Στην ιατρική ο βήχας είναι συχνό σύμπτωμα ποικίλων παθήσεων και σίγουρα ο βήχας δεν είναι νόσος. Αποτελεί ένα αντανακλαστικό, που εκδηλώνεται με επαναλαμβανόμενη εισπνοή και βίαιη εκπνοή, με πίεση του αέρα.
Κατά κανόνα ο βήχας, ιδίως ο παροξυσμικός, συνοδεύεται από έκκριση δακρύων και πόνο στην κοιλιά, αλλά δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που ο έντονος βήχας δημιουργεί προβλήματα στο μυοσκελετικό σύστημα όπως κήλη δίσκου οσφύος, ρήξεις μεσοπλευρίων μυών ή πλευρικών χόνδρων και ρήξεις κοιλιακών μυών. Ακόμα έχουν αναφερθεί επιπλοκές του βήχα και στα υπόλοιπα συστήματα όπως βουβωνοκήλη, κοιλιοκήλη, ρήξη εγκεφαλικού αγγείου, πρόπτωση αιμορροΐδων από έντονο βήχα κλπ.
Υπάρχουν δύο είδη βήχα, ανάλογα με την ύπαρξη εκκρίσεων ή μη: ξηρός βήχας (νιώθουμε το λαιμό μας να γδέρνεται) και υγρός και παραγωγικός βήχας (συνοδεύεται από φλέματα). Σύμφωνα με τις νεότερες οδηγίες της Αμερικανικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, ο βήχας, ανάλογα με τη χρονική του διάρκεια, χωρίζεται σε οξύ, όταν η διάρκειά του είναι μικρότερη των 3 εβδομάδων, υποξύ όταν διαρκεί από 3 έως 8 εβδομάδες, και χρόνιο όταν ξεπερνάει το διάστημα των 8 εβδομάδων.
Οι κυριότερες και συνηθέστερες αιτίες για την εμφάνιση βήχα
Αλλεργίες
Ατμοσφαιρική ρύπανση και κάπνισμα
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
Ιογενείς και μικροβιακές λοιμώξεις
Καρκίνος του πνεύμονα
Κοκύτης
Κυστική ίνωση των πνευμόνων
Λαρυγγίτιδα
Ξένο σώμα στο αναπνευστικό σύστημα
Οξεία πνευμονική εμβολή
Παθήσεις φάρυγγος και λάρυγγος
Παθήσεις των πνευμόνων (βρογχίτιδα, πνευμονία, εμφύσημα, φυματίωση, εχινόκκοκος του πνεύμονα, πνευμονική εμβολή)
Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
Πότε να ανησυχήσετε;
– Αν ο βήχας σας διαρκεί πάνω από 3 εβδομάδες και ακόμα περισσότερο αν ξεπερνάει τις 8.
– Αν παρατηρήσετε κάποια αλλαγή στα χαρακτηριστικά του βήχα, δηλαδή αν ξαφνικά έχετε φλέματα ή βήχετε πιο συχνά.
– Αν ο βήχας συνοδεύεται, από αίμα πυρετό, δύσπνοια, πόνο στο στήθος ή άλλα συμπτώματα.
– Αν έχετε κάποιο προϋπάρχον νόσημα, όπως καρδιολογικό ή πνευμονολογικό, καθώς μπορεί να σχετίζεται με το βήχα.
– Αν ανήκετε σε κάποια από τις ευπαθείς ομάδες (καπνιστές, καρδιοπαθείς, ηλικιωμένους, πνευμονοπαθείς) και έπειτα από 2-3 ημέρες δεν υπάρχει βελτίωση.
Ο τσιγαρόβηχας δεν είναι κάτι φυσιολογικό
Ο τσιγαρόβηχας οφείλεται στον ερεθισμό των πνευμόνων από τον καπνό με αποτέλεσμα να παράγονται φλέματα. Κατά τη διάρκεια της νύχτας τα φλέματα αυτά μαζεύονται και αποβάλλονται το πρωί μετά το ξύπνημα. Αυτό όμως συνήθως αποτελεί μία ισχυρή ένδειξη ότι κάτι πιο σοβαρό μπορεί να έχει ξεκινήσει. Αυτό είναι η η χρόνια βρογχίτιδα η οποία μπορεί να εξελιχθεί στη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Σε αυτήν την περίπτωση η επίσκεψη σε πνευμονολόγο με στόχο τη διακοπή του καπνίσματος είναι επιτακτική. Να ξέρετε πως εφόσον αποφασίσετε να κόψετε το κάπνισμα, μην τρομάξετε αν τις πρώτες 2-3 εβδομάδες ο βήχας χειροτερέψει. Αυτό συμβαίνει γιατί ο οργανισμός ξεκινά να ανακτά τις δυνάμεις του και λειτουργεί φυσιολογικά, οπότε προσπαθεί να αποβάλει όλα τα φλέματα και τις ακαθαρσίες οι οποίες μαζεύτηκαν το προηγούμενο διάστημα.