Υπέρταση: Τα παιδιά και οι έφηβοι που ζουν με υπερβολικό βάρος ή παχυσαρκία είναι πιο πιθανό να έχουν υψηλή αρτηριακή πίεση ως ενήλικες (ηλικίας 50-64 ετών), γεγονός που υποδηλώνει ότι οι διεργασίες πίσω από την πάθηση θα μπορούσαν να ξεκινήσουν ήδη από την παιδική ηλικία, υποδηλώνει νέα έρευνα που παρουσιάζεται στο φετινό Ευρωπαϊκό Συνέδριο για την Παχυσαρκία (ECO) στη Βενετία της Ιταλίας (12-15 Μαΐου).
Τα αποτελέσματα της σουηδικής πληθυσμιακής μελέτης έδειξαν ότι η αρτηριακή πίεση στους ενήλικες άνδρες αυξάνεται σε γραμμική σχέση τόσο με τον υψηλότερο ΔΜΣ της παιδικής ηλικίας (στην ηλικία των 8 ετών) όσο και με τη μεγαλύτερη μεταβολή του ΔΜΣ κατά την εφηβεία (ΔΜΣ στα 20 έτη μείον τον ΔΜΣ της παιδικής ηλικίας), ανεξάρτητα μεταξύ τους. Στις γυναίκες, η αρτηριακή πίεση στη μέση ηλικία αυξήθηκε σε γραμμική σχέση με τη μεγαλύτερη μεταβολή του ΔΜΣ κατά την εφηβεία, αλλά όχι με τον ΔΜΣ της παιδικής ηλικίας. “Τα αποτελέσματά μας υποδηλώνουν ότι η πρόληψη του υπερβολικού βάρους και της παχυσαρκίας από την παιδική ηλικία έχει σημασία όσον αφορά την επίτευξη υγιούς αρτηριακής πίεσης στη μετέπειτα ζωή”, αναφέρει η επικεφαλής συγγραφέας Dr. Lina Lilja από το Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ στη Σουηδία. “Τα παιδιά και οι έφηβοι που ζουν με υπέρβαρο ή παχυσαρκία μπορεί να επωφεληθούν από στοχευμένες πρωτοβουλίες και τροποποιήσεις του τρόπου ζωής, ώστε να μειωθεί το σημαντικό φορτίο ασθενειών που συνδέεται με την υψηλή αρτηριακή πίεση στη μετέπειτα ζωή από ασθένειες όπως καρδιακές προσβολές, εγκεφαλικά επεισόδια και νεφρική βλάβη”. Η υπέρταση (επίμονη υψηλή αρτηριακή πίεση) αποτελεί σημαντική πρόκληση για τη δημόσια υγεία παγκοσμίως, λόγω του υψηλού επιπολασμού της και του σχετικού κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων. Ο ΠΟΥ εκτιμά ότι 1,28 δισεκατομμύρια ενήλικες ηλικίας 30-79 ετών ζουν με υπέρταση σε όλο τον κόσμο. Η υψηλή αρτηριακή πίεση είναι η κύρια αιτία καρδιακών προσβολών, εγκεφαλικών επεισοδίων και χρόνιων νεφροπαθειών και αποτελεί μία από τις πιο προλήψιμες και θεραπεύσιμες αιτίες πρόωρων θανάτων παγκοσμίως. Οι τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν την ανθυγιεινή διατροφή, τη σωματική αδράνεια και το υπερβολικό βάρος ή την παχυσαρκία. Ο υψηλός ΔΜΣ στους ενήλικες συνδέεται στενά με αυξημένη αρτηριακή πίεση και υπέρταση. Ωστόσο, η σχετική συμβολή του αυξημένου ΔΜΣ κατά την παιδική ηλικία και την εφηβεία στην αρτηριακή πίεση στη μέση ηλικία είναι άγνωστη.
