Η εξατομικευμένη θεραπεία για τον μεταστατικό καρκίνο του προστάτη μπορεί να βελτιώσει την επιβίωση των ασθενών, σύμφωνα με αποτελέσματα της μελέτης ProBio, που διεξήχθη από ερευνητές του Karolinska Institutet στη Σουηδία και δημοσιεύθηκε στο Nature Medicine. Οι άνδρες με μεταστατικό, ανθεκτικό στον ευνουχισμό, καρκίνο του προστάτη θα πρέπει να αντιμετωπίζονται κυρίως με φάρμακα δεύτερης γενιάς ορμονών, τα οποία προσφέρουν καλύτερη ανταπόκριση στη θεραπεία και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής σε σχέση με τη χημειοθεραπεία. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα αυτών των φαρμάκων εξαρτάται από τις μεταλλάξεις που φέρει ο όγκος του ασθενούς.
Κάθε χρόνο, περίπου 2.500 άνδρες στη Σουηδία διαγιγνώσκονται με μεταστατικό καρκίνο του προστάτη. Αρχικά, όλοι οι ασθενείς λαμβάνουν θεραπεία με αποκλεισμό της τεστοστερόνης, ώστε να εμποδιστεί η ενεργοποίηση του ανδρογονικού υποδοχέα, του γονιδίου που προάγει την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων. Με την πάροδο του χρόνου, τα καρκινικά κύτταρα αναπτύσσουν αντοχή και γίνονται ανθεκτικά στον ευνουχισμό, απαιτώντας τη χρήση νέων φαρμάκων όπως η χημειοθεραπεία ή φάρμακα δεύτερης γενιάς ορμονών (abiraterone/enzalutamide) που αναστέλλουν τον ανδρογονικό υποδοχέα. Αυτά τα φάρμακα ονομάζονται Αναστολείς της Οδού του Ανδρογονικού Υποδοχέα (ARPi).
«Για πρώτη φορά, συγκρίναμε αυτές τις θεραπείες μεταξύ τους και αναλύσαμε το DNA των καρκινικών κυττάρων για να βρούμε ποιο φάρμακο λειτουργεί καλύτερα για κάθε ασθενή», αναφέρει ο Johan Lindberg, ερευνητής στο Τμήμα Ιατρικής Επιδημιολογίας και Βιοστατιστικής (MEB) του Karolinska Institutet.
Το αίμα περιέχει το λεγόμενο ελεύθερο κυτταρικό DNA από κύτταρα που έχουν πεθάνει, κάτι που συμβαίνει κανονικά και στους υγιείς ανθρώπους. Στους ασθενείς με καρκίνο, ένα μέρος αυτού του DNA προέρχεται από τα καρκινικά κύτταρα και ονομάζεται κυκλοφορούν DNA όγκου (ctDNA). Αναλύοντας το ctDNA, είναι δυνατή η ταυτοποίηση των μεταλλάξεων που υπάρχουν στον όγκο του ασθενούς. Η μελέτη ProBio στοχεύει στη χρήση αυτής της γνώσης για να παρέχει την καλύτερη δυνατή θεραπεία στους ασθενείς, δημιουργώντας ένα αυτοματοποιημένο σύστημα που συνεχώς βελτιώνει τη θεραπεία για τους άνδρες με μεταστατικό καρκίνο του προστάτη.
Η παρούσα υπομελέτη περιέλαβε 193 ασθενείς με μεταστατικό, ανθεκτικό στον ευνουχισμό, καρκίνο του προστάτη. Αυτοί οι ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν να λάβουν είτε χημειοθεραπεία είτε ARPi, το οποίο συγκρίθηκε με μια ομάδα ελέγχου όπου ο γιατρός αποφάσιζε για την καλύτερη θεραπεία. Οι ασθενείς που έλαβαν ARPi είχαν την μεγαλύτερη διάρκεια ανταπόκρισης στη θεραπεία (διάμεσος χρόνος 11,1 μήνες σε σύγκριση με 6,9 μήνες για τη χημειοθεραπεία και 7,4 μήνες για την ομάδα ελέγχου). Η επιβίωση για την ομάδα ARPi ήταν επίσης σημαντικά μεγαλύτερη — με διάμεσο χρόνο 38,7 μήνες σε σύγκριση με 21,7 και 21,8 μήνες αντίστοιχα.
«Η μελέτη μας δείχνει ότι είναι δυνατόν να εξασφαλιστεί ότι κάθε ασθενής λαμβάνει την καλύτερη θεραπεία με βάση το γενετικό προφίλ του όγκου του», δήλωσε ο Henrik Grönberg, Καθηγητής Επιδημιολογίας Καρκίνου στο Karolinska Institutet.