Η ικανότητα να αντιλαμβανόμαστε και να θυμόμαστε τον κόσμο γύρω μας αλλάζει ριζικά κατά τα πρώτα 20 χρόνια της ζωής. Είναι αποδεκτό ότι τα μεγαλύτερα παιδιά και οι ενήλικες είναι καλύτερα σε θέση να κατανοήσουν και να ερμηνεύσουν τον κόσμο γύρω τους και να προβλέψουν επερχόμενες καταστάσεις, αλλά οι αλλαγές στην εγκεφαλική δραστηριότητα που αποτελούν τη βάση αυτής της περιόδου απόκτησης γνώσης δεν είναι πλήρως κατανοητές. «Στους ενήλικες, η παρακολούθηση μιας ταινίας οδηγεί σε συγχρονισμένες εγκεφαλικές αποκρίσεις σε διαφορετικούς ανθρώπους, αντανακλώντας πώς αντιλαμβάνονται, κατανοούν και θυμούνται την ταινία», εξηγεί η επικεφαλής συγγραφέας, Samantha S. Cohen, Μεταδιδακτορική Επιστήμονας, Τμήμα Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Κολούμπια, ΗΠΑ. «Αν και πολλές μελέτες έχουν εξετάσει τις αλλαγές στη γνώση κατά την ανάπτυξη, υπάρχει περιορισμένη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο αναδύονται εσωτερικές αναπαραστάσεις περίπλοκων αφηγηματικών ερεθισμάτων με την ηλικία, επιτρέποντάς μας να κατανοήσουμε προβλέψιμα και νατουραλιστικά γεγονότα στον κόσμο, όπως η πλοκή μιας ταινίας του Χόλιγουντ. ”
Η ανάλυση των αποκρίσεων του εγκεφάλου σε περίπλοκες ιστορίες ή ταινίες είναι πρόκληση, επειδή δεν υπάρχουν μοντέλα που να προβλέπουν αποκρίσεις σε ολόκληρο τον εγκέφαλο σε αυτούς τους τύπους ερεθισμάτων. Μια εναλλακτική προσέγγιση χωρίς μοντέλα είναι η χρήση της συσχέτισης μεταξύ υποκειμένων (ISC), η οποία μετρά την ομοιότητα των εγκεφαλικών αποκρίσεων σε μια περιοχή του εγκεφάλου μεταξύ των θεατών. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα μεγάλο σύνολο δεδομένων σαρώσεων εγκεφάλου λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας (fMRI) που καταγράφηκαν ενώ παιδιά και νεαροί ενήλικες παρακολουθούσαν ένα σύντομο κινούμενο βίντεο που περιείχε τόσο κοινωνικά όσο και συναισθηματικά θέματα. Για τις μικρότερες (5-8 ετών) και τις μεγαλύτερες (16-19 ετών) ηλικιακές ομάδες, μέτρησαν το ISC για παιδιά της ίδιας ηλικίας και μεταξύ παιδιών διαφορετικών ηλικιών.
Διαπίστωσαν ότι οι αποκρίσεις του εγκεφάλου στην ταινία τείνουν να είναι συνεπείς μεταξύ των παιδιών της ίδιας ηλικίας, αλλά ότι αυτές οι αποκρίσεις αλλάζουν καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν. Συγκεκριμένα, οι περιοχές του εγκεφάλου που χρησιμοποιούνται για την εσωτερική αναγνώριση γεγονότων μέσα στην ιστορία μετατοπίστηκαν από τις περιοχές του εγκεφάλου που παρακολουθούν τις χονδροειδείς αφηγηματικές πληροφορίες σε αυτές που παρακολουθούν τις αισθητηριακές λεπτομέρειες και τις ψυχικές καταστάσεις των χαρακτήρων της ιστορίας. Ένας τρόπος μελέτης των διαφορών στον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά και οι ενήλικες αντιδρούν στις ιστορίες είναι να συγκρίνουν πώς παρατηρούν και αντιλαμβάνονται τα βασικά γεγονότα της ταινίας που συνθέτουν την ιστορία. Η ομάδα ζήτησε από παιδιά και ενήλικες να αναφέρουν πού πίστευαν ότι συνέβησαν σημαντικές αλλαγές στη σκηνή στην ιστορία.
Διαπίστωσαν ότι τα παιδιά ηλικίας επτά ετών χώρισαν την ιστορία με τον ίδιο τρόπο όπως οι ενήλικες, αλλά ότι ο εγκέφαλος των μεγαλύτερων παιδιών μπορούσε καλύτερα να προβλέψει τα επερχόμενα γεγονότα σε μια ταινία. Παραδόξως, στον ιππόκαμπο, μια περιοχή σημαντική για το σχηματισμό μνήμης, τα μικρότερα παιδιά είχαν ισχυρότερες αποκρίσεις στις μεταβάσεις μεταξύ των γεγονότων στην ιστορία, πιθανώς επειδή εξακολουθούν να διαμορφώνουν μια κατανόηση των γεγονότων στον κόσμο.