Για να μάθουν περισσότερα, οι ερευνητές ανέλυσαν στοιχεία για 1.683 άτομα (858 άνδρες και 825 γυναίκες) που γεννήθηκαν μεταξύ 1948 και 1968 και συμμετείχαν σε δύο πληθυσμιακές κοόρτες -τόσο τη συνομοταξία BMI Epidemiology Study Gothenburg (BEST) όσο και τη σουηδική CArdioPulmonary bioImage Study (SCAPIS)- για να εξετάσουν τη συσχέτιση μεταξύ του ΔΜΣ κατά την ανάπτυξη και της συστολικής και διαστολικής αρτηριακής πίεσης στη μέση ηλικία (50-64 ετών). Οι ερευνητές μέτρησαν τον αναπτυξιακό ΔΜΣ των συμμετεχόντων από τη συνομοταξία BEST του Γκέτεμποργκ χρησιμοποιώντας αρχεία σχολικής υγειονομικής περίθαλψης (στην ηλικία των 7 έως 8 ετών) και για την ηλικία των νεαρών ενηλίκων (στην ηλικία των 18 έως 20 ετών) από τη σχολική υγειονομική περίθαλψη ή ιατρικές εξετάσεις κατά την εγγραφή στο στρατό, η οποία ήταν υποχρεωτική για τους νεαρούς άνδρες μέχρι το 2010. Οι πληροφορίες για την αρτηριακή πίεση στη μέση ηλικία (σε ηλικία 50-64 ετών) ελήφθησαν από τους συμμετέχοντες στη μελέτη SCAPIS που δεν έπαιρναν φάρμακα για υψηλή αρτηριακή πίεση κατά τη στιγμή της μέτρησης της αρτηριακής πίεσης. Όλες οι αναλύσεις προσαρμόστηκαν για το έτος γέννησης. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν την τυπική απόκλιση, ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο στατιστικό εργαλείο που δείχνει τι βρίσκεται εντός ενός φυσιολογικού εύρους σε σύγκριση με τον μέσο όρο.
Σε αναλύσεις που συμπεριέλαβαν στο ίδιο μοντέλο τόσο τον ΔΜΣ της παιδικής ηλικίας όσο και τη μεταβολή του ΔΜΣ κατά την εφηβεία, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι για τους άνδρες, μια αύξηση κατά μία μονάδα ΔΜΣ από τον μέσο ΔΜΣ στην παιδική ηλικία (ΔΜΣ 15,6kg/m2) σχετιζόταν με αύξηση της συστολικής αρτηριακής πίεσης κατά 1,30 mmHg και αύξηση της διαστολικής αρτηριακής πίεσης κατά 0,75 mmHg, ανεξάρτητα η μία από την άλλη. Ομοίως, μια αύξηση κατά μία μονάδα ΔΜΣ από το μέσο ΔΜΣ της εφηβείας (που ισοδυναμεί με μια μέση μεταβολή του ΔΜΣ της εφηβείας κατά 5,4kg/m2) στους άνδρες συσχετίστηκε με αύξηση της συστολικής αρτηριακής πίεσης κατά 1,03 mmHg και αύξηση της διαστολικής αρτηριακής πίεσης κατά 0,53 mmHg στη μέση ηλικία, ανεξάρτητα η μία από την άλλη. Στις γυναίκες, η αύξηση του ΔΜΣ κατά μία μονάδα ΔΜΣ στην εφηβεία σχετίζεται με αύξηση της συστολικής αρτηριακής πίεσης κατά 0,96 mmHg και αύξηση της διαστολικής αρτηριακής πίεσης κατά 0,77 mmHg στη μέση ηλικία, ανεξάρτητα από τον ΔΜΣ της παιδικής ηλικίας. Αντίθετα, ο ΔΜΣ της παιδικής ηλικίας δεν συνδεόταν με τη συστολική ή τη διαστολική αρτηριακή πίεση στη μέση ηλικία, ανεξάρτητα από τη μεταβολή του ΔΜΣ της εφηβείας. “Αν και οι διαφορές στην αρτηριακή πίεση δεν είναι πολύ μεγάλες, αν η αρτηριακή πίεση είναι ελαφρώς αυξημένη για πολλά χρόνια, μπορεί να βλάψει τα αιμοφόρα αγγεία και να οδηγήσει σε καρδιαγγειακές και νεφρικές παθήσεις”, εξηγεί η συν-συγγραφέας Dr. Jenny Kindblom από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Sahlgrenska στη Σουηδία. “Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να προέρχεται από την πρώιμη ζωή.
