Τρεις στις δέκα Ελληνίδες έχουν ζήσει τον εφιάλτη του ξυλοδαρμού από τον σύντροφό τους έστω και μία φορά στη ζωή τους.
Ένας εφιάλτης που, για αρκετές γυναίκες, έχει μετατραπεί σε καθημερινή κόλαση τον τελευταίο χρόνο. Αρνητικοί πρωταγωνιστές- συνήθως- άνεργοι άνδρες λίγο μετά την ηλικία των 40, άνδρες με έντονο εργασιακό στρες , με πιεστικές οικονομικές υποχρεώσεις, αλλά και με «κουρεμμένη» σεξουαλική δραστηριότητα, καθ’ ομολογίαν των συντρόφων τους που απάντησαν σε τηλεφωνική έρευνα.
Η πρωτόγνωρη αυτή καταγραφή περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας, σεξουαλικής και σωματικής κακοποίησης – άμεσα συνδεδεμένη με τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες στην Ελλάδα – προέκυψε μέσα από ανώνυμη, δειγματοληπτική έρευνα που διενεργήθηκε από την Εταιρεία Μελέτης Ανθρώπινης Σεξουαλικότητας και το Ανδρολογικό Ινστιτούτο.
Η έρευνα, με θέμα «Η Ελλάδα της κρίσης και το Μνημόνιο», παρουσιάστηκε πριν λίγες μέρες στο διεθνές επιστημονικό συνέδριο Σεξουαλικής Υγείας PASSM στο Ντουμπάι, και καταδεικνύει ότι τα κρούσματα βίας, με θύματα κυρίως γυναίκες, είναι αυξημένα κατά 47% τον τελευταίο χρόνο.
- Υλικό έρευνας: Η ανώνυμη γραμμή βοήθειας της ΕΜΑΣ
- Στατιστικό δείγμα: 1000 τηλεφωνικές συνεντεύξεις 600 άνδρες και 400 γυναίκες.
Έρευνα
• Η ύπαρξη κρουσμάτων βιασμών στην οικογένεια και ξυλοδαρμών δεν υπήρχε ως δείγμα στις 10 παλαιότερες ερευνές μας κατά την περίοδο του μνημονίου.
• Άνδρες και γυναίκες τηλεφωνούσαν για «περίεργα» σεξουαλικά προβλήματα και «ύποπτες» ατυχίες στην ερωτική ζωή
• Σε παγκόσμιο επίπεδο, ένα 40% με 70 % των φόνων γυναικών διαπράττονται από πρόσωπα του στενού περιβάλλοντος, συχνά στο πλαίσιο μιας σχέσης κατά την οποία ο θύτης κακοποιεί το θύμα, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστία του ΟΗΕ.
• Ανά τον κόσμο τουλάχιστον μια στις τρεις γυναίκες έχει πέσει θύμα ξυλοδαρμού, βιασμού, ή άλλου είδους κακοποίησης στη ζωή της.
Τι έδειξε η έρευνα
• Τα κρούσματα βίας (σωματικής, σεξουαλικής, λεκτικής) έχουν αυξηθεί κατά 47% τους τελευταίους μήνες στη χώρα μας, με μια στις τρεις γυναίκες να έχει πέσει θύμα ξυλοδαρμού.
• Όσον αφορά στη μορφή βίας που εκδηλώνουν οι άνδρες, είναι: λεκτική (72%), οικονομικός εκβιασμός (59%), σεξουαλική ταπείνωση (55%), ξυλοδαρμοί (23%), βιασμοί (18%), πρόκληση τραυμάτων (8%).
• Σχετικά με την οικονομικό «προφίλ»των ανδρών που εκδήλωσαν βία έναντι των συντρόφων τους, το 44% ήταν άνεργοι, το 39% σε κακή οικονομική κατάσταση και μόνο το 17% ήταν εύρωστοι οικονομικά.
• Παράλληλα με την αύξηση της σεξουαλικής και σωματικής βίας, τον τελευταίο χρόνο της ύφεσης και του μνημονίου μειώθηκε δραματικά η συχνότητα των σεξουαλικών επαφών, κατά 34%.
• Το μνημόνιο έχει επηρεάσει τη σεξουαλική ζωή των ανδρών: πάρα πολύ (39%), αρκετά (30%), καθόλου (31%).
• Τα συνηθέστερα συναισθήματα που αναφέρουν οι άνδρες: ανασφάλεια (61%), θυμός (50%), απογοήτευση (35%), φόβος (19%), αντίδραση (18%), θλίψη (8%) και ελπίδα (7%).
Μια βραβευμένη μελέτη, μια δραματική διαπίστωση
Η έρευνα της ΕΜΑΣ και του Ανδρολογικού Ινστιτούτου, η οποία μάλιστα βραβεύτηκε στο διεθνές συνέδριο Σεξουαλικής Υγείας (PASSM) στο Ντουμπάι, καταλήγει στη διαπίστωση ότι «…η σεξουαλική βία, ενδοοικογενειακά, είναι δείκτης κοινωνικής, πολιτιστικής και οικονομικής αποσάθρωσης».
Αποδεικνύει, δε, πως τα όρια και οι αντοχές ομαλής συμβίωσης και πολιτισμένου διαλόγου έχουν ξεφύγει, επικροτείται κρυφά και φανερά η βία απέναντι στον αδύνατο, με φανερό και επικίνδυνο τρόπο.
Η οικονομική κρίση ξυπνά πρωτόγονες αντιδράσεις
Όπως σχολιάζει ο πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης, «…διαπιστώνουμε ότι η σεξουαλική βία, σε συνδυασμό με τη σεξουαλική ανικανότητα, βρίσκεται σε κατακόρυφη αύξηση. Η οικονομική κρίση γίνεται αυτόματα κοινωνική και πολιτιστική, κτυπώντας κυρίως το ανδρικό φύλο που έχει ταυτίσει την ρώμη, το χρήμα και το σεξ σαν απόλυτες δυνάμεις της αρρενωπότητας. Τα παραδείγματα που αξιολογήσαμε ως «ηχηρά και ανησυχητικά» επιβεβαιώνουν το φόβο ότι στη χώρα μας έχουν ξυπνήσει πρωτόγονα ένστικτα ταπείνωσης μέσα από σεξουαλικά υπονοούμενα, αλλά και ναζιστικές συμπεριφορές εξόντωσης».
Η σωματική βία ως υποκατάστατο της χαμένης σεξουαλικής ικανότητας
«…Ο άνδρας έχει πάντοτε την ανάγκη να φαίνεται δυνατός, με μούσκουλα αλλά κα με μεγάλα και αποδοτικά γεννητικά όργανα. Η σεξουαλική του ικανότητα είναι η έμφυτη επιβεβαίωση της επιβολής του στο παθητικό θήλυ. Η απώλεια αυτής της σεξουαλικής ικανότητας- για οποιονδήποτε λόγο- τον οδηγεί στην άσκηση σωματικής βίας, η οποία τελικά δεν είναι τίποτα άλλο από το υποκατάστατο της χαμένης του σεξουαλικής δύναμης…».
Οικονομικά «ευνουχισμένος» και βίαιος άνδρας
«…Θα μπορούσαμε να περιγράψουμε την ψυχολογία του σημερινού «υφεσιακού» άνδρα ως εξής:
…ίσως να μην «μπορώ» αλλά μπορώ να δέρνω, να υποτάσσω όχι ερωτικά αλλά σωματικά και αυτό το ισοζύγιο με ισορροπεί. Με την κυβέρνηση δε μπορώ να τα βάλω, ούτε με τον στρατό, με την αδύναμη σύζυγο- σύντροφο μου, όμως, θα δείξω ποιός έχει το πάνω χέρι…
…Η Φωτεινή Ασημακοπούλου καθηγήτρια ιστορίας λέει: … σε μια κοινωνία σε κρίση, ο σεβασμός στο πρόσωπο χάνεται και στη θέση του μπαίνουν οι έμφυλες κατηγοριοποιήσεις που αμφισβητούν και ισοπεδώνουν την ιδιαίτερη υπόσταση του κάθε ανθρώπου. Η κατηγοριοποίηση οδηγεί αναπόφευκτα στην ιεράρχηση και τη βαρβαρότητα που καταλήγει σε ολοκαύτωμα, όπως έδειξε η ιστορία…
…Τα κλασσικά εγχειρίδια της ψυχιατρικής μας προτρέπουν να αναζητήσουμε πίσω από έναν βιαστή κάποιον ανίκανο άνδρα ή ένα βιασμένο παιδί. Στα ίδια εγχειρίδια θα μπορούσαμε σήμερα να προσθέσουμε ότι… μια κοινωνία που παίρνει από τους άνδρες τη φωνή, τον ανδρισμό και την πανοπλία του προστάτη της οικογένειας, τελικά, τους αφήνει ταπεινωμένους, δειλούς, γονυπετείς, χωρίς φωνή, χωρίς φαλλό, ευνουχισμένους…Είναι ζήτημα χρόνου πότε θα γίνουν και βίαιοι…», καταλήγει ο κ. Κωνσταντινίδης.