Με τον όρο συναισθηματική εξάντληση, περιγράφεται η συναισθηματική φθορά και κούραση ως αποτέλεσμα της συσσωρευμένης πίεσης από την προσωπική ή την επαγγελματική σας ζωή ενώ δεν είναι απίθανο να προκληθεί κι από τον συνδυασμό των δύο. Η συναισθηματική εξάντληση αποτελεί ένα από τα προειδοποιητικά σημάδια του «burnout», σύνδρομο το οποίο συνήθως συνοδεύεται από επιπτώσεις στην αποδοτικότητα και στην γενική καθημερινότητα του ατόμου. Βασικό χαρακτηριστικό της συναισθηματικής εξάντλησης είναι η αίσθηση της απώλειας ελέγχου, καθώς μπορεί να αισθανθεί κανείς «παγιδευμένος» ή ότι δεν έχει τον έλεγχο της ζωής του. Παράλληλα, τα χαμηλά επίπεδα ενέργειας, ο κακός ύπνος και το μειωμένο κίνητρο μπορεί να εντείνουν την ψυχική αυτή κόπωση ενώ μακροχρόνια μπορεί να επιδράσει αρνητικά την υγεία.
Από τι μπορεί να προκληθεί;
Όλοι βιώνουμε καθημερινά άγχος και αποτελεί μία φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού στην πίεση. Το χρόνιο άγχος όμως, δίχως την σωστή διαχείριση μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το σώμα, με την πάροδο του χρόνου. Η συναισθηματική εξάντληση είναι το αποτέλεσμα συνήθως μιας μακράς περιόδου συνεχούς άγχους, με τους στρεσογόνους παράγοντες να ποικίλουν ανάλογα με το άτομο. Οι πιο συνηθισμένοι περιλαμβάνουν τις θέσεις εργασίας με έντονη πίεση, την έντονη εκπαίδευση, τα οικονομικά προβλήματα, ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, η διαδικασία του διαζυγίου. Τα συμπτώματα που μπορεί κανείς να εμφανίσει διαφέρουν και μπορεί να είναι τόσο σωματικά όσο και συναισθηματικά. Καθένας βιώνει την συναισθηματική εξάντληση διαφορετικά, ωστόσο τα συνηθέστερα συμπτώματα περιλαμβάνουν την έλλειψη κινήτρου, την δυσκολία στον ύπνο, την σωματική κόπωση, το αίσθημα απελπισίας, την νευρικότητα, την αίσθηση φόβου ή και την απάθεια.
Πώς μπορείτε να την αντιμετωπίσετε
Όσο δύσκολο και αν φαίνεται, μπορείτε να κάνετε ορισμένες αλλαγές στην καθημερινότητά σας για την ανακούφιση των συμπτωμάτων. Πιθανότατα αυτές οι τεχνικές να μην είναι εύκολο να εφαρμοστούν αρχικά, ωστόσο με την πάροδο του χρόνου θα γίνουν ευκολότερες, καθώς θα αρχίζετε να υιοθετείτε πιο υγιεινές συνήθειες. Πραγματοποιώντας μικρές αλλαγές στην καθημερινότητά σας, θα σας είναι πιο εύκολο να αντιμετωπίσετε την ψυχική κούραση. Μπορείτε συγκεκριμένα να δοκιμάσετε:
*Περιορίστε τους στρεσογόνους παράγοντες
Αν και δεν είναι πάντα εύκολο, είναι σημαντικό να δοκιμάσετε να περιορίσετε εκείνα που σας προκαλούν περιττή πίεση. Εάν το εργασιακό σας περιβάλλον αποτελεί την βασική αιτία της συναισθηματικής εξάντλησης, δοκιμάστε να το συζητήσετε με την υπόλοιπη ομάδα, καθώς έτσι αυξάνονται οι πιθανότητες να επιλυθούν τα ζητήματα. Εάν πάλι υπάρχει κάποιο πρόσωπο στην προσωπική σας ζωή που σας προκαλεί άγχος, θα ήταν καλό να αντιμετωπίσετε ανοιχτά αυτήν την κατάσταση, δηλώνοντας του πώς ακριβώς νιώθετε.
*Υιοθετήστε μια υγιεινή διατροφή
Δεν είναι απαραίτητο να διαγράψετε στροφή 180 μοιρών, αρκεί να πραγματοποιείτε καθημερινά ισορροπημένες επιλογές ώστε να απολαμβάνετε πληθώρα φρούτων, λαχανικών και άπαχου κρέατος. Δοκιμάστε να αποφύγετε τα λιπαρά σνακ, τα τηγανητά και οτιδήποτε περιέχει πολλή ζάχαρη. Η ισορροπημένη διατροφή όχι μόνο θα σας βοηθήσει να πάρετε τις βιταμίνες και τα μέταλλα που χρειάζεστε αλλά θα βελτιώσει ταυτόχρονα τον ύπνο και την ενέργειά σας, τα οποία μπορούν να επιδράσουν σημαντικά στην συναισθηματική σας κατάσταση.
*Κινηθείτε
Οποιοδήποτε είδος σωματικής δραστηριότητας αυξάνει τα επίπεδα ενδορφινών και σεροτονίνης, γεγονός που επηρεάζει θετικά και την συναισθηματική σας κατάσταση. Η άσκηση, εκτός από τα οφέλη που έχει για το σώμα, σας βοηθά να ξεχαστείτε για λίγο από τα προβλήματα και να συγκεντρωθείτε σε κάτι άλλο. Προσπαθείτε να ασκηθείτε για περίπου μισή ώρα την ημέρα, ακόμα και αν πρόκειται για έναν περίπατο στην γειτονιά σας.