Η διπολική διαταραχή (γνωστή και ως διπολική συναισθηματική διαταραχή, μανιοκαταθλιπτική διαταραχή ή απλώς μανιοκατάθλιψη) είναι μια ψυχική νόσος.
Τα άτομα με διπολική διαταραχή βιώνουν επεισόδια ανεβασμένης ή ευερέθιστης διάθεσης γνωστά ως μανία εναλλασσόμενα με επεισόδια κατάθλιψης. Αυτά τα επεισόδια μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στην ικανότητα του ανθρώπου να λειτουργήσει φυσιολογικά στην καθημερινότητα του. Σχεδόν το 4% των ανθρώπων παγκοσμίως έχουν διπολική διαταραχή, είναι το ίδιο συχνή σε άνδρες και γυναίκες και εμφανίζεται συνήθως σε νεαρή ηλικία.
Η αιτία που προκαλεί την διαταραχή δεν είναι ξεκάθαρη αλλά οι γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες θεωρείται πως παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της διαταραχής. Η θεραπεία περιλαμβάνει σταθεροποιητές διάθεσης όπως το λίθιο, αντιεπιλιπτικά φάρμακα καθώς και ψυχοθεραπεία.
Υπάρχουν γενικευμένα προβλήματα με κοινωνικό στίγμα, στερεότυπα καθώς και προκατάληψη ενάντια σε άτομα με διπολική διαταραχή, ωστόσο η διπολική διαταραχή έχει συνδεθεί και με την δημιουργικότητα και ακόμη και την ιδιοφυΐα, και πολλοί καλλιτέχνες, όπως ο ζωγράφος Βίνσεντ βαν Γκογκ και η συγγραφέας Βιρτζίνια Γουλφ, έπασχαν από αυτή.
Eνδιαφέροντα στατιστικά στοιχεία σχετικά με τη διπολική διαταραχή
•Είναι η 5η κύρια αιτία αναπηρίας στον κόσμο.
•Είναι η 9η αιτία πρόωρου θανάτου ή αναπηρίας σε όλο τον κόσμο.
•Ο αριθμός των ατόμων με διπολική διαταραχή που αυτοκτονούν είναι 60 φορές υψηλότερος από εκείνον του γενικού πληθυσμού.
•Οι άνθρωποι που έχουν αυτό το ψυχικό νόσημα διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να υποφέρουν από κατάχρηση ουσιών, όπως ο αλκοολισμός, καθώς και από άλλα προβλήματα ψυχικής υγείας.
•Οι άντρες την εκδηλώνουν νωρίτερα από τις γυναίκες (κατά μέσο όρο).
Τύποι διπολικής διαταραχής
Η διπολική διαταραχή έχει διάφορους τύπους, όπως η τύπου-1 και η τύπου-2. Ανάλογα με το πόσο γρήγορα συμβαίνουν οι εναλλαγές της διάθεσης, τα επεισόδια της διπολικής διαταραχής μπορεί επίσης να χαρακτηριστούν ως «ανάμικτα” (επεισόδιο εναλλαγής της διάθεσης που διαρκεί λιγότερο από το συνηθισμένο που απαιτείται για τη διάγνωση), τα οποία συμβαίνουν με μεγαλύτερη συχνότητα από το σύνηθες (τέσσερα ή περισσότερα σοβαρά επεισόδια ανά έτος). Περίπου το 40% των ατόμων με διπολική διαταραχή έχει τουλάχιστον μία περίοδο ταχείας εναλλαγής διάθεσης κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
Σημάδια και συμπτώματα της διπολικής διαταραχής
•Αυξημένη, επιθετική, ή ευερέθιστη διάθεση
•Σκέψεις που «τρέχουν» διαρκώς από το ένα θέμα στο άλλο
•Αλλαγές στην ομιλία (γρήγορη, υπερβολική ομιλία)
•Μειωμένη ανάγκη για ύπνο
•Μεγαλοπρεπείς πεποιθήσεις (για παράδειγμα, το να πιστεύει το άτομο ότι έχει υπερδυνάμεις ή κάποιο υπερβολικό ταλέντο ή αδυναμία)
•Διαρκείς αλλαγές θεματικών ενοτήτων στην ομιλία (το άτομο αλλάζει επανειλημμένα αντικείμενο συζήτησης σε θέματα που δεν σχετίζονται μεταξύ τους)
•Αυξημένη δραστηριότητα και προσήλωση σε καθημερινούς, απλούς «στόχους»
•Παρορμητικότητα και κακή κρίση (όπως οι παράλογες δαπάνες, το υπερβολικό ξεφάντωμα και η ασυδοσία στις πράξεις)