Το χασμουρητό είναι μια καθολική ανθρώπινη συμπεριφορά, ωστόσο παραμένει ένα από τα λιγότερο κατανοητά φυσιολογικά φαινόμενα. Η ίδια η πράξη του χασμουρητού είναι σχετικά απλή – συνήθως περιλαμβάνει το άνοιγμα του στόματος, τη βαθιά εισπνοή και μετά την αργή εκπνοή – αλλά το γιατί χασμουριόμαστε και γιατί φαίνεται να είναι μεταδοτικό είναι ένα θέμα που γοητεύει τους επιστήμονες εδώ και αιώνες.
Τι είναι το χασμουρητό;
Ας ξεκινήσουμε με τα βασικά. Το χασμουρητό είναι μια αντανακλαστική δράση που έχει ως αποτέλεσμα το τέντωμα των τυμπάνων και τη μεγάλη πρόσληψη αέρα στους πνεύμονες. Συνήθως διαρκεί περίπου έξι δευτερόλεπτα και συχνά συνοδεύεται από μια αίσθηση άνεσης ή ανακούφισης. Το χασμουρητό μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή, αλλά είναι πιο συνηθισμένο όταν είμαστε κουρασμένοι, βαριόμαστε ή υπό πίεση. Αν και το χασμουρητό συνδέεται συνήθως με την υπνηλία, δεν είναι αποκλειστικό σημάδι της.
Θεωρίες πίσω από το χασμουρητό
Με τα χρόνια, πολλές θεωρίες έχουν προταθεί για να εξηγήσουν γιατί χασμουριόμαστε.
Ψύξη του εγκεφάλου
Μια από τις πιο πρόσφατες θεωρίες προτείνει ότι το χασμουρητό μπορεί να βοηθήσει στην ψύξη του εγκεφάλου. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, η λήψη μιας μεγάλης γουλιάς αέρα μπορεί να βοηθήσει στην ψύξη του αίματος στο κεφάλι και το λαιμό, μειώνοντας έτσι τη θερμοκρασία του εγκεφάλου. Αυτό το δροσιστικό αποτέλεσμα θα μπορούσε να βοηθήσει στη βελτίωση της εγρήγορσης και της πνευματικής αποτελεσματικότητας, κάτι που θα ήταν ιδιαίτερα ευεργετικό όταν αισθανόμαστε κουρασμένοι ή βαριεστημένοι.
Ρύθμιση των επιπέδων οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα
Μια άλλη θεωρία υποστηρίζει ότι το χασμουρητό βοηθά στη ρύθμιση των επιπέδων οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα. Η ιδέα είναι ότι όταν είμαστε κουρασμένοι ή βαριόμαστε, τείνουμε να αναπνέουμε πιο αργά, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει πτώση των επιπέδων οξυγόνου στο αίμα μας και αύξηση των επιπέδων διοξειδίου του άνθρακα. Προκαλώντας ένα χασμουρητό, το σώμα μπορεί να λάβει μεγάλη ποσότητα οξυγόνου και να αποβάλει μεγάλη ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα, αποκαθιστώντας έτσι την ισορροπία.
Η μεταδοτικότητα του χασμουρητού
Η μεταδοτικότητα του χασμουρητού είναι ίσως η πιο ενδιαφέρουσα πτυχή του. Το να βλέπεις, να ακούς, να διαβάζεις ή ακόμα και να σκέφτεσαι το χασμουρητό μπορεί να προκαλέσει ένα χασμουρητό. Μα γιατί; Μια εξήγηση βρίσκεται στην έννοια των νευρώνων καθρέφτη, ενός τύπου εγκεφαλικού κυττάρου που ενεργοποιείται τόσο όταν εκτελούμε μια ενέργεια όσο και όταν βλέπουμε κάποιον άλλο να εκτελεί την ίδια ενέργεια. Αυτοί οι νευρώνες πιστεύεται ότι παίζουν κρίσιμο ρόλο στην ενσυναίσθηση, τη μίμηση και την κοινωνική συμπεριφορά και ορισμένοι επιστήμονες πιστεύουν ότι θα μπορούσαν να είναι υπεύθυνοι για το μεταδοτικό χασμουρητό.
Ενσυναίσθηση και κοινωνικοί δεσμοί
Αρκετές μελέτες έχουν βρει ότι το μεταδοτικό χασμουρητό είναι πιο πιθανό να συμβεί μεταξύ στενών φίλων και μελών της οικογένειας παρά μεταξύ γνωστών ή αγνώστων, υποδηλώνοντας ότι θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως μια μορφή κοινωνικού δεσμού. Είναι ενδιαφέρον ότι το μεταδοτικό χασμουρητό έχει επίσης παρατηρηθεί σε πολλά μη ανθρώπινα είδη, συμπεριλαμβανομένων των χιμπατζήδων και των σκύλων, υποστηρίζοντας περαιτέρω την ιδέα ότι θα μπορούσε να έχει κοινωνικές λειτουργίες.
Συμπέρασμα
Παρά τις πολλές θεωρίες, ο πραγματικός σκοπός του χασμουρητού παραμένει μυστήριο. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι το χασμουρητό είναι μια σύνθετη συμπεριφορά που φαίνεται να περιλαμβάνει τόσο φυσιολογικά όσο και κοινωνικά στοιχεία. Καθώς οι ερευνητές συνεχίζουν να εξερευνούν αυτό το συναρπαστικό φαινόμενο, μπορούμε να προσβλέπουμε στο να αποκτήσουμε μια βαθύτερη κατανόηση του γιατί χασμουριόμαστε και γιατί είναι τόσο μεταδοτικό. Εν τω μεταξύ, μην εκπλαγείτε αν η ανάγνωση αυτού του άρθρου σας έκανε να χασμουρηθείτε – όλα είναι μέρος του μυστηρίου.