Η αγάπη είναι ένα από τα βασικά θρεπτικά συστατικά της ζωής, της ψυχολογικής ανάπτυξης και της ευτυχίας. Μπορούμε να ζήσουμε χωρίς την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου. Αλλά δεν μπορούμε να επιβιώσουμε χωρίς αγάπη, επειδή η αγάπη είναι φωλιασμένη στην ανάγκη για εγγύτητα που συνδέεται με την βαθιά δομή της ανθρώπινης ψυχής. Όταν η ανάγκη αυτή αποδυναμωθεί, είμαστε συγκλονισμένοι από τη μοναξιά και την απόρριψη, μπλοκαρισμένοι, απογοητευμένοι, στάσιμοι στη ζωή μας. Όταν έχουμε αγάπη, γινόμαστε περισσότερο εμείς οι ίδιοι, πιο ενεργοποιημένοι, πιο μαζί.
Υπάρχουν όμως διαφορετικά είδη αγάπης. Κάνουμε μια σαφή διάκριση μεταξύ της αγάπης για την οικογένεια και τους φίλους, και της ρομαντικής αγάπης. Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να ονομάσουν περίπου εννέα άτομα στην πρώτη κατηγορία, αλλά μόνο ένα στη δεύτερη. Παρόλο που πολλές φορές μπορούμε να ερωτευτούμε, μόνο μια μικρή μειοψηφία βάζει περισσότερο από ένα άτομο στην κατηγορία αυτή ανά πάσα στιγμή. Αλλά αυτό που συνδέει τα δύο είδη αγάπης είναι η οικειότητα.
Η οικειότητα είναι το πώς ξεκινά η αγάπη.
Η απώλεια της οικειότητας είναι ο τρόπος με τον οποίο τελειώνει η αγάπη.
Σε αντίθεση με την οικειότητα με τους γονείς και τους φίλους, η οικειότητα της ρομαντικής αγάπης έχει μια αίσθηση πεπρωμένου και έκπληξης γι ‘αυτό. Το βιώνουμε ως εντελώς φυσικό και αυθόρμητο, αλλά που προορίζεται να συμβεί. Οι σχέσεις με την οικογένεια και τους φίλους μπορεί να είναι γεμάτες εκπλήξεις, αλλά σπάνια έχουν μια αίσθηση πεπρωμένου γι ‘αυτούς. Το μεγάλο μυστήριο της ρομαντικής αγάπης είναι το πώς φτάνουμε ποτέ σε αυτή την αίσθηση του πεπρωμένου.
Αν δούμε το θέμα μέσα από τα μάτια της εξελικτικής ψυχολογίας, φαίνεται ότι μία από τις πρώτες ανάγκες που ζητάει ικανοποίηση, είναι αυτή της αναπαραγωγής. Αρκετές έρευνες καταλήγουν στο ότι υπάρχουν διαφορές στην αναζήτηση συντρόφου ανάμεσα στα δύο φύλα:
-Οι άνδρες παρουσιάζονται να επιλέγουν με βάση κυρίως τα σωματικά χαρακτηριστικά, δηλαδή να βρουν μία νέα και ωραία γυναίκα που θα τους δώσει γερά παιδιά – για τους άνδρες τα σωματικά χαρακτηριστικά θεωρούνται ως εγγύηση νεότητας και καλής υγείας.
-Οι γυναίκες από την άλλη αναζητούν συναισθηματική και οικονομική ασφάλεια, έτσι αναζητούν τον άνδρα που θα είναι όχι μόνο υγιής αλλά και καλός γονιός, υποστηρικτικός σύντροφος και καλός «κουβαλητής».
