Στο επίκεντρο της σημερινής εκπομπής Opinion Health με τη Νικολέτα Ντάμπου βρίσκεται μια σπουδαία προσωπικότητα, μια σπουδαία πρωταθλήτρια κολύμβησης. Η κυρία Αλεξάνδρα Σταματοπούλου, Παραολυμπιονίκης με πολλά μετάλλια και με τελευταία διάκριση στο παγκόσμιο πρωτάθλημα στο Μάντσεστερ, όπου κέρδισε την τέταρτη θέση στα 50 M ύπτιο το 2023. Επόμενοι στόχοι της είναι το πανευρωπαϊκό πρωτάθλημα στην Πορτογαλία τον Απρίλιο, αλλά και οι Παραολυμπιακοί Αγώνες τον Αύγουστο 2024.
Η Αλεξάνδρα Σταματοπούλου είναι μια νέα γυναίκα που ζει με αναπηρία από 14 ετών και αντιμετωπίζει κινητικά προβλήματα. Πώς είναι η καθημερινότητά της, πώς βιώνει τις άγιες μέρες των εορτών που ακόμη διανύουμε, θα μας μιλήσει για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει και αν η Πολιτεία την στηρίζει, δηλαδή καλύπτει τις ανάγκες της. Παράλληλα ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ως Πρωταθλήτρια κολύμβησης και γιατί η Πολιτεία δεν αναγνωρίζει τις νίκες και τις διακρίσεις της.
Η Αλεξάνδρα Σταματοπούλου διαγνώστηκε με το αυτοάνοσο νόσημα Stiff Person Syndrome σε ηλικία 14 ετών. Πώς αντιμετώπισε τη διάγνωση; «Αρχικά, επειδή ήμουν παιδί όταν πρωτομπήκε στη ζωή μου η πάθηση δεν τη γνώριζα. Υπήρχαν κάποια περίεργα συμπτώματα, αλλά επειδή ήμουνα παιδί δεν τα αντιμετώπιζα άσχημα. Ίσα ίσα έλεγα “άλλο ένα challenge”, που για κάποιους μπορεί να ακούγεται περίεργο. Όμως για ένα παιδί όταν του συμβαίνει κάτι δεν το έχει κατά νου ως σοβαρό, προσπαθεί και το αντιμετωπίζει.»
Η Αλεξάνδρα είχε τα ακόλουθα συμπτώματα, που οδήγησαν στη διάγνωση:
- μουδιάσματα,
- καψίματα,
- αδυναμία βαδίσματος και ελέγχου των ποδιών
Όπως αναφέρει η κυρία Σταματοπούλου: «Κάπως έτσι άρχισαν να αποδυναμώνονται οι μύες στο σώμα. Μετά έλαβα κορτιζόνη και καλυτέρευσαν τα συμπτώματα, αλλά πλέον δεν μπορούσα πλέον να τρέξω να χοροπηδήσω ή να κάνω τα πράγματα που έκαναν οι συνομήλικοί μου. Αυτό με στεναχώρησε, αλλά και πάλι δεν είπα ότι αλλάζει κάτι στη ζωή μου. Για ένα μεγάλο διάστημα ήμουν καλά, μέχρι το 2010 όταν και χειροτέρευσε η πάθησή μου.»
Ζώντας μια πολύ ενεργή και δραστήρια καθημερινότητα, πώς ήταν για την Αλεξάνδρα η σκέψη πως από εκείνο το σημείο το 2010 θα έπρεπε να οργανώσει και πάλι τη ζωή της παρέα με το αμαξίδιο; «Δεν είχε μπει στη μυαλό μου ακριβώς ότι εγώ θα είμαι σε ένα αμαξίδιο και γι’ αυτό προσπαθώ μέχρι και τώρα να μην αφήσω την υγεία μου. Κάνω θεραπείες, έτσι ώστε να βελτιώνω τη φυσική μου κατάσταση. Μπήκε στη ζωή μου το αμαξίδιο, όμως εγώ βαδίζω με νάρθηκες και πατερίτσες. Αλλά κατά τη διάρκεια της βάδισης υπάρχουν οι έντονοι σπασμοί που κάνουν τα πόδια μου. Δεν μπορώ λοιπόν παρατεταμένα να περπατήσω, όπως και μέσα στο νερό δεν μπορώ να κουνήσω τα πόδια, οπότε κάνω με τα χέρια κινήσεις. Ήταν τόσο αργή η εξέλιξη που αφομοίωνε το μυαλό μου κάθε στάδιο.»
Στην Ελλάδα του 2024 πώς είναι η ζωή μιας όμορφης και δραστήριας γυναίκας; Είναι εύκολο να κινηθεί κάποιος, να κάνει τα βασικά όταν έχει να πάρει μαζί το αμαξίδιό του; «Προσαρμόζεσαι, εύκολο δεν είναι καθόλου, γιατί δεν υπάρχουν υποδομές. Όμως πέρα από τις υποδομές, είναι και η νοοτροπία μας ότι φτιάχνουμε πράγματα και αυτόματα τα χαλάμε. Οπότε αυτό έχει επιπτώσεις και σε ανθρώπους με μειωμένη κινητική ευκολία. Υπάρχουν άνθρωποι αρκετοί που κυκλοφορούν κι εργάζονται, αν και ακόμα υπάρχει μια προκατάληψη. Οι άνθρωποι με οποιασδήποτε μορφής αναπηρία ενημερώνουμε για τα προβλήματα που υπάρχουν, αλλά δεν νομίζω ότι είμαστε τόσο πίσω πλέον.
«Είναι πρακτικό τελείως το θέμα. Δηλαδή όταν δεν υπάρχουν ράμπες, όταν είναι παρκαρισμένα αμάξια, όταν οι κίτρινοι διάδρομοι που είναι για τους τυφλούς παρεμποδίζονται από αμάξια, από περίπτερα, από δέντρα, λογικό είναι ένας άνθρωπος με αναπηρία να σκεφτεί μια και δύο φορές αν θέλει να βγει έξω. Εγώ προσωπικά κάνω extreme πράγματα. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει όλοι να μάθουν να είναι κασκαντέρ για να μπορούν να βγουν έξω στην κοινωνία. Αυτό προσπαθώ να προβάλω.»
Η Αλεξάνδρα πρόσφατα έγινε viral για ένα video που ανέβασε στα social media, όπου χρησιμοποιεί τις κυλιόμενες σκάλες του Μετρό, αντί για το ασανσέρ. Τι την ώθησε να το κάνει αυτό; «Στην ουσία οι περισσότεροι ανελκυστήρες δεν λειτουργούν στους σταθμούς. Οπότε όταν πρέπει να πάω άμεσα στη δουλειά μου χωρίς να πρέπει να αλλάξω 2-3 σταθμούς, τότε επιλέγω να χρησιμοποιήσω τις ηλεκτρικές σκάλες. Ειδικά τις γιορτές, οι περισσότεροι ανελκυστήρες είναι εκτός λειτουργίας. Αυτό που θέλω να κάνω πιο κατανοητό είναι το ότι όσοι δεν έχουν φόβο ή δεν έχουν κάποια σωματική δυσκολία, ας μην χρησιμοποιούν το ασανσέρ στα ΜΜΜ.»
Ακόμη και το 2024, όμως, τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς φαίνεται πως δεν στοχεύουν στο να διευκολύνουν την καθημερινότητα των ΑμεΑ. Η Αλεξάνδρα αναφέρει χαρακτηριστικά: «Είχαμε στείλει αρκετοί άνθρωποι με αναπηρία επιστολή στον ΟΑΣΑ ότι θα πρέπει να κατεβάζουν τις ράμπες, ώστε οι σταθμοί πλέον να γίνουν προσβάσιμοι για να μπορούμε να μπαίνουμε στο λεωφορείο, στο τρένο, στα ΚΤΕΛ κτλ. Η απάντηση που λάβαμε ήταν τουλάχιστον αρνητική προς τους ανθρώπους με αναπηρία, ότι οι οδηγοί δεν είναι υποχρεωμένοι να προβούν σε ενέργειες ώστε να βοηθήσουν ή να κατεβάσουν κάποια ράμπα. Κάναμε μεγάλο αγώνα, είτε με αστείο τρόπο, είτε με βιντεάκια, είτε οι ίδιοι πηγαίνοντας από εκεί και μιλώντας σε ανθρώπους. Το να λαμβάνουμε μια τέτοια απάντηση είναι τουλάχιστον αποκαρδιωτικό εν έτει 2024. Η απάντηση του ΟΑΣΑ ήταν ότι εμείς, εφόσον δεν έχετε συνοδό, δεν λαμβάνουμε καμία ευθύνη. Στο εξωτερικό υπάρχουν ράμπες οι οποίες κατεβαίνουν και σε βοηθάνε κιόλας, ενώ όλα είναι στην ευθεία. Σε εμάς με δρόμους που είναι απροσπέλαστοι, μας βάζουν ένα επιπλέον εμπόδιο.»
Αν και η επίσημη οδηγία για τα άτομα με αναπηρία αναφέρει την ύπαρξη συνοδού, είτε σε 24ωρη ή σε 8ωρη βάση, κάτι τέτοιο παρέχεται πιλοτικά. Για τους υπολοίπους, το επίδομα μπορεί να βοηθήσει ώστε να πληρώνουν κι εκείνοι συνοδό; «Το επίδομα κυμαίνεται μεταξύ 300 και 700 ευρώ. Μέσα σε αυτά θα πρέπει κάποιος να καλύψει το ενοίκιό του, το φαγητό, την επιβίωσή του, τις φυσικοθεραπείες και το κόστος συνοδού. Υπάρχουν σοβαρές μυοπάθειες, τετραπληγίες, και το Κράτος δεν παρέχει σε όλους τους έναν συνοδό».
Η κυρία Σταματοπούλου είναι Παραολυμπιονίκης κολύμβησης και μέλος της Εθνικής Ομάδας Κολύμβησης ατόμων με αναπηρία από το 2013, με σημαντικές διεθνείς συμμετοχές. Ποια η εμπειρία της; «Έχω πάρει αρκετά μετάλλια σε ευρωπαϊκά και παγκόσμια πρωταθλήματα. Στο Τόκιο πήρα το χάλκινο μετάλλιο. Σε παγκόσμιο επίπεδο το να πάρεις μετάλλιο δεν είναι εύκολη υπόθεση, ούτε σε ευρωπαϊκό. Παρόλα αυτά δεν δικαιούμαι τα δεδουλευμένα μου, δηλαδή ούτε ηθική ούτε οικονομική στήριξη. Υπάρχει ένας νόμος ο οποίος επιβάλλει 8 διαφορετικούς αθλητές στο αγώνισμα από 8 διαφορετικές ώρες. Εγώ δεν δικαιούμαι να λάβω τα χρήματα από το μετάλλιο και βγαίνω και από τον πίνακα επιτυχόντων. Επιστρέφω μεν με χρυσό μετάλλιο μετά από παγκόσμιο πρωτάθλημα, αλλά δεν δικαιούμαι καμία επιβράβευση.»
Μέσα σε αυτό το δύσκολο πλαίσιο, η κυρία Σταματοπούλου όχι μόνο δεν λαμβάνει τίποτε ως αποζημίωση για τις επιτυχίες που έχει προσφέρει στον αθλητισμό. Κάθε φορά, όπως και όλοι οι υπόλοιποι Παραολυμπιονίκες, καλούνται να συμβάλουν οικονομικά στην προετοιμασία και την συμμετοχή τους, εάν δεν βρουν χορηγούς: «Τον Νοέμβριο έκανα χειρουργείο δεξιού πνεύμονα, γιατί πέρασε λάθος κεντρική γραμμή στις πλασμαφαιρέσεις που έκανα. Δεν το έκανα ευρέως γνωστό αυτό. Ίσως κι αυτός ήταν ένας λόγος για την 4η θέση που έλαβα, γεγονός που δυσκολεύει πολύ την εξεύρεση χορηγών που θα με στηρίξουν. Δεν υπάρχει όμως η ανάλογη στήριξη σε κανέναν παρά Ολυμπιονίκη, παρά μόνο σε ανθρώπους που έχουν μεγάλα accounts και είναι influencers. Όταν όμως δεν έχει εξαρχής η Ομοσπονδία Παραολυμπιακή Επιτροπή οικονομική στήριξη από κάποια εταιρεία μεγάλη, πώς περιμένουμε εμείς να πάμε να χτυπήσουμε μια πόρτα και να πούμε ότι θέλουμε στήριξη; Το εξωτερικό έχει άλλα στάνταρ, προσέχει τους αθλητές, οπότε βγάζει αστέρια αθλητές. Εμείς εδώ πέρα παλεύουμε.»
Κλείνοντας, η κυρία Σταματοπούλου αναφέρθηκε στην σημασία του αθλητισμού και τόνισε πως όλοι θα πρέπει να προσπαθούν και τη νέα χρονιά, παρά τις δυσκολίες: «Ένα σωστό που προσπάθησα να κάνω είναι οι νέες γενιές να μην έχουν τέτοια αντιμετώπιση όπως εμείς. Δεν μπορώ να αλλάξω όλο τον κόσμο. Ας αλλάξω τα δικά μου προβλήματα. Θέλω τα νέα παιδιά να μη σταματάνε τον αθλητισμό, να υπάρχει υγιής αθλητισμός.»