Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή: Τα άτομα με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, ή εν συντομία ΙΨΔ, έχουν 82% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν νωρίτερα -από φυσικά ή αφύσικα αίτια- σε σχέση με άτομα χωρίς την πάθηση, αποκαλύπτει μια νέα μελέτη.Προηγούμενες μελέτες είχαν βρει υπερβολικούς θανάτους σε άτομα με ΙΨΔ, αλλά οι συγκεκριμένες αιτίες θανάτου είχαν ερευνηθεί ελάχιστα – ίσως με εξαίρεση την αυτοκτονία.
Συγκεκριμένα, τα άτομα με ΙΨΔ έχουν παρόμοια ποσοστά αυτοκτονίας με τα άτομα με άλλες διαταραχές ψυχικής υγείας. Η ΙΨΔ επηρεάζει περίπου το 2% του πληθυσμού.Τα άτομα με την πάθηση έχουν αγχωτικές παρεμβατικές και επαναλαμβανόμενες σκέψεις (όπως ο φόβος ότι θα μολυνθούν ή θα γίνουν επιθετικοί προς τους άλλους) και αισθάνονται υποχρεωμένοι να κάνουν χρονοβόρες τελετουργίες για να μειώσουν την ενόχληση που προκαλούν οι σκέψεις, όπως καθάρισμα, επανάληψη ή έλεγχος.Η διαταραχή βλάπτει σημαντικά την καθημερινή ζωή, επηρεάζοντας τις σχέσεις, τις κοινωνικές δραστηριότητες και τη γενική ικανότητα λειτουργίας.Οι συνάδελφοί μου και εγώ στο Ινστιτούτο Karolinska στη Σουηδία είχαμε στόχο να κατανοήσουμε τις συγκεκριμένες φυσικές και αφύσικες αιτίες θανάτου που συμβάλλουν στα αναφερόμενα αυξημένα ποσοστά θνησιμότητας στην ΙΨΔ.Χρησιμοποιήσαμε σουηδικά μητρώα πληθυσμού, τα οποία περιλαμβάνουν δεδομένα διοικητικής και υγειονομικής περίθαλψης από ολόκληρο τον πληθυσμό, για να συγκρίνουμε μια ομάδα 61.378 ατόμων που είχαν λάβει διάγνωση ΙΨΔ με 613.780 άτομα χωρίς ΙΨΔ. Παρακολουθήσαμε και τις δύο ομάδες για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες (από το 1973 έως το 2020) και διαπιστώσαμε ότι τα άτομα με ΙΨΔ πέθαναν σε προγενέστερη μέση ηλικία από εκείνα χωρίς ΙΨΔ (69 έναντι 78 ετών).Ο κίνδυνος θανάτου κατά την περίοδο της μελέτης ήταν 82% υψηλότερος στην ομάδα με ΙΨΔ, σε σύγκριση με την ομάδα χωρίς ΙΨΔ.Ο αυξημένος κίνδυνος θανάτου αποδόθηκε τόσο σε φυσικά (31% αυξημένος κίνδυνος) όσο και σε αφύσικα αίτια (αυξημένος κίνδυνος 230%).
Συγκεκριμένες αιτίες
Για πρώτη φορά, μπορέσαμε να εντοπίσουμε συγκεκριμένες αιτίες θανάτου από φυσικά αίτια.Τα άτομα με ΙΨΔ είχαν αυξημένο κίνδυνο λόγω πνευμονικών παθήσεων (73%), ψυχικών και συμπεριφορικών διαταραχών (58%), παθήσεων του ουροποιητικού και αναπαραγωγικού οργάνου (55%), ενδοκρινικών, διατροφικών και μεταβολικών παθήσεων (47%), παθήσεις τωναιμοφόρων αγγείων (33%), νευρικό σύστημα (21%) και πεπτικό σύστημα (20%).
Εξήγηση της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής
Περιέργως, ο κίνδυνος θανάτου λόγω καρκίνου ήταν 13% χαμηλότερος σε άτομα με ΙΨΔ. Ο λόγος που αυτός ο κίνδυνος πηγαίνει προς την αντίθετη κατεύθυνση δεν είναι γνωστός. Μεταξύ των αφύσικων αιτιών θανάτου, η αυτοκτονία ήταν η κύρια αιτία της αυξημένης θνησιμότητας. Εκείνοι με ΙΨΔ, σε σύγκριση με εκείνους χωρίς, είχαν σχεδόν πενταπλάσιο κίνδυνο να αυτοκτονήσουν. Επίσης, τα άτομα με ΙΨΔ είχαν 92% αυξημένο κίνδυνο θανάτου λόγω ατυχημάτων, συμπεριλαμβανομένων τροχαίων ατυχημάτων ή πτώσεων. Τα αποτελέσματα διατηρήθηκαν ακόμη και αφού λάβαμε υπόψη διαταραχές ψυχικής υγείας εκτός της ΙΨΔ —για παράδειγμα, το άγχος, την κατάθλιψη και τις διαταραχές χρήσης ουσιών—. Επίσης, όταν συγκρίναμε την ομάδα ΙΨΔ με τα αδέρφια τους χωρίς ΙΨΔ, τα αποτελέσματα παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητα. Αυτό επιβεβαιώνει ότι τα αποτελέσματά μας δεν μπορούν να αποδοθούν μόνο σε τυχόν συνοδευτικές διαταραχές ψυχικής υγείας ή γενετικούς ή περιβαλλοντικούς παράγοντες που μοιράζονται οι οικογένειες, αλλά είναι πιθανό να σχετίζονται με την ίδια την ΙΨΔ. Κυρίως, μπορεί να προληφθεί Αν και αυτά δεν είναι θετικά ευρήματα για τα άτομα με ΙΨΔ, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το ποσοστό των ανθρώπων που πέθαναν για κάθε αιτία ήταν σχετικά μικρό, ακόμη και αν συγκριθεί με την ομάδα χωρίς ΙΨΔ που μεταφράστηκε σε υψηλότερο κίνδυνο. Για παράδειγμα, κατά την περίοδο της μελέτης, το 2,5% των ατόμων με ΙΨΔ πέθαναν λόγω ασθενειών του κυκλοφορικού συστήματος (όπως καρδιακές προσβολές και εγκεφαλικά), το οποίο είναι χαμηλό ποσοστό. Ωστόσο, αυτό το ποσοστό είναι υψηλότερο από το 1,8% των θανάτων από αυτή την αιτία στην ομάδα χωρίς ΙΨΔ.
Ακόμη κι έτσι, δεν είναι αποδεκτό τα άτομα με ΙΨΔ να αντιμετωπίζουν αυτούς τους επιπλέον κινδύνους. Ελπίζω ότι αυτά τα αποτελέσματα θα ωθήσουν τους επαγγελματίες υγείας σε δράση και θα συμβάλουν στο να λαμβάνουν καλύτερη φροντίδα τα άτομα με ΙΨΔ. Είναι σημαντικό ότι οι περισσότερες από τις αιτίες θανάτου που εμφάνισαν αυξημένο κίνδυνο σχετίζονται με μη μεταδοτικές ασθένειες (για παράδειγμα, καρδιαγγειακές παθήσεις, διαβήτης, χρόνιες πνευμονικές παθήσεις, ψυχικές διαταραχές, νευρολογικές διαταραχές) και με εξωτερικά αίτια (για παράδειγμα, αυτοκτονίες, ατυχήματα ), τα οποία μπορούν να ταξινομηθούν ως αποτρέψιμα. Τα άτομα με ΙΨΔ πρέπει να γνωρίζουν αυτούς τους κινδύνους. Αυτό μπορεί να παρακινήσει αλλαγές συμπεριφοράς – όπως η περισσότερη άσκηση και η υγιεινή διατροφή – που μπορούν να παίξουν ρόλο στην πρόληψη της κακής υγείας και του πρόωρου θανάτου.