Κορωνιός Πένθος: Η πανδημία του κορωνοϊού έχει φέρει στη ζωή μας πολλά είδη απώλειας. Όπου κι αν βρισκόμαστε στον πλανήτη, κανείς δεν έχει μείνει ανέγγιχτος από αυτή. Είναι συγκλονιστικό και σοκαριστικό, θα μπορούσε να πει κανείς. Για να δώσω ένα μόνο παράδειγμα, ένας στενός μου φίλος γνωρίζει επτά άτομα που έχουν χάσει αγαπημένους τους από τον ιό. Φανταστείτε όλοι εκείνοι οι άνθρωποι που εργάζονται στα νοσοκομεία τι έχουν βιώσει. Εξαιτίας του μεγέθους αυτής της απώλειας, χρειάζεται να βρούμε ένα μέσο αντιμετώπισής της σε βάθος.
Ίσως να σκεφτήκατε ότι μία αρκετά δυνατή λέξη για να ξεπεράσουμε την απώλεια και τον θάνατο θα ήταν η ανθεκτικότητα ή η αποδοχή, σωστά; Ναι, όλα αυτά είναι πολύτιμα, αλλά η λέξη που θα μοιραστώ μαζί σας εισχωρεί στην καρδιά της απώλειας. Είναι γνωστή ως «ένα από τα τρία σημεία της ύπαρξης» στην Βουδιστική σκέψη.
Η λέξη αυτή είναι κάτι που, με την ουσιαστική της σημασία, ορίζει τη φύση όλων των υλικών πραγμάτων γύρω μας. Και το καλύτερο είναι ότι μπορεί να μας καθοδηγήσει προς μεγαλύτερη ανθεκτικότητα και αποδοχή. Η λέξη είναι η προσωρινότητα.
Και κανείς δεν μπορεί να της ξεφύγει – ούτε ο πλουσιότερος άνθρωπος στον πλανήτη. Ναι, η αλλαγή βρίσκεται πέρα από τον έλεγχό μας. Όμως, η αλλαγή μπορεί να ιδωθεί ως κάτι θετικό, επειδή είναι αυτή που κάνει δυνατή την όμορφη μετάβαση από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση. Είναι αυτή που συμβαίνει όταν εξελισσόμαστε από εγωκεντρικά πλάσματα σε συνεργατικά και συμπονετικά.
Κατανοώντας την προσωρινότητα
Ένα άρθρο στον American Psychologist εξέτασε τη σημασία της προσωρινότητας και άλλων Δυτικών εννοιών στο χτίσιμο της ψυχικής υγείας. Ας μιλήσουμε λίγο γι’ αυτή την προσωρινότητα – που λέγεται anicca στη διάλεκτο των Pali της Βόρειας Ινδίας – και γιατί είναι χρήσιμη κατά τη διαχείριση της ανησυχίας και της απώλειας που κυριαρχούν τώρα στη ζωή μας.
Αν είχατε ποτέ μια ηλεκτρική συσκευή που χάλασε μετά από κάποιον καιρό λειτουργίας, θα είστε ήδη εξοικειωμένοι με την προσωρινότητα. Υπό όρους ενσυναίσθησης, η προσωρινότητα μας διδάσκει πώς να προσεγγίζουμε την κάθε ημέρα. Κι αυτό επειδή μας δείχνει ότι το να προσπαθούμε να κρατηθούμε από οτιδήποτε για πάντα είναι ανώφελο και μόνο πόνο μπορεί να προκαλέσει στο τέλος. Εκείνο το νέο αμάξι, η νέα εργασία ή η νέα σχέση δεν μπορεί να είναι ακριβώς τα ίδια όπως ήταν χθες.
Και πόσο ισχύει αυτό στην εποχή μας. Κι όμως, παρά την απώλεια, υπάρχει και η άλλη πλευρά του νομίσματος. Καθώς κανείς δεν έχει ανοσία στην απώλεια, όλοι μοιραζόμαστε αυτό το κοινό χαρακτηριστικό. Αυτό σημαίνει ότι είμαστε περισσότερο ίδιοι παρά διαφορετικοί από τους άλλους.
Υπό αυτή την έννοια, η απώλεια είναι ένα ανθρώπινο πατρογονικό δικαίωμα που μας ενώνει. Το να γνωρίζουμε ότι όλοι μοιραζόμαστε αυτή τη βασική εμπειρία της απώλειας είναι κρίσιμης σημασίας επειδή μας βοηθά να αναπτύξουμε και συμπόνοια προς τους άλλους. Άλλωστε, ποιος από εμάς δεν έχει έρθει αντιμέτωπος με τον πόνο και την απώλεια;
Με αυτό κατά νου, γινόμαστε αυτόματα πιο τρυφεροί και καλοσυνάτοι απέναντι στους άλλους. Η βαθιά κατανόηση της προσωρινότητας, της απώλειας και της συμπόνοιας μπορούν να μας βοηθήσουν να καταστρέψουμε τα τείχη που μας χωρίζουν. Μπορούμε να διατηρήσουμε τη μνήμη των αγαπημένων μας, όπως επίσης και την ομορφιά των μαθημάτων που μας προσέφεραν.
Γνωρίζοντας την αλήθεια της προσωρινότητας, τα πράγματα γίνονται όλο και πιο πολύτιμα, σωστά; Μας βοηθά να αναγνωρίσουμε πόσο εύθραυστη είναι η ζωή, ειδικά σε περιόδους απωλειών.
Διδασκόμενοι από μυστικά μαθήματα της φύσης
Αν παλεύετε με την απώλεια, η φύση μπορεί να βοηθήσει. Κι αυτό επειδή εκείνη κρύβει μέσα της όλα όσα χρειάζεται να μάθουμε για την αλήθεια και την ομορφιά της παροδικότητας. Κάθε φθινόπωρο ξεκινά η διαδικασία του αποχαιρετισμού. Ο χειμώνας μας χαρίζει χρόνο ξεκούρασης και προετοιμασίας για την επόμενη εποχή της εξέλιξης.
Η άνοιξη και το καλοκαίρι σφύζουν από ζωή και δραστηριότητα. Ως άνθρωποι, ο καθένας μας βιώνει πολλές διαφορετικές εποχές σε μια ζωή. Ναι, είναι αλήθεια ότι θρηνούμε κάθε εποχή που φεύγει, αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι μπορούμε να την τιμάμε και να κρατάμε τις αναμνήσεις που μας χάρισε στην καρδιά μας.
Σκέψεις πάνω στην παροδικότητα και την απώλεια
– Αν θέλετε να κατανοήσετε την αλλαγή, βγείτε έξω και παρατηρήστε τη φύση από κοντά. Ή απλώς παρατηρήστε ένα ποτάμι. Το νερό συνεχώς κυλά και μεταμορφώνεται χωρίς διακοπή. Γνωρίζοντας την αλήθεια της παροδικότητας σε ένα βαθύ επίπεδο, απελευθερώνεστε από τη δυστυχία που έρχεται όταν προσπαθείτε με επιμονή να κρατήσετε κάτι για πάντα.
– Αυτόν τον καιρό, αφιερώστε λίγο χρόνο στο να συλλογιστείτε πάνω στη δική σας, προσωπική εμπειρία απώλειας. Πώς η απροθυμία σας να αποδεχτείτε την αλήθεια ότι όλα αλλάζουν σας έχει φέρει δυστυχία, πόνο και δυσφορία;
– Ύστερα, πάρτε λίγο χρόνο να κατανοήσετε και να αποδεχτείτε την πολύτιμη φύση του τι έχετε στη ζωή σας. Δείτε πώς νιώθετε όταν εκτιμάτε και αποδέχεστε τις φευγαλέες στιγμές – όπως είναι. Ακόμα και με την αλλαγή που φέρνει η απώλεια.
– Αναπτύξτε την αυτοσυμπόνοια σε αυτήν την εποχή των απωλειών. Ο καθένας έχει τον δικό του χρόνο επεξεργασίας των όσων συμβαίνουν.