Το AIDS είναι η σημαντικότερη αιτία ανικανότητας στις αναπτυγμένες χώρες, αλλά και σε όλον τον πλανήτη, ωστόσο τα επόμενα χρόνια και ως το 2030, η κατάθλιψη θα ξεπεράσει τα νούμερα του AIDS και θα αποτελεί, στις αναπτυγμένες χώρες, την σημαντικότερη αιτία ανικανότητας. Αυτό δείχνει πως οι ψυχιατρικές διαταραχές εξαπλώνονται και τείνουν να γίνουν χρόνια νοσήματα.
Μεγάλες επιδημιολογικές έρευνες που έγιναν στην Αμερική και στην Ευρώπη διαπίστωσαν μια τεράστια ψυχιατρική νοσηρότητα στον πληθυσμό, με την κατάθλιψη και τις αγχώδεις και ψυχιατρικές διαταραχές να προσεγγίζουν το 10% σε συχνότητα. Οι περισσότερες από αυτές τις ασθένειες ήταν άγνωστες στους κλινικούς, καθώς η πλειονότητα των ατόμων που έπασχαν είτε φοβόταν να πάει σε έναν ειδικό για να μην στιγματιστεί είτε δεν μπορούσε να αναγνωρίσει τα συμπτώματα και δεν παραδεχόταν πως αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και άλλα ιδρύματα σε όλον τον κόσμο, ερεύνησαν τι γίνεται στον κόσμο και δημοσίευσαν τα αποτελέσματα της μελέτης τους με τίτλο «Παγκόσμιο φορτίο νοσηρότητας». Μαζί με τα γνωστά χρόνια νοσήματα, όπως το AIDS, ο καρκίνος, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, τα χρόνια αναπνευστικά νοσήματα ή ο διαβήτης, στις πρώτες θέσεις της κατάταξης εμφανίστηκαν η κατάθλιψη, οι αγχώδεις διαταραχές, η σχιζοφρένεια, η διπολική διαταραχή, οι διαταραχές από χρήση αλκοόλ, οι άνοιες και οι αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές.
Οι ψυχιατρικές διαταραχές είναι συχνές. Συνήθως εκδηλώνονται νωρίς στη ζωή του ανθρώπου δείχνοντας τα πρώτα σημάδια ήδη από την εφηβεία. Ως την ηλικία των 24 ετών σχεδόν το 75% των ασθενειών αυτών έχει εκδηλωθεί. Αυτό δημιουργεί την ανάγκη της πρόωρης και έγκαιρης παρέμβασης ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες της χρονιότητας και να προβλεφθούν οι ψυχοκοινωνικές επιπλοκές. Οι ψυχιατρικές διαταραχές αφορούν τους πάντες και όχι κάποια ιδιαίτερη ομάδα του πληθυσμού. Δεν υπάρχει «ανοσία» σε αυτές διότι κανείς δεν ελέγχει το εξωτερικό περιβάλλον του και άρα δεν γνωρίζει ποιους ακριβώς στρεσογόνους παράγοντες θα κληθεί να αντιμετωπίσει στη ζωή του. Φυσικά παίζει ρόλο και το εσωτερικό μας περιβάλλον. Ο κάθε άνθρωπος «αντέχει» διαφορετικό επίπεδο στρες, ανάλογα με την προσωπική του ευαλωτότητα και τις εμπειρίες του.
Το θέμα είναι αν έχουν γίνει βήματα για την επιτυχή θεραπευτική αντιμετώπιση. Αν και ο εγκέφαλος είναι το πιο πολύπλοκο όργανο του ανθρώπου, η μεγάλη εξέλιξη των νευροεπιστημών έχει οδηγήσει στον σχεδιασμό φαρμακευτικών θεραπειών για τις σημαντικότερες ψυχιατρικές διαταραχές, την αποτελεσματικότητα των οποίων παλαιότερα θα ονειρευόμασταν. Παράλληλα, η εξέλιξη των υπολοίπων κλάδων που σχετίζονται με την ψυχική υγεία έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη σύγχρονων και αποτελεσματικών ψυχοκοινωνικών παρεμβάσεων.