Η ναρκισσιστική διαταραχή μπορεί να επηρεάσει πολύ αρνητικά τη ζωή ενός ατόμου. Ήρθε η ώρα να καταρρίψουμε μερικούς μύθους και να πούμε μερικές σκληρές αλήθειες.
Μύθοι και αλήθειες για τον ναρκισσισμό
Ακούμε πολύ συχνά τη λέξη αυτή. Ολόκληρες γενιές έχουν χαρακτηριστεί έτσι—συνήθως από άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Και όμως, ο ναρκισσισμός δεν είναι χαρακτηριστικό μιας συγκεκριμένης γενιάς, ενός φύλου, μιας κοινωνικής ομάδας, κ.ο.κ. Πρόκειται για κάτι που μπορεί να επηρεάσει τον καθένα. Ήρθε η ώρα να καταρρίψουμε μερικούς μύθους που τον περιτριγυρίζουν, όπως και να πούμε μερικές σκληρές αλήθειες.
Μύθος: Ο ναρκισσισμός είναι από μόνος του ανθυγιεινός και προβληματικός
Αλήθεια: Μπορεί να εξελιχθεί σε κάτι προβληματικό, ακόμα και παθολογικό. Αλλά οι άνθρωποι που πάσχουν από ναρκισσισμό συνήθως είναι γοητευτικοί, έξυπνοι και κοινωνικοί. Μπορεί να υπάρχει υγιής ναρκισσισμός, που σημαίνει ότι κάνουμε μεγάλα όνειρα, αλλά δεν τα αφήνουμε να έχουν κάποια επίδραση στις διαπροσωπικές μας σχέσεις. Ένας ναρκισσιστής μπορεί να αρνείται να τα βάλει κάτω όταν αποτυγχάνει. Από την άλλη μεριά, όταν το ζήτημα γίνεται παθολογικό, μιλάμε για διαταραχή προσωπικότητας, με αποτέλεσμα να βλέπουμε τις επιπτώσεις σε κάθε πλευρά της προσωπικής μας ζωής.
Μύθος: Οι ναρκισσιστές μπορούν να έχουν τα ίδια αισθήματα με τους άλλους ανθρώπους
Αλήθεια: Οι ναρκισσιστές δεν μπορούν να κατανοήσουν και να βάλουν τον εαυτό τους στην θέση άλλων ανθρώπων, με αποτέλεσμα να μην ενδιαφέρονται για τα συναισθήματα των άλλων. Ο εγκέφαλός τους λειτουργεί με διαφορετικό τρόπο. Η ενσυναίσθηση δεν είναι κάτι που είναι ικανοί να νιώσουν.
Μύθος: Ναρκισσιστής γεννιέσαι, δεν γίνεσαι
Αλήθεια: Ναι, υπάρχει κληρονομικός παράγοντας που παίζει ρόλο, αλλά όχι σε τόσο μεγάλο βαθμό όσο πιστεύαμε. Το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει ένας άνθρωπος παίζει σημαντικό ρόλο, επίσης. Τα παιδιά που δεν είχαν στενή σχέση με τους γονείς τους, για παράδειγμα, είναι πιθανό να εμφανίσουν ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά, όπως και τα παιδιά που άκουγαν ανεξέλεγκτους επαίνους από τους γονείς τους, για το παραμικρό. Στην ουσία, το ζήτημα δεν είναι τόσο κληρονομικό, όσο μια εσωτερίκευση των τεράστιων επαίνων που οι γονείς έδιναν στο παιδί.
Μύθος: Οι ναρκισσιστές πιστεύουν ότι είναι καλύτεροι από τους άλλους ανθρώπους
Αλήθεια: Φέρονται έτσι, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι το πιστεύουν. Είναι ένας μηχανισμός αυτοάμυνας, καθώς στο βάθος κρύβεται τεράστια ανασφάλεια, όπως και φόβος απόρριψης ή εγκατάλειψης. Τους είναι πάρα πολύ δύσκολο να δημιουργήσουν ουσιώδεις σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους, και σε περιπτώσεις παθολογικού ναρκισσισμού, δεν είναι λίγες οι μελέτες που έχουν αποδείξει ότι αρκετοί ασθενείς είχαν βιώσει λεκτική ή συναισθηματική κακοποίηση ως παιδιά.
Μύθος: Ο παθολογικός ναρκισσισμός δεν μπορεί να ξεπεραστεί
Αλήθεια: Και όμως, μπορεί. Το σημαντικό είναι ότι χρειάζεται σε πρώτο στάδιο το άτομο να ξεπεράσει την άρνηση, και να παραδεχτεί ότι χρειάζεται να αλλάξει, όπως και να ζητήσει βοήθεια για να αλλάξει. Η ψυχοθεραπεία, ο εθελοντισμός, όπως και το δοκιμασμένο πρόγραμμα των 12 βημάτων (που χρησιμοποιείται συχνά σε περιπτώσεις εθισμένων) έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές μορφές θεραπείας. Πρέπει να θυμόμαστε ότι η διαδικασία αυτή για τους ναρκισσιστές είναι μακρά και δύσκολη, και ότι τα αποτελέσματα δεν θα γίνουν ορατά άμεσα.