Η υπερβολική λιπώδης μάζα προκαλεί χρόνια φλεγμονή χαμηλού βαθμού και ενδοθηλιακή δυσλειτουργία [διαταραγμένη λειτουργία της επένδυσης των αιμοφόρων αγγείων] ήδη από την παιδική ηλικία. “Οι υψηλότερες ποσότητες σπλαχνικού κοιλιακού λίπους αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης υπέρτασης στους ενήλικες. Και έχουμε δείξει προηγουμένως ότι μια μεγάλη εφηβική μεταβολή του ΔΜΣ στους άνδρες σχετίζεται με σπλαχνική παχυσαρκία [λίπος γύρω από τα εσωτερικά όργανα] σε νεαρή ενήλικη ηλικία. Έτσι, η διευρυμένη μάζα σπλαχνικού λίπους θα μπορούσε, σε άτομα με μεγάλη αύξηση του ΔΜΣ κατά την εφηβεία, να είναι ένας πιθανός μηχανισμός που συμβάλλει στην υψηλότερη αρτηριακή πίεση”. Η ίδια προσθέτει: “Η μελέτη αυτή είναι σημαντική δεδομένης της αυξανόμενης παχυσαρκίας μεταξύ των παιδιών και των εφήβων. Είναι ζωτικής σημασίας να στρέψουμε το ενδιαφέρον από την υψηλή αρτηριακή πίεση στους ενήλικες και να συμπεριλάβουμε άτομα σε νεότερες ηλικιακές ομάδες”. Οι συγγραφείς σημειώνουν ότι τα αποτελέσματα προέρχονται από ευρήματα παρατήρησης, οπότε χρειάζονται περισσότερες μελέτες για να κατανοήσουμε αν υπάρχουν συγκεκριμένες ηλικίες στην παιδική ή/και εφηβική ηλικία όπου ο ΔΜΣ είναι ιδιαίτερα σημαντικός για την αρτηριακή πίεση στην ενήλικη ζωή. Επισημαίνουν επίσης ορισμένους περιορισμούς, όπως ότι δεν μπορεί να προσδιοριστεί μια οριστική σχέση αιτίου-αποτελέσματος μεταξύ του ΔΜΣ και της υψηλής αρτηριακής πίεσης σε αυτού του είδους τη μελέτη με βάση τον πληθυσμό- η αρτηριακή πίεση μετρήθηκε σε ένα μόνο χρονικό σημείο- οι αναλύσεις δεν μπόρεσαν να λάβουν υπόψη την επίδραση άλλων γνωστών παραγόντων κινδύνου, όπως η διατροφή και η σωματική δραστηριότητα, οι οποίοι θα μπορούσαν να έχουν επηρεάσει τα αποτελέσματα- και επειδή οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες στη μελέτη ήταν λευκοί, τα αποτελέσματα μπορεί να μην μπορούν να γενικευτούν σε άτομα από άλλες φυλετικές ή εθνικές ομάδες.
Ως υψηλή αρτηριακή πίεση ορίζεται η συστολική αρτηριακή πίεση (ΣΑΠ) ίση ή μεγαλύτερη από 140mmHg ή η διαστολική αρτηριακή πίεση (ΔΑΠ) ίση ή μεγαλύτερη από 90mmHg.
Παρέχεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τη Μελέτη της Παχυσαρκίας