Γνωρίζουμε ότι το πάθος και η δέσμευση στη σχέση είναι θεμελιώδη στοιχεία για μία ευτυχισμένη σχέση. Ποιο είναι εκείνο όμως το χαρακτηριστικό προσωπικότητας που οι ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι ευνοεί τη συγχώρεση στη σχέση;
Μια σχέση απαρτίζεται από δύο μοναδικά άτομα, καθένα από τα οποία έχει τα ίδια ή και διαφορετικά χαρακτηριστικά προσωπικότητας, η κατοχή ή έλλειψη των οποίων μπορούν να κάνουν τη σχέση να αντέξει μακροχρόνια. Σε μια πρόσφατη έρευνα, βρέθηκε ότι η ύπαρξη ενός συγκεκριμένου χαρακτηριστικού προσωπικότητας, της ταπεινοφροσύνης, αποτελεί ένα πολύ σημαντικό παράγοντα για την επιτυχία της σχέσης.
Μια ειλικρινής άποψη περί αδυναμιών
Μερικές φορές η ταπεινοφροσύνη μπορεί να συγχέεται με τις έννοιες της χαμηλής αυτοεκτίμησης, της χαμηλής αυτοπεποίθησης ή της πραότητας.
Όμως οι ερευνητές συνειδητοποίησαν ότι η ταπεινοφροσύνη υποδηλώνει την παρουσία αξιοθαύμαστων προσωπικών ποιοτικών χαρακτηριστικών.
Ταπεινοφροσύνη σημαίνει ότι έχετε τη δυνατότητα να εκτιμήσετε με ακρίβεια τις ελλείψεις σας, χωρίς όμως να αρνείστε τις δεξιότητες και τις δυνατότητες σας.
Για παράδειγμα, μπορεί να αναγνωρίζετε στον εαυτό σας πως είστε ευφυής αλλά συνειδητοποιείτε επίσης ότι θα ήταν παράλογο να νομίζετε ότι τα ξέρετε όλα, ειδικά όταν το πεδίο της ανθρώπινης γνώσης είναι τόσο απέραντο. Αυτή είναι μια ειλικρινής αλλά και ταυτόχρονα εγκρατής άποψη των αδυναμιών σας.
Όπως έχει υποστηρίξει και ο φιλόσοφος Jason Baehr: Το να είσαι ταπεινός σημαίνει πως είσαι παρών και διατεθειμένος να περιορίσεις τα όρια, τις αδυναμίες και τα λάθη σου. Ένας ταπεινός άνθρωπος δεν αγνοεί, αποφεύγει ή προσπαθεί να αρνηθεί τα όρια ή τις ελλείψεις του.
Αν διακατέχεστε από ταπεινοφροσύνη, τότε δεν σας χαρακτηρίζουν πολλά αρνητικά χαρακτηριστικά, όπως η αλαζονεία και η υπερβολική αυτοπεποίθηση. Αυτό σημαίνει ότι μπορείτε να αναγνωρίσετε τα λάθη σας, να δείτε την αξία σε ατελή πράγματα και να προσδιορίσετε τους τομείς που μπορείτε να βελτιωθείτε.
Η συσχέτιση μεταξύ της ταπεινότητας και της συγχώρεσης
H ταπεινοφροσύνη φαίνεται να αποτελεί τεράστιο πλεονέκτημα στις σχέσεις. Προηγούμενη έρευνα διαπίστωσε πως οι άνθρωποι τείνουν να αναγνωρίζουν αυτό το χαρακτηριστικό στους συντρόφους τους. Διαπιστώθηκε επίσης πως κάποιος που είναι ταπεινός, είναι πιθανότερο να κάνει το πρώτο βήμα σε μια νέα ερωτική σχέση, ίσως επειδή είναι λιγότερο πιθανό να δει κάποιον άλλον υπεροπτικά.
Όμως στην δική μας ερεύνα, θέλαμε να διερευνήσουμε τη σχέση μεταξύ ταπεινοφροσύνης και συγχώρεσης στα ζευγάρια.
Καθώς η ταπεινοφροσύνη είναι δύσκολο να μετρηθεί, ανησυχούσαμε ότι οι άνθρωποι που ήταν αλαζόνες, θα μπορούσαν να δηλώσουν πιο έκδηλα την ταπεινοφροσύνη τους, ενώ οι άνθρωποι που ήταν πραγματικά ταπεινοί, θα υπονόμευαν αυτό το χαρακτηριστικό, ως ένδειξη της ταπεινοφροσύνης τους.
Γι’ αυτό, προσεγγίσαμε το ερευνητικό ερώτημα, ζητώντας και από τους δύο συντρόφους να μας μιλήσουν για τη δική τους αλλά και την ταπεινότητα του συντρόφου τους. Ελπίσαμε ότι ακόμα κι αν ένας πραγματικά ταπεινός άνθρωπος δεν θεωρούσε τον εαυτό του ταπεινό, τουλάχιστον ο σύντροφός του θα του το αναγνώριζε ως χαρακτηριστικό.
Έτσι, ζητήσαμε από 284 ζευγάρια να απαντήσουν σε ερωτήσεις σχετικά με το πόσο ταπεινοί είναι οι ίδιοι, πόσο ταπεινοί νομίζουν ότι είναι οι σύντροφοί τους και αν ήταν πιθανό να συγχωρήσουν τον σύντροφό τους, αν έκανε κάτι που ήταν κακό, όπως για παράδειγμα να τους προσβάλλει.
Διαπιστώσαμε ότι οι άνθρωποι που αισθάνονταν πως οι σύντροφοι ή οι σύζυγοι τους ήταν ταπεινοί, είχαν περισσότερες πιθανότητες να τους συγχωρήσουν μετά από μία κακή συμπεριφορά. Αυτό δεν συνέβαινε όμως, για εκείνους που ένιωθαν ότι ο σύντροφός ή ο σύζυγός τους ήταν αλαζονικός. Πολλοί από τους ερωτηθέντες με αλαζονικούς συντρόφους ανέφεραν πως επειδή οι σύντροφοι τους ήταν λιγότερο πιθανό να παραδεχτούν τυχόν προσωπικές αποτυχίες, ήταν λιγότερο πιθανό να τους συγχωρήσουν.
Είχε επίσης ερευνητικό ενδιαφέρον ότι η δύναμη του κοινωνικού περιβάλλοντος ενός ατόμου μπορεί να παίξει ρόλο στη συγχώρεση. Αν κάποιος έχει έναν ταπεινό σύντροφο, είναι πιο πιθανό να τον συγχωρήσει. Αν κάποιος έχει πολλούς στενούς, υποστηρικτικούς φίλους και έναν ταπεινό σύντροφο, θα είναι ακόμη πιο πιθανό να τον συγχωρήσει αν έχει δημιουργήσει κάποιο πρόβλημα στη σχέση. Όμως αν ο σύντροφός σας είναι αλαζονικός, δεν έχει σημασία πόσο σπουδαίους φίλους έχετε σαν ζευγάρι, οπότε θα είναι ακόμα λιγότερο πιθανό να συγχωρεθεί.
Η ικανότητα συγχώρεσης είναι πολύ σημαντική, διότι ο πόνος είναι αναπόφευκτο μέρος οποιασδήποτε σχέσης. Οι άνθρωποι κάνουν λάθη. Θα μπορούσαν να πουν κάτι που δεν εννοούν, να αγνοούν εν αγνοία τους ή να ξεχάσουν ένα σημαντικό γεγονός για τη σχέση. Οπότε, όταν ψάχνετε για έναν σύντροφο, ίσως είναι καλή ιδέα να βρείτε κάποιον που να αναγνωρίζει πως τα λάθη είναι μέρος της ανθρώπινης υπόστασης.