Αν είστε ο μέσος άνθρωπος, ξυπνάτε με τον ήχο ενός ξυπνητηριού. Αυτό το ξυπνητήρι σας στέλνει στο μπάνιο, όπου γρήγορα ετοιμάζεστε για την ημέρα σας. Αν έχετε το χρόνο, μπορεί να τρώτε κάτι πριν πηδήξετε γρήγορα μέσα στο αμάξι σας. Εκεί ακούτε μουσική ή ειδήσεις καθώς βρίσκεστε κολλημένοι στην κίνηση.
Αφού φτάσετε εκεί, παντού υπάρχουν άνθρωποι, πελάτες, συνάδελφοι, θόρυβος και γκρίνια για τις επόμενες 8 ώρες. Αυτοί οι θόρυβοι τους οποίους οι περισσότεροι βιώνουμε στο έπακρο, δημιουργούν ένταση στο σώμα μας. Φαίνεται πως ο θόρυβος δεν μας κάνει καλό. Από την άλλη πλευρά, η σιωπή έχει ευεργετικά οφέλη, αλλά ας εξερευνήσουμε τη βλάβη που προκαλείται από το θόρυβο πριν προχωρήσουμε στα οφέλη της σιωπής.
Οι αρνητικές συνέπειες του θορύβου
Υπάρχουν ερευνητικές αποδείξεις που αποδεικνύουν τις αρνητικές επιδράσεις του θορύβου στην υγεία μας. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εξέτασε και ποσοτικοποίησε τα ζητήματα υγείας βασιζόμενος σε μια Ευρωπαϊκή μελέτη που περιελάμβανε 340 εκατομμύρια άτομα που ζουν στην Δυτική Ευρώπη. Βρήκε ότι οι κάτοικοι έχαναν συνολικά ένα εκατομμύριο χρόνια ζωής λόγω του θορύβου κάθε χρόνο. Δηλαδή ένας στους τρεις ανθρώπους να χάνει έναν ολόκληρο χρόνο από τη ζωή του λόγω του υπερβολικού θορύβου.
Μία έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2011 στο επιστημονικό περιοδικό Psychological Science εξέτασε τις επιδράσεις του αεροδρομίου του Μονάχου στην υγεία των παιδιών και στις γνωστικές τους επιδόσεις. Ο καθηγητής Gary W. Evans από το Πανεπιστήμιο Cornell εξήγησε ότι τα παιδιά που είχαν εκτεθεί σε θόρυβο ανέπτυσσαν στρεσογόνα απόκριση που τους έκανε να αγνοούν το θόρυβο. Αυτά τα παιδιά δεν αγνοούσαν μόνο τους βλαβερούς θορύβους, αλλά και συνηθισμένα ερεθίσματα που είναι σημαντικό να προσέχουν όπως η ομιλία. Αναρωτιέστε γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί εκθέτουμε τον εαυτόμας σε πολύ θόρυβο.
Τα οφέλη της σιωπής
Και τώρα σκεφτείτε όλες εκείνες τις στιγμές που ήσασταν μόνοι σας, στο εξοχικό, στο χωριό σας ή απλά δίπλα στη θάλασσα. Παρατηρούσατε πόσο συχνά αντιλαμβανόσασταν συνειδητά τη σιωπή; Και όχι μόνο αυτό, αλλά το πιθανότερο είναι ότι μετά από λίγη ώρα νιώθατε μια ανεξήγητη εσωτερική γαλήνη. Δεν είναι απλά ο καθαρός αέρας ή το διάλειμμα από τη δουλειά, είναι η ησυχία και η έλλειψη περισπασμών. Και μόνο εμπειρικά να εξετάσει κάποιος τις δύο καταστάσεις, θα καταλάβει αμέσως τις διαφορές.
Μια ενδιαφέρουσα μελέτη παρατήρησε τις επιδράσεις του θορύβου, της μουσικής και της σιωπής στον εγκέφαλο. Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Heart και βρήκε ότι δύο λεπτά παύσης ανάμεσα σε μια «χαλαρωτική» μουσική είχε ακόμα πιο χαλαρωτικές επιδράσεις στον εγκέφαλο σε σύγκριση με το άκουσμα απλά της χαλαρωτικής μουσικής. Όσο μεγαλύτερη η σιωπή, τόσα περισσότερα τα οφέλη που βίωσαν οι συμμετέχοντες. Η σιωπή λοιπόν γίνεται πιο σημαντική όταν μπαίνει σε αντίθεση με το θόρυβο.
Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν αν ζούμε μέσα σε πολύ θόρυβο; Αρχικά, τα καλά νέα είναι ότι ο εγκέφαλος αναρρώνει με τον καιρό από τον έντονο θόρυβο. Σύμφωνα με τη θεωρία της αποκατάστασης προσοχής, οι γνωστικοί μας πόροι αρχίζουν να «ξαναγεμίζουν» όταν βρεθούμε σε περιβάλλον με χαμηλότερα επίπεδα ερεθισμάτων, δηλαδή σε ησυχία. Με λίγα λόγια, ο εγκέφαλος αναρρώνει στην ησυχία. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να προσπαθούμε να βρίσκουμε ησυχία, να επιζητούμε τη σιωπή μέσα στη μέρα, στην εβδομάδα, στο μήνα. Χρειαζόμαστε, ει δυνατόν, 30 λεπτά σιωπής την ημέρα.