Εκατομμύρια Αμερικανοί που παλεύουν με τη μείζονα κατάθλιψη αντιμετωπίζουν συχνά την πρόκληση της υποτροπής, αλλά μια πρόσφατη μελέτη προτείνει μια πιθανή στρατηγική για τον μετριασμό αυτού του κινδύνου. Αντί να εστιάζουν αποκλειστικά στις αρνητικές πτυχές, η μελέτη προτείνει ότι η εκπαίδευση των ατόμων να στρέφουν την προσοχή τους στις θετικές πτυχές της καθημερινής ζωής θα μπορούσε να συμβάλει στη μείωση της πιθανότητας υποτροπής.
Κατάθλιψη
Η έρευνα, με επικεφαλής τη Lira Yoon, αναπληρώτρια καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Maryland, Baltimore County, διερευνά τον τρόπο με τον οποίο τα άτομα με ιστορικό μείζονος κατάθλιψης επεξεργάζονται τόσο τις αρνητικές όσο και τις θετικές πληροφορίες. Αναλύοντας 44 προηγούμενες μελέτες που αφορούσαν πάνω από 4.200 συμμετέχοντες, οι ερευνητές προσπάθησαν να αποκαλύψουν την επίδραση της κατανομής της προσοχής στο ενδεχόμενο υποτροπής.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι τα άτομα χωρίς ιστορικό μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής επεξεργάζονταν ταχύτερα τόσο τις θετικές όσο και τις αρνητικές πληροφορίες, ανεξάρτητα από τη συναισθηματική αξία. Επιπλέον, τα άτομα αυτά επέδειξαν σημαντική ισορροπία στην επεξεργασία θετικών έναντι αρνητικών πληροφοριών. Αντίθετα, τα άτομα με ιστορικό μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής είχαν την τάση να αφιερώνουν περισσότερο χρόνο εστιάζοντας στις αρνητικές πληροφορίες.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η ικανότητα απεμπλοκής από άσχετες πληροφορίες. Η μελέτη υπογράμμισε ότι ορισμένα άτομα μπορούν να προχωρήσουν αποτελεσματικά από τα αγχωτικά γεγονότα, επιτρέποντάς τους να επικεντρωθούν στα τρέχοντα καθήκοντα. Ωστόσο, άλλα δυσκολεύονται να απεμπλακούν, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται παρεμβατικές αρνητικές σκέψεις που διαταράσσουν τις τρέχουσες δραστηριότητές τους. Η μελέτη αποκάλυψε ότι τα άτομα με προηγούμενη κατάθλιψη αντιμετώπιζαν μεγαλύτερη δυσκολία στην απεμπλοκή από άσχετες αρνητικές πληροφορίες σε σύγκριση με άσχετες θετικές πληροφορίες.
Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι αυτή η δυσκολία απεμπλοκής θα μπορούσε να συμβάλει στη διαιώνιση των αρνητικών καταστάσεων διάθεσης, οδηγώντας ενδεχομένως σε μελλοντικά καταθλιπτικά επεισόδια. Ο κυκλικός χαρακτήρας αυτού του μοτίβου υπογραμμίζει τη σημασία της αντιμετώπισης του τρόπου με τον οποίο τα άτομα επεξεργάζονται τις πληροφορίες.
Οι επιπτώσεις της μελέτης είναι σημαντικές, αν αναλογιστεί κανείς ότι το 2021, περίπου το 8% του πληθυσμού των ΗΠΑ (περίπου 21 εκατομμύρια ενήλικες) παρουσίασε μείζονα κατάθλιψη. Περισσότερα από τα μισά από αυτά τα άτομα θα παρουσιάσουν υποτροπές, συχνά εντός δύο ετών από την ανάκαμψη.
Η πρόληψη της υποτροπής περιλαμβάνει μια πολύπλευρη προσέγγιση. Θεραπείες όπως η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT) διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο. Η CBT βοηθά τα άτομα να επαναπροσδιορίσουν τις αρνητικές ερμηνείες των καταστάσεων, προωθώντας υγιέστερες προοπτικές. Επιπλέον, παράγοντες του τρόπου ζωής, όπως η άσκηση, ο ύπνος και η διατροφή, μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τη διάθεση. Η διατήρηση ενός ισορροπημένου τρόπου ζωής είναι ιδιαίτερα ζωτικής σημασίας για τα άτομα με ιστορικό κατάθλιψης.
Η Lira Yoon προτείνει ότι πέρα από τις υπάρχουσες θεραπείες, όπως η CBT, θα μπορούσε να αναπτυχθεί ένα πιθανό εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την ενίσχυση της ικανότητας των ατόμων με ιστορικό κατάθλιψης να αποσυνδέονται από άσχετες πληροφορίες. Αν και η ιδέα αυτή βρίσκεται σε νηπιακό στάδιο, ανοίγει την πόρτα σε καινοτόμες παρεμβάσεις.
Τα ευρήματα της μελέτης αναδεικνύουν τη διασύνδεση των γνωστικών διαδικασιών, της ρύθμισης της διάθεσης και της ψυχικής υγείας. Ρίχνοντας φως στο ρόλο της θετικής επεξεργασίας πληροφοριών, η έρευνα αυτή υπογραμμίζει τη δυνατότητα καινοτόμων παρεμβάσεων για να σπάσει ο κύκλος της υποτροπής της κατάθλιψης.