Οι περιοχές με τα υψηλότερα ποσοστά υπερηλίκων ατόμων στον κόσμο είναι η Ικαρία, η Σαρδηνία και η Οκινάβα στην Ιαπωνία,σύμφωνα με τα στοιχεία που θα παρουσιαστούν στο Διεθνές Συνέδριο Καρδιαγγειακής Ιατρικής CARDIO ATHENA 2013 (29-30 Μαρτίου, Αθήνα), ανατρέπουν την πεποίθηση ότι η μακροβιότητα σχετίζεται με το υψηλό κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο.
Η συνεχιζόμενη μελέτη μακροβιότητας στην Ικαρία από την Α’ Καρδιολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο δείχνει ότι η Ικαρία αποτελεί ένα ακριτικό νησί με πολύ χαμηλούς δείκτες οικονομικής ανάπτυξης, αλλά ταυτόχρονα έχει τα υψηλότερα ποσοστά ηλικιωμένων στην Ελλάδα και την Ευρώπη.
Όπως μάλιστα δείχνουν τα δημογραφικά στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, ενώ στην υπόλοιπη Ευρώπη μόνο το 0,1% του πληθυσμού ζει πάνω από 90 χρόνια, στην Ικαρία το αντίστοιχο ποσοστό είναι δεκαπλάσιο.
Οι μέχρι τώρα παρατηρήσεις συγκλίνουν στον τρόπο ζωής των κατοίκων της Ικαρίας που δρα προστατευτικά στην εμφάνιση καρδιαγγειακών και νεοπλασματικών νοσημάτων. Φαίνεται ότι η μακροχρόνια κατανάλωση μεσογειακού τύπου διατροφής σε συνδυασμό με την ορεσίβια ζωή και την χαλιναγώγηση του στρες να έχουν σημαντικό ρόλο, χωρίς όμως οι ακριβείς μηχανισμοί να έχουν διευκρινιστεί πλήρως.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι τα ποσοστά μακροβιότητας δεν εμφανίζουν ομοιομορφία μεταξύ των διαφόρων περιοχών της νήσου, με το βορειοανατολικό τμήμα (περιοχή Ραχών) να έχει τα υψηλότερα ποσοστά (1,1%) και το νότιο τμήμα (περιοχή Αγ.Κήρυκου) τα χαμηλότερα (0,6%). Οι περιοχές αυτές διαφέρουν ως προς τις μετεωρολογικές συνθήκες και τις εδαφικές ιδιομορφίες (γρανιτώδες πέτρωμα στο βόρειο τμήμα και ασβεστόλιθος στο νότιο τμήμα με σημαντική διαφορά στην περιβαντολλογική ακτινοβολία γ). Οι περιβαντολλογικές συνθήκες δύναται να επηρεάζουν την συγκέντρωση ιχνοστοιχείων και μετάλλων στο έδαφος και στα ύδατα που εισέρχονται στην τροφική άλυσο.
Η επιδημιολογική μελέτη στην Ικαρία ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2009 σε δείγμα 1420 μόνιμων κατοίκων της νήσου, εκ των οποίων οι 700 ήταν ηλικιωμένοι. Όλοι οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε πλήρη καρδιολογική εξέταση για την εκτίμηση της ύπαρξης αθηροσκληρωτικής νόσου και χρόνιων νοσημάτων.
