Sjogren Σύνδρομο: Μήπως για τα κουρασμένα μάτια και τα χαμηλά επίπεδα ενέργειας δεν φταίει η πολλή δουλειά; Η ξηροφθαλμία, η ξηροστομία και το επίμονο αίσθημα κόπωσης είναι μερικά από τα βασικά συμπτώματα που χαρακτηρίζουν το σύνδρομο Sjogren, ένα συχνό αλλά εν πολλοίς άγνωστο στο ευρύ κοινό αυτοάνοσο νόσημα.
Τι είναι το σύνδρομο Sjogren
Το σύνδρομο Sjogren –προφέρεται Σιόγκρεν– είναι αυτοάνοσο νόσημα, δηλαδή οφείλεται σε μη φυσιολογική αντίδραση του ίδιου του ανοσοποιητικού συστήματος σε υγιείς ιστούς το σώματος. Στο συγκεκριμένο σύνδρομο το ανοσοποιητικό επιτίθεται κυρίως στους αδένες που παράγουν τα δάκρυα και το σάλιο (δακρυϊκοί και σιελογόνοι αντίστοιχα), προκαλώντας φλεγμονή. Το σύνδρομο μπορεί να προσβάλλει και άλλους αδένες του σώματος ή να προκαλέσει βλάβες σε ζωτικά όργανα, όπως οι πνεύμονες, το συκώτι ή τα νεφρά.
Τα ακριβή αίτια του συνδρόμου δεν είναι γνωστά. Θεωρείται ότι τα γονίδια (κληρονομικότητα) εξηγούν την ευπάθεια απέναντι στη νόσο και πως κάποιος περιβαλλοντικός παράγοντας (π.χ. ιός, βακτήριο) πυροδοτεί την αντίδραση του ανοσοποιητικού και κατ’ επέκταση την εκδήλωση των συμπτωμάτων.
Αν και το σύνδρομο Sjogren είναι το δεύτερο συχνότερο αυτοάνοσο νόσημα μετά τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, δεν είναι ευρέως γνωστό και συχνά δεν διαγιγνώσκεται σωστά. Δεδομένου βέβαια ότι προκαλεί έναν παράδοξο συνδυασμό συμπτωμάτων, εύλογα μπορεί να καθυστερήσει είτε ο ασθενής είτε ο γιατρός να τα αποκωδικοποιήσει σωστά ώστε να τα αποδώσει στο Sjogren.
Δείτε τα 7 βασικότερα συμπτώματα που χαρακτηρίζουν το σύνδρομο Sjogren.
α. Ξηροφθαλμία: Όπως ήδη αναφέρθηκε, το σύνδρομο Sjogren προκαλεί φλεγμονή στους δακρυϊκούς αδένες, μειώνοντας έτσι τη φυσιολογική παραγωγή δακρύων και τη φυσική λίπανση του ματιού. Πολύ χαρακτηριστικό στα άτομα που πάσχουν από το σύνδρομο είναι ότι πολλές φορές δεν δακρύζουν ούτε όταν κόβουν κρεμμύδια! Η χρόνια ξηροφθαλμία που προκαλεί το σύνδρομο συνοδεύεται συχνά και από θόλωση της όρασης.
β. Ξηροστομία: Η μειωμένη παραγωγή σάλιου και η επακόλουθη ξηροστομία είναι ένα ακόμη σύμπτωμα-κλειδί του Sjogren. Η ξηροστομία πολλές φορές δυσκολεύει την κατάποση, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για στεγνές τροφές όπως το ψωμί και τα κρακεράκια.
γ. Πόνος στις αρθρώσεις: Σε ορισμένους ασθενείς, ο πόνος στις αρθρώσεις είναι το πρώτο σύμπτωμα που προκαλεί το σύνδρομο Sjogren, πριν ακόμη κάνει την εμφάνισή της η ξηροφθαλμία και η ξηροστομία. Συγκεκριμένα, εκδηλώνεται ευαισθησία και πρήξιμο στις αρθρώσεις, κυρίως στα δάχτυλα των χεριών, στους καρπούς και στους αστραγάλους. Δευτερευόντως, μπορεί να πονούν οι αρθρώσεις στους ώμους, στα γόνατα ή στα ισχία.
δ. Κόπωση: Η χρόνια κόπωση είναι σύμπτωμα πολλών ασθενειών, αυτοάνοσων ή μη, και το σύνδρομο Sjogren δεν αποτελεί εξαίρεση. Μάλιστα, η διαχείριση του συμπτώματος αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στο πλαίσιο της θεραπείας των ασθενών.
ε. Ξηρό δέρμα, εξανθήματα, πληγές: Το σύνδρομο χαρακτηρίζεται και από δερματολογικά συμπτώματα, όπως η ξηρότητα του δέρματος και η αποδυνάμωση του φραγμού της επιδερμίδας. Άλλοτε πάλι εμφανίζονται στο δέρμα εξανθήματα, κυρίως μετά την έκθεση στον ήλιο. Επίσης, το σύνδρομο μπορεί να προκαλέσει πληγές στο δέρμα που δεν επουλώνονται εύκολα, κατάσταση γνωστή ως αγγειίτιδα.
στ. Κολπική ξηρότητα και λοιμώξεις: Το σύνδρομο Sjogren μπορεί να προσβάλλει και τον κολπικό βλεννογόνο, με αποτέλεσμα να μειώνεται αισθητά η φυσική λίπανση των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Πέραν του ότι δυσκολεύει τη σεξουαλική επαφή, η κολπική ξηρότητα αυξάνει και τον κίνδυνο μυκητίασης.
ζ. Μούδιασμα, ζαλάδα, προβλήματα μνήμης: Μακροπρόθεσμα, το σύνδρομο Sjogren μπορεί να προκαλέσει βλάβες στο νευρικό σύστημα, με αποτέλεσμα να εκδηλώνεται ευρύ φάσμα νευρολογικών συμπτωμάτων. Αυτά περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τον πονοκέφαλο, το αίσθημα καψίματος, τη ζαλάδα, την απώλεια ισορροπίας, το μούδιασμα και το μυρμήγκιασμα των άκρων. Επίσης, οι ασθενείς ταλαιπωρούνται συχνά από πνευματική σύγχυση και έλλειψη συγκέντρωσης.