Τα παιδιά αγαπούν τις πριγκίπισσες της Disney από τότε που η ταινία «Χιονάτη και οι επτά νάνοι» έκανε πρεμιέρα στους κινηματογράφους το 1937. Ενώ αυτή η λατρεία συνεχίζει να αυξάνεται όσον αφορά τις βαθμολογίες ταινιών πριγκίπισσας, ορισμένοι γονείς μπορεί να αναρωτιούνται τι επιπτώσεις μπορεί να έχουν αυτές οι εξιδανικευμένες εικόνες νεαρών γυναικών στο πώς τα παιδιά αισθάνονται και εκφράζονται. Σύμφωνα με νέα έρευνα από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Davis, μια αγαπημένη πριγκίπισσα βελτίωσε την εμπιστοσύνη των μικρών παιδιών στο σώμα τους και την ποικιλομορφία των τρόπων με τους οποίους επέλεξαν να παίξουν.
«Οι άνθρωποι επικρίνουν τις πριγκίπισσες της Disney», είπε η Jane Shawcroft, διδακτορική φοιτήτρια ερευνήτρια στο Τμήμα Επικοινωνίας και επικεφαλής συγγραφέας μιας πρόσφατης μελέτης. Αλλά τα ευρήματα των ερευνητών υποδηλώνουν ότι οι γονείς, οι φροντιστές και οι μέντορες μπορεί να θέλουν να δώσουν σε αυτές τις πριγκίπισσες μια άλλη ματιά. Η εργασία, “Ariel, Aurora, or Anna; Disney Princess Body Size as a Predictor of Body Esteem and Gendered Play in Early Childhood”, δημοσιεύτηκε διαδικτυακά στο περιοδικό Psychology of Popular Media.
Πριγκίπισσες της Disney, από τη Moana έως τη Jasmine
Η Shawcroft και οι συν-συγγραφείς του Πανεπιστημίου Brigham Young κατηγοριοποίησαν τις πριγκίπισσες της Disney, που έχουν γίνει πιο εθνοτικά διαφορετικές και μη λευκές με την πάροδο του χρόνου, σε τρεις κατηγορίες σώματος. Οι κατηγορίες που εντόπισαν οι ερευνητές ήταν λεπτές, μέτριες και άνω του μέσου όρου/βαριές. Για παράδειγμα, η Moana από την ταινία του 2016 με το ίδιο όνομα, κωδικοποιήθηκε ότι έχει μέσο μέγεθος σώματος.
Η Πριγκίπισσα Γιασμίν, από την ταινία του 1992 “Aladdin” κωδικοποιήθηκε ως λεπτή. Με διαφορά, η πιο δημοφιλής πριγκίπισσα μεταξύ αγοριών και κοριτσιών σε αυτήν τη μελέτη ήταν η Έλσα από την ταινία του 2013 “Frozen” και τα συνέχειά της. Οι επόμενες πιο δημοφιλείς πριγκίπισσες ήταν η Moana και ακολούθησε η Άννα, επίσης από το Frozen.
Μέτρηση αυτοπεποίθησης σώματος και ελεύθερο παιχνίδι
Η μελέτη επικεντρώθηκε κυρίως στο πώς ο σωματότυπος μιας αγαπημένης πριγκίπισσας της Disney επηρεάζει την εκτίμηση του σώματος των παιδιών, δηλαδή πόσο σίγουροι αισθάνονται για το σώμα τους και το ανδρικό ή θηλυκό παιχνίδι τους. Αυτά τα δύο κριτήρια – η εκτίμηση του σώματος και το παιχνίδι με βάση το φύλο – είναι οι πιο αναφερόμενες ανησυχίες των γονιών για τις πριγκίπισσες της Disney, είπε η Shawcroft.
Η ομάδα εκτίμησε την εκτίμηση του σώματος συλλέγοντας απαντήσεις από τους φροντιστές σχετικά με το πόσο άρεσε ή ένιωθαν καλά τα παιδιά τους με το σώμα τους. Μια διαφορετική αξιολόγηση ποσοτικοποίησε το αντρικό ή γυναικείο παιχνίδι των παιδιών με βάση την επιλογή των παιχνιδιών τους. Το παιχνίδι με όπλα, για παράδειγμα, θεωρείται στερεοτυπικά αντρικό. Τα όμορφα πράγματα και οι κούκλες θεωρούνται στερεότυπα θηλυκά, είπαν οι ερευνητές.
Η μελέτη περιελάμβανε 340 παιδιά και τους φροντιστές τους που ζούσαν στην περιοχή του Ντένβερ την εποχή της μελέτης, η οποία διεξήχθη από το 2020 έως το 2021. Λίγο περισσότερα από τα μισά παιδιά στη μελέτη ήταν κορίτσια και περίπου το 84% ήταν λευκά. Η ομάδα εξέτασε τους φροντιστές πρώτα όταν τα παιδιά ήταν τριών ετών —και ξανά ένα χρόνο αργότερα— για να μετρήσει τυχόν αλλαγές στην εκτίμηση του σώματος και στο παιχνίδι με βάση το φύλο.
Διαφορετικό παιχνίδι
Το αν μια πριγκίπισσα ήταν μέτρια ή αδύνατη έκανε μεγάλη διαφορά στο πώς ένιωθαν τα παιδιά που τις αγαπούσαν για το σώμα τους και τον τρόπο που επέλεξαν να παίξουν. Τα παιδιά των οποίων οι αγαπημένες πριγκίπισσες είχαν ένα μέσο σώμα -όπως η Moana- είχαν υψηλότερη εκτίμηση για το σώμα ένα χρόνο αργότερα. Αυτά τα παιδιά ήταν επίσης πιο ανοιχτά στην εξερεύνηση ενός παιχνιδιού που ήταν στερεοτυπικά ανδρικό και θηλυκό, και αυτό ίσχυε τόσο για τα αγόρια όσο και για τα κορίτσια, είπαν οι ερευνητές.
Αυτά τα αποτελέσματα οφείλονταν στο πόσο συχνά τα παιδιά παρίσταναν τις πριγκίπισσες όταν έπαιζαν. Όσο περισσότερο ένα παιδί παρίστανε την πριγκίπισσα -αν η αγαπημένη του πριγκίπισσα είχε ένα μέσο και όχι αδύνατο σώμα- τόσο καλύτερα ένιωθε καλύτερα για το σώμα του και τόσο πιο ανοιχτό ήταν σε διαφορετικούς τύπους παιχνιδιού, σύμφωνα με τους ερευνητές. Η Shawcroft είπε ότι μέρος αυτού που μπορεί να εξηγήσει αυτά τα αποτελέσματα είναι ότι οι πριγκίπισσες της Disney με μέτριο σώμα είναι πιο ενεργές σωματικά στις ιστορίες τους.
«Τρέχουν και σκαρφαλώνουν σε τεράστια βουνά και πολεμούν πράγματα», είπε η Shawcroft. «Για αυτές τις πριγκίπισσες, οι ιστορίες τους αφορούν περισσότερο το τι μπορούν να κάνουν με το σώμα τους παρά το πώς φαίνεται το σώμα τους».
Οι πριγκίπισσες, αδύνατες ή μη, δεν προκάλεσαν κακό
Ένα σημαντικό εύρημα, είπε η Shawcroft, ήταν ότι το να έχεις μια αγαπημένη πριγκίπισσα που ήταν αδύνατη δεν άλλαζε την εικόνα του σώματος των παιδιών ή το παιχνίδι με βάση το φύλο. Αντίθετα, οι ερευνητές περιέγραψαν τα οφέλη από την ύπαρξη μιας αγαπημένης πριγκίπισσας που έχει μέσο σώμα ως προστατευτικό αποτέλεσμα για τα μικρά παιδιά που τις αγαπούσαν. «Οι πριγκίπισσες με μέσο μέγεθος σώματος δημιούργησαν ένα προστατευτικό αποτέλεσμα, ενισχύοντας την αυτοπεποίθηση των παιδιών για το σώμα τους και ελευθερώνοντάς τα να παίξουν με διαφορετικούς τρόπους», είπε η Shawcroft.
Είπε ότι οι ερευνητές έμαθαν ότι οι πριγκίπισσες της Disney έχουν πολύ μεγαλύτερη σημασία από ό,τι πιστεύουν οι περισσότεροι άνθρωποι, ιδιαίτερα για τα παιδιά—τόσο για αγόρια όσο και για κορίτσια. «Με τα παιδικά μέσα, οι άνθρωποι τείνουν να είναι επικριτικοί ή να απορρίπτουν αυτό που αρέσει στα παιδιά, ειδικά στα κορίτσια», είπε η Shawcroft. «Οι πριγκίπισσες της Disney έχουν πραγματικά σημασία για τα μικρά παιδιά και θα πρέπει επίσης να αναγνωρίσουμε ότι τα μέσα που επικεντρώνονται στις γυναίκες και που λένε γυναικείες ιστορίες είναι σημαντικά».