Παρά τις σημαντικές εξελίξεις στη θεραπεία του HIV, πρόσφατες έρευνες υποδεικνύουν ότι ο ιός μπορεί να παραμείνει μεταδοτικός μέσω του μητρικού γάλακτος, ακόμα και όταν είναι ανιχνεύσιμος στο αίμα. Ο HIV, ή ιός της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας, είναι μια χρόνια κατάσταση που μπορεί να επηρεάσει σοβαρά το ανοσοποιητικό σύστημα, και κυρίως μεταδίδεται μέσω σωματικών υγρών, όπως το αίμα, το σπέρμα, τα κολπικά υγρά και το μητρικό γάλα. Η σύγχρονη αντιρετροϊκή θεραπεία έχει αποδειχτεί εξαιρετικά αποτελεσματική στη μείωση του ιικού φορτίου στο αίμα, γεγονός που μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο μετάδοσης, σχεδόν στο μηδέν μέσω της σεξουαλικής επαφής. Ωστόσο, η μετάδοση μέσω του θηλασμού παραμένει ένα πολύπλοκο ζήτημα.
Η αντιρετροϊκή θεραπεία λειτουργεί μειώνοντας το ιικό φορτίο, δηλαδή την ποσότητα του HIV στο αίμα, σε μη ανιχνεύσιμα επίπεδα. Αυτό οδήγησε στην ευρέως αποδεκτή αρχή ότι όταν ο ιός είναι μη ανιχνεύσιμος στο αίμα, δεν μπορεί να μεταδοθεί μέσω σεξουαλικής επαφής. Ωστόσο, αυτή η αρχή δεν ισχύει απαραίτητα για όλα τα σωματικά υγρά. Μελέτες έχουν δείξει ότι ο HIV μπορεί να υπάρχει ακόμα στο μητρικό γάλα, ακόμη και όταν δεν ανιχνεύεται στο αίμα, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο μετάδοσης από τη μητέρα στο παιδί κατά τον θηλασμό.
Η έρευνα δείχνει ότι ο ιός μπορεί να “κρύβεται” σε δεξαμενές μέσα στο σώμα, όπως οι μαστικοί αδένες, που παράγουν το μητρικό γάλα. Αυτές οι δεξαμενές μπορεί να επιτρέψουν την περιοδική έκκριση του ιού στο γάλα, ακόμα και όταν δεν ανιχνεύεται στο αίμα. Αυτό δημιουργεί μια σημαντική πρόκληση για τις οροθετικές μητέρες που επιθυμούν να θηλάσουν. Αν και η θεραπεία μειώνει το ιικό φορτίο στο μητρικό γάλα, δεν το εξαλείφει πλήρως, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο μετάδοσης.
Αυτό προκαλεί ανησυχία, ιδιαίτερα σε περιοχές με περιορισμένους πόρους, όπου οι εναλλακτικές λύσεις, όπως το βρεφικό γάλα σε σκόνη, είναι λιγότερο διαθέσιμες. Σε αυτές τις περιοχές, ο θηλασμός συχνά αποτελεί τη μόνη εφικτή επιλογή για τη διατροφή των βρεφών, παρά τον κίνδυνο μετάδοσης του HIV. Σε χώρες με περισσότερους πόρους, οι μητέρες που έχουν τον ιό συνήθως αποθαρρύνονται από το θηλασμό και προτείνονται ασφαλέστερες εναλλακτικές, όπως το βρεφικό γάλα σε σκόνη.
Οι επαγγελματίες υγείας αντιμετωπίζουν την πρόκληση να ισορροπήσουν τα οφέλη του θηλασμού με τους πιθανούς κινδύνους μετάδοσης του HIV. Αν και η θεραπεία έχει επιτρέψει σε πολλές γυναίκες να γεννήσουν υγιή βρέφη χωρίς τον ιό, ο κίνδυνος μετάδοσης μέσω του μητρικού γάλακτος παραμένει.