Σε μια εποχή που ο κόσμος διαπραγματεύεται τον καλύτερο τρόπο προς τα εμπρός για διαρκή ετοιμότητα για την αντιμετώπιση των πανδημιών, εξακολουθεί να παρουσιάζει συλλογική αποτυχία να μάθει από προηγούμενα κρούσματα και ένα κραυγαλέο χάσμα στην παγκόσμια ασφάλεια υγείας. Το Mpox είναι ένα χαρακτηριστικό – και μια δοκιμαστική περίπτωση για την παγκόσμια πρόθεση για την ετοιμότητα για πανδημίες.
Σε ένα απομακρυσμένο χωριό στην περιοχή Δέλτα του Νίγηρα της Νιγηρίας, η ζωή ενός 55χρονου άνδρα άλλαξε για πάντα από το mpox. Για εβδομάδες υπέφερε μόνος του, με το σώμα και το πρόσωπό του κατεστραμμένα από εκτεταμένες βλάβες. Αποφευγμένος από τις τοπικές κλινικές υγείας και στιγματισμένος από την κοινότητά του, υπέμεινε όχι μόνο τη σωματική αγωνία του mpox αλλά και το βαθύ ψυχολογικό του τίμημα. Όταν έφτασε σε ένα νοσοκομείο πρόθυμος να τον περιθάλψει, ήταν πολύ αργά για να σώσει την όρασή του, μόνιμα εξασθενημένη από κερατίτιδα.
Στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ), μια μητέρα στην επαρχία Μονγκάλα αντιμετώπισε την αγωνία να δει τα τρία της παιδιά να υποφέρουν από mpox. Το μεγαλύτερο παιδί, επτά ετών, ήταν το πρώτο που προσβλήθηκε από την ασθένεια. Καθώς όλα τα παιδιά μοιράζονταν ρούχα, τα μικρότερα αδέρφια, ηλικίας τεσσάρων και πέντε ετών, αρρώστησαν επίσης, υφαίνοντας μια ταπετσαρία κοινής ταλαιπωρίας.
Ανθρώπινο κόστος της αδράνειας
Αυτές οι συγκλονιστικές ιστορίες είναι μια έντονη υπενθύμιση του ανθρώπινου κόστους της αδράνειας. Όχι μόνο μεμονωμένα περιστατικά, αλλά απεικονίζουν με οδυνηρό τρόπο τις τρομερές συνέπειες της παγκόσμιας παραμέλησης για την αντιμετώπιση του mpox, ιδιαίτερα στην Αφρική. Για περισσότερα από 50 χρόνια, αυτή η αφρικανική ασθένεια έχει παραμεληθεί από τη διεθνή κοινότητα με περιορισμένες ή καθόλου επενδύσεις στην επιτήρηση.
Παρά την αυξανόμενη απειλή που δημιουργεί η ασθένεια, σχεδόν κανένα εμβόλιο mpox και λίγα θεραπευτικά φάρμακα έχουν φτάσει στη Νιγηρία, τη ΛΔΚ ή άλλες χώρες της Δυτικής Αφρικής στο επίκεντρο της επιδημίας. Επιπλέον, η κρίσιμη χρηματοδότηση για την έρευνα και την ανάπτυξη πιο αποτελεσματικών, προσιτών και προσιτών διαγνωστικών εργαλείων, εμβολίων και θεραπειών παραμένει θλιβερά ανεπαρκής.
Προκαλούμενο από τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων (MPXV), το mpox είναι ενδημικό στα περισσότερα μέρη της κεντρικής και δυτικής Αφρικής από τη δεκαετία του 1970, αφού ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1958 όταν δύο κρούσματα ασθένειας που μοιάζει με ευλογιά εμφανίστηκαν σε αποικίες πιθήκων που κρατήθηκαν για έρευνα.
Μέχρι πολύ πρόσφατα, το πιο παθογόνο στέλεχος clade I του MPXV περιοριζόταν σε μερικές χώρες της Κεντρικής Αφρικής, ιδιαίτερα στη ΛΔΚ. Βρέφη, παιδιά και νεαροί ενήλικες, κυρίως σε αγροτικά περιβάλλοντα και σε στενή επαφή με τη δεξαμενή των ζώων, βίωσαν στίγμα και βασανιστικό πόνο λόγω δερματικών βλαβών και συχνά σοβαρής ασθένειας που οδήγησε σε θανάτους. Το στέλεχος clade II, το οποίο είναι κοινό στη Δυτική Αφρική, προκαλεί λιγότερο σοβαρές ασθένειες, αλλά επίσης επηρεάζει αρνητικά την υγεία και τα κοινωνικοοικονομικά μέσα διαβίωσης των προσβεβλημένων ασθενών και των οικογενειών τους.
Στην Αφρική, η ασθένεια εξαπλώθηκε σε μεγάλο βαθμό από περιστατικά μετάδοσης από ζώο-άνθρωπο, με μόνο λίγες, περιορισμένες περιπτώσεις μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσα στα νοικοκυριά, πριν η μετάδοση «καεί» τοπικά. Δυστυχώς, λόγω της φτώχειας, των αδύναμων συστημάτων υγείας και άλλων περιορισμών πόρων, οι χώρες, οι κοινότητες και οι οικογένειες που αντιμετωπίζουν την πρόκληση του mpox δεν μπόρεσαν να ανταποκριθούν επαρκώς και να περιορίσουν την ασθένεια. Όμως ο ιός συνέχισε να εξελίσσεται και να μεταλλάσσεται έτσι ώστε να είναι πιο αποτελεσματικός στη μετάδοση στον άνθρωπο, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής μετάδοσης.