Το άγχος είναι ένα φυσιολογικό ανθρώπινο συναίσθημα, που βιώνει ο καθένας από εμάς, σε περιόδους έντονων αλλαγών ή σοβαρών σημαντικών συμβάντων που επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τους φυσιολογικούς ρυθμούς της καθημερινότητάς μας.
Πολλοί άνθρωποι αισθάνονται ανήσυχοι και νευρικοί όταν έρχονται αντιμέτωποι με ένα πρόβλημα στο χώρο εργασίας, πριν από τη λήψη ενός τεστ ή όταν πρέπει να πάρουν μια σημαντική απόφαση. Οι διαταραχές άγχους, όμως, είναι διαφορετικές. Μπορούν να προκαλέσουν τέτοια αγωνία, στο βαθμό που επηρεάζει την ικανότητα του ατόμου να ζήσει μια φυσιολογική ζωή.
Μια αγχώδης διαταραχή είναι μια σοβαρή ψυχική ασθένεια. Για τα άτομα με αγχώδεις διαταραχές, η ανησυχία και ο φόβος είναι καθημερινά συναισθήματα, τα οποία μπορεί να αποβούν καταστροφικά για τη ζωή τους.
Οι διαταραχές άγχους, συμπεριλαμβάνουν:
Τη διαταραχή πανικού: Τα άτομα με αυτή την πάθηση έχουν αισθήματα τρόμου που εμφανίζονται ξαφνικά και κατ ‘επανάληψη χωρίς προειδοποίηση. Τα συμπτώματα μίας επίθεσης πανικού περιλαμβάνουν εφίδρωση, πόνο στο στήθος, ασυνήθιστα ισχυρή και ακανόνιστη παλμική λειτουργία της καρδιάς και ένα αίσθημα πνιγμού, που μπορεί να κάνει το άτομο να αισθάνεται ότι παθαίνει καρδιακή ανακοπή.
• Τη κοινωνική αγχώδη διαταραχή: Η διαταραχή αυτή, αποκαλείται επίσης κοινωνική φοβία ή διαταραχή κοινωνικού άγχους και περιλαμβάνει την παράλογα έντονη ανησυχία για καθημερινές κοινωνικές καταστάσεις. Η ανησυχία επικεντρώνεται συχνά σε ένα φόβο, ότι το άτομο θα κριθεί αρνητικά από τους άλλους. Επίσης αισθάνονται έντονη αμηχανία, φοβούμενοι ότι μπορεί να γελοιοποιηθούν..
• Τις ειδικές φοβίες: Μια ειδική φοβία είναι ένας έντονος φόβος για ένα συγκεκριμένο αντικείμενο ή κατάσταση, όπως φίδια, ύψη, ή κλειστούς χώρους. Το επίπεδο του φόβου, είναι συνήθως παράλογο σε σχέση με την κατάσταση και μπορεί να οδηγήσει το άτομο αρχικά στην αποφυγή καθημερινών καταστάσεων και σταδιακά να το οδηγήσει στην απομόνωση.
• Η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή: Η διαταραχή αυτή περιλαμβάνει εκτεταμένη, μη ρεαλιστική ανησυχία και ένταση, ακόμη και στην έλλειψη του σχετικού ερεθίσματος.
Ποια είναι τα συμπτώματα μιας αγχώδους διαταραχής
Τα συμπτώματα ποικίλουν ανάλογα με τον τύπο της διαταραχής άγχους, αλλά τα γενικά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
• Συναισθήματα πανικού, φόβου, και ανησυχία
• Προβλήματα ύπνου
• Κρύα ή ιδρωμένα χέρια ή και πόδια
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Αυξημένη παλμική δραστηριότητα
• Αίσθηση αδυναμίας και τάση λιποθυμίας
• Ξηροστομία
• Μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στα χέρια ή τα πόδια
• Ναυτία
• Μυϊκή ένταση
• Ζάλη
Τα ακριβή αιτία των διαταραχών άγχους είναι άγνωστα, δεδομένου όμως ότι οι επιστήμονες συνεχίζουν την έρευνά τους σχετικά με την συγκεκριμένη ψυχική ασθένεια, γίνεται σαφές ότι πολλές από αυτές τις διαταραχές προκαλούνται από ένα συνδυασμό παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των μεταβολών στον εγκέφαλο και το περιβαλλοντικό στρες.
Όπως και σε άλλες ασθένειες του εγκεφάλου, οι διαταραχές άγχους μπορεί να προκαλούνται από προβλήματα στη λειτουργία των κυκλωμάτων του εγκεφάλου που ρυθμίζουν το φόβο και άλλα συναισθήματα. Μελέτες έχουν δείξει ότι το έντονο ή μακράς διάρκειας στρες μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που τα νευρικά κύτταρα μέσα σε αυτά τα κυκλώματα, μεταδίδουν πληροφορίες από τη μία περιοχή του εγκεφάλου στην άλλη. Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι τα άτομα με ορισμένες διαταραχές άγχους, έχουν αλλαγές σε ορισμένες δομές του εγκεφάλου που ελέγχουν τη μνήμη που συνδέεται με έντονα συναισθήματα. Επίσης υπάρχουν μελέτες που υπονοούν, ότι οι διαταραχές άγχους μπορεί να είναι κληρονομικές. Επιπλέον, ορισμένοι περιβαλλοντικοί παράγοντες – όπως ένα σοβαρό τραύμα από ατύχημα, – μπορεί να προκαλέσουν διαταραχή άγχους, σε ανθρώπους που έχουν μια κληρονομική προδιάθεση στην ανάπτυξη της διαταραχής.
Οι αγχώδεις διαταραχές επηρεάζουν εκατομμύρια ενηλίκων. Οι περισσότερες ξεκινούν στην παιδική ηλικία, την εφηβεία και την πρώιμη ενήλικη ζωή, ενώ εμφανίζονται ελαφρώς πιο συχνά στις γυναίκες, παρά στους άνδρες.
Ευτυχώς, τις τελευταίες δύο δεκαετίες έχει σημειωθεί τεράστια πρόοδος στη θεραπεία των ατόμων με αγχώδεις διαταραχές, που συμπεριλαμβάνουν αντικαταθλιπτικά φάρμακα, ψυχοθεραπεία και γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία, που είναι ένα ιδιαίτερο είδος ψυχοθεραπείας, στην οποία το άτομο μαθαίνει να αναγνωρίζει και να αλλάζει τα πρότυπα σκέψης και συμπεριφοράς που οδηγούν σε αυτές τις φοβίες.