Το φαινόμενο «popcorn brain» αναφέρεται στην τάση της προσοχής και της συγκέντρωσής μας μετατοπίζετε γρήγορα από το ένα πράγμα στο άλλο, όπως σκάει το καλαμπόκι όταν γίνεται ποπ κορν. Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Irvine υπογραμμίζουν ότι η μέση διάρκεια προσοχής μας στην οθόνη μειώθηκε από 2,5 λεπτά το 2004 σε 75 δευτερόλεπτα το 2012 και σε 47 δευτερόλεπτα σήμερα.
Η χρήση των social ενεργοποιεί το «κέντρο ανταμοιβής» του εγκεφάλου, και το να παίρνουμε πολλά like σε αναρτήσεις ή να βλέπουμε ωραία βίντεο στο TikTok, τον κατακλύζει με ντοπαμίνη. Η ντοπαμίνη είναι ένας σημαντικός «χημικός αγγελιοφόρος» στον εγκέφαλό μας, γνωστός και ως νευροδιαβιβαστής της ευφορίας. Σχετίζεται με το αίσθημα του κινήτρου και της επιβράβευσης, ενώ επηρεάζει, επίσης, τη μνήμη, τη συγκέντρωση, ακόμη και τις κινήσεις του σώματός μας. Όταν η ντοπαμίνη απελευθερώνεται σε μεγάλες ποσότητες, μας δημιουργεί αισθήματα ευχαρίστησης και ανταμοιβής, γεγονός που μας παρακινεί να επαναλάβουμε μια συγκεκριμένη συμπεριφορά, όπως το να κάνουμε scroll στην αρχική μας.
Όταν, όμως, ασχολούμαστε με κάτι λιγότερο συναρπαστικό, μας λείπει αυτή η άμεση ικανοποίηση. Ως αποτέλεσμα, χάνουμε γρήγορα το ενδιαφέρον μας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι δραστηριότητες που απαιτούν διαρκή συγκέντρωση, όπως για παράδειγμα το διάβασμα, η εργασία ή οι διαπροσωπικές συνομιλίες, να γίνονται ακόμα πιο δύσκολες. Όσο συχνότερα γίνεται «έκρηξη» ντοπαμίνης λόγω των social media, τόσο περισσότερο την αναζητούμε. Κι όσο την αναζητούμε, τόσο περιορίζεται η ένταση των «εκρήξεων» και αυξάνεται η αναζήτηση, καθώς παλεύουμε να φτάσουμε στα προηγούμενα επίπεδα ευχαρίστησης.
Η ψηφιακή μας ζωή μπορεί να μας κάνει πιο αφηρημένους, απόμακρους και εξαντλημένους, σύμφωνα με έρευνα που παρουσιάστηκε στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι το «popcorn brain» μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, την υπομονή, τη συναισθηματική ευημερία και την παραγωγικότητά μας, ενώ αυξάνει το άγχος και τις πιθανότητες να πάθουμε burnout.
Για να προστατεύσετε τον εγκέφαλό σας από το «popcorn brain»…
- Περιορίστε τη χρήση της τεχνολογίας σε συγκεκριμένες ώρες και κάντε αποτοξίνωση ώστε να ξεκουραστεί και να επαναφορτιστεί το μυαλό σας.
- Συμμετέχετε σε δραστηριότητες χωρίς οθόνες, όπως ο διαλογισμός, η απόλαυση της φύσης, η άσκηση, το διάβασμα και η τέχνη. Τα σκόπιμα συχνά διαλείμματα ενισχύουν τη συγκέντρωση.
- Κάντε παύσεις για να επικεντρωθείτε σε μια μόνο εργασία και να αποφύγετε το multitasking.
- Διαγράψτε εφαρμογές που σας τρώνε χρόνο και ενέργεια. Ανακτήσετε τον έλεγχο.