Σίγουρα θα έχει συμβεί σε αρκετούς από εσάς να θέλετε να ακούτε ξανά και ξανά το ίδιο τραγούδι, να ελέγχετε πολλές φορές αν έχετε κλείσει τον θερμοσίφωνα ή τον φούρνο πριν φύγετε από το σπίτι, ή να τσεκάρετε αν έχετε βάλει στην τσάντα σας για παράδειγμα το πορτοφόλι σας και ας το έχετε δει μόλις λίγα δευτερόλεπτα πριν. Πρόκειται για έμμονες ιδέες (ήπιας μορφής) και ψυχαναγκαστικές πράξεις που όλοι οι άνθρωποι εκδηλώνουμε σε διάφορες περιστάσεις της ζωής μας.
Αυτές οι έμμονες ιδέες τις περισσότερες φορές ελέγχονται εύκολα και συνήθως παρέρχονται με το πέρασμα του χρόνου. Τα πράγματα όμως, διαφοροποιούνται σημαντικά σε περιπτώσεις παθολογικών καταστάσεων στις οποίες οι έμμονες ιδέες καταδυναστεύουν το άτομο, παρεμποδίζουν την παραμικρή ενασχόληση και δραστηριότητά του και κυριολεκτικά «φτωχαίνουν» την ποιότητα της ζωής του.
Οι έμμονες ιδέες προκαλούν επώδυνα συναισθήματα σε όποιον τις βιώνει: το άτομο νιώθει ανήμπορο να διώξει τη σκέψη, την ιδέα, την εικόνα ή την έμμονη αμφιβολία που το κατακλύζει για ένα συγκεκριμένο θέμα και, κυρίως, να ελέγξει το άγχος που συνοδεύει τη συμπεριφορά του. Οι συγκεκριμένες εμμονές τού είναι ανεπιθύμητες, δυσάρεστες και επίπονες, αλλά δεν είναι σε θέση να απαλλαγεί από αυτές.
Οι έμμονες ιδέες αφορούν κυρίως θέματα βίας και επιθετικότητας, θρησκοληψίας, μόλυνσης από μικρόβια ή άλλες ασθένειες, σεξ, έμμονης τακτοποίησης και τάξης ενός χώρου κλπ. Οι έμμονες ιδέες συνοδεύονται συχνά από ψυχαναγκαστικές πράξεις και το άτομο νιώθει την ανάγκη να επαναλαμβάνει ορισμένες πράξεις (π.χ. πλύσιμο χεριών, αρίθμηση σπιτιών, σκαλοπατιών).
Η προσωπικότητα των ατόμων που πάσχουν από έμμονες ιδέες χαρακτηρίζεται συχνά από υπερβολική αυστηρότητα και ακαμψία, ισχυρογνωμοσύνη, τελειομανία, αδυναμία λήψης αποφάσεων και επιθετικότητα. Παράλληλα βιώνονται έντονες ενδοψυχικές συγκρούσεις ανάμεσα στα εξαιρετικά αυστηρά «πρέπει» που το διακατέχουν και τις πραγματικές επιθυμίες του στη ζωή.
Οι έμμονες ιδέες και οι ψυχαναγκαστικές πράξεις δυσχεραίνουν σε σημαντικό βαθμό την ποιότητα της καθημερινής ζωής, στερώντας και τις πιο απλές ευκαιρίες απόλαυσης, χαλαρότητας και ηρεμίας. Παράλληλα, η ζωή όσων συνυπάρχουν ή συμβιώνουν μαζί του δυσχεραίνεται επίσης.
Είναι σημαντικό το άτομο που υποφέρει από έμμονες ιδέες να αναζητήσει βοήθεια προκειμένου να ανακουφιστεί από τα συμπτώματά του αλλά, κυρίως, να αποφύγει την παγίωση μιας νοσηρής κατάστασης που μπορεί να καταστεί χρόνια.