Σύμφωνα με την καθηγήτρια ανθρωπολογίας Έλεν Φίσερ, υπάρχουν τρία στάδια αγάπης. Σε κάθε στάδιο, ένα διαφορετικό σύνολο χημικών ουσιών οδηγεί τον εγκέφαλο. Αυτά τα στάδια είναι η επιθυμία, η έλξη και η προσκόλληση. Παρακάτω θα συζητηθούν:
Επιθυμία
Όταν βρίσκεστε στο στάδιο της σφοδρής επιθυμίας, προσελκύετε το αντικείμενο της αγάπης σας. Θέλετε να το αποπλανήσετε ή να παρασυρθείτε. Μπορεί να υπάρχει ένα στοιχείο μυστηρίου ή έντασης που κάνει τα πράγματα συναρπαστικά. Η επιθυμία οδηγείται από τις ορμόνες τεστοστερόνη στους άνδρες και τα οιστρογόνα στις γυναίκες. Η επιθυμία εμφανίζεται σε όλα τα είδη και μπορεί να είναι μέρος της βασικής προσπάθειας να βρούμε έναν σύντροφο για να διαδώσουμε τα γονίδιά μας. Ωστόσο, είναι διαφορετική από την αγάπη. Η τεστοστερόνη στους άνδρες τους κάνει να επιθυμούν μια ερωμένη, αλλά όχι απαραίτητα να την ερωτευτούν.
Είναι αλήθεια ότι ο χαρακτήρας του εν δυνάμει ερωτικού συντρόφου μας, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Από τη στιγμή, όμως, που θα υπάρξει οπτική επαφή, καθοριστικότερο ρόλο παίζει η τεστοστερόνη, η οποία μάλιστα, πρέπει να σημειωθεί, επηρεάζει ακόμη και τις γυναίκες υπογραμμίζει στην ισπανική εφημερίδα El País η ψυχολόγος Ángeles Sanz Yaque.
Έλξη
Στο δεύτερο στάδιο, αρχίζετε να αποκτάτε εμμονικές φαντασιώσεις για τον εραστή σας και να νιώθετε την παρουσία του. Οι καρδιακοί παλμοί αυξάνονται, αισθάνεστε μια έξαρση επιπλέον ενέργειας και ενθουσιασμού καθώς φαντασιώνεστε τα πράγματα που θα κάνετε μαζί. Αυτά τα συναισθήματα δημιουργούνται από τρεις χημικές ουσίες: νορεπινεφρίνη, ντοπαμίνη και σεροτονίνη.
Ντοπαμίνη – Η αυξημένη ντοπαμίνη συνδέεται με κίνητρα, ανταμοιβή και συμπεριφορά που κατευθύνεται από το στόχο, εξ ου και η προσπάθεια να ακολουθήσετε το αγαπημένο σας πρόσωπο ή να πλάθετε με τη φαντασία σας ιστορίες, αν δεν μπορείτε να είστε μαζί του. Η ντοπαμίνη δημιουργεί επίσης μια αίσθηση εξιδανίκευσης. Το αγαπημένο σας πρόσωπο φαντάζει συναρπαστικό, ιδιαίτερο και μοναδικό για εσάς και θέλετε να πείτε σε όλο τον κόσμο τις ιδιαιτερότητές του.
Νορεπινεφρίνη – Η νορεπινεφρίνη είναι υπεύθυνη για την επιπλέον έξαρση της ενέργειας και τους αυξημένους παλμούς που αισθάνεστε, καθώς και την απώλεια της όρεξης και της επιθυμίας για ύπνο. Βάζει το σώμα σας σε μια πιο προειδοποιητική κατάσταση στην οποία είστε έτοιμοι για δράση.
Σεροτονίνη – Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η σεροτονίνη πιθανότατα μειώνεται σε αυτό το στάδιο, αλλά πρέπει να γίνουν περισσότερες μελέτες. Τα χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης εντοπίζονται στην ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD) και πιστεύεται ότι προκαλούν εμμονικές σκέψεις.
Προσκόλληση
Η σωματική επαφή, η σεξουαλική επαφή, σημαίνει ότι θέλεις να δεσμευθείς με το αγαπημένο σου πρόσωπο. Αυτό είναι το σημείο στο οποίο μπορείτε να μετακομίσετε μαζί, να παντρευτείτε ή / και να έχετε παιδιά. Μετά από περίπου 4 χρόνια σε μια σχέση, η ντοπαμίνη και η έλξη μειώνεται. Εάν τα πράγματα πάνε καλά, αντικαθίστανται από τις ορμόνες οξυτοκίνη και αγγειοπιεστίνη, οι οποίες δημιουργούν την επιθυμία δέσμευσης, σύνδεσης με τον σύντροφό σας. Σχεδιάζετε και ονειρεύεστε μαζί.
Οξυτοκίνη – Η οξυτοκίνη είναι μια ορμόνη που απελευθερώνεται κατά τη διάρκεια του οργασμού (και κατά τη διάρκεια του τοκετού και του θηλασμού). Αυτός μπορεί να είναι ο λόγος για τον οποίο η σεξουαλική επαφή θεωρείται ότι φέρνει τα ζευγάρια πιο κοντά και είναι η «κόλλα» που δεσμεύει τη σχέση. Υπάρχει επίσης μια σκοτεινή πλευρά στην ωκυτοκίνη. Φαίνεται να διαδραματίζει έναν ρόλο στις ανάγκες, τις προσκολλητικές συμπεριφορές και τη ζήλια.
Vasopressin – Οι επιστήμονες έμαθαν για το ρόλο της στην προσκόλληση μελετώντας ένα μικρό πλάσμα που σχηματίζει μονογαμικούς δεσμούς όπως οι άνθρωποι. Όταν τα αρσενικά πλάσματα είχαν πάρει ένα φάρμακο που καταστέλλει τη βαζοπρεσίνη, άρχισαν να παραμελούν τις συντρόφους τους και να μην ανταγωνίζονται άλλους αρσενικούς ψηφοφόρους που ήθελαν να συνενωθούν μαζί τους.
Να θυμάστε:
Αυτός ο νέος δεσμός σύνδεσης θα διαμορφωθεί από το είδος της προσκόλλησης που δημιουργήσατε με τους γονείς σας στην παιδική ηλικία. Ήταν η αγάπη τους το ασφαλές σας καταφύγιο, η ασφαλής σας βάση, ενάντια στο άγχος; Και μπορείτε τώρα να κάνετε το ίδιο για κάποιον άλλο; Ή μήπως η αγάπη τους ήταν συμβιβασμένη ώστε και εσείς τώρα να είστε συμβιβασμένοι, ψάχνοντας μάταια για μια εγγύτητα που δεν φέρει κανέναν κίνδυνο; Καθιστώντας τον έλεγχο αντί της οικειότητας, ή μιας επανάληψης του παλιού πόνου, επειδή κάθε αγάπη είναι καλύτερη από το καθόλου. Πώς όλα αυτά θα καθορίσουν με τον καλύτερο τρόπο το πώς το μεγάλο ρομάντζο σας θα τελειώσει… αυτό είναι μια άλλη ιστορία.
Τι μπορούμε να κάνουμε;
Η κατανόηση της επιστήμης της λαγνείας-επιθυμίας, της έλξης και της προσκόλλησης μπορεί να σας βοηθήσει να αναπτύξετε πιο ρεαλιστικές προσδοκίες των σχέσεών σας. Παρακάτω είναι μερικά εργαλεία που θα σας καθοδηγήσουν στα στάδια της αγάπης:
- Μην μπερδέψετε την επιθυμία με την αγάπη- δώστε χρόνο στη σχέση πριν αρχίσετε να ονειρεύεστε ένα κοινό μέλλον.
- Κρατήστε την ντοπαμίνη που ρέει σε μια μακροπρόθεσμη σχέση, κλείνοντας νυχτερινά ραντεβού, πηγαίνοντας ταξίδια στα οποία κάνετε συναρπαστικά πράγματα μαζί.
- Διατηρήστε τη ροή της ωκυτοκίνης με τη σεξουαλική επαφή και την οικειότητα. Γράψτε κάρτες και σημειώσεις, αγκαλιές και φιλιά, σκεφτείτε το σύντροφό σας όταν δεν είναι γύρω σας, μοιραστείτε τις ελπίδες και τα όνειρά σας και υποστηρίξτε τα δικά του.
- Αν είστε ο ζηλιάρης / η ζηλιάρα της σχέσης, ξεκινήστε να αναπτύσσετε τις δικές σας δραστηριότητες και τις φιλίες που θα σας κάνουν να νιώθετε σημαντικοί. Φροντίστε τον εαυτό σας.