Το σύνδρομο νυχτερινής πρόσληψης τροφής είναι μια διατροφική διαταραχή που εμφανίζεται μετά από συχνές διακοπές του ύπνου κατά τη διάρκεια της νύχτας. Συγκεκριμένα, το NES κατηγοριοποιείται με βάση το DSM IV στις άλλες ειδικές διαταραχές σίτισης ή πρόσληψης τροφής. Χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενα επεισόδια νυχτερινής κατανάλωσης φαγητού , η οποία συνήθως ορίζεται είτε ως υπερβάλλουσα κατανάλωση τροφής το βράδυ και συγκεκριμένα μετά το βραδινό.
Η επιστημονική κοινότητα δεν έχει καταλήξει στις ακριβείς αιτίες που οδηγούν ένα άτομο στην εμφάνιση του NES. Πιθανά πολλοί παράγοντες μπορούν να λειτουργήσουν ως εκλυτικοί του συνδρόμου, οι κυριότεροι των οποίων είναι:
- Διαταραχές του κιρκάδιου ρυθμού και των ορμονών: Ο κιρκάδιος ρυθμός των ορμονών λειτουργεί σαν το βιολογικό ρολόι και ελέγχει το αίσθημα κούρασης, πείνας και αφύπνισης.
- Γονίδια: Άτομα που έχουν συγγενείς που εμφανίσουν NES φαίνεται να έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης του συνδρόμου. Πιθανά, εάν έχεις NES να έχεις και κάποιο συγγενικό πρόσωπο πρώτου ή δευτέρου βαθμού με ανάλογη διαταραχή.
- Ψυχικές διαταραχές: Εάν πάσχεις από κατάθλιψη ή αγχώδη διαταραχή υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης του NES.
- Αυστηρή δίαιτα κατά τη διάρκεια της ημέρας: Το NES μπορεί να προκύψει λόγω της χαμηλής πρόσληψης θερμίδων κατά τη διάρκεια της ημέρας στο πλαίσιο εφαρμογής ανορθόδοξου προγράμματος διατροφής. Εάν περιορίζεις αρκετά την ημερήσια πρόσληψη φαγητού είναι πιο πιθανό να καταφεύγεις σε αδηφαγικά επεισόδια κατά την νύχτα.
Πώς μπορούμε να διαχειριστούμε το NES;
To NES φαίνεται να είναι πολυπαραγοντικής αιτιολογίας και κατά συνέπεια η διαχείρισή του δεν μπορεί να γίνει με μία θεραπευτική μέθοδο. Έτσι λοιπόν, θα λέγαμε εάν κάποιος πάσχει από NES απαιτείται ένας συνδυασμός ποικίλων θεραπευτικών προσεγγίσεων και συνεργασία ποικίλων θεραπευτών. Οι περισσότερο μελετημένες θεραπευτικές προσεγγίσεις είναι οι εξής:
- Γνωσιακή συμπεριφοριστική θεραπεία, η οποία έχει φανεί να μπορεί να βοηθήσει σε ποικίλες καταστάσεις όπως στην κατάθλιψη, στην αυπνία αλλά και σε κάποιες διατροφικές διαταραχές. Αναφορικά με το NES έχει προταθεί ένα συγκεκριμένο μοντέλο γνωσιακής συμπεριφοριστικής θεραπείας που περιλαμβάνει αύξηση της γνώσης για αυτό, οδηγίες για τη σωστή πρακτική ύπνου και την αλλαγή της διατροφικής συμπεριφοράς, αυτοδιαχείριση των διατροφικών συνηθειών, της άσκησης και των τεχνικών χαλαρώσης.
- Χορήγηση μελατονίνης, η οποία είναι η ορμόνη που φυσιολογικά ελέγχει και ρυθμίζει τον κύκλο του ύπνου. Η χορήγησή της έχει φανεί να συνδέεται με μείωση του αριθμού των νυχτερινών αφυπνίσεων, με βελτίωση της διάθεσης καθώς και με καλύτερη διαχείριση βάρους.
- Αντικαταθλιπτική αγωγή, με σκοπό να βελτιωθεί η διάθεσή σου και να ελεγχθούν καλύτερα τα συναισθήματά σου. Τα πιο μελετημένα φάρμακα για τη διαχείριση του NES είναι οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs) και η τοπεραμάτη.
- Διαιτητικό πρόγραμμα διαχείρισης βάρους, ώστε τα άτομα να αυξήσουν τη διατροφική εκπαίδευσή τους, να βελτιώσουν τον αυτοέλεγχο των διατροφικών επιλογών τους και να βελτιώσουν το βάρος τους. Φαίνεται ότι η διαχείριση του βάρους συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση της αυτοεκτίμησης και της διάθεσης και κατά συνέπεια στη διαχείριση του συνδρόμου.
