Ο όρος «πίεση συνομηλίκων» συνδέεται συχνά με τις εμπειρίες παιδιών ή εφήβων σε ακραίες καταστάσεις. Ένας ερευνητής του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Ντάλας αναρωτήθηκε αν οι ενήλικες συνεχίζουν να υποκύπτουν σε παρόμοιες πιέσεις κοινωνικής συμμόρφωσης σε καθημερινές καταστάσεις. Η Δρ Kendra Seaman, επίκουρη καθηγήτρια ψυχολογίας στη Σχολή Επιστημών Συμπεριφοράς και Εγκεφάλου (BBS), και οι συνάδελφοί της εξέτασαν πρόσφατα τη μάχη μεταξύ αυτοελέγχου και πίεσης από τους συνομηλίκους στο πλήθος άνω των 18 ετών.
Σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Psychology and Aging, οι ερευνητές ζήτησαν από 157 ενήλικες ηλικίας 18 έως 80 ετών να απαντήσουν σε τυχαία χρονισμένες έρευνες μέσω μηνύματος κειμένου, προκειμένου να παρακολουθήσουν τον αυτοέλεγχο των συμμετεχόντων σε αυθόρμητες επιθυμίες στην καθημερινή ζωή. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η επίδραση της πίεσης από τους συνομηλίκους συνεχίζεται μέχρι την πρώιμη ενήλικη ζωή, ενώ οι μεσήλικες και οι μεγαλύτεροι ενήλικες είναι καλύτεροι στον έλεγχο των επιθυμιών τους.
Ο Seaman, ο ανώτερος συγγραφέας της μελέτης και διευθυντής του Aging Well Lab στο Centre for Vital Longevity στο UT Dallas, είπε ότι η ευαισθησία στην πίεση των συνομηλίκων είχε θεωρηθεί ότι κορυφώνεται στην εφηβεία και σταδιακά εξαφανίζεται στην πρώιμη ενήλικη ζωή. «Οι περισσότερες υπάρχουσες θεωρίες υποδηλώνουν ότι όταν ενηλικιωθείς, είσαι ικανός να αντιστέκεσαι σε ορμές», είπε. «Αλλά δεν γνωρίζουμε πότε και πώς φτάνουν οι άνθρωποι εκεί στην πρώιμη ενήλικη ζωή και δεν ξέρουμε πώς εξελίσσεται κατά την ενήλικη ζωή».
Ενώ οι ηλικιωμένοι γενικά ρυθμίζουν τα συναισθήματα πιο αποτελεσματικά, υποδεικνύοντας μεγαλύτερο αυτοέλεγχο και αντίσταση στις πιέσεις συμμόρφωσης, ο Seaman είπε ότι αντιμετωπίζουν επίσης ένα νέο σύνολο προτεραιοτήτων που μπορεί να κάνουν πιο δύσκολο να αντισταθούν σε τέτοιες επιρροές, ειδικά καθώς παρατηρούν τους συνομηλίκους τους να συμμετέχουν. «Καθώς μεγαλώνουμε, τα διλήμματα που αντιμετωπίζουμε αλλάζουν», είπε. “Πρέπει να έχω μια φέτα τούρτα σοκολάτας στο πάρτι γενεθλίων της ανιψιάς μου αν προσπαθώ να χάσω βάρος; Πρέπει να πάρω ένα ακριβό latte με τους συναδέλφους μου αν προσπαθώ να εξοικονομήσω χρήματα;”
Οι συμμετέχοντες στη μελέτη ρωτήθηκαν εάν είχαν βιώσει μια λαχτάρα ή επιθυμία τις τελευταίες τρεις ώρες. Εάν απαντούσαν ναι, υπήρχαν επακόλουθες ερωτήσεις: Έρχονταν σε σύγκρουση η επιθυμία με προσωπικούς στόχους, όπως η υγιεινή ζωή ή η εξοικονόμηση χρημάτων; Ήταν άλλοι άνθρωποι γύρω τους κατά τη διάρκεια αυτής της εκδήλωσης; Ακολούθησαν την παρόρμηση να συμμετάσχουν; Τους ζητήθηκε επίσης να κρίνουν την κλίμακα τόσο της παρόρμησης όσο και της σύγκρουσης. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όταν οι επιθυμίες βιώνονταν παρουσία άλλων που εκτελούσαν αυτήν την επιθυμία, οι μεσήλικες και οι μεγαλύτεροι ενήλικες ήταν καλύτεροι στον έλεγχο των επιθυμιών τους από τους νεότερους ενήλικες.
«Ενώ όλοι γνωρίζουμε ότι υπάρχει μια απότομη καμπύλη ανάπτυξης για τον αυτοέλεγχο κατά την εφηβεία, αυτό δεν είναι το τέλος της ιστορίας», είπε ο Seaman. “Σύμφωνα με άλλες μελέτες σχετικά με τη ρύθμιση των συναισθημάτων που βελτιώνονται με την ηλικία, αυτά τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η αντίσταση στην πίεση της κοινωνικής συμμόρφωσης αυξάνεται κατά τη διάρκεια της ζωής των ενηλίκων.” Ο Seaman είπε ότι η έρευνα αφορούσε σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητες πτυχές της πίεσης των συνομηλίκων.
«Σχεδόν όλες οι μελέτες που έγιναν σε εφήβους επικεντρώνονται σε επικίνδυνες δραστηριότητες: υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, σεξ χωρίς προστασία και ούτω καθεξής», είπε. «Αυτή η μελέτη αφορά πολύ πιο κοσμικές παρορμήσεις: να πιείτε ένα ποτήρι κρασί ή να ελέγξετε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για παράδειγμα». Η μελέτη επικεντρώθηκε επίσης στις άμεσες αναμνήσεις, οι οποίες είναι πιο αξιόπιστες από τις αναμνήσεις εμπειριών.
«Άλλες μελέτες έχουν ζητήσει από τους ανθρώπους να σκεφτούν την τελευταία εβδομάδα, μήνα ή χρόνο», είπε. «Καταργούμε αυτό το στοιχείο της μακροπρόθεσμης μνήμης και κάνουμε μόνο δειγματοληψία εμπειρίας, ρωτάμε για γεγονότα τις τελευταίες τρεις ώρες, αιχμαλωτίζουμε τους ανθρώπους καθώς περνούν τη μέρα τους». Η κοινωνική συμμόρφωση και ο αυτοέλεγχος σε όλη την ενήλικη ζωή είναι ένα σχετικά νέο σύνορο στην έρευνα της ανθρώπινης συμπεριφοράς, είπε ο Seaman.
“Τα αποτελέσματά μας αποκαλύπτουν ότι οι διαφορές που σχετίζονται με την ηλικία των ενηλίκων εξηγούν εν μέρει την ευαισθησία στην πίεση της κοινωνικής συμμόρφωσης στις αποφάσεις αυτοελέγχου του πραγματικού κόσμου. Οι νεότεροι ενήλικες είναι λιγότερο επιτυχημένοι στο να ρυθμίζουν τις επιθυμίες όταν οι άλλοι είναι γύρω τους πραγματοποιούν αυτές τις επιθυμίες”, είπε. «Ενώ άλλες μελέτες υποδεικνύουν ότι αυτή η επιρροή σχεδόν εξαφανίζεται μετά την ύστερη εφηβεία, τη βρίσκουμε εδώ —αν και πιο περιορισμένη— στη νεαρή ενήλικη ζωή και ακόμη και στη μέση ηλικία».