Εφηβεία: Τα ορμονικά αντισυλληπτικά που λαμβάνουν οι έφηβοι μπορεί να επηρεάσουν την ανάπτυξη του εγκεφάλου με τρόπο που μεταβάλλει την αναγνώριση των κινδύνων, σύμφωνα με μια νέα μελέτη σε αρουραίους. Επιστήμονες του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Οχάιο διερευνούν πώς οι κοινές συνθετικές ορμόνες που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο των γεννήσεων επηρεάζουν τον προμετωπιαίο φλοιό, μια περιοχή του εγκεφάλου που συνεχίζει να αναπτύσσεται καθ’ όλη τη διάρκεια της εφηβείας.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η μυελίνωση, ο σχηματισμός προστατευτικής επικάλυψης στους άξονες που προβάλλουν από το κύριο σώμα των εγκεφαλικών κυττάρων, αυξήθηκε σε αρουραίους που έλαβαν ορμονικό αντισυλληπτικό σε σύγκριση με αρουραίους που δεν έλαβαν θεραπεία, ενώ ο αριθμός των ανοσοποιητικών κυττάρων του εγκεφάλου μειώθηκε. Σε τεστ συμπεριφοράς, οι αρουραίοι που έλαβαν θεραπεία εμφάνισαν επίσης σημάδια παρορμητικότητας. “Ξεκινάμε τους αρουραίους με ορμονικά αντισυλληπτικά μόλις περάσουν την εφηβεία και τους τα δίνουμε καθ’ όλη τη διάρκεια της εφηβείας και στη συνέχεια κάνουμε συμπεριφορικές εργασίες στο μεταίχμιο της ενηλικίωσης”, δήλωσε η Benedetta Leuner, συν-συγγραφέας της μελέτης και αναπληρώτρια καθηγήτρια ψυχολογίας στο Ohio State. “Μέχρι το τέλος της εφηβείας, η παρορμητικότητα δεν θα έπρεπε να είναι τόσο έντονη, αλλά αυτό δεν φαίνεται να συμβαίνει – πράγμα που, αν και εξαιρετικά εικαστικό, υποδηλώνει ότι τα ορμονικά αντισυλληπτικά μπορεί να καθυστερούν την ωρίμανση του εγκεφάλου”. Επιπλέον, η μελέτη ήταν η πρώτη που εντόπισε συνθετικές μορφές αυτών των ορμονών στον εγκεφαλικό ιστό των εφήβων αρουραίων. “Γνωρίζουμε τώρα ότι αυτές οι συνθετικές ορμόνες φτάνουν πράγματι στον εγκέφαλο, πράγμα που είναι σημαντικό. Κανείς δεν το είχε δείξει ποτέ αυτό στην εφηβεία”, δήλωσε ο Leuner. Η μελέτη παρουσιάστηκε σε συνεδρία αφίσας στις 12 Νοεμβρίου 2023 στο Neuroscience 2023, την ετήσια συνάντηση της Εταιρείας Νευροεπιστημών. Υπολογίζεται ότι δύο στις πέντε έφηβες στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν σεξουαλική επαφή μεταξύ 15 και 19 ετών. Μεταξύ εκείνων που χρησιμοποιούν αντισύλληψη, σχεδόν το 5% χρησιμοποιεί ορμονικά αντισυλληπτικά -προϊόντα που συνταγογραφούνται επίσης για τη θεραπεία της ακμής και της έντονης περιόδου. Οι νευροεπιστήμονες συμπεριφοράς του Ohio State λένε ότι είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τις επιπτώσεις του ορμονικού ελέγχου γεννήσεων στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο, ώστε τα άτομα να μπορούν να σταθμίσουν τους κινδύνους και τα οφέλη των επιλογών τους για την αναπαραγωγική υγεία.
Οι ερευνητές έδωσαν έναν συνδυασμό συνθετικών οιστρογόνων και προγεστερόνης που συνήθως περιέχονται στα ορμονικά αντισυλληπτικά σε θηλυκούς αρουραίους από την πρώιμη έως την όψιμη εφηβεία και συνέκριναν τη συμπεριφορά και τον εγκεφαλικό ιστό τους με αρουραίους που δεν έλαβαν θεραπεία. Η μελέτη επικεντρώθηκε στη μυελίνωση και στα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος που ονομάζονται μικρογλοία, επειδή και τα δύο έχουν ουσιαστικό ρόλο στην ανάπτυξη του προμετωπιαίου φλοιού -και ιδίως στην επικοινωνία μεταξύ των κυττάρων- που ελέγχεται εν μέρει από τις φυσικές ορμόνες. Η μυελίνωση διευκολύνει τη μεταφορά σημάτων μεταξύ των κυττάρων και η μικρογλοία διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στη διαμόρφωση των εγκεφαλικών κυκλωμάτων. Επειδή οι συνθετικές ορμόνες στα αντισυλληπτικά εξασθενούν την παραγωγή φυσικών οιστρογόνων και προγεστερόνης από τις ωοθήκες για την πρόληψη της ωορρηξίας, η ερευνητική ομάδα εξετάζει πώς αυτές οι ορμονικές διαφορές επηρεάζουν τον εγκέφαλο ενώ αυτός αναπτύσσεται ακόμη. “Η συναπτική ανάπτυξη και η μυελίνωση συμβαίνουν κατά τη διάρκεια αυτού του εφηβικού παραθύρου και είναι ευαίσθητες στην έναρξη της εφηβείας των ορμονών”, δήλωσε η συν-συγγραφέας Kathryn Lenz, αναπληρώτρια καθηγήτρια ψυχολογίας στο Ohio State. “Σκεφτήκαμε λοιπόν ότι η διαταραχή αυτής της φυσιολογικής ορμονικής δραστηριότητας της εφηβείας θα μπορούσε ενδεχομένως να μετατοπίσει την τροχιά ορισμένων από αυτές τις αναπτυξιακές διαδικασίες”. Όταν πρόκειται για την επικοινωνία του νευρικού συστήματος, η σταθεροποίησή της είναι το κλειδί – το πολύ ή το λίγο μπορεί να οδηγήσει σε δυσλειτουργία που επηρεάζει τη διάθεση και τη συμπεριφορά. Η διαπίστωση ότι η μυελίνωση αυξήθηκε και η μικρογλοία μειώθηκε με την ορμονική αντισύλληψη υποδηλώνει διαταραχή της επικοινωνίας, δήλωσε ο Lenz -ειδικά δεδομένου ότι άλλες ερευνητικές ομάδες έχουν προτείνει ότι η μικρογλοία ρυθμίζει τη μυελίνωση. “Οι μετατοπίσεις είτε προς τη μία είτε προς την άλλη κατεύθυνση και για τα δύο είναι πραγματικά σημαντικό να καταγραφούν και να κατανοηθούν”, είπε. Σε τεστ συμπεριφοράς για την εκτίμηση της απειλής, οι αρουραίοι στους οποίους χορηγήθηκαν ορμονικά αντισυλληπτικά ήταν πιο πιθανό από τους μάρτυρες να παραμείνουν σε μεγάλους ανοιχτούς υπερυψωμένους χώρους και να πάρουν δείγμα από λιχουδιές σε άγνωστα περιβάλλοντα – και τα δύο θεωρούνται συμπεριφορά ανάληψης κινδύνου. Μια ευαίσθητη εργαστηριακή τεχνική που ονομάζεται υγρή χρωματογραφία/φασματομετρία μάζας επιβεβαίωσε ότι η συνθετική αιθινυλοοιστραδιόλη και η λεβονοργεστρέλη που χορηγήθηκαν στους αρουραίους που έλαβαν αγωγή ήταν παρούσες στον εγκεφαλικό ιστό – ένα ισχυρό στοιχείο που θα καθοδηγήσει τη μελλοντική έρευνα. “Δεν γνωρίζουμε αν αυτές οι επιδράσεις οφείλονται στη διακοπή της παραγωγής φυσικών ορμονών ή αν αυτές οι συνθετικές ορμόνες δρουν απευθείας στον εγκέφαλο”, δήλωσε ο Leuner. “Αυτό είναι ένα πολύ μεγάλο, ανοιχτό ερώτημα”. Η πρώτη συγγραφέας Rachel Gilfarb, μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο εργαστήριο του Leuner, παρουσίασε την αφίσα. Επιπλέον συν-συγγραφείς είναι οι Sanjana Ranade, Meredith Stewart, Abhishek Rajesh και Courtney Dye.
