται με αυτή την ιδεολογία, χωρίς να θέλουν να πάρουν χρήματα. Έχουν υψηλό το αίσθημα της αλληλοβοήθειας και της στήριξης και τους ευχαριστούμε πάρα πολύ. Έχουμε μπροστά μας συνεδρία, έχουμε πάρα πολλές εργασίες, έχουμε πάρα πολλές εργασίες και συνεργασίες, προσπαθούμε να δούμε τα επόμενα παραρτήματα που θα είναι σε περιοχές οι οποίες δεν έχουν υποδομές και πώς θα τις στηρίξουμε. Έχουμε συνέδρια που ετοιμάζουμε τα συνέδριά μας και στο εξωτερικό, αλλά και στο εσωτερικό που έχουν να κάνουν με το χρόνιο πόνο. Έχουμε πάρα πολλά και φυσικά θα πρέπει να δούμε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα, γιατί το κέντρο είναι η Αθήνα, αλλά η υπόλοιπη Ελλάδα είναι αυτή που έχει το πρόβλημα. Εκεί θέλουμε να είμαστε εμείς.
- Πολύ ωραία κυρία Παππά. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ που ήσασταν κοντά μας και μάθαμε και τις τελευταίες εξελίξεις για τους ασθενείς με ρευματικά νοσήματα και τα νέα σας. Σας ευχόμαστε ό,τι καλύτερο και να λυθούν τα όποια προβλήματα όσο πιο σύντομα γίνεται.
- Με δύναμη, αισιοδοξία και ελπίδα και με σας πάντα δίπλα μας, που δεν έχουμε κανένα παράπονο κυρία Ντάμπου, όποτε σας έχουμε χρειαστεί, είσαστε εκεί βράχος, δεν έχουμε να φοβηθούμε κάτι. Συνεχίζουμε.