Η σκωληκοειδής απόφυση (σκωληκοειδίτιδα) γνωστή σαν υπόλειμμα ή κατάλοιπο οργάνου από τα αρχικά στάδια της εξέλιξης του ανθρώπινου είδους, έχει χαρακτηριστεί σαν όργανο χωρίς καμία ιδιαίτερη λειτουργία. Όμως, τελευταίες μελέτες αναφέρουν ότι η σκωληκοειδής απόφυση συμβάλει στην άμυνα του οργανισμού διότι παράγει ανοσοσφαιρίνες. Παρόλ’αυτά η αφαίρεση της δεν προκαλεί διαταραχή στην άμυνα του οργανισμού.
Η οξεία σκωληκοειδίτιδα αποτελεί την συχνότερη αιτία της οξείας χειρουργικής κοιλίας. Η πάθηση εμφανίζεται σε όλες τις ηλικίες αλλά με μεγαλύτερη συχνότητα στην δεύτερη και τρίτη δεκαετία της ζωής, προσβάλλει με ίδια περίπου συχνότητα τα δύο φύλα, με μία μικρή υπεροχή των ανδρών σε αυτές τις ηλικίες.
Η απόφραξη του αυλού του οργάνου είναι η κυρίαρχη αίτια που προκαλεί την οξεία φλεγμονή αυτού και συνήθως ευθύνεται κάποιος κοπρόλιθος και σπανιότερα, η υπερτροφία του ιδίου λεμφικού ιστού, υπολείμματα από φυτικές ίνες ή σπόροι φρούτων ή ακόμα εντερικά παράσιτα ιδιαίτερα ασκαρίδες.
Ο κοιλιακός πόνος είναι το κυρίαρχο σύμπτωμα. Κλασσικά,ο πόνος είναι διάχυτος και εντοπίζεται στο κατώτερο επιγάστριο και περιομφαλικά, μπορεί να έχει και κολικοειδή χαρακτήρες.
Με την πάροδο του χρόνου από 1 έως 12 ώρες, αλλά συνήθως σε 4-6 ώρες, ο πόνος εντοπίζεται στην δεξιά κάτω κοιλιακή χώρα ( δεξιός λαγόνιος βόθρος ).
Η ανορεξία σχεδόν πάντα συνοδεύει την σκωληκοειδίτιδα, σε σημείο που αν δεν υπάρχει, πρέπει να αμφιβάλλει κανείς για την διάγνωση.
Ο εμετός παρουσιάζεται σε 75% των ασθενών, άλλα συμπώματα όπως καταβολή ,ναυτία και δυσκοιλιότητα ή διάρροιες δεν είναι σταθερά ευρήματα.
Τα ζωτικά σημεία : η θερμοκρασία παρουσιάζει συνήθως μικρή μεταβολή της τάξεως του 1 C βαθμού, οι σφύξεις είναι φυσιολογικές ή ελάχιστα αυξημένες. Μεγαλύτερες μεταβολές των τιμών σημαίνει ή επιπλοκή της νόσου ή πρέπει να αναζητηθεί άλλη νόσος.
Οι εργαστηριακές εξετάσεις που θα υποβληθεί ο ασθενής πολλές φορές δεν βοηθούν στην διάγνωση, έτσι, η διάγνωση της οξείας σκωληκοειδίτιδας τίθεται από την κλινική εμπειρία του χειρουργού από τα στοιχεία της κλινικής εξέτασης του ασθενούς.
Από την ακτινογραφία θώρακος πρέπει να αποκλειστούν θωρακικές και υποδιαφραγματικές παθήσεις, από την ακτινογραφία κοιλίας να αναζητηθούν σημεία που συνηγορούν για άλλές οξείες παθήσεις της κοιλιακής χώρας ή σημεία που συνηγορούν για οξεία σκωληκοειδίτιδα π.χ. ακτινοσκιερών κοπρολίθων. Στη γενική αίματος σε 75% των ασθενών υπάρχει αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων (10.000-18.000) με συνοδό αύξηση των πολυμορφοπύρηνων. Από την γενική ούρων συνήθως δεν παρατηρούνται παθολογικά ευρήματα.
Η παραπάνω εικόνα συμπτωμάτων της οξείας σκωληκοειδίτιδας είναι λιγότερο “τυπική” στα παιδιά, κυρίως κάτω των 2 ετών και στους ηλικιωμένους, πάνω από 60 ετών. Η θνητότητα στην οξεία σκωληκοειδίτιδα κυμαίνεται από 0,2 έως 15%, το δε ποσοστό εξαρτάται από την ηλικία του αρρώστου, την ύπαρξη επιπλοκής καθώς και από την έγκαιρη διάγνωση και την γρήγορη χειρουργική αντιμετώπιση.