Εκτόνωση: Η εκτόνωση – η απελευθέρωση αρνητικών συσσωρευμένων συναισθημάτων – μπορεί να είναι μια καλή αίσθηση. Αλλά είναι όντως καλό για εσάς; Ή μήπως κάνει περισσότερο κακό παρά καλό να μένετε σε αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα; Οι ειδικοί λένε ότι αυτό εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του ποιος είναι ο αποδέκτης μιας συνεδρίας εκτόνωσης, πόσο συχνά το κάνει ένα άτομο και τι είδους ανατροφοδότηση λαμβάνει “Σε γενικές γραμμές, έχουμε ανάγκη να βγάζουμε τα αρνητικά μας συναισθήματα προς τα έξω”, δήλωσε η Rachel Millstein, ψυχολόγος στο πρόγραμμα συμπεριφορικής ιατρικής και στην κλινική Lifestyle Medicine στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης στη Βοστώνη. “Οι τρόποι που το κάνουμε, όμως, εκεί είναι που είναι υγιές ή ανθυγιεινό, παραγωγικό ή αντιπαραγωγικό”.
Οι προσωπικές σχέσεις, η εργασία, τα οικονομικά και οι διακρίσεις είναι μερικοί μόνον από τους καθημερινούς στρεσογόνους παράγοντες που μπορεί να τροφοδοτήσουν την ανάγκη κάποιου να εκτονωθεί. Έρευνες δείχνουν ότι αυτού του είδους το στρες μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα, ενώ η απελευθέρωση ή η διαχείριση του στρες μπορεί να βελτιώσει τη σωματική και ψυχολογική υγεία, μειώνοντας τον κίνδυνο αυτό. Η ύπαρξη ενός ισχυρού δικτύου κοινωνικής υποστήριξης έχει συνδεθεί με την καλύτερη ψυχολογική υγεία. Η εκτόνωση στα άτομα αυτού του δικτύου είναι ένας τρόπος να μειωθεί ο αντίκτυπος των καθημερινών στρεσογόνων παραγόντων, δήλωσε η Millstein, επίσης επίκουρος καθηγητής στο τμήμα ψυχιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ. “Το να καλέσετε έναν φίλο και να το αφήσετε να βγει προς τα έξω μπορεί να είναι χρήσιμο. Μας βοηθά να νιώθουμε συνδεδεμένοι με τα δίκτυα κοινωνικής υποστήριξης, κάτι που αποτελεί μεγάλο παράγοντα ικανοποίησης από τη ζωή και συνολικής ευημερίας”.
Επιλέξτε το ακροατήριό σας με σύνεση
Το να μιλήσετε σε κάποιον που υποστηρίζει τα συναισθήματά σας μπορεί να είναι χρήσιμο, ακόμη και αν το άτομο αυτό προσφέρει μια διαφορετική οπτική γωνία, είπε. Αλλά, το να ξεσπάσετε σε κάποιον που απορρίπτει τα συναισθήματά σας μπορεί να είναι επιζήμιο, δήλωσε ο Jonathan Shaffer, αναπληρωτής καθηγητής κλινικής ψυχολογίας της υγείας στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο στο Ντένβερ. “Είναι απαξιωτικό να μοιράζεσαι και να μην παίρνεις καμία απάντηση από το άλλο άτομο. Μπορεί να σας κάνει να νιώθετε ότι δεν έχετε αξία ή ότι δεν είστε αξιαγάπητοι”. Η εκτόνωση μπορεί, επίσης, να είναι αντιπαραγωγική αν ο ακροατής ενισχύει τα αρνητικά συναισθήματα και “η συζήτηση πηγαίνει σε σπειροειδή πορεία. Τότε μπορεί να τραβήξετε ο ένας τον άλλον προς τα κάτω”, δήλωσε η Millstein. Μια άλλη αρνητική συνέπεια θα μπορούσε να είναι αν ο ακροατής κουραστεί να ακούει. “Αν ξεσπάτε ξανά και ξανά, αυτό το άτομο μπορεί να μη θέλει να είναι παρόν και αυτό μπορεί να φθείρει μια κοινωνική σύνδεση”, είπε. Για σημαντικούς στρεσογόνους παράγοντες, ίσως είναι πιο χρήσιμο να μιλήσετε σε έναν θεραπευτή, δήλωσε ο Shaffer.
Εκτόνωση χωρίς ακροατήριο
Αν το να μιλήσετε δυνατά για τα συναισθήματά σας σε κάποιον άλλον δεν σας φαίνεται ασφαλές, μια άλλη εναλλακτική λύση είναι να τα γράψετε, δήλωσε ο Shaffer. Μελέτες έχουν βρει πολλά οφέλη για την υγεία από την εκφραστική γραφή, την πρακτική της καταγραφής των συναισθημάτων σε καθημερινή βάση. Έχει αποδειχθεί ότι βοηθάει στην επούλωση από τραυματικές εμπειρίες και συμβάλλει στη μείωση της αρτηριακής πίεσης, στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, στη βελτίωση του ύπνου και στη μείωση της κατάθλιψης και του πόνου.
Μην ξεχνάτε τα θετικά
Είτε απελευθερώνετε τα συναισθήματα στο χαρτί είτε αυτοπροσώπως, ο Shaffer προτείνει να βρείτε τρόπους να εστιάζετε στα θετικά, καθώς και στα αρνητικά. Για παράδειγμα, η λήξη μιας συνεδρίας εκτόνωσης με εστίαση σε πράγματα για τα οποία το άτομο είναι ευγνώμων μπορεί να βοηθήσει στην αποκατάσταση των θετικών συναισθημάτων, είπε, όπως και οι πρακτικές ενσυνειδητότητας (mindfulness). “Κάντε ένα σχέδιο για κάποιο είδος χαλάρωσης, όπως βαθιές αναπνοές ή διαλογισμό μετά”, πρότεινε.
Άλλοι τρόποι ανακούφισης από το στρες
Η άσκηση μπορεί, επίσης, να σας ανακουφίσει από το στρες και να απελευθερώσει τα αρνητικά συναισθήματα, δήλωσε η Millstein. “Και μην ξεχνάτε ότι και το χιούμορ είναι μια πολύ καλή στρατηγική αντιμετώπισης”, είπε. Η εκτόνωση σε έναν φίλο με καλή αίσθηση του χιούμορ μπορεί να είναι διπλά χρήσιμη, επειδή “μερικές φορές οι άλλοι άνθρωποι μπορούν να μας βοηθήσουν να δούμε την αστεία πλευρά των πραγμάτων